Sara Samueli 17:1-58

  • Kala Goliato ibe’e Dawido (1-58)

    • I’o’aya ndraono Gizara’eli Goliato (8-10)

    • Möi Dawido wolawa Goliato (32-37)

    • Fasuwö Dawido khö Goliato ba döi Yehowa (45-47)

17  Samuza maʼökhö, laʼowuloi zaradadura ira niha Wilisiti+ weʼamöi fasuwö. Owulo ira ba Zokho,+ banua niha Yehuda ba lafazökhi nosera ba Nefesi-damimi,+ ba gotalua Zokho faoma Gaseka.+  Owulo zaradadu Gizaraʼeli hegöi Saulo ba lafazökhi nosera ba Ndraso Gela+ ba lafaʼoli ira ba wamaondragö niha Wilisiti.  Ba hili si sambua, so ndra niha Wilisiti, ba hili si tambainia so ndraono Gizaraʼeli, faoma no lafatambai ndraso.  Möi baero samösa zabölö moroi ba nose niha Wilisiti, töinia Goliato+ niha Gata,+ faʼalawania arakhagö tölu meter.*  No ifake dakula nifazökhi moroi ba tembaga, ba no ifake mbaru wasuwöta nifazökhi moroi ba loga nifalaete, si hulö huna-huna giʼa. Faʼabua mbarunia wasuwöta nifazökhi moroi ba tembaga andrö+ mato 57 kilogram.*  No ifasa ba gahenia mbalu-balu moroi ba tembaga, ba no ibeʼe ba hulunia doho+ nifazökhi moroi ba tembaga.  Faʼesolo ndranga dohonia simane faʼesolo geu famagaölö ba wanoso nukha.+ Faʼabua nikhu dohonia nifazökhi moroi ba ziʼöli mato 6,84 kilogram* ba so fönania samösa zolohe balusenia.  Mosindro ba muʼao ia ba ndraono Gizaraʼeli+ si no mamaʼanö yaʼira ba naha wasuwöta, ”Hana wa mifaʼoli ami ba wasuwöta? Hadia lö miʼila wa niha sabölö ndraʼo moroi ba Wilisiti, ba ha sawuyu Zaulo ami? Mifili samösa ba gotaluami ba wolawa yaʼo.  Na tola ilawa ba ibunu ndraʼo, tobali sawuyumi ndraʼaga. Hizaʼi na yaʼo zi möna ba ubunu ia, tobali sawuyuma ami.” 10  Itohugö wangumaʼö niha Wilisiti andrö imane, ”Maʼökhö andre, uʼailasi* ndraono Gizaraʼeli+ si no mamaʼoli yaʼira ba naha wasuwöta. Mifatenge samösa zolawa yaʼo!” 11  Ataʼu Zaulo hegöi iraono Gizaraʼeli maʼafefu me larongo wehede niha Wilisiti andrö, humokha mbura. 12  Dawido andrö ono Gizaʼi niha Geferata+ moroi ba Mbetilekhema+ ba Yehuda. So dawalu nono matua+ khö Gizaʼi+ ba atua ia me mamatörö Zaulo. 13  Datölu nono Gizaʼi siaʼa no fao ira khö Zaulo ba wasuwöta.+ Siaʼa yaʼia daʼö Eliabi,+ numero dua Abinadabi,+ ba si tölu yaʼia daʼö Sama.+ 14  Dawido wondrege ziakhi,+ ba datölu ndra gaʼania siaʼa si fao khö Zaulo. 15  Itaria mofanö Dawido iröi Zaulo ba wondrorogö biri-biri+ namania ba Mbetilekhema. 16  Sagötö zi 40 hari, tohare niha Wilisiti andrö ero sihulö wongi ba tanö owi ba wangailasi iraono Gizaraʼeli. 17  Samuza maʼökhö imane Izaʼi khö nononia Dawido, ”Ae fasao gö ndra gaʼau ba nose, 22 liter* mbua nowi si no mufakoe ba 10 ngawua roti.” 18  Ohe göi zi fulu ngawua keju* andre khö gumandru zi saribu. Sofu hewisa ndra gaʼamö ba ohe mangawuli zi tobali tandra moroi khöra. 19  Me luo daʼö, fao ira khö Zaulo hegöi saradadu tanö böʼö ba Ndraso Gela,+ fasuwö ira ba wolawa niha Wilisiti.+ 20  Maoso Dawido sihulö wongi sibai ba iʼandrö samösa zanarogö biri-birinia. Ifaʼanö ia ba ilau mofanö, simane niʼoroiʼö Gizaʼi. Me ofeta ia ba nose, no mofanö ndra saradadu ba naha wasuwöta ba muʼao-ao ira tandra wa alua wasuwöta. 21  No lafaʼoli ira iraono Gizaraʼeli ba naha wasuwöta hegöi niha Wilisiti, faoma fatahö ira. 22  Ibeʼe tou noronia Dawido iröi ba niha sanarogö gama-gama, aefa daʼö fagohi ia möi ia ba naha wasuwöta. Me awena irugi, ibörögö isofu hewisa ndra gaʼania.+ 23  Me manofu-nofu ia khöra, izumaigö tohare niha sabölö sotöi Goliato+ niha Wilisiti andrö banua Gata. Möi ia föna niha Wilisiti sato si so ba naha wasuwöta ba ifuli iwaʼö wehedenia no mege,+ ba irongo-rongo daʼö Dawido. 24  Me laʼila ia iraono Gizaraʼeli, moloi ira ba agataʼu.+ 25  Lamane iraono Gizaraʼeli, ”Hadia no öʼila niha daʼö moroi sa? Tohare ia ba wangailasi* iraono Gizaraʼeli.+ Oya dania harato nibeʼe razo ba niha si tola mamunu yaʼia. Ibeʼe göi nononia alawe+ ba lö mamuʼa pajak saʼae nösi nomo niha daʼö hegöi foʼömö tanö böʼö ba Gizaraʼeli.” 26  Imane Dawido khö ndra saradadu si zizio ba zingania, ”Hadia nibeʼe ba niha si tola mokalaisi niha Wilisiti daʼö ba sangefaʼö iraono Gizaraʼeli ba wangoʼaya? Haniha zindruhunia niha si lö nisuna andrö wa barani sibai ia iʼailasi ndra saradadu Lowalangi sauri?”+ 27  Lafuli zui lafatunö khönia, ”Daʼa nibeʼe ba niha si tola mamunu yaʼia.” 28  Me irongo fahuhuo Dawido khö ndra saradadu, mofönu gaʼania siaʼa sotöi Eliabi+ imane, ”Hana wa möiʼö ba daʼa? Haniha nifataromö zanarogö biri-biri si lö oya-oya andrö ba mbenua?+ Uʼila wa so khöu waʼasiliyawa ba so ba gera-erau zi lö sökhi. Möiʼö ba wamaigi-maigi fasuwöta andre.” 29  Imane Dawido, ”Hadia zalagu? Ha sanofu ndraʼodo!” 30  Aefa daʼö, iröi ia Dawido ba ifuli isofu ba niha böʼö+ zimane daʼö ba fagölö wanemara linia.+ 31  Tehöngö wehede Dawido ba lafatunö khö Zaulo. Me no irongo daʼö Saulo, ifakaoniʼö Dawido. 32  Imane Dawido khö Zaulo, ”Böi so zataʼu* ha börö niha daʼö. Möi zawuyumö andre ba wolawa niha Wilisiti andrö.”+ 33  Imane Saulo, ”Tebai ölawa niha Wilisiti daʼö, ha iraono nasa ndraʼugö.+ Na yaʼia, iʼotarai me iraono ia tobali saradadu.” 34  Imane Dawido khö Zaulo, ”Yaʼodo andre zokubaloi biri-biri namagu. Na so zingo+ mazui berua sangoloiʼö biri-biri, 35  ugohi, ubunu, ba uheta mbiri-biri ba mbawania. Na igohi ndraʼo singo mazui berua daʼö, uraʼu mbunia* ba ubözi, aefa daʼö ubunu. 36  No ibunu zingo awö mberua sawuyumö andre. Simane daʼö dania niha Wilisiti si lö nisuna andrö börö me iʼailasi zaradadu Lowalangi sauri.”+ 37  Imane nasa Dawido, ”Yehowa zangefaʼö yaʼo ba zaʼa zingo faoma berua, yaʼia göi zangefaʼö yaʼo dania ba danga niha Wilisiti daʼa.”+ Andrö imane Saulo khö Dawido, ”Aeʼe, yafao khöu Yehowa.” 38  Ibeʼe Saulo wakake wasuwöta niʼokhögönia khö Dawido. Ibeʼe khönia dakula nifazökhi moroi ba tembaga hegöi baru wasuwöta. 39  Isaembugö wödania Dawido, hizaʼi lö iʼila mofanö börö me lö toʼölö ia wamake daʼö. Imane Dawido khö Zaulo, ”Lö uʼila mofanö börö wakake daʼa, lö toʼölö ndraʼo wamake yaʼia.” Andrö wa iheta daʼö ba nösinia Dawido. 40  Aefa daʼö, ihalö ziʼonia, ifili lima ngawua nono gara salösö ba nidanö ba ibeʼe ba mbola-bola si toʼölö iʼohe na ikubaloi mbiri-birinia. So ba dangania ribo-ribo+ ba möi iʼondrasi niha Wilisiti andrö. 41  Itugu ifahatö ia niha Wilisiti andrö khö Dawido, ba so fönania zolohe balusenia. 42  Me iʼila Dawido, iʼaohasi ba dödö ia niha Wilisiti andrö börö me iraono ia nasa ba no siga-siga.+ 43  Imane niha Wilisiti andrö khö Dawido, ”Hadia asu ndraʼodo+ wa siʼo öbeʼe wolawa yaʼo?” Andrö wa iʼelifi Dawido ba döi lowalanginia. 44  Imane niha Wilisiti andrö khö Dawido, ”Ae ba daʼa. Ubeʼe nagolemö ö wofo ba dalu mbanua ba ö gurifö samuʼi ba mbenua. 45  Itema li niha Wilisiti andrö Dawido, ”Ölawa ndraʼo faoma föda, ba dua rozi doho,+ hizaʼi ulawa ndraʼugö ba döi Yehowa samatörö saradadu zorugo,+ Lowalangi ndraono Gizaraʼeli niʼailasimö.*+ 46  Maʼökhö andre hasambalö wa ibeʼe ba dangagu+ ndraʼugö Yehowa. Ubunuʼö ba utaba mbagimö. Maʼökhö andre, ubeʼe gamatela zaradadu Wilisiti ö wofo ba dalu mbanua ba ö gurifö samuʼi ba mbenua. Fefu niha ba gulidanö, laʼila wa so Lowalangi ba Gizaraʼeli.+ 47  Fefu niha sowulo ba daʼa, laʼila dania wa lö moguna wöda mazui toho khö Yehowa ba wangefaʼö yaʼaga.+ Ba danga Yehowa so wasuwöta andre+ ba ibeʼe ba dangama ami fefu.”+ 48  Möi föna niha Wilisiti andrö ba ifahatö ia khö Dawido, ba iʼaliokö wagohisa Dawido ba naha wasuwöta ba wolawa yaʼia. 49  Iʼoroʼö dangania Dawido bakha ba mbola-bolania, ihalö sambua nono gara ba ifazaumba faoma ribo-ribo. Igönaisi ba gangango niha Wilisiti andrö irege ahöndrö ba gangangonia gara daʼö. Alabu niha daʼö, telögu ia tou ba danö.+ 50  Simane daʼö waʼamöna Dawido ba wolawa niha Wilisiti andrö faoma kara ba ribo-ribo. Ikalaisi ba ibunu niha Wilisiti daʼö hewaʼae lö föda ba dangania.+ 51  Fagohi Dawido ba tebato ia ba zinga niha Wilisiti. Aefa daʼö, ihalö wöda niha Wilisiti daʼö,+ isöbi moroi ba zaembu ba ibeʼe fanaba mbagi niha daʼö enaʼö tatu ba dödönia wa no mate. Me laʼila ira niha Wilisiti wa no mate zabölöra, oi zara moloi ira.+ 52  Me laʼila daʼö, ibörögö muʼao ndra saradadu Gizaraʼeli hegöi Yehuda ba lagohi niha Wilisiti iʼotarai ndraso+ ofeta ba mbawa göli Nekerona.+ Ato zi mate niha Wilisiti ba dalu lala, iʼotarai Zaʼaraʼi+ ofeta ba Gata ba Nekerona. 53  Me no aefa lagohi niha Wilisiti, mangawuli ndra saradadu Gizaraʼeli ba larabu nose niha Wilisiti. 54  Aefa daʼö, ihalö högö niha Wilisiti andrö Dawido iʼohe ba Yeruzalema, hizaʼi iröi wöda niha Wilisiti daʼö ba nosenia.+ 55  Me iʼila Saulo möi Dawido ba wangondrasi niha Wilisiti, manofu ia khö Gabineri+ kumandru zaradadunia imane, ”Ha ono nono matua+ daʼö Abineri?” Imane Abineri, ”Möido ba hölu khöu Razo, lö uʼila ha ono ia andrö!” 56  Imane Razo, ”Misofu ha ono nono daʼö.” 57  Me mangawuli sibai Dawido ba wamunu niha Wilisiti andrö, ifasao ia Abineri khö Zaulo. So ba danga Dawido högö niha Wilisiti andrö.+ 58  Imane Saulo, ”He ono matua, ha ono ndraʼugö andre?” Imane Dawido, ”Ono zawuyumö Izaʼi,+ niha Mbetilekhema.”+

Nisura ba gahe zura

Sin.: ”6 siʼu a salito”. Faigi Lamp. B14.
Sin.: ”5.000 syekel”. Faigi Lamp. B14.
Sin.: ”600 syekel”. Faigi Lamp. B14.
Mazui ”ulawa”.
Sin.: ”1 efa”. Faigi Lamp. B14.
Sin.: ”susu”.
Mazui ”wolawa”.
Mazui ”zanizi tödö”.
Mazui ”zimbinia”. Sin.: ”bu gambi”.
Mazui ”nilawamö”.