1. Ko e ha ne tomatoma he aposetolo ko Paulo e tau Kerisiano Heperu fakamua atu ke fefakamafanaaki “kia au atu ai foki he pihia”?

KE HE senetenari fakamua, ne foaki he aposetolo ko Paulo e fakatonuaga nei ke he tau Kerisiano Heperu: “Kia manatu foki a tautolu ko e taha ke he taha, ke fakalagalaga ai e fakaalofa mo e tau gahua mitaki; Aua neke tiaki e fakapotopotoaga ha tautolu tuga ne mahani he falu, ka kia fefakamafanaaki; kia au atu ai foki he pihia ha kua kitia e mutolu kua tata tuai e aho.” (Heperu 10:24, 25) Liga manamanatu e tau matakainaga ke he kakano ne tala age e Paulo ke fakalahi atu e fefakamafanaaki. Nakaila lima e tau he mole, taha e kakano ne kitia maali ai. He magahala ia, ne kitia e lautolu kua tata tuai e aho he fakafiliaga ha Iehova ki Ierusalema. Mailoga e lautolu kua lata a lautolu ke fehola mai he maaga tuga ne tala age e Iesu ke taute e lautolu. (Luka 21:20-22; Gahua 2:19, 20) Ko e aho ia ha Iehova ne hoko mai he tau 70 ti moumou he tau tagata Roma a Ierusalema.

2. Ko e ha kua lata a tautolu ke manamanatu fakalahi foki ke he fefakamafanaaki he vahā nei?

 ² He vahā nei, ko tautolu he tuaga pihia. Ko e aho ha Iehova kua “lahi haia, kua matakutakuina lahi” ti tata mai. (Ioelu 2:11) Kua aoga foki e tau kupu he perofeta ko Sefanaia he vahā ha tautolu: “Kua tata mai e aho lahi a Iehova, kua tata mai ni, kua fakaave mai ni.” (Sefanaia 1:14) Kakano hanei ne lata ke “manatu foki a tautolu ko e taha ke he taha, ke fakalagalaga ai e fakaalofa mo e tau gahua mitaki.” (Heperu 10:24) Kua lata a tautolu ke manamanatu fakalahi foki ke he tau matakainaga ha tautolu ke maeke a tautolu ke fakamafana a lautolu kaeke kua lata.

3. Ko e heigoa ne talahau he aposetolo ko Paulo hagaao ke he fakamafanaaga? (Kikite fakatino he kamataaga.)

³ “Ko e fakaatukehe ke he loto he tagata kua tukutukuhifo ai a ia; ka ko e kupu mitaki ke olioli ai.” (Tau Fakatai 12:25) Lata a tautolu oti he falu magaaho ke moua e fakamafanaaga. Talahau fakamaali e Paulo ko lautolu ne ha ha e tau kotofaaga ke fakamafana e falu kua lata foki a lautolu ke moua e fakamafanaaga. Tohi e ia ke he tau matakainaga haana i Roma: “Ha kua manako lahi au ke feleveia mo mutolu, kia ta atu ai e au kia mutolu taha mena fakaalofa ke lata mo e Agaga ke fakatumau ai a mutolu; Ko e kakano hanai, kia fefakamafanaaki a tautolu ke he tua ha tautolu, ko mutolu katoa mo au.” (Roma 1:11, 12) Ti lata foki e aposetolo ko Paulo ke moua e fakamafanaaga he falu magaaho.​—Totou Roma 15:30-32.

4, 5. Ko hai ka foaki e tautolu e fakamafanaaga ki ai he vahā nei, ti ko e ha?

⁴ He vahā nei, maeke a tautolu ke fakamafana a lautolu ne fekafekau mau ki a Iehova, tuga e tau paionia tua fakamooli. Tokologa ia lautolu ne toka e tau mena he moui ne fiafia a lautolu ke taute ke maeke ke paionia. Mooli foki e mena nei ke he tau misionare, tau tagata he Peteli, tau leveki takaiaga mo e tau hoana ha lautolu, mo lautolu ne fekafekau he tau ofisa fakaliliu matutaki mamao. Taute e lautolu oti e tau foakiaga ke maeke ke foaki fakalahi e magaaho ke fekafekau ki a Iehova. Ti lata a tautolu ke fakamafana a lautolu. Tokologa foki ne loto agaia ke fekafekau mau ka e nakai maeke ai mogonei. Kua loto fakaaue foki a lautolu ka moua e fakamafanaaga.

⁵ Ko hai foki kua lata ke moua e fakamafanaaga? Maeke a tautolu ke fakamafana e tau matakainaga tokologa ne kua fifili ke fakatumau ke nonofo tokotaha ha kua manako a lautolu ke omaoma ki a Iehova mo e mau ni “kia lata mo e Iki.” (1 Korinito 7:39) Mafanatia e tau hoana ka tala age e tau taane kua ofania mo e loto fakaaue e lautolu e tau mena oti ne taute he tau hoana. (Tau Fakatai 31:28, 31) Ko e tau Kerisiano ne fakamanavalahi ha ko e favaleaga po ke gagao kua lata foki ke foaki ki ai e fakamafanaaga. (2 Tesalonia 1:3-5) Fakamafana e Iehova mo Iesu a lautolu oti nei ne tua fakamooli.​—Totou 2 Tesalonia 2:16, 17.

6. Ko e heigoa ne iloa e tautolu hagaao ke he matagahua he tau motua ia Isaia 32:1, 2?

⁶ Totou Isaia 32:1, 2. Nonofo a tautolu he tau magaaho uka ti mukamuka lahi ke momoko mo e loto lolelole. Fakaaoga e Iesu Keriso haana a tau matakainaga fakauku mo e “tau iki” fakamooli he tau mamoe kehe ke fakamafana a tautolu. Ko e tau motua nei he fakapotopotoaga ne nakai “pule” ke he tua ha tautolu ka ko e “tau lagomatai” ke lata mo e fiafia ha tautolu. Manako a lautolu ke  lagomatai a tautolu ke fiafia mo e tumau e fakamooli.​—2 Korinito 1:24.

7, 8. Maeke fēfē he tau motua ke fakamafana e falu ha ko e tau mena ne talahau mo e taute e lautolu?

⁷ Maeke e tau motua ke fifitaki e aposetolo ko Paulo ne eketaha tumau ke fakamafana e tau matakainaga haana. Tohi e ia ke he tau Kerisiano i Tesalonia ne lauia he favaleaga: “Ne hofihofi pihia ha mautolu a fakaalofa kia mutolu, ne fiafia a mautolu ke ta atu kia mutolu, nakai kuenaia e vagahau mitaki he Atua, ka e katoa foki mo e moui ha mautolu, ha kua ofania e mautolu a mutolu.”​—1 Tesalonia 2:8.

⁸ Maeke e tau motua ke foaki e fakamafana lahi ha ko e tau mena ne talahau e lautolu. Ko e mena ia ni kia kua lata ke taute? Tala age a Paulo ke he tau motua mai i Efeso: “Kia lagomatai ke he tau tagata lolelole ke lata ai, mo e manatu a mutolu ke he tau kupu he Iki ko Iesu, ne pehe mai a ia, Kua mua e monuina hana ke foaki atu, ke he monuina hana ke talia mai.” (Gahua 20:35) Kua makai a Paulo ‘ke fakaoti mo e fakaotioti’ ke lata mo e tau matakainaga haana. Fakakite e ia he tau gahua haana kua makai a ia ke eketaha katoatoa ma lautolu. (2 Korinito 12:15) He puhala pihia, lata he tau motua ke fakamafana mo e atihake e falu he nakai ni ke he tau mena ne talahau ka e pihia foki ke he tau mena ne taute e lautolu. Fakakite he mena nei kua manamanatu mooli a lautolu ki a tautolu.​—1 Korinito 14:3.

9. Maeke fēfē e tau motua ke foaki e fakatonuaga he puhala mafanatia?

⁹ Ke fakamalolō e tau matakainaga, lata e tau motua he falu magaaho ke foaki e fakatonuaga. Maeke e tau motua ke fakaako mai he Tohi Tapu ke taute e mena nei he puhala mafanatia. Fakatoka e Iesu e fakafifitakiaga mitaki lahi mahaki he foaki e fakatonuaga he fakafano e ia e tau fekau ke he tau fakapotopotoaga i Asia Tote he mole e mate ti liu tu mai a ia. Talahau e ia e tau fakatonuaga malolō ke he tau fakapotopotoaga i Efeso, Perekamo, mo Tuataira. Ato foaki e ia e fakatonuaga, nava e ia a lautolu ma e tau mena mitaki oti ne taute e lautolu. (Fakakiteaga 2:1-5, 12, 13, 18, 19) Tala age a Iesu ke he fakapotopotoaga i Laotikaia: “Kua akonaki atu mo e fahi e au a lautolu oti kua fakaalofa au ki ai; hanai, kia eke taha a koe, mo e tokihala.” (Fakakiteaga 3:19) Lali e tau motua ha tautolu ke fifitaki e Keriso he puhala ne foaki e lautolu e fakatonuaga.

10. Maeke fēfē a tautolu oti ke fakamalolō e taha mo e taha?

¹⁰ Nakai ni ko e tau motua kua lata ke foaki e fakamafanaaga ke he falu. Tomatoma e Paulo e tau Kerisiano oti ke talahau ke he falu e “tau kupu mitaki ke ati hake ke he mena ke aoga ai, kia tupu ai e mitaki.” (Efeso 4:29) Lata a tautolu takitokotaha ke mailoga e tau manako he falu ke maeke ke lagomatai a lautolu. Tohi e Paulo ke he tau Kerisiano Heperu: “Kia fakahakohako ai e tau lima kua piki mo e tau tulihui kua tagatagatō. Mo e kupu e, kia eke fakamolemole e tau puhala ma e tau hui ha mutolu, neke mafoki kehe e tau kulikuli, ka e mitaki ke fakamalolo ai.” (Heperu 12:12, 13) Maeke a tautolu oti ke fakamalolō mo e fakamafana e taha mo e taha he tau mena ne talahau e tautolu, pete he ikiiki foki a tautolu.

11. Ko e heigoa ne lagomatai a Marthe he mogo ne gagao fakaatukehe a ia?

¹¹ Ko e matakainaga fifine ne higoa ko Marthe ne fai magaaho he gagao fakaatukehe. * (Kikite matahui tala.) Tohi e ia: “Taha  aho ne liogi au ma e fakamafanaaga, ne feleveia au mo e matakainaga fifine motua ne fakakite ki a au e fakaalofa hofihofi mo e hohofi noa, ne kua lata pauaki mo au he magaaho tonu ia. Talahau foki e ia e kamatamata ne tupu ki a ia kua tupu ki a au mogonei, ti nakai logona e au e matimati lahi.” Liga nakai mailoga he matakainaga fifine ia kua lagomatai lahi mahaki e tau kupu haana ki a Marthe!

12, 13. Maeke fēfē a tautolu ke fakagahua e fakatonuaga ne moua ia Filipi 2:1-4?

¹² Tohi e Paulo ke he tau Kerisiano i Filipi: “Hanei, kaeke kua toka ai ia Keriso ha tomatoma kaeke kua toka ai ha fakamafana ke he fakaalofa, kaeke kua toka ai e fakafetui mo e Agaga, kaeke kua toka ai e hofihofi noa mo e loto fakaalofa, Kia fakakatoa e mutolu haku a fiafia, kia fakalataha e tau manatu ha mutolu, kia fakaalofa fakalataha, mo e loto fakalataha mo e manamanatu ke he mena taha; Aua neke manatu ha mena mo e fetoko mo e hula noa, ka kia igatia a mutolu mo e manatu he loto fakatokolalo kua mua e faoa oti kia ia; Aua neke takitokotaha mo e manamanatu ke he tau mena hana, ka e takitokotaha mo e manamanatu ke he tau mena he falu.”​—Filipi 2:1-4.

¹³ Lata a tautolu oti ke kumi puhala ke lagomatai e taha mo e taha. Maeke a tautolu ke foaki e “fakamafana ke he fakaalofa,” ‘fakafetui fakaagaaga,’ mo e “hofihofi noa mo e loto fakaalofa” ke fakamafana e tau matakainaga ha tautolu.

14. Ko e heigoa taha puhala ka foaki e tautolu e fakamafanaaga?

¹⁴ Kua fiafia a tautolu ke logona kua fakatumau e fakamooli ha lautolu ne lagomatai e  tautolu he tau mogo kua mole. Tohi he aposetolo ko Ioane: “Nakai fai fiafia au ke mua ke he mena nai, ka fanogonogo au, kua mahani e fanau haku kua lata mo e kupu moli.” (3 Ioane 4) Tokologa e paionia ne fiafia ka iloa e lautolu ko e tagata ne lagomatai e lautolu he tau vahā kua mole ne fekafekau fakamooli agaia ki a Iehova, po ke liga paionia foki. Ti ka logona hifo he tau paionia e loto lolelole, maeke a tautolu ke fakamanatu age e tau mena mitaki oti ne taute e lautolu ke lagomatai e falu.

15. Ko e heigoa taha mena ka taute e tautolu ke fakamafana a lautolu hane fekafekau fakamooli?

¹⁵ Tokologa e leveki takaiaga ne talahau kua mafanatia a lautolu mo e tau hoana ka moua e lautohi fakaaue he mole e ahiahi atu ke he fakapotopotoaga. Pihia foki e tau motua, tau misionare, tau paionia, mo e tau tagata he Peteli, ne fekafekau fakamooli ki a Iehova. He fakaaue ki a lautolu, kua liga fakamafana e tautolu a lautolu ka e nakai mailoga e tautolu.

16. Ko e heigoa e tau mena mukamuka ka fakamafana e taha tagata?

¹⁶ Ka e kua ka nakai mukamuka a koe ke tala age ke he falu e logonaaga haau hagaao ki a lautolu? Ko e mena nakai uka lahi ke fakamafana e falu. Lali ke mamali atu fakamitaki ke he taha tagata. Ka nakai mamali mai a lautolu, liga fai lekua a lautolu ti lata ke fai tagata ke tutala ki ai. Maeke a koe ke fakamafana a lautolu he fanogonogo hokoia.​—Iakopo 1:19.

17. Ko e heigoa ne fakamafana e taha matakainaga taane fuata?

¹⁷ Ko e matakainaga taane ne higoa ko Henri ne momoko lahi ha kua tokologa he tau magafaoa tata haana ne oti e fekafekau ki a Iehova.  Taha ia lautolu nei ko e matua taane haana, ko e motua. Mailoga he leveki takaiaga kua momoko a Henri ti uta a ia ke inu kofe. Fanogonogo fakatekiteki a ia he talahau e Henri e tau logonaaga haana. Mailoga e Henri ko e puhala ni haana ke lagomatai e magafaoa ke liliu mai ke he kupu mooli ko e fakatumau a ia ke mahani fakamooli. Mafanatia foki a ia he totou e Salamo 46, Sefanaia 3:17, mo e Mareko 10:29, 30.

18. (a) Ko e heigoa ne tohi he Patuiki ko Solomona hagaao ke he fakamafanaaga? (e) Ko e heigoa e lagomataiaga he aposetolo ko Paulo?

¹⁸ Ko e heigoa ka fakaako e tautolu mai he mena ne tupu ki a Marthe mo Henri? Maeke ia tautolu oti ke atihake mo e fakamafana e matakainaga kua lata ke moua ai. Tohi he Patuiki ko Solomona: “Mo e kupu ke he hana aho ke lata ai, kua mitaki lahi haia. Ko e maama he tau mata kua fiafia ai e loto; ko e ogo mitaki foki kua gako ai e tau hui motua.” (Tau Fakatai 15:23, 30) Maeke nakai a koe ke manamanatu ke he taha ne iloa e koe kua loto lolelole po ke momoko? He ha he taute taha mena mukamuka tuga e totou ki ai mai he Kolo Toko po ke faahi kupega hila ha tautolu? Fakaako foki e Paulo ko e uhu auloa he tau lologo he Kautu ka taute a tautolu ke mitaki e logonaaga. Tohi e ia: “Kia fakaako mo e tomatoma e mutolu ko e taha kia taha ke he tau salamo, mo e tau lologo, mo e tau ulutapu ke lata mo e agaga, ko e fakaalofa noa kua lologo atu ai ke he tau loto ha mutolu ke he Iki [Iehova].”​—Kolose 3:16; Gahua 16:25.

19. Ko e ha to nakai leva ti aoga lahi mahaki e fakamafanaaga, mo e ko e heigoa kua lata a tautolu ke taute?

¹⁹ He tata lahi atu a tautolu ke he aho ha Iehova, to aoga lahi foki ma tautolu ke fakamafana e taha mo e taha. (Heperu 10:25) To fiafia a tautolu ka taute e mena ne tala mai e Paulo: “Kia fetomaaki a mutolu, mo e fefakamafanaki a mutolu, tuga foki he eke e mutolu.”​—1 Tesalonia 5:11.