Faigi nösi

Faigi ba gangolifa

ARTIKEL WAMAHAʼÖ 42

Hadia Niha Soloʼö-loʼö Ndraʼugö?

Hadia Niha Soloʼö-loʼö Ndraʼugö?

”Faʼatua-tua si otarai moroi yawa . . . moloʼö-loʼö.”—YAK. 3:17.

SINUNÖ 101 Falulu Fohalöwö ba Wahasara Dödö

NITUTUNÖ a

1. Hana wa itaria abua khöda wangoromaʼö foloʼö?

 HADIA no irai örasoi wa abua wangoromaʼö foloʼö? No irai irasoi daʼö Razo Dawido, irege mangandrö ia khö Lowalangi, ”Asogö khögu waʼaoha gölö ba woloʼö niwaʼöu.” (Si. 51:12) Iʼomasiʼö sibai Yehowa Dawido. Hizaʼi, itaria moguna iforege wangoromaʼö foloʼö ba moguna göi tafalua zimane daʼö. Hadia mbörö? Si oföna, börö me lö moʼahonoa ita no tohöna so ba dödöda walömoloʼö. Si dua, lö iböhöli Satana ba wondrönisi tödöda enaʼö mamadaö ita khö Lowalangi simane nifaluania. (2 Ko. 11:3) Si tölu, no ifasui ita ”lala wangera-ngera samaelungu tödö niha si lö moloʼö”. (Ef. 2:2) Moguna sibai taforege wolawa falömoʼahonoada, fondrönisi dödö moroi khö Gafökha hegöi ulidanönia. Ba taforege woloʼö niwaʼö Yehowa hegöi niha nibeʼenia noro dödö.

2. Hadia geluahania ”moloʼö-loʼö”? (Yakobo 3:17)

2 Baso Yakobo 3:17. Itutunö Yakobo si no manema eheha Lowalangi, wa niha satua-tua ”moloʼö-loʼö”. Angeragö hadia geluahania daʼö. Eluahania, moguna aoha gölöda ba no tafaʼanö ita ba woloʼö niha nifataro Yehowa. Tatu manö, lö omasi Yehowa na taʼoʼö niha sangumaʼö enaʼö tasawö goroisa Lowalangi.—Hal. 4:​18-20.

3. Hana wa omasi Yehowa na taʼoʼö niwaʼö niha nibeʼe noro dödö?

3 Te abölö aoha khöda ba woloʼö niwaʼö Yehowa moroi ba wehede niha. Mendrua manö, Yehowa andrö zameʼe fanuturu lala soʼahonoa. (Si. 19:7) Hizaʼi, niha nibeʼe noro dödö andrö lö moʼahonoa. Hewaʼae simanö, so noro dödö nibeʼe Namada si so ba zorugo khö ndra satua, khö ndra samatörö, hegöi khö ndra satua sokubaloi. (Amd. 6:20; 1 Te. 5:12; 1 Fe. 2:​13, 14) Na taʼoʼö niwaʼöra, eluahania no taʼoʼö niwaʼö Yehowa. Datatutunö hewisa woloʼöda fehede niha nibeʼe noro dödö andrö hewaʼae itaria lö fao dödöda ba wanuturu lala nibeʼera mazui lö omasi ita taʼoʼö.

OʼÖ NIWAʼÖ NDRA SATUAMÖ

4. Iadaʼa, hana wa ato ndraono si lö moloʼö li zatuara?

4 Ira si bohou ebua, no so ba zi fasuira ndraono ”si lö mamondrongo li zatua”. (2 Ti. 3:​1, 2) Hadia mbörö wa ato ndraono si lö mamondrongo li zatuara? So zangumaʼö wa satuara andrö ha sanguma-ngumaʼö manö. Lafaso ndraonora ba woloʼö somasi dödöra si lö omasi ndraono andrö. So göi zangumaʼö wa mene-mene zatuara andrö ha me föna moguna daʼö, lö tefaudu iadaʼa mazui talafo abeʼe. Na samösa si bohou ebua ndraʼugö, hadia no irai örasoi zimane daʼö? Te abua khöu woloʼö mene-mene Yehowa andre, ”Miʼoʼö li zatuami me daʼö zomasi Lowalangi, daʼö sa zatulö.” (Ef. 6:1) Hadia zi tola manolo yaʼugö ba wamalua daʼö?

5. Simane nisura ba Luka 2:46-52, hana wa tobali duma-duma si sökhi Yesu ba woloʼö li zatua?

5 Tola öhalö wamahaʼö moroi khö Yesu, duma-duma fondrege zi sökhi sanandrösa ba woloʼö. (1 Fe. 2:​21-24) Yaʼia niha soʼahonoa, hizaʼi lö moʼahonoa ndra satuania. Hewaʼae simanö, lö tebulö ifosumange zatuania hewaʼae itaria lafalua zala ba lö aboto ba dödöra nifaluania. (2 Mo. 20:12) Angeragö atö zalua me 12 fakhe ndröfi Yesu. (Baso Luka 2:46-52.) No laröi ia ira satuania ba Yeruzalema. Sindruhunia, noro dödö Yosefo hegöi Maria ba wotatugöi wa so fefu ndraonora ba gotalua niha sangawuli moroi ba wamalua owasa me luo daʼö. Ba gafuriata me no lasöndra Yesu, fatahi khönia Maria! Tola manö molawa Yesu me luo daʼö. Hizaʼi, ihaogö wanema li ndra satuania ba ifosumange ira. ’Lö aboto ba dödö Yosefo hegöi Maria hadia geluaha wehede Yesu andrö.’ Hewaʼae simanö, ’lö tebulö iʼoʼö hadia niwaʼöra’ Yesu.

6-7. Hadia zanolo si bohou ebua enaʼö laʼoʼö li zatuara?

6 Yaʼami si bohou ebua, hadia no irai mirasoi wa abua khömi ba woloʼö niwaʼö zatuami mazui lö aboto ba dödöra hadia zomasi ami? Hadia zanolo yaʼugö? Si oföna, angeragö hewisa dödö Yehowa. Iwaʼö Sura Niʼamoniʼö, na miʼoʼö li zatuami ”daʼö zomasi Zoʼaya”. (Kol. 3:20) Aboto ba dödö Yehowa wa lö ahori laʼila ira satuami fefu zomasi-masi dödömi mazui itaria labeʼe gamakhoita sabua khömi foloʼö. Hizaʼi na mihalö gangetula ba woloʼö niwaʼöra, no miʼomusoiʼö dödö Yehowa.

7 Si dua, angeragö hewisa dödö zatuamö. Ba ginötö öʼoʼö li ndra satuamö, no öʼomusoiʼö dödöra ba itugu lafaduhusi tödö ndraʼugö. (Amd. 23:​22-25) Itugu fahuwu göi ami. Imane talifusöda si bohou ebua si toröi ba Belgia sotöi Alexandre, ”Ba ginötö uʼoʼö li ndra satuagu, itugu aro wahuwusama ba ohahau dödöma.” b Si tölu, na so khöu gamuata foloʼö iadaʼa, tobali fanolomö daʼö ba zi so miföna. Imane Paulo si toröi ba Brasil, ”Börö me uʼoʼö niwaʼö ndra satuagu, tobali fanologu daʼö ba woloʼö niwaʼö Yehowa hegöi niha nifataro tobali sondröniaʼö.” No itutunö Sura Niʼamoniʼö hadia dane-dane wa lö tola löʼö taʼoʼö li ndra satuada. Imane, ”Enaʼö ohahau dödöu ba anau nosou ba gulidanö.”—Ef. 6:2, 3.

8. Hana wa ato zi bohou ebua somasi moloʼö li zatuara?

8 Ato zi bohou ebua sangila wa abölö sökhi zalua na laʼoʼö li zatuara. Luiza, samösa dalifusöda ba Brasil, ba wamobörö lö aboto ba dödönia hana wa lö latehegö khönia ira satuania na iʼokhögö HP. Mendrua manö iraono si fagölö döfi khönia oi zara so khöra HP. Hizaʼi lö ara aefa daʼö, aboto ba dödönia wa möi folumöʼönia niwaʼö zatuania andrö. Imane, ”Iadaʼa aboto ba dödögu wa foloʼö li zatua, lö tobali famöbögu. No soguna khögu mene-mene nibeʼera.” Itaria abua khö dalifusöda sotöi Elizabeth si toröi ba Amerika Serikat ba woloʼö niwaʼö ndra satuania. Hizaʼi imane, ”Na lö aboto ba dödögu hadia mbörö wa labeʼe gamakhoita daʼa ira satuagu, ifuli itörö tödögu me labeʼe gamakhoita si tobali folumöʼögu.” Itutunö Monica si toröi ba Armenia, wa sökhi manö zalua na iʼoʼö li ndra satuania moroi na ilawa ira.

OʼÖ NIWAʼÖ NDRA ”SAMATÖRÖ”

9. Hadia niwaʼö niha sanandrösa ba woloʼö amakhoita nibeʼe ndra samatörö?

9 Ato niha si faduhu tödö wa moguna so zamatörö ba moguna taʼoʼö ösa gamakhoita nifakhoi ndra ”samatörö”. (Rom. 13:1) Hizaʼi, so ösa niha si lö omasi ba woloʼö amakhoita börö me lö tefaudu daʼö ba zomasi ira mazui lö atulö daʼö wangumaʼöra. Duma-dumania amakhoita sanandrösa ba wamuʼa pajak. Me lafareso zi sambua soi ba Eropa, arakhagö sambua niʼoʼöfa niha ba daʼö si faduhu tödö wa ”tola lö labuʼa pajak na lö atulö daʼö ba wamaigira”. Daʼö mbörö wa lö fefu pajak nitatugöi ndra samatörö ba soi daʼö, oi labuʼa ono mbanuania.

Hewisa woloʼöda gamuata foloʼö nifalua Yosefo hegöi Maria? (Faigi ngenoli si 10-12) c

10. Hana wa taʼoʼö nifakhoi ndra samatörö hewaʼae abua daʼö?

10 Ifaduhuʼö khöda Sura Niʼamoniʼö wa ira samatörö ba gulidanö andre zamobörö fangabu dödö, so ira barö wamatörö Zatana, ba lö ara tö tehori. (Si. 110:​5, 6; Sango. 8:9; Luk. 4:​5, 6) Hizaʼi, imane göi Sura Niʼamoniʼö, ”Haniha zolawa ira samatörö, no ilawa nifakhoi Lowalangi.” No itehegö khöra Yehowa ba wamatörö ulidanö andre enaʼö toföfö, ba omasi ia na taʼoʼö niwaʼöra. ’Tabeʼe göi zi tobali tana khöra’, simane pajak, famosumange, ba foloʼö. (Rom. 13:​1-7) Te tawaʼö tödöda wa amakhoita nibeʼera andrö lö atulö, abua wamalua yaʼia, mazui fangohori gefe. Hizaʼi, iʼandrö khöda Yehowa enaʼö tafalua niwaʼöra sagötö lö laʼandrö khöda ba wanawö oroisania.—Hal. 5:29.

11-12. Simane nitutunö ba Luka 2:1-6, hadia nifalua Yosefo hegöi Maria ba woloʼö nifakhoi zamatörö, ba hadia mbuania? (Faigi göi gambara.)

11 Tola tafahaʼö ita moroi ba duma-duma Yosefo hegöi Maria, soloʼö niwaʼö zamatörö hewaʼae abua. (Baso Luka 2:​1-6.) Me no siwa waŵa dabina Maria, tetandraigö woloʼö Yosefo hegöi Maria. Ibeʼe fareta kaisaro Romawi sotöi Auguso enaʼö lafasuraʼö döira ba zura. Mofanö Yosefo hegöi Maria, latörö lala si numalö ba Mbetilekhema, mato 150 kilometer waʼaröu ba mohili-hili. Tatu manö abua khöra wamalua daʼö, mendrua manö khö Maria. Te aombö dödöra hewisa dania waʼauri Maria hegöi ono si so ba dalunia. Hewisa na tumbu nononia andrö ba dalu lala? Ono si so ba dalunia andrö Mesia si no tefabuʼu. Hadia daʼö zi tobali dane-dane enaʼö lö laʼoʼö li ndra samatörö?

12 Faʼaombö dödö andrö lö tobali taha-taha khö Yosefo hegöi Maria ba wanawö niwaʼö ndra samatörö. Omuso dödö Yehowa me so khöra woloʼö ba ifahowuʼö ira. Ofeta Maria ba Mbetilekhema, lö hadia ia khönia me tumbu nononia, ba farahu ia ba waʼalua nifaʼeleʼö Zura Niʼamoniʼö!—Mi. 5:2.

13. Na so khöda woloʼö, hadia mbuania daʼö khö ndra talifusöda?

13 Na taʼoʼö niwaʼö ndra samatörö, so gunania khöda hegöi ba niha böʼö. Hadia mbörö? Duma-dumania, lö göna ita fanguhuku. (Rom. 13:4) Baero daʼö, tola atulö lala wangera-ngera ndra samatörö khö ndra Samaduhuʼö Yehowa börö gamuata foloʼö niforomaʼöda. Duma-dumania, me hauga wulu fakhe silalö ba Nigeria, möi ndra saradadu ba Nahia Gangowuloa me lafalua gangowuloa ira Samaduhuʼö Yehowa. Laʼalui ba gotalua daʼö hadia so niha si fao ba demo börö me lö omasi ira mamuʼa pajak. Hizaʼi, iwaʼö kafalo zaradadu enaʼö mofanö fefu zaradadu sato, imane, ”Lö tebulö labuʼa pajak ira Samaduhuʼö Yehowa.” Ero na taʼoʼö nifakhoi ndra samatörö, no tarorogö döi si sökhi niʼokhögö ndra Samaduhuʼö Yehowa. Samuza inötö dania töi si sökhi andrö tobali folumöʼö ndra talifusöda.—Mat. 5:16.

14. Hadia zanolo si samösa talifusöda enaʼö iʼoʼö nifakhoi ndra samatörö?

14 Hizaʼi, itaria abua khöda woloʼö niwaʼö ndra samatörö. Imane Joanna, samösa talifusöda ira alawe si toröi ba Amerika Serikat, ”Abua sibai khögu woloʼö niwaʼö ndra samatörö, börö me so ösa nösi nomogu no irai lafalua khöra zi lö atulö ira samatörö.” Hizaʼi, iforege wombulöʼö fangera-ngerania Joanna. Si oföna, iböhöli wombaso niwaʼö-waʼö niha ba media sosial sangaʼasogö ba dödönia fangera-ngera si lö sökhi sanandrösa khö ndra samatörö. (Amd. 20:3) Si dua, mangandrö ia enaʼö tola iʼodaligö Yehowa ba lö itötöna enaʼö tebulö ndra samatörö. (Si. 9:​9, 10) Si tölu, asese ibaso artikel ba publikasida hewisa lala enaʼö lö faʼawö dambai. (Yoh. 17:16) Ifatunö Joanna wa iadaʼa irasoi waʼomuso dödö sebua börö me ifosumange ba iʼoʼö niwaʼö ndra samatörö.

OʼÖ WANUTURU LALA MOROI BA ORGANISASI YEHOWA

15. Hana wa itaria abua khöda woloʼö fanuturu lala moroi ba organisasi Yehowa?

15 Iʼandrö khöda Yehowa enaʼö ’taʼoʼö ba tafondrondrongo li zondröniaʼö yaʼita’ ba mbanua niha Keriso. (Heb. 13:17) Moʼahonoa Yesu, hizaʼi lö moʼahonoa niha nifataronia tobali sondröniaʼö ba gulidanö. Te itaria abua khöda woloʼö niwaʼöra, mendrua manö na laʼandrö khöda zi lö omasi ita tafalua. No irai abua khö Wetero ba wangoromaʼö amuata foloʼö. Me iʼandrö khönia malaʼika enaʼö iʼa gö si raʼiö moloʼö Oroisa Moze, lö omasi Wetero. Itimbagö daʼö ofeta tölu kali! (Hal. 10:​9-16) Hadia mbörö? Lö fatema ba dödönia niwaʼö malaʼika andrö. Lö irai iʼa daʼö ba zilalö. Na Fetero manö abua khönia woloʼö fanuturu lala nibeʼe malaʼika soʼahonoa, mendrua manö saʼae ita. Itaria abua khöda woloʼö fanuturu lala niha si lö moʼahonoa!

16. Me itema wanuturu lala Faulo sambö fatema ba dödönia, hadia nifaluania? (Hal. 21:23, 24, 26)

16 No irai itema Faulo wanuturu lala sambö fatema ba dödönia, hizaʼi iʼoʼö manö daʼö. Me luo daʼö, so duria nirongo ndra niha Keriso Yahudi wa Faulo andrö lö ifosumange Goroisa Moze ba ifarou niha böʼö enaʼö ”laböhöli wamalua Oroisa Moze”. (Hal. 21:21) Laʼandrö khö Waulo ira sondröniaʼö niha Keriso ba Yeruzalema enaʼö iʼohe daöfa ndra matua ba gosali ba lafalua gowasa fangehao boto, tandra wa iʼoʼö Goroisa Moze. Sindruhunia, aboto ba dödö Waulo wa tenga saʼae barö Goroisa Moze so niha Keriso. Lö hadöi sala nifaluania. Hizaʼi, lö fatandro Waulo. ”Mahemolunia, iʼohe niha si daöfa daʼö Faulo ba lafalua gowasa fangamoniʼö boto.” (Baso Halöwö Zinenge 21:23, 24, 26.) No irorogö wahasara dödö ba mbanua niha Keriso Faulo börö gamuata foloʼö niforomaʼönia.—Rom. 14:​19, 21.

17. Hadia wamahaʼö nihalömö moroi ba zalua khö Stephanie?

17 Abua khö dalifusöda ira alawe sotöi Stephanie ba woloʼö angetula nibeʼe ndra talifusö si so noro dödö ba soi daʼö. Omuso sibai dödönia hegöi foʼomonia ba wanuriaigö ba kelompok sangogunaʼö li böʼö. Lö ara aefa daʼö, iʼandrö gödo ndraha enaʼö laduhö kelompok daʼö ba ifuli lafataro ira ba mbanua niha Keriso sangogunaʼö li si toʼölö laʼogunaʼö. Imane Stephanie, ”Lö fao dödögu ba gangetula daʼö. Iwaʼö tödögu wa lö moguna ato zanuriaigö ba mbanua niha Keriso nifataro yaʼaga.” Hewaʼae simanö, lahalö gangetula ba woloʼö fanuturu lala si bohou andrö. Imane, ”Ba gafuriata aboto ba dödögu wa no angetula si sökhi daʼö. Ba mbanua niha Keriso sawena farahu yaʼaga, ato ndra talifusöda si ha samösa ba zindruhu. Börö daʼö, tobali ndraʼaga ösi nomora ba tola mafarou dödöra. So göi nitologu samösa dalifusöda si no mamöhöli halöwö ba wamati. Iadaʼa oya göi ginötögu ba wamahaʼö yaʼo.” Imane nasa, ”Uʼokhögö dödö side-ide si lö sinegu, börö me no aboto ba dödögu wa no ufalua zabölö sökhi yaʼia daʼö foloʼö.”

18. Hadia mbuania na so khöda gamuata foloʼö?

18 Tola tafomaha ita enaʼö so khöda woloʼö. ”Ifomaha ia woloʼö” Yesu tenga börö me sökhi-sökhi manö zalua, hizaʼi ”moroi ba ngawalö wamakao nitaögönia”. (Heb. 5:8) Simane Yesu, tola tafahaʼö ita ba gamuata foloʼö na so gabula dödö salua khöda. Duma-dumania, me awena alua pandemi COVID-19, laʼandrö khöda enaʼö lö möi ita ba nahia gangowuloa ba taböhöli weʼamöi manuriaigö ba nomo-omo misa. Hadia abua khöda daʼö? Hewaʼae abua, hizaʼi telumöʼö waʼaurida borö me so khöda woloʼö, teʼosambuaʼö ita, ba no taʼomusoiʼö dödö Yehowa. Iadaʼa, no tefaʼanö ita ba woloʼö gofu hadia wanuturu lala nibeʼe dania sagötö alua wamakao sabölö-bölö. Tola teʼorifi ita na taʼoʼö wanuturu lala andrö dania!—Yob. 36:11.

19. Hana wa omasiʼö tobali niha soloʼö-loʼö?

19 No tafahaʼö ita wa oya howu-howu nitemada na taforomaʼö gamuata foloʼö. Hizaʼi, taʼoʼö niwaʼö Yehowa börö waʼomasida khönia ba omasi ita taʼomusoiʼö dödönia. (1 Yo. 5:3) Tebai tasulöni fefu zi no ifalua khöda Yehowa. (Si. 116:12) Hizaʼi tola taʼoʼö niwaʼönia hegöi niha nifataronia tobali sondröniaʼö. Na so khöda gamuata foloʼö, no taforomaʼö waʼatua-tua. Niha satua-tua, iʼomusoiʼö dödö Yehowa.—Amd. 27:11.

SINUNÖ 89 Fondrondrongo, Oʼö, ba Tema Howu-Howu

a Börö me lö moʼahonoa ita, itaria abua khöda ba wangoromaʼö amuata foloʼö, töra-töra ba niha nifataro tobali sondröniaʼö. Ba artikel andre, tatutunö dania hadia mbua nitemada na taʼoʼö niwaʼö ndra satua, ira samatörö, hegöi ira talifusö si so noro dödö ba mbanua niha Keriso.

b Enaʼö miʼila hewisa lala ba wahuhuosa khö ndra satuami sanandrösa ba gamakhoita nibeʼera hizaʼi abua khömi ba woloʼö, faigi artikel ”Bagaimana Aku Bisa Bicara dengan Orang Tuaku tentang Aturan Mereka?” ba jw.org.

c ELUAHA GAMBARA: Yosefo hegöi Maria laʼoʼö niwaʼö Kaisaro ba wamasuraʼö töira ba Mbetilekhema. Niha Keriso iadaʼa, laʼoʼö göi zi no mufakhoi ba lalu lintas, labuʼa pajak, ba laʼoʼö protokol kesehatan nifazökhi famareta.