Faigi nösi

Faigi ba gangolifa

Daso Ela

Ilawa Goliato Dawido—Hadia Sindruhu-ndruhu No Alua?

Ilawa Goliato Dawido—Hadia Sindruhu-ndruhu No Alua?

So ösa niha sanofu-nofu hadia atulö mazui ha hikaya waö-waö sanandrösa khö Dawido hegöi Goliato. Hadia aombö göi dödöu ba zi no öbaso ba duho moroi furi? Na ya’ia, tola ö’angeraigö wanofu si tölu andre.

1 | Hadia so niha fa’alawania 2,9 meter?

Imane Sura Ni’amoni’ö wa Goliato ”önö hela a lito wa’alawania”. (I Zamueli 17:4) Sahela fagölö ia 44,5 sentimeter, salito fagölö ia 22,2 sentimeter. Tobali, fa’alawa Goliato ya’ia da’ö 2,9 meter. So ösa si lö fao dödöra wa fa’alawa Goliato irugi simane da’ö. Angeraigö da’a: Molo’ö survei, ba ginötö andre ira matua sabölö alawa 2,7 meter. Ba fa’alawa Goliato te töra 20 sentimeter moroi ba ndra matua andrö, hadia tenga sinangea alua da’ö? Moroi ba mado Refa’i Goliato ba tehöngö wa’agalawa ndra matuania. Molo’ö naskah Miserai, niha ni’ata’ufi ba wanuwö me abad si-13 SM moroi ba Gana’ana so mato 2,4 meter wa’alawania. Hewa’ae alawa sibai Goliato, tenga sahöli-höli dödö da’ö.

2 | Hadia sindruhu-ndruhu no irai so Dawido?

No irai laforege ira sagatua-tua ena’ö faduhu dödö niha wa lö irai so Razo Dawido, hiza’i abua wamalua da’ö. No lasöndra naskah si föföna ira arkeolog, tefotöi ia ”nomo Dawido”. Me fahuhuo Yesu sanandrösa khö Dawido, da’ö zangoroma’ö wa no irai so Dawido. (Matai’o 12:3; 22:43-45) So dombua wangosisi’ö nga’ötö zangoroma’ö wa Yesu andrö Mesia moroi ba nga’ötö Razo Dawido. (Matai’o 1:6-16; Luka 3:23-31) Da’a zangoroma’ö wa sindruhu-ndruhu no irai so Dawido.

3 | Hadia sindruhu-ndruhu so nahia nidunö-dunö andrö?

Itutunö Sura Ni’amoni’ö me alua wasuwöta andre ba ndraso Ela. Hiza’i, itutunö nasa hezoso gamaudu wa’alua da’ö, lafazökhi nosera ba hili ndrawa Wilisiti ba gotalua mbanua Zokho hegöi Naseka. Lafazökhi nosera yefo ndraso iraono Gizara’eli ba no lafatambai gahe hili. Hadia sindruhu-ndruhu so nahia andrö?

Angeraigö atö: imane niha sawena möi ba nahia andrö, ”Niha solohe ya’aga, tenga niha samati sibai ba agama, i’ohe ndra’aga ba Ndraso Ela. Masösö hili salawa. Me mafaigi ndraso, i’andrö khöma ena’ö mabaso I Zamueli 17:1-3, Terjemahan Dunia Baru (NW). Ba ituturu khöma yefo ndraso, ba imane, ’Tanö si sa ba gaberami, so gakhö-khöla mbanua Zokho.’ Ba ifuta ia ba imane nasa, ’Tanö si sa, ba gambölömi, so gakhö-khöla mbanua Naseka. Lafazökhi nosera ba gotalua mbanua andrö ndrawa Wilisiti, si tefasui hili si so fönami.’ Ukhalaigö musindro Zaulo hegöi Dawido ba nahia wesindrogu. Lö ara aefa da’ö, mowaö-waö ndra’aga mitou ba me marugi narö ndraso, matörö lala nidanö si no oköli ba soya gara. Itörö tödögu me ihalö lima nono gara salösö Dawido, ba mate Goliato me göna khönia sambua nono gara andrö.” Ahöli-höli dödö niha si möi ba nahia andre börö me no ihaogö wanutunö Sura Ni’amoni’ö.

Lö hadöi si tobali dani ena’ö lö mufaduhusi tödö waö-waö da’a. Sindruhu-ndruhu no irai so nahia hegöi nihania. Ba moguna tatörö tödöda wa zi no irai alua da’a te’odane-dane ia ba Daromali Lowalangi, da’ö moroi khö Lowalangi sindruhu ”si lö mofaya”.​—Tito 1:2; II Timoteo 3:16.