1. Ko hai ne lagomatai ke fakatū e fakapotopotoaga i Filipi?

KO E magaaho ne hohoko atu e aposetolo ko Paulo, Sila, Luka, mo Timoteo ke he matakavi ha Roma i Filipi, tokologa e tagata ne moua e lautolu kua fiafia ke he tala mitaki he Kautu. Lagomatai he tau matakainaga fakamakutu nei ne tokofā ke fakatū e fakapotopotoaga, ti kamata e tau tutaki oti ke fakapotopoto auloa, liga ke he kaina ha Litia ko e fifine fakamokoi ne tua.​—Gahua 16:40.

2. Ko e heigoa e paleko ne nakai leva ti fehagai mo e fakapotopotoaga ia?

² Ko e fakapotopotoaga foou ne nakai leva ti fehagai mo e paleko. Fakalagā e Satani e tau fī he kupu mooli ne totoko favale ke he gahua fakamatala he tau Kerisiano fakamooli nei. Ko Paulo mo Sila ne kua tapaki ti fahi aki e tau akau mo e tuku he fale puipui. Mole e fakatoka mai ha laua he fale puipui, ne ahiahi atu a laua ke he tau tutaki foou ti fakamafana a lautolu. Toka mogoia e Paulo, Sila, mo Timoteo e maaga ka e nofo hifo a Luka i ai. Fēfē e tuaga he fakapotopotoaga fakatū foou? He lagomatai he agaaga ha Iehova, ne tumau e fakamakutu he tau matakainaga foou he fekafekauaga ha Iehova. (Filipi 2:12) Ha ha ia Paulo e kakano mitaki ke matalahi ki a lautolu!

3. He fakamaama ia Filipi 1:9-11, ko e heigoa ne hagaao e liogi ha Paulo ki ai?

³ Kavi ke he hogofulu e tau fakamui, tohia e Paulo e tohi ke he fakapotopotoaga i Filipi. He totou e koe e tohi, mailoga mafiti e koe e fakaalofa ha Paulo ke he tau matakainaga haana. “Kua manako lahi au kia mutolu oti kana ke he fakaalofa hofihofi noa a Iesu Keriso,” he tohi e ia. (Filipi 1:8) Tohi ai e ia kua liogi a ia ke lata mo lautolu. Olelalo a ia ki a Iehova ke lagomatai a lautolu ke fakatupu lahi ue atu e fakaalofa, ke mailoga e tau mena ne mua atu e aoga, ke nakai ha ha i ai ha kelea, ke nakai fakatupetupe e falu, mo e matutaki ke fua mai e mahani tututonu. To talia mooli e koe kua maeke a tautolu ke aoga mai he tau kupu fakamooli ha  Paulo. Kia totou la e tautolu e mena ne tohi e Paulo ke he tau matakainaga i Filipi. (Totou Filipi 1:9-11.) * (Kikite matahui tala.) To onoono mogoia a tautolu ke he tau manatu ne talahau e ia ti fakatutala ke he puhala ka fakaaoga e tautolu e tau manatu takitaha ia.

4. (a) Hagaao ke he 1 Ioane 4:9, 10, fakakite fēfē e Iehova e fakaalofa haana ki a tautolu? (e) Lata ke lahi fēfē e fakaalofa ha tautolu ke he Atua?

⁴ Fakakite e Iehova e fakaalofa lahi haana ki a tautolu he fakafano mai e Tama haana ke he lalolagi ke mate ma e tau agahala ha tautolu. (Totou 1 Ioane 4:9, 10.) Ko e fakaalofa nakai lotokai he Atua kua omoomoi a tautolu ke fakaalofa ki a ia. (Roma 5:8) Lata ke lahi fēfē e fakaalofa ha tautolu ke he Atua? Tali e Iesu e hūhū ia he tala age ke he Farasaio: “Kia fakaalofa a koe ke he Iki [Iehova] hau a Atua mo e hau a loto katoa, mo e hau a agaga katoa, mo e hau a manatu katoa.” (Mata. 22:36, 37) Nakai manako a tautolu ke lotolotoua e fakaalofa ke he Atua. Ka e manako a tautolu ke he fakaalofa ha tautolu ki a ia ke tupu malolō he tau aho takitaha. Tala age a Paulo ke he tau matakainaga i Filipi kua lata e fakaalofa ha lautolu ke “fakatupu lahi ue atu.” Ko e heigoa ka taute e tautolu ke fakamalolō e fakaalofa ha tautolu ke he Atua?

5. Maeke fēfē e fakaalofa ha tautolu ke tupu malolō?

⁵ Lata a tautolu ke iloa e Atua ke maeke ke fakaalofa ki a ia. Pehē e Tohi Tapu: “Ko e tagata kua nakai fakaalofa, kua nakai iloa e ia e Atua; ha ko e Atua ko e fakaalofa a ia.” (1 Ioa. 4:8) Fakakite he aposetolo ko Paulo to tupu malolō lahi e fakaalofa ha tautolu ke he Atua he moua e “maama, katoa mo e loto matala oti kana” ki a Ia. (Filipi 1:9) He fakaako fakamua e tautolu e Tohi Tapu, feaki e tautolu e fakaalofa ke he Atua ne fakavē ke he iloa tote ke he tau mahani ofoofogia haana. He lahi e fakaako ha tautolu hagaao ki a Iehova, kua malolō lahi e fakaalofa ha tautolu ki a ia. Ko e mena ia ne onoono a tautolu ke he fakaako tumau he Tohi Tapu mo e manamanatu fakahokulo ke he Kupu he Atua ko e tau mena ne mua atu e aoga he tau momoui ha tautolu!​—Filipi 2:16.

6. Hagaao ke he 1 Ioane 4:11, 20, 21, ko e puhala fe ka fakatupu lahi ue atu e fakaalofa ha tautolu?

⁶ Ko e fakaalofa lahi he Atua ki a tautolu to omoomoi ai ke fakaalofa ke he tau matakainaga ha tautolu. (Totou 1 Ioane 4:11, 20, 21.) Liga manatu a tautolu to mukamuka ke fakaalofa ke he tau matakainaga ha tautolu. Kakano kua tapuaki a tautolu ki a Iehova mo e eketaha ke fifitaki e tau mahani mitaki Haana. Muitua e tautolu e fakafifitakiaga ha Iesu ne lahi e fakaalofa ti foaki e ia e moui haana ke lata mo tautolu. Ka e liga uka ma tautolu he falu magaaho ke omaoma ke he poakiaga ke fakaalofa ke he taha mo e taha. Manamanatu ke he fakataiaga he fakapotopotoaga i Filipi.

7. Ko e heigoa kua fakaako e tautolu mai he tomatomaaga ha Paulo ki a Evotia mo Sunetuke?

⁷ Ko Evotia mo Sunetuke ko e tau matakainaga fifine fakamakutu ne fekafekau “fakalataha” mo e aposetolo ko Paulo. Ka e liga fakaatā e laua e tau fekehekeheaki fakatagata ke tupu e taufetoko he vahāloto ha laua. Ko e tohi ha Paulo ke he fakapotopotoaga ne fekafekau ai e tau matakainaga fifine nai, ne totoku pauaki e ia a Evotia mo Sunetuke ti tomatoma fakamalolō ke “manamanatu a laua ke he mena taha.” (Filipi 4:2, 3) Ne omoomoi a Paulo ke hataki e fakapotopotoaga katoa: “Kia eke e mutolu e tau mena oti kana mo e nakai loma, mo e nakai mahalohalo noa.” (Filipi 2:14) Ko e fakatonuaga maaliali ha Paulo ne nakai ni lagomatai e tau matakainaga  fakamooli nei ka e pihia mo e fakapotopotoaga katoa ke fakamalolō e pipiaga he fakaalofa ha lautolu ke he taha mo e taha.

8. Ko e heigoa e lekua lahi mahaki ke fakaalofa ke he tau matakainaga ha tautolu, ti kautū fēfē a tautolu ki ai?

⁸ Tuga a Evotia mo Sunetuke, liga fehagai a tautolu mo e lekua lahi mahaki ke feaki e pipiaga tata he fakaalofa mo e falu, ko e aga ke hagaaki ke he tau nakai mitaki katoatoa. Taute oti e tautolu e tau hehē he tau aho takitaha. Ka hagaaki a tautolu ke he tau nakai mitaki katoatoa he falu, to nakai mafana e fakaalofa ha tautolu ki a lautolu. Ma e fakatai, ka nimo he matakainaga ke lagomatai a tautolu ke fakameā e Fale he Kautu, liga hogohogo manava a tautolu. Ka kamata a tautolu ke manamanatu ke he tau hehē foki ne iloa e tautolu kua taute he matakainaga, to tupu e hogohogo manava ha tautolu ti galo ai e fakaalofa ki a ia. Ka tupu e mena ia ki a koe, mitaki ke manamanatu ke he mena nei: Kitia e Iehova e tau nakai mitaki katoatoa ha tautolu ti pihia foki he tau matakainaga ha tautolu. Ka e pete e tau nakai mitaki katoatoa nei, fakaalofa agaia a Iehova ke he matakainaga ha tautolu ti fakaalofa agaia foki ki a tautolu. Kakano haia kua lata a tautolu ke fifitaki e fakaalofa ha Iehova mo e tumau e onoonoaga mitaki ke he tau matakainaga ha tautolu. Ka eketaha a tautolu ke fakaalofa ke he tau matakainaga, kua fakamalolō e pipiaga ha tautolu ke kaufakalataha mo lautolu.​—Filipi 2:1, 2.

9. Ko e heigoa falu “mena ne mua atu e aoga” ne totoku e Paulo he tohi haana ke he tau matakainaga i Filipi?

⁹ Omoomoi he agaaga tapu a Paulo ke fakaako a lautolu i Filipi, mo e tau Kerisiano oti ke “mailoga ai . . . e tau mena ne mua atu e aoga.” (Filipi 1:10) Ko e tau mena nei ne mua atu e aoga kua putoia e fakatapu e higoa ha Iehova, fakamooli e tau maveheaga Haana, mo e mafola mo e kaufakalataha he fakapotopotoaga. (Mata. 6:9, 10; Ioane 13:35) Ka fakavē e tau momoui ha tautolu ke he tau mena nei ne mua atu e aoga, fakakite e tautolu kua fakaalofa a tautolu ki a Iehova.

10. Ko e heigoa kua lata ke taute e tautolu ke nakai ha ha i ai ha kelea?

¹⁰ Pehē foki a Paulo kua lata a tautolu ke “nakai ha ha i ai ha kelea.” Nakai kakano e mena nei kua lata a tautolu ke mitaki katoatoa. Nakai maeke a tautolu ke mitaki katoatoa ke tuga a Iehova ko e Atua. Ka e to onoono a Iehova ki a tautolu kua nakai ha ha i ai ha kelea ka taute e tautolu e tau mena oti ke fakahokulo e fakaalofa ha tautolu mo e mailoga e tau mena ne mua atu e aoga. Taha puhala kua fakakite e tautolu e fakaalofa he lali ke taute e tau mena oti ke kalo kehe he fakatupetupe e falu.

11. Ko e ha kua lata a tautolu ke kalo kehe he fakatupetupe e falu?

¹¹ Ko e fakatonuaga ke nakai fakatupetupe e falu ko e hatakiaga mooli. Liga fakatupetupe fēfē e tautolu e falu? Liga taute e tautolu puhala ke he fifiliaga he fakafiafiaaga, fifiliaga he tau mena tui, po ke fifiliaga he gahua. Liga to nakai hepe e tau mena ia ne taute e tautolu. Ka e, kaeke ko e tau fifiliaga ne taute e tautolu kua fakamamahi e loto manamanatu he taha ti fakatupetupe a ia, kua hagahaga kelea lahi e mena nei. Pehē a Iesu kua laukauka ma tautolu ke tau e makaholo lahi ke he ua ha tautolu ti fakatomo hifo ke he moana kaeke ke fakatupetupe e tautolu e taha mamoe haana!​—Mata. 18:6.

12. Ko e heigoa kua fakaako e tautolu mai he fakafifitakiaga ne fakatoka he taha hoa paionia?

¹² Mailoga e taha hoa paionia ne muitua ke he hatakiaga ha Iesu. Fekafekau a laua he fakapotopotoaga fakalataha mo e hoa ne papatiso foou ne feaki he tau magafaoa uliulitonu. Talitonu e hoa foou nei kua nakai lata e tau Kerisiano ke ō he tau kifaga, pete ke kitia foki he tau kifaga mitaki. Ofo lahi a laua he iloa kua ō e hoa paionia ke he kifaga. Mole e mena ia,  ne nakai liliu e hoa paionia ke he kifaga ato maeke e hoa foou ke fakamahani e tau loto manamanatu ha laua ke maama mitaki e tuaga. (Hepe. 5:14) Ha ko e aga nakai lotokai he hoa paionia, ne fakakite e laua ke he tau kupu mo e tau gahua kua fakaalofa a laua ke he matakainaga taane mo e matakainaga fifine foou.​—Roma 14:19-21; 1 Ioa. 3:18.

13. Liga fakaohooho fēfē e tautolu e taha ke taute e agahala?

¹³ Taha puhala foki ka fakatupetupe e tautolu e taha he fakaohooho a ia ke taute e agahala. Maeke fēfē e mena ia ke tupu? Manamanatu ke he tuaga nei. He leva e taufetului, ne maeke e tagata fakaako Tohi Tapu ke tautaofi e hufia haana ke he kava. Mailoga e ia kua lata a ia ke fakamamao katoatoa mai ai. Mafiti e holo ki mua haana ti papatiso. Fakamui, uiina he matakainaga a ia ke he fakafiafiaaga mo e foaki age e kava ke he matakainaga foou ti pehē: “Ko e Kerisiano a koe mogonei; kua ha ha ia koe e agaaga ha Iehova. Taha he fua he agaaga tapu ko e manako fakalatalata. Ka fakagahua e koe e manako fakalatalata, to maeke a koe ke fakaaoga fakalaulau e kava.” Ko e momoko ha ia kaeke ke fanogonogo e matakainaga foou ke he fakatonuaga hehē ia!

14. Lagomatai fēfē he tau feleveiaaga Kerisiano a tautolu ke muitua ke he tau fakaakoaga ia Filipi 1:10?

¹⁴ Lagomatai he tau feleveiaaga Kerisiano a tautolu ke muitua ke he tau fakaakoaga ia Filipi 1:10 ke he loga e puhala. Fakamua, ko e fakaholoaga he tau mena kai fakaagaaga kua fakamanatu ki a tautolu e tau mena ne mua atu e aoga ki a Iehova. Uaaki, fakaako a tautolu ke muitua e tau mena ne iloa e tautolu ke liga  nakai ha ha i ai ha kelea. Mo e toluaki, fakalagalaga a tautolu ke “fakaalofa mo e tau gahua mitaki.” (Hepe. 10:24, 25) Ko e lahi e fakamalolō he tau matakainaga ha tautolu ki a tautolu, to tupu lahi e fakaalofa ha tautolu ke he Atua mo e tau matakainaga ha tautolu. Ka puke e tau loto ha tautolu he fakaalofa ke he Atua mo e tau matakainaga ha tautolu, to eketaha a tautolu ke kalo kehe he fakatupetupe e tau matakainaga ha tautolu.

15. Ko e heigoa e kakano ke ‘puke ke he fua he mahani tututonu’?

¹⁵ Liogi fakamakai a Paulo ma e tau matakainaga i Filipi ke ‘puke ke he fua he mahani tututonu.’ (Filipi 1:11) Kua putoia he “fua he mahani tututonu” nei e fakaalofa ha lautolu ki a Iehova mo e haana tau tagata. Putoia he mena ia foki e tutala ha lautolu ke he falu hagaao ke he tua ha lautolu ki a Iesu mo e amaamanakiaga homo ue atu. Fakaaoga he Filipi 2:15 e taha fakatai foki, ke “tuga ne tau mena kua fakamaama aki e lalolagi.” Felauaki tonu e mena ia ha kua fakahigoa e Iesu e tau tutaki haana “ko e maama he lalolagi.” (Mata. 5:14-16) Poaki foki e ia ke he tau tutaki haana “ke eke e tau motu oti kana mo tutaki,” ti pehē a ia “to eke foki a mutolu mo tau talahau . . . ke hoko ni ke he fakaotiaga [kalakala oti] he lalolagi.” (Mata. 28:18-20; Gahua 1:8) To moua e tautolu e “fua he mahani tututonu” ka eketaha a tautolu ke fakamakutu ke he gahua aoga lahi nei.

16. Fakakite fēfē he Filipi 1:12-14 kua maeke a tautolu ke kikila tuga ko e tau mena fakamaama i lalo foki he tau tutūaga paleko? (Kikite fakatino he kili.)

¹⁶ Pete ne tau tutūaga ha tautolu, maeke a tautolu ke kikila tuga ko e tau mena fakamaama. He falu tuaga, ko e mena ne tuga ko e lekua ke fakailoa e tala mitaki ne liga eke ai mo magaaho ha tautolu ke fakamatala. Ma e fakatai, ko e aposetolo ko Paulo ne puipui ki loto  he fale i Roma he mogo ne tohia e ia e tohi haana ke he tau matakainaga i Filipi. Ka e nakai taofi he tau filifili haana a ia mai he fakamatala ke he tau leoleo mo e tau tagata ne ahiahi ki a ia. Fakamatala fakamakutu a Paulo i lalo he tau tutūaga nei, ti foaki ke he tau matakainaga e mauokafua mo e loto malolō “ke talahau atu e kupu [he Atua] mo e nakai matakutaku.”​—Totou Filipi 1:12-14; 4:22.

17. Talahau e fakataiaga he vahā foou nei he moua e tau fua pete i lalo he tau tutūaga uka.

¹⁷ Tokologa e tau matakainaga ha tautolu ne moua e magaaho ke mumui ke he fakafifitakiaga loto malolō ha Paulo. Nonofo a lautolu he tau motu ne nakai atāina ke fakamatala ke he toloaga po ke mai he taha gutuhala ke he taha gutuhala, ti kumi puhala a lautolu ke fakapuloa e tala mitaki. (Mata. 10:16-20) Taha he tau motu ia, tala age e leveki takaiaga kua lata e tau tagata fakailoa takitaha ke taute e “matakavi” fakamatala ni haana ke he tau magafaoa, tau katofia, tau kapitiga aoga, tau tagata gahua, mo e tau tagata fa mahani. He ua e tau, ko e numera he tau fakapotopotoaga he takaiaga ia kua malikiti lahi. Liga nakai nonofo a tautolu he motu ne nakai atāina ke fakamatala. Ka e fakaako e tautolu e puhala aoga mai he fakafifitakiaga he tau matakainaga lotomatala: Kumi tumau e tau puhala ke fakalataha katoatoa ke he gahua fakamatala, he mauokafua to foaki e Iehova ki a koe e malolō kua lata ke kautū ke he ha lekua.​—Filipi 2:13.

18. Ko e heigoa kua lata a tautolu ke eketaha ke taute?

¹⁸ He magaaho uho lahi nei, kia eketaha a tautolu ke fakagahua e fakatonuaga omoomoi i loto he tohi ha Paulo ke he tau matakainaga i Filipi. Kia mailoga e tautolu e tau mena ne mua atu e aoga, nakai ha ha i ai ha kelea, kalo kehe he fakatupetupe e falu, mo e fua mai e mahani tututonu. To tupu lahi ue atu e fakaalofa ha tautolu mo e fakaheke ai e Matua fakaalofa ha tautolu ko Iehova.