Faigi nösi

Faigi ba gangolifa

Hadia Manö Gamuata Lowalangi Andrö?

Hadia Manö Gamuata Lowalangi Andrö?

Na itugu taʼila gamuata zi samösa niha, itugu aboto ba dödöda ia, ba tola itugu aro wahuwusada khönia. Simanö göi, na itugu taʼila gamuata Yehowa, itugu aboto ba dödöda ia, ba tola itugu aro wahuwusada khönia. Moroi ba gamuata Lowalangi maʼafefu, so öfa zabölö tohude: faʼabölö, faʼatua-tua, faʼatulö ba faʼomasi.

FAʼABÖLÖ

”He Soʼaya, Yehowa, hiza, no yaʼugö zamazökhi banua si yawa ba tanö, ba waʼabölömö andrö si lö ambö.”​YEREMIA 32:17.

Oroma waʼabölö Lowalangi moroi ba niwöwöinia. Duma-dumania, na mozizio ndraʼugö ba zino ba waʼalawa luo, hadia nirasoimö? Faʼaukhu zino. Tola örasoi daʼö börö waʼabölö Yehowa. Ebua sibai waʼabölö luo. Faʼaukhu luo tola ikhamö mato 15.000.000 derajat Celsius (150.000 kali abölö aukhu ia moroi ba nidanö soʼotu-otu). Faʼabölö luo ba zi sambua detik fagölö ira na mamoka ngaotu zuta bom nuklir.

Sindruhunia, no ide-ide sibai luo na mufaehusi ia ba ndröfi tanö böʼö si so ba dalu mbanua si tebai muʼerai waʼoya. Moloʼö ira sagatua-tua, moroi ba gotalua ndröfi sabölö egebua, so sambua zi no mubeʼe töi yaʼia daʼö UY Scuti, diameternia 1.700 kali diameter luo. Ebua sibai UY Scuti, na labeʼe ia ba naha luo, tola monaha gulidanö hegöi orbit planet Yupiter bakha ba UY Scuti andrö. Te daʼö zanolo yaʼita enaʼö aboto ba dödöda niwaʼö Yeremia wa Lowalangi Yehowa zamazökhi ulidanö mazui banua si yawa awö danö maʼafefu si fao faʼabölönia.

Hadia gunania khöda waʼabölö Lowalangi? Manötöna niha gulidanö ba niwöwöi Lowalangi, simane ba luo hegöi tanö böʼönia si so ba gulidanö si tola mamönökhi soguna ba niha. Hizaʼi, iʼogunaʼö göi waʼabölönia Lowalangi ba wanolo niha gulidanö ero samö-samösa. Duma-dumania, me götö föna, ibeʼe waʼabölö khö Yesu ba wamalua tandra sahöli-höli dödö ba wanolo niha. ”Teboka hörö zauʼa, mofanö zombuyu-mbuyu töla, döhö zobou auri, safiso tola larongo li, ifuli auri zi mate.” (Mataiʼo 11:5) Hewisa göi iadaʼa? Imane Sura Niʼamoniʼö, ”Ibeʼe waʼabölö ba zerege tödö . . . Ba sanötöna khö Yehowa, ba latema waʼabölö si bohou.” (Yesaya 40:29, 31) No ihenaigö göi ’waʼabölö sahöli-höli dödö’ enaʼö tola anau gölöda ba wanaögö fefu abula dödö ba waʼauri andre. (2 Korindro 4:7) Tatu omasi ita taʼokhögö wahuwusa si sökhi khö Lowalangi börö me iʼogunaʼö waʼabölönia si fao faʼasökhi dödö ba wanolo yaʼita.

FAʼATUA-TUA

”Ha lö oya ngawalö halö-halöwöu, yaʼugö Yehowa; faʼatua-tuamö wamalua yaʼia fefu.”​ZINUNÖ 104:24.

Na itugu tafahaʼö ita ba niwöwöi Lowalangi, itugu ahöli-höli dödöda ba waʼatua-tuania. So sambua ilmu pengetahuan nifotöi biomimetika mazui biomimikri. Ira sagatua-tua sohalöwö ba daʼö, lahaogö lanehegö gomböila danga Yehowa, ba latandraigö lafazökhi teknologi sabölö sökhi si fakhili-khili ba daʼö, simane lensa kamera mazui köfa sihombo.

Sambua moroi ba gomböila danga Lowalangi sahöli-höli dödöda yaʼia daʼö hörö

Oroma göi waʼatua-tua Lowalangi ba wamazökhinia yaʼita. Duma-dumania, angeragö sanandrösa ba waʼatedou nono si so ba dalu. Tebörögö daʼö na no orudu zi sambua sel. Ba sel daʼö, so fefu kode genetik soguna, ba ibörögö iʼoyaʼö ia tobali sel si fagölö. Hizaʼi, so ginötönia, tefaböʼöni sel daʼö tobali ngaotu sel tanö böʼö, simane sel ndro, sel saraf ba sel döla. Ibörögö göi tefazökhi ndroto-ndroto ba oi zara mohalöwö. Ba zi siwa waŵa, sambua sel siföföna andrö, tobali iraono sawuyu sangokhögö miliaran sel. Ba ginötö lanehegö waʼatua-tua Lowalangi andre ba wamazökhi boto niha, ato niha si fao tödö ba wehede zanura Sura Niʼamoniʼö, ”Uʼandrö saohagölö khöu wamazökhiu yaʼo, sahöli-höli dödö, si tobali dödö niha.”​—Zinunö 139:14.

Hadia gunania khöda waʼatua-tua Lowalangi? Iʼila Somböi yaʼita hadia zoguna khöda enaʼö tarasoi waʼowua-wua dödö. Börö me no sahöli-höli dödö waʼatua-tua ba faʼaboto ba dödö niʼokhögönia, ibeʼe khöda mene-mene si sökhi ba Daromalinia, Sura Niʼamoniʼö. Duma-dumania, ifarou ita Sura Niʼamoniʼö, ”Böi tebulö . . . miʼefaʼö zala nawömi soroi ba dödö.” (Kolose 3:13) Tefaudu sibai mene-mene daʼö. Moloʼö doto, niha somasi mangefaʼö sala niha böʼö, isöndra waʼohahau dödö ba wemörö ba lö alio möi yawa ndronia. Tola göi iʼalösi waʼabu dödö mazui fökhö tanö böʼö. Lö tebulö ibeʼe khöda Lowalangi mene-mene si sökhi, simane si fahuwu si sökhi ba satua-tua. (2 Timoteo 3:16, 17) Hadia omasiʼö öʼokhögö zi fahuwu simane daʼö?

FAʼATULÖ

”Huku satulö sa zomasi Yehowa.”​ZINUNÖ 37:28.

Lö tebulö ifalua zatulö Lowalangi. Sindruhunia, ”Böi manö tawaʼö, ilau zi lö sökhi Lowalangi ba ifatörö zi lö atulö si lö ambö faʼabölö!” (Yobi 34:10) Hasambalö atulö wanguhukunia, simane niwaʼö zanura sinunö me itutunö sanandrösa khö Yehowa, ”Öʼohe ba waʼadölö wanguhuku soi.” (Zinunö 67:5) Börö me ’tödö nifaigi Yehowa’, tebai lalimo ia niha samini tödö. Lö si tobini föna Yehowa ba tola ihalö gangetula satulö. (1 Zamueli 16:7) Iʼila ngawalö walöʼatulö hegöi faʼalösökhi salua ba gulidanö, ba ifabuʼu wa lö ara tö ’ihori ba danö zebua horö’.​—Gamaedola 2:22.

Hewaʼae simanö, Lowalangi andrö tenga sanguhuku si lö sökhi somasi manguhuku niha. Iforomaʼö waʼahakhö dödö na so dane-dane ba wamalua daʼö. Imane Sura Niʼamoniʼö, ”Sahakhö tödö Yehowa ba sebua tödö.” Iforomaʼö daʼö ba niha si lö sökhi samalalini era-erania. No faʼatulö sindruhu-ndruhu daʼö.​—Zinunö 103:8; 2 Fetero 3:9.

Hadia gunania khöda waʼatulö Lowalangi? Imane sinenge sotöi Fetero, ”Lö ifaigi mbawa niha Lowalangi, dozi samalua sindruhu ba sangataʼufi yaʼia moroi ba ngawalö soi, daʼö zomasi ia.” (Halöwö Zinenge 10:34, 35) Tola tatema mbua ba waʼatulö Lowalangi börö me lö irai iforomaʼö waʼebua dödö zambuana. Itemaʼö ita tobali samosumange yaʼia gofu hezo mbanua, soi, sekola mazui status sosial.

Lö ebua dödö zambuana Lowalangi ba tola tatema mbua moroi ba daʼö, hewaʼae faböʼö-böʼö soida mazui status sosial

Börö me omasi Lowalangi na taʼila ba tatema mbua moroi ba waʼatulönia, andrö wa ibeʼe khöda dödö side-ide. Itutunö Sura Niʼamoniʼö wa tödö side-ide andrö hulö oroisa si ’no tesura ba dödöda, samatunö khöda’ hadia atulö mazui fasala nifaluada andrö. (Roma 2:15) Hadia gunania dödö side-ide? Na no muhaogö mufahaʼö dödö side-ide, tola iʼoʼou ita ba wanimbagö si fasala hegöi si lö atulö. Na tafalua zala, tödö side-ide zamarou yaʼita ba wamalalini era-erada ba tafuli ita ba lala satulö. Ba daʼa oroma wa faʼaboto ba dödö sanandrösa ba waʼatulö Lowalangi tola möi fanoloda ba möi fangaʼaro wahuwusada khönia!

FAʼOMASI

”Lowalangi andrö no faʼomasi.”​1 YOHANE 4:8.

Iforomaʼö Lowalangi waʼabölönia, faʼatua-tua ba faʼatulönia. Hizaʼi, lö iwaʼö Sura Niʼamoniʼö wa Lowalangi andrö faʼabölö, faʼatua-tua mazui faʼatulö. Iwaʼö sa wa yaʼia andrö faʼomasi. Hadia mbörö? Tola ifalua hadia ia Lowalangi börö me so khönia waʼabölö. Faʼatulö ba faʼatua-tua zameʼe khönia lala ba wamalua daʼö. Hizaʼi, faʼomasi zamarou tödö Yehowa ba wamalua yaʼia. Lö tola ifalua fefu daʼö, na lö khönia faʼomasi.

Hewaʼae lö irai moʼamböta Yehowa, faʼomasi zamarou yaʼia ba wamazökhi niha gulidanö hegöi ira malaʼika. Omasi ia na larasoi wa iʼomasiʼö ba iʼameʼegö tödö ira. No ihaogö gulidanö enaʼö tobali nahia si sökhi ba niha. Lö aetu iforomaʼö waʼomasinia ba niha maʼafefu, ”ibeʼe haga luo ba niha si sökhi hegöi ba niha si lö sökhi, ba ibeʼe deu ba niha satulö hegöi ba niha si lö atulö”.​—Mataiʼo 5:45.

Baero daʼö, no ”safönu faʼomasi Yehowa ba sahakhö tödö”. (Yakobo 5:11) Iʼomasiʼö fefu niha somasi mangokhögö faʼaboto ba dödö sanandrösa khönia hegöi somasi fahuwu khönia. Iʼameʼegö tödö ira Lowalangi ero samö-samösa. ”Sindruhunia lö aröu ia khöda zamösana.”​Halöwö Zinenge 17:27.

Hadia gunania khöda waʼomasi Lowalangi? Omuso dödöda wamaigi hewisa waʼabaga-baga na aekhu luo, ba na tarongo waʼiki nono sawuyu. Omuso göi dödöda börö me laʼomasiʼö ita ösi nomoda. Te lö talafo moguna sibai daʼö ba waʼaurida, hizaʼi daʼö zameʼe khöda faʼohahau dödö.

Tatema göi mbua tanö böʼö moroi ba waʼomasi Lowalangi yaʼia daʼö fangandrö. Ifarou ita Sura Niʼamoniʼö, ”Böi mibusi tödö hadia ia, mibokai khö Lowalangi ba wangandrö si fao fangalulu na so zabu dödömi ba ngawalö hadia ia.” Simane ama safönu faʼomasi, omasi Yehowa na taʼalui ia ba wangandrö fanolo na göna ita abula dödö. No ifabuʼu khöda si fao faʼomasi wa hasambalö ibeʼe khöda ’waʼohahau dödö andrö khö Lowalangi, sabölö moroi ba gera-era niha fefu’.​—Filifi 4:6, 7.

Hewaʼae no adogo-dogo zi no mututunö sanandrösa ba gamuata Lowalangi simane faʼabölö, faʼatua-tua, faʼatulö hegöi faʼomasi, hizaʼi daʼö zanolo yaʼugö enaʼö itugu öʼokhögö waʼaboto ba dödö sanandrösa khönia. Enaʼö monönö nasa waʼaboto ba dödöu, datatutunö hadia manö zi no ifalua ba hadia nifaluania ba zi so miföna irege ötema mbua moroi ba daʼö.

HADIA MANÖ GAMUATA LOWALANGI ANDRÖ? Yehowa andrö no Lowalangi fondrege zabölö, satua-tua ba satulö. Hizaʼi, amuatania siföföna yaʼia daʼö faʼomasi