Sanguhuku 9:1-57

  • Mufataro Gabimelekhi tobali razo ba Zikhema (1-6)

  • Amaedola Yotamo (7-21)

  • Lö sökhi wamatörö Gabimelekhi (22-33)

  • Fasuwö Gabimelekhi wolawa banua Zikhema (34-49)

  • Mesokho Gabimelekhi ibe’e ira alawe; mate Gabimelekhi (50-57)

9  Ba gafuriata, möi Gabimelekhi+ ono Yerubi-mbaʼali khö ndra talifusö ninania ba Zikhema. Imane khöra hegöi ba nösi nomo duania* fefu,  ”Uʼandrö khömi, misofu khö ndra sondröniaʼö* banua Zikhema fefu, ’Hadia omasi ami na ifatörö ami ono matua khö Yerubi-mbaʼali+ si 70 niha, mazui obönö zi ha samösa? Böi olifu ami, yaʼodo andre föfö ndromi.’”  Aefa daʼö, möi ndra talifusö ninania lafaʼema goroisa andrö khö ndra sondröniaʼö banua Zikhema fefu, ba aolo sibai dödöra woloʼö Abimelekhi. Lamane, ”Yaʼia andrö talifusöda samösa.”  Ba labeʼe 70 loga firö khö Gabimelekhi moroi ba Mbaʼali-mberiti.+ Kefe daʼö niʼogunaʼönia ba wogazi niha si lö halö-halöwö hegöi niha si lö ngaroro ba woloʼö yaʼia.  Me no awai daʼö, möi ia ba nomo namania ba Gofera+ ba ibunu dalifusönia+ si 70 niha waʼato, ono Yerubi-mbaʼali, ba dete zi sambua kara. Ha Yotamo zauri, ono siakhi khö Yerubi-mbaʼali, börö me no ibiniʼö ia.  Owulo fefu zondröniaʼö banua Zikhema hegöi Beti-milo ahatö ba mbörö geu sebua, ba zinga gehomo si so ba Zikhema, ba latuyu Gabimelekhi tobali razo.+  Me lafatunö khö Yotamo, iʼanemaiʼö mofanö ba mozizio ia ba zuzu Hili Garisi.+ Iʼebuaʼö linia weʼao, imane khöra, ”Mifondrondrongo niwaʼögu andre yaʼami sondröniaʼö banua Zikhema, enaʼö ifondrondrongo göi niwaʼömi Lowalangi.  ”Samuza inötö, omasi latuyu razora ira töla geu. Lamane ba döla geu zaitu, ’Yatobali ndraʼugö razoma.’+  Hizaʼi imane töla zaitu, ’Na yaʼo zi tobali razomi,* tebai saʼae uʼasogö wanikha niʼogunaʼö ba wamosumange Lowalangi hegöi ba niha.’ 10  Aefa daʼö lamane ba döla geu ara, ’Yatobali ndraʼugö razoma.’ 11  Imane töla geu ara, ’Na yaʼo zi tobali razomi,* tebai saʼae uʼasogö mbua sami ba si sökhi.’ 12  Lamane zui ba danömö nagu, ’Yatobali ndraʼugö razoma.’ 13  Imane töla geu nagu, ’Na yaʼo zi tobali razomi,* tebai saʼae uʼasogö nagu si bohou si tola mangomusoiʼö tödö Lowalangi hegöi niha.’ 14  Ba gafuriata lamane töla geu andrö ba ndruʼu sodoi, ’Yatobali ndraʼugö razoma.’+ 15  Imane duʼu sodoi, ’Na sindruhu mifataro* ndraʼo razomi, milumöʼö ami barö lumögu. Na löʼö, uʼasogö galitö si manga töla geu eresi Libano.’ 16  ”Hadia satulö nifaluami ba lö falimo ami me mibaliʼö razomi Gabimelekhi?+ Hadia si sökhi nifaluami khö Yerubi-mbaʼali awö nösi nomonia, ba mifosumange ia moloʼö sinangea itema? 17  No iforege amagu fasuwö salahimi+ ba itehegö nosonia ba wangefaʼö yaʼami moroi ba danga niha Midiano.+ 18  Iadaʼa, milawa nösi nomo namagu ba mibunu nononia si 70 ba zi sambua tete gara,+ aefa daʼö mibaliʼö razo Gabimelekhi ono zawuyu namagu+ tobali sondröniaʼö banua Zikhema, ha börö me talifusömi ia. 19  Na satulö ba sindruhu nifaluami khö Yerubi-mbaʼali hegöi ba nösi nomonia, miʼomusoiʼö dödömi börö Gabimelekhi, ba yaʼomuso göi dödönia börö ami. 20  Na löʼö, alitö moroi khö Gabimelekhi zanunu sondröniaʼö banua Zikhema hegöi Beti-milo.+ Simanö göi zondröniaʼö banua Zikhema hegöi Beti-milo, yalatunu Gabimelekhi.”+ 21  Aefa daʼö, moloi Yotamo+ numalö ba Mbeʼeri ba toröi ia ba daʼö börö waʼataʼunia dalifusönia Abimelekhi. 22  Mamatörö Gabimelekhi* ba ndraono Gizaraʼeli tölu fakhe waʼara. 23  Itehegö Lowalangi alua watötöisa ba gotalua Gabimelekhi faoma ira sondröniaʼö banua Zikhema ba tobali ira si manga mböli khö Gabimelekhi. 24  Wa alua daʼa enaʼö tesulöni zi lö sökhi nifalua khö nono Yerubi-mbaʼali si 70 niha me no ibunu ira talifusöra Abimelekhi. Lö tola löʼö, khö Gabimelekhi tezofu-zofu ndro niha si 70 andrö hegöi khö ndra sondröniaʼö banua Zikhema sanolo yaʼia ba wamunu yaʼira.+ 25  Ira sondröniaʼö banua Zikhema, lafataro niha ba wondraʼu Abimelekhi ba zuzu hili, ba larabu fefu zanörö lala daʼö. Ba gafuriata, lafatunö zalua andrö khö Gabimelekhi. 26  Aefa daʼö, mofanö Gaʼali ono Gebedi hegöi ira talifusönia, laʼötö mbanua Zikhema,+ ba faduhu dödö zondröniaʼö banua Zikhema khönia. 27  Möi ira ba nowi ba wangowuloi bua nagu si so ba kabu khöra, lafazökhi nagu nibadu, lafalua gowasa, ba möi ira ba gosali lowalangira.+ Manga ba mamadu ira ba daʼö ba laʼelifi Gabimelekhi. 28  Aefa daʼö imane Gaʼali ono Gebedi, ”Haniha Gabimelekhi ba haniha Zebuli wa tafosumange ira? Yaʼia andrö ono Yerubi-mbaʼali,+ ba Sebuli andrö salahinia. Hana wa tafosumange ia? Fosumange manö ndraono Hemori, ama Zikhema! 29  Na yaʼo zondröniaʼö ira niha daʼa, hasambalö uheta Gabimelekhi.” Aefa daʼö, imane khö Gabimelekhi, ”Oyaʼö zaradadumö ba ofanö.” 30  Mofönu sibai Zebuli sondröniaʼö banua daʼö me irongo wehede Gaʼali ono Gebedi. 31  Börö daʼö, ilau zi lö hede-hede* ba wamatenge niha khö Gabimelekhi ba wangombakha, ”Hiza! No möi Gaʼali ono Gebedi hegöi ira talifusönia ba mbanua Zikhema ba lafarou niha mbanua daʼa ba wolawa yaʼugö. 32  Aeʼe, ohe nawöu ba zi bongi, ba mibaloi baero mbanua. 33  Sihulö wongi sibai na awena tumbu luo, faoso ba suwö mbanua andre. Na möi baero Gaʼali awö zi fao khönia ba wanuwö yaʼami, miʼalui lala enaʼö kala ia.”* 34  Ba maoso Gabimelekhi awö zi fao khönia, lafaʼanö ira bongi daʼö ba labaloi baero mbanua Zikhema, labagi öfa ngawawa ira. 35  Me möi baero Gaʼali ono Gebedi ba mosindro ia ba mbawa göli mbanua, tohare Gabimelekhi awö zi fao khönia, möi ira baero moroi ba naha mbini-mbinira. 36  Me iʼila niha sato andrö, imane Kaʼali khö Zebuli, ”Faigi atö, hiza niha si tohare moroi yawa ba hili.” Imane khönia Sebuli, ”Lumö-lumö hili niʼilamö daʼö, tenga niha.” 37  Imane zui Gaʼali, ”Faigi atö, so niha si otarai dalu hili, ba so sambua ngawawa niha sanörö lala sahatö ba geu Meonemi.” 38  Imane Sebuli, ”Hezo waʼasiliyawamö me ömane, ’Haniha Gabimelekhi wa tafosumange ia?’+ Hadia tenga ira niha daʼa nitimbagömö? Iadaʼa aeʼe, suwö ira.” 39  Andrö, möi Gaʼali föna ndra sondröniaʼö banua Zikhema ba wolawa Abimelekhi. 40  Moloi Gaʼali me igohi ia Abimelekhi. Ato sibai zi mate irugi mbawa göli. 41  Manaroʼo Gabimelekhi ba Garuma, ba möi Zebuli+ ba wamofanö Gaʼali awö ndra talifusönia moroi ba Zikhema. 42  Mahemolunia, mofanö niha moroi ba mbanua andrö, ba lafatunö daʼö khö Gabimelekhi. 43  Aefa daʼö ibagi tölu ngawawa zi fao khönia ba labaloi baero mbanua. Me iʼila niha sato si otarai mbanua daʼö, isuwö ba ibunu ira fefu. 44  Lahawui ba larabu mbawa göli mbanua andrö ira Abimelekhi hegöi ngawawa si fao khönia, ba si dombua ngawawa tanö böʼö lasuwö ba labunu niha si so baero mbanua. 45  Maʼö-maʼökhö Gabimelekhi wanuwö banua andrö ba irabu. Ibunu fefu niha ba idudugö mbanua andrö.+ Lö ara, ifazawili nasio ba mbanua daʼö. 46  Me larongo daʼö, fefu zondröniaʼö ba Malige Zikhema, labiniʼö ira ba naha mbini-mbini* gamaudu nahia wamosumange* Mbe-riti.+ 47  Me irongo Abimelekhi wa no owulo fefu ndra sondröniaʼö ba Malige Zikhema, 48  möi ia miyawa ba Hili Zalomono awö zi fao khönia. Itaba ndraha geu faoma fato, ibeʼe ba galisinia, aefa daʼö imane ba zi fao khönia, ”Miʼaliokö, mifalua zimane nifaluagu!” 49  Ba dozi laʼewa ndraha geu ba laʼoʼö Gabimelekhi. Aefa daʼö, labeʼe ndraha geu daʼö ba zi fasui mbini-mbini andrö ba latunu. Mate fefu niha si so ba Malige Zikhema, te mato 1.000 ndra matua awö ndra alawe. 50  Aefa daʼö mofanö Gabimelekhi ba Debesi. Ifazökhi nosenia ba wolawa banua daʼö ba irabu. 51  Ba gotalua mbanua andrö so malige saro, ba fefu ndra matua, ira alawe hegöi sondröniaʼö banua, moloi ira ba daʼö. Laduhö mbawandruhö ba möi ira yawa ba dete malige andrö. 52  Tohare Gabimelekhi möi isuwö malige daʼö. Me ifahatö ia ba mbawandruhö ba wanunu malige andrö, 53  so samösa ndra alawe sanorugö kara wogili ba högö Gabimelekhi irege aboto högönia.+ 54  Iʼanemaiʼö mohede Gabimelekhi ba zolohe födania imane, ”Söbi wödamö ba bunu ndraʼo, enaʼö lö sangumaʼö khögu, ’Ira alawe zamunu yaʼia.’” Isöbi wödania solohe föda andrö itaruʼö ba mate Gabimelekhi. 55  Mangawuli fefu ndraono Gizaraʼeli me no laʼila mate Gabimelekhi. 56  Simane daʼö wanulöni Lowalangi nifalua Gabimelekhi börö gamuatania si lö sökhi nifaluania khö namania, me no ibunu dalifusönia si 70 niha.+ 57  Isulöni göi Lowalangi gamuata si lö sökhi nifalua niha Zikhema, ba alua khöra wangelifi Yotamo+ ono Yerubi-mbaʼali.+

Nisura ba gahe zura

Mazui ”duania moroi khö ninania”.
Mazui te ”sokhö tanö”.
Sin.: ”Na manari ndraʼo yawa ba hogu geu böʼö”.
Sin.: ”Na manari ndraʼo yawa ba hogu geu böʼö”.
Sin.: ”Na manari ndraʼo yawa ba hogu geu böʼö”.
Sin.: ”mibayoini”.
Mazui ”Iʼosamatörö ia Abimelekhi”.
Mazui ”iʼonekhesi”.
Mazui ”falua khönia hadia zi tola ifalua tangau”.
Mazui ”göli”.
Mazui ”gosali”.