Faigi nösi

Faigi ba gangolifa

OʼÖ WAMATIRA | SARA

Ina Ndra Razo

Ina Ndra Razo

MOLOMBASE Sara ba ifakhölö ia ba zi fasuinia me no aefa ilau mohalöwö. Owua-wua dödö ndra sohalöwö khönia ba owölö-ölö ira wohalöwö barö wamakhoinia si fao faʼatua-tua. Hewaʼae na oya zohalöwö khönia, lö tebulö owölö-ölö Sara ba wamalua halöwö nomo. Khalaigö me ilomö-lomö dangania si no agafökhö ba so göi niʼera-erania. Tola manö faefa ibalo nukha tendrania si no atöla. Ibörötaigö saʼe atua nukha tendrania moroi ba mbulu nambi andrö börö me göna-göna sino hegöi teu ba zi hauga fakhe. Daʼa zamasugi ba dödö Sara wa no saʼae ara auri ira ba waʼafindra-findra. Melalö ginötö, ba ibörötaigö oroyo-royo gahe mbanua. Mege si hulö wongi, iʼila woʼomonia Aberahamo * sofanö, ba iadaʼa ibaloi waʼatohare woʼomonia moroi ba gametahö si fagölö. Me iʼila mowaö-waö woʼomonia moroi ba hili-hili, iboho-boho mbawa ba no sökhi sibai zikhalania.

No töra fulu fakhe me no iʼohe zoroi yomonia Aberahamo ba woʼötö Nidanö Oiferati ofeta ba Ganaʼana. Ituhini woʼomonia Sara sagötö lafalua wofanö ba mbanua si lö laʼila. Aboto ba dödö Sara wa ebua sibai halöwö woʼomonia ba wangoʼozui ohitö dödö Yehowa, yaʼia daʼö ba wameʼe ngaʼötö hegöi soi sanema howu-howu. Hizaʼi, hewisa wa tola fao Sara ba wotuhini daʼö? Tebai moʼono ia ba faʼalawa ndröfinia no 75 fakhe. Tola manö so ba wangera-ngerania, ’Hewisa wa tola alua nifabuʼu Yehowa sagötö yaʼo zi tobali foʼomo Gaberahamo?’ Tefaudu manö na so khönia wangera-ngera daʼö, mazui lö khönia tödö fombaloi.

Itaria göi manofu-nofu ita hawaʼara alua nifabuʼu Lowalangi. Itaria lö khöda tödö fombaloi, mendrua manö na tabalo-baloi nidöna-dönada. Hadia zi tola tafahaʼö ita moroi khö ndra alawe si so famati sebua andre?

”LÖ SA NIBEʼE YEHOWA KHÖGU ONO”

Bohou mangawuli nösi nomo andrö ba Miserai. (I Moze 13:1-4) Lataruʼö tendrara ba danö salawa tanö ba gatumbukha Mbetieli, mazui Lusi, töi nibeʼe niha Ganaʼana ba mbanua daʼö. Moroi ba nahia salawa andrö, tola iʼila ösa Sara Danö Gamabuʼula. Ba daʼö so mbanua-banua niha Ganaʼana hegöi lala sofeta ba soi tanö böʼö. Hizaʼi, fefu niʼilania andrö tenga simane faʼasökhi mbanua si tumbu yaʼia. Teʼebua-buaʼö Sara ba Uri, kota Mesopotamia faʼaröunia 1.900 kilometer moroi ba nahia si so yaʼia iadaʼa. Ato zi fahatö khönia si toröi ba kota niröinia andrö. Lö foʼamböta ba kota andrö, ba oya fasa hegöi toko. Oya göi ba daʼö nomo si baga si so towa hegöi sagö saro, ba te so lala nidanö. Hizaʼi, na takhalaigö wa so waʼabu dödö khö ndra alawe si lö faröi andre wangotahögö tanö ba gatumbukha börö me itörö tödönia waʼasana ba nomonia ba mböröta, ba lö tefaudu wangera-ngerada simanö.

Faigi hadia nisura Waulo me arakhagö 2.000 fakhe aefa daʼö sanandrösa ba wamati Sara hegöi Aberahamo. Imane wangumaʼö, ”Ba na daʼö niwaʼöra, ba zi otarai ira, ba fakhamö menaʼö, mangawuli ira.” (Heberaiʼo 11:8, 11, 15) Sara hegöi Aberahamo, lö latörö-törö tödöra zi no numalö. Na ha faʼasanara samösa niʼangeraigöra, te lahalö gangetula wa lafuli ira furi. Hizaʼi na mangawuli ira, lö hadöi saʼe latema halöwö si tohude moroi khö Yehowa. Lö latörö tödö niha ira, ba lö tobali duma-duma si sökhi hegöi si fagöna ba dödö niha si zuta faʼato wamatira.

Lö ifaigi furi Sara, hizaʼi itöngö manö zi so föna. Tobali, lö tebulö ituhini woʼomonia sagötö toröi ira ba soi andrö. Me findra-findra ira, itolo wamöföʼö tendra, iʼohe gurifö, ba ifuli zui ifesindro tendra. Lö faröi ia wanaögö faʼafökhö hegöi faʼatebulö. Ifuli iʼombakhaʼö Yehowa gamabuʼula linia khö Gaberahamo, ba lö hadöi niwaʼö-waʼönia sanandrösa khö Sara!​—I Moze 13:14-17; 15:5-7.

Ba gafuriata, ihalö gangetula Sara wahuhuosa khö Gaberahamo sanandrösa ba niʼangera-ngeraigönia barö-barö daʼa. Khalaigö hewisa dödönia me imane, ”Me löʼö sa nibeʼe Yehowa khögu ono.” Aefa daʼö, iʼandrö khö Gaberahamo enaʼö ihalö Hagari tobali foʼomonia ba tola so nono Gaberahamo moroi khönia. Hadia tola mikhalaigö waʼabu dödö Sara me iʼandrö khö woʼomonia wamalua daʼö? Ba götöda andre, angandröwania simane daʼö hulö ambö tefaudu. Hizaʼi ba götö daʼö, lö si möi faʼatokea dödö na so ndra matua si töra samösa donga enaʼö tola isöndra ngaʼötö. * Hadia so ba wangera-ngera Sara wa no daʼa lala enaʼö tola so soi khö Lowalangi moroi khö Gaberahamo? Gofu hadia ia mbörönia, itehegö ifalua hadia ia Sara hewaʼae na abua. Hadia nifalua Gaberahamo? Tabaso ”ba iʼoʼö niwaʼö [Sara]”.​—I Moze 16:1-3.

Hadia waö-waö andrö zangoromaʼö wa Yehowa zamarou tödö Sara ba wameʼe bua wangera-ngera andrö? Tenga. Bua wangera-ngerania zangoromaʼö lala wangera-ngera niha gulidanö. So ba wangera-ngerania wa khö Lowalangi moroi fefu gabula dödö salua khönia. Lö tumbu ba wangera-ngerania wa so khö Lowalangi lala tanö böʼö. Bua wangera-ngerania zameʼe tefakao waʼaurinia. Hizaʼi, daʼö zangoromaʼö wa tenga ha yaʼia samösa niʼera-erania. Iadaʼa, ato niha sangofönaiʼö wangalui tana khöra. Tobali no sambua faʼahöli-höli dödö zi no ifalua Sara andre. Na omasi taʼofönaiʼö wamalua gohitö dödö Lowalangi moroi ba gisö-isö dödöda, no taʼoʼö wamati Sara.

”NOA SA MAʼIKIʼÖ”

Lö ara aefa daʼö, manabina Hagari. Börö me manabina ia, tatu manö so ba wangera-ngerania wa te abölö tohude ia moroi khö Sara. Ba tatu afatö sibai dödö Sara si tebai moʼono! Hizaʼi, me no itehegö khönia Aberahamo hegöi Lowalangi, ihuku Hagari andrö Sara moloʼö lala si lö nifatunö Sura niʼamoniʼö. Tumbu nono matua khö Hagari sotöi Zimaʼeli, ba melalö ginötö. (I Moze 16:4-9, 16) Waö-waö aefa daʼö zanutunö wa so duria nifaʼema Yehowa khö Gaberahamo hegöi Sara. Me luo daʼö 89 fakhe ndröfi Sara ba 99 fakhe woʼomonia. Turia sahöli-höli dödö daʼa!

Ifuli zui fawuʼuli Yehowa khö Gaberahamo si fahuwu khönia wa börö ia wa tola oya ngaʼötönia. Ibeʼe göi khö Gaberahamo döi si bohou. Ba zi lalö mufotöi ia Aberamo. Hizaʼi ibeʼe töinia Yehowa Aberahamo, eluahania ”Ama Niha Sato”. Aefa daʼö, ba zi oföna sibai göi ifatunö hadia halöwö Sara. Ibulö döi Saraʼi, te eluahania ”Somasi Fasosota”, tobali Sara, töi si no asese tarongo. Eluaha döinia yaʼia daʼö ”Ono Alawe! Itutunö Yehowa hadia mbörö wa ibeʼe döi andrö khö ndra alawe si sökhi andre. Imane, ”Ba ufahowuʼö ia ba ubeʼe bualagu khöu nono matua, khönia, ufahowuʼö ia ba ya awe soi ia dania; samatörö soi niha dania maʼuwunia ösa.”​—I Moze 17:5, 15, 16.

Buʼusa li Yehowa sanandrösa ba ngaʼötö solohe howu-howu ba soi fefu tola alua börö nono Sara! Töi nibeʼe Lowalangi khö nono andrö yaʼia daʼö Izaʼaki, eluahania ”Famaʼiki”. Me iwaʼö Yehowa wa hasambalö tola tumbu nono moroi khö Sara, ituhi danö Aberahamo ba ilau maʼiki. (I Moze 17:17) Tokea ia ba omuso sibai dödönia. (Roma 4:19, 20) Hizaʼi hewisa khö Sara?

Lö ara aefa daʼö, so datölu niha si lö laʼila si möi ba tendra Gaberahamo. Hewaʼae na aukhu sibai zino, lafataʼi-taʼi ira Aberahamo hegöi Sara si no numalö döfi andre ba wanemaʼö tomera. Imane Aberahamo khö Sara, ”Taʼi-taʼi, halö hamo, tölu hinaoya, faruka ba fazökhi kue.” Ba götö daʼö, na omasi latemaʼö domera niha, moguna oya zinangea lafalua. Lö itehegö Aberahamo khö woʼomonia ba wombambaya samösa halöwö andrö. Iʼanemaiʼö itaba nono zawi, ba ihenaigö gö hegöi nibadu tanö böʼö. (I Moze 18:1-8) Sindruhunia, yaʼira andrö malaʼika Yehowa. Te itörö tödö Waulo daʼa me isura, ”Böi miʼolifugö ami, faböi abua gölömi ba dome; so sa ösa zi no mameʼe gö malaʼika, si lö laʼila, ba zimanö.” (Heberaiʼo 13:2) Hadia tola öʼoʼö Gaberahamo hegöi Sara si so faʼoböwö?

Iʼoromaʼö Sara waʼoböwö

Me so samösa malaʼika samuli mangombakha nifabuʼu Lowalangi khö Gaberahamo wa tola moʼono Sara, ifondrongo-ndrongo Sara moroi ba tendrania. Moloʼö yaʼia, hulö sambua faʼahöli-höli dödö na tola moʼono ia ba waʼatua irege ilau maʼiki-iki samösa. Lö faduhu dödönia wa tola irasoi waʼomuso dödö andrö börö me no atua ia hegöi foʼomonia. Itegu Sara malaʼika andrö imane, ”Hadia, so hadia zi tebai khö Yehowa?” Ataʼu Sara ba iʼalui lala wangeheta bahulunia, ba no sinangea daʼö. Imane, ”Lö saʼikido!” hizaʼi imane malaʼika andrö, ”Tenga, noa sa maʼikiʼö.”​—I Moze 18:9-15.

Hadia daʼö geluahania wa lö famati Sara? Tenga. Imane Sura Niʼamoniʼö, ”Moroi ba wamati göi, wa isöndra waʼabölö Sara andrö, ba wamobörö ngaʼötö, ba lö lai wa no numalö ndröfinia, me no faduhu dödönia, ba zamabuʼu andrö.” (Heberaiʼo 11:11) Aboto ba dödö Sara haniha Yehowa. Iʼila Sara wa tola ifalua Yehowa fefu zi no ifabuʼu. Moguna taʼokhögö wamati saro simane daʼö. Tobali, moguna nasa abölö aboto ba dödöda Lowalangi nifatunö ba Zura niʼamoniʼö. Na simanö, tola aboto ba dödöda hadia mbörö wa tola so khö Sara wamati saro simane daʼö. Sindruhu-ndruhu lö faröi Yehowa ba hasambalö ifalua fefu zi no ifabuʼu. Itaria ifalua zi no ifabuʼu andrö moloʼö lala si tola mameʼe atötöʼu dödöda irege maʼiki samösa ita!

”ÖʼOʼÖ NIʼANDRÖ ZARA”

Börö me mamati Sara, andrö wa ifahowuʼö ia Yehowa

Me 90 fakhe ndröfi Sara, tohare ginötö si no mubalo-baloi. Tumbu khönia ndraono ono matua khö woʼomonia omasiö si no 100 fakhe ndröfinia me luo daʼö! Simane nifakhoi Yehowa, ibeʼe döi nono andrö Aberahamo yaʼia daʼö Izaʼaki, mazui ”Famaʼiki”. Tola takhalaigö hewisa Sara sawena moʼono andrö iboho mbawa ba imane, ”Famaʼiki nilau Lowalangi khögu; dozi haniha zamondrongo, ba laʼigi-igiʼö ndraʼo.” (I Moze 21:6) Buala Yehowa sahöli-höli dödö andre tatu möi fangomuso dödönia ofeta mate ia. Hizaʼi, itema göi noro dödö sebua sibai.

Me lima fakhe Gizaʼaki, fabali ia ba mbagi zusu ba lafalua gowasa ira soroi yomonia. Hizaʼi lö fefu manö sökhi. Inehe-nehegö Sara wa asese iʼoʼaya Gizaʼaki andre Zimaʼeli si 19 fakhe, ono Hagari. Tenga ha bude-bude daʼa. Sinenge sotöi Faulo zangumaʼö wa ifaka-fakao Gizaʼaki Zimaʼeli. Iʼila Sara wa tola möi famaʼala waʼauri nononia nifalua Zimaʼeli andrö. Aboto ba dödö Sara wa so halöwö nononia andrö ba wangoʼozui ohitö dödö Lowalangi. Tobali, si fao falöʼataʼu ilau fahuhuo khö Gaberahamo. Iʼandrö khö Gaberahamo enaʼö ifofanö Hagari hegöi Zimaʼeli.​—I Moze 21:8-10; Galatia 4:22, 23, 29.

Hewisa moloʼö Aberahamo? Tabaso wa lö omasi Gaberahamo ba niwaʼö Sara sanandrösa khö Zimaʼeli. Omasi sibai Gaberahamo khö Zimaʼeli, ba börö daʼö wa tebai ifaudugö lala wangera-ngerania. Hizaʼi, Aboto ba dödö Yehowa hadia zalua, tobali imane khö Gaberahamo, ”Böi abua khöu ba nono andrö ba ba zawuyumö andrö; ahori öʼoʼö niʼandrö Zara khöu; ha sa maʼuwu Gizaʼaki dania, niwaʼö sindruhu ngaʼötöu.” Ifabuʼu Yehowa khö Gaberahamo wa hasambalö ibönökhi zoguna khö Hagari hegöi khö nononia. Iʼoʼö daʼö Aberahamo si lö faröi.​—I Moze 21:11-14.

Sara ba no tobali foʼomo si sökhi ba sanolo khö Gaberahamo. Tenga ha si möi fangomuso dödö woʼomonia niwaʼönia. Na so gabula dödö solua-lua ba nösi nomo hegöi si so fönara, ihaogö wamatunöisi khö woʼomonia. Irege Faulo si no mangowalu ifotöi Sara tobali duma-duma woʼomo si sökhi ba soʼameʼegö tödö foʼomonia. (I Korindro 9:5; I Fetero 3:5, 6) Sindruhunia, na lö ifatunöisi Sara gabula dödö andrö khö woʼomonia, no lö iʼameʼegö tödö woʼomonia, börö me tola manö molua-lua si lö sökhi daʼö khö Gaberahamo hegöi ba nösi nomonia fefu. No ihaogö-haogö ba wamaʼema niwaʼönia Sara.

Ato woʼomo ira alawe zoʼameʼegö tödö duma-duma Sara andre. Moroi ba duma-dumania, lafahaʼö ira hewisa wamaluara fahuhuosa si sökhi khö woʼomora ira matua. Itaria so woʼomo ira alawe sodöna-döna wa itolo ira Yehowa simane fanolonia Sara. Hewaʼae simanö, lafahaʼö ira khö Sara ba wangokhögö famati saro, faʼomasi, hegöi fombaloi.

Ikaoni Yehowa khö Sara ”Ono Alawe”, ba lö irai itötöna wa lafolau khö nono alawe ia

Hewaʼae na no ifaböʼöni Yehowa döi ndra alawe andre tobali Sara, eluahania ”Ono Alawe”, hizaʼi lö irai itötöna Sara enaʼö nifolau khö nOno Alawe ia. Tobali, lö ahöli dödöda me mate ia me 127 fakhe ndröfinia, möi Gaberahamo ”faʼala-alai ba khö Zara, mangeʼesi yaʼia”. * (I Moze 23:1, 2) Humulu sibai dödönia khö ”Ono Alawe” omasiʼönia andrö. Tatu wa humulu göi dödö Yehowa khö ndra alawe si lö faröi andre ba hasambalö isusugi ia dania ba waradaiso. Faʼauri si lö aetu si so faʼowua-wua dödö zombalo-baloi Sara hegöi fefu zoloʼö famatinia.​—Yohane 5:28, 29.

^ par. 3 Sindruhunia, fatua lö ibeʼe khöra Lowalangi döi si bohou, töira yaʼia daʼö Aberamo ba Saraʼi. Hizaʼi enaʼö tola aoha khöda, taʼogunaʼö manö döira si no asese muʼogunaʼö.

^ par. 10 Ba götö daʼö, itehegö nasa Yehowa ba ndra matua na so zamodombua donga mazui töra. Hizaʼi ba gafuriata, ibeʼe khö Yesu Keriso waʼabölö ba wofangawuli goi-goi ba wangowalu si no muhonogöigö ba Gedena, yaʼia daʼö mangowalu ha ba zi samösa ira alawe.​—I Moze 2:24; Mataiʼo 19:3-9.

^ par. 25 Ba Zura Niʼamoniʼö, ha Sara ndra alawe nifatunö faʼalawa ndröfi ba ginötö mate ia.