1. Ko e heigoa kua lata a tautolu oti ke taute?

MANAKO nakai a koe ke poi he poitufi ne iloa e koe kua uka, mua atu ka gagao po ke lolelole a koe? Liga nakai. Ka e pehē e aposetolo ko Paulo kua haia oti e tau Kerisiano mooli he poitufi. (Hepe. 12:1) Ti ko tautolu oti, ikiiki po ke momotua, hakahakau po ke lolelole, kua lata ke fakauka ke hoko ke he fakaotiaga ka manako a tautolu ke moua e palepale kua foaki mai e Iehova ki a tautolu.​—Mata. 24:13.

2. Ia 2 Timoteo 4:7, 8, ko e ha ne atāina a Paulo ke vagahau?

² Kua atāina a Paulo ke vagahau ha kua kautū a ia he ‘fakahiku e poitufi.’ (Totou 2 Timoteo 4:7, 8.) Ka ko e heigoa pauaki e poitufi ne tutala a Paulo hagaao ki ai?

3. Ko e heigoa e poitufi ne tutala ki ai a Paulo?

³ Fakaaoga e Paulo he falu mogo e tau mena mai he tau pelē i Heleni i tuai ke talahau e tau fakaakoaga aoga. (1 Kori. 9:25-27; 2 Timo. 2:5) He loga e tau magaaho ne fakaaoga e ia e poitufi ke fakakite e puhala moui he Kerisiano. (1 Kori. 9:24; Kala. 2:2; Filipi 2:16) Ka kamata e tagata ke “poitufi” kua tukulele e ia a ia ki a Iehova ti papatiso. (1 Pete. 3:21) Ne hokotia a ia ke he laini fakahiku ka foaki e Iehova ki a ia e palepale he moui tukulagi.​—Mata. 25:31-34, 46; 2 Timo. 4:8.

4. Ko e heigoa ka fakatutala a tautolu ki ai he vala tala nei?

⁴ Ko e heigoa e falu tataiaga he poitufi manava loa mo e moui he Kerisiano? Loga e tau tataiaga. Fakatutala la tautolu ke he tolu e tataiaga. Fakamua, lata a tautolu ke muitua ke he puhala hako; uaaki, lata a tautolu ke hagaaki ke he laini fakahiku;  mo e toluaki, lata a tautolu ke kautū mai he tau paleko ne fehagai mo tautolu he puhala.

5. Ko e heigoa e puhala kua lata a tautolu ke mumui ki ai, ti ko e ha?

⁵ Ke kautū ke moua e palepale he poitufi, kua lata e tau tagata tafepoi ke mumui ke he puhala ne fakatoka he tau tagata fakatokatoka. Pihia foki ka manako a tautolu ke moua e palepale he moui tukulagi, lata a tautolu ke mumui he puhala he moui he Kerisiano. (Gahua 20:24; 1 Pete. 2:21) Ka ko Satani mo lautolu ne mumui he puhala haana kua manako ki a tautolu ke kehe e fifiliaga; manako a lautolu ke “tafepoi a [tautolu] fakalataha mo lautolu.” (1 Pete. 4:4) Vaiga e lautolu e puhala moui kua mumui a tautolu ki ai mo e talahau kua mitaki e puhala ha lautolu ha kua takitaki atu ke he atāina. Ka e fakavai e talahauaga ha lautolu.​—2 Pete. 2:19.

6. Ko e heigoa kua fakaako mai e koe he fakafifitakiaga ha Brian?

⁶ Ko e ha tagata kua poi mo lautolu ne fakaohooho he lalolagi ha Satani kua nakai leva ti iloa ko e puhala ne fifili e lautolu kua nakai takitaki atu ke he atāina; ka e takitaki atu ke he fakatupa. (Roma 6:16) Manamanatu ke he fakataiaga ki a Brian. Fakamafana he tau matua haana a ia ke fano he puhala moui he Kerisiano. Ka e he fuata mui a ia, fakauaua a ia to tamai kia he puhala nei e fiafia ki a ia. Fifili a Brian ke poi mo lautolu ne momoui he tau puhala ha Satani. “Ka e nakai mailoga e au ko e atāina pihia ne manako au ki ai to takitaki au ke he hufia he tau fakaohoohoaga,” he ui e ia. “Nakai leva, ne fakaaoga hehē e au e tulaki mo e kaikava ti moui mahani feuaki. Ke he falu tau loga i mua, ne holo ki mua e fakaaoga hehē e au e tau tulaki ti fakatupa ke he loga ai. . . . ne kamata au ke sela e tau tulaki ke lalago e puhala moui haaku.” Fakahiku, fifili a Brian ke moui he tau puhala ha Iehova. Hiki e tau puhala haana ti papatiso he 2001. Fiafia mooli a ia mogonei ha kua fano he puhala moui Kerisiano. *

7. Ia Mataio 7:13, 14, ko e heigoa e tau puhala ua kua fakatoka ki mua ha tautolu?

⁷ Aoga mooli ke fifili e tautolu e puhala hako ke mumui ai! Manako a Satani ki a tautolu oti ke ua tafepoi he puhala pukilu ne “pu atu ke he moui” mo e aafe atu ke he puhala laulahi ne tokologa e tagata he lalolagi nei i ai. Ko e puhala ia kua mahuiga ti mukamuka lahi ke ō ai. Ka kua “pu atu ke he malaia.” (Totou Mataio 7:13, 14.) Ke fakatumau he puhala hako mo e nakai afeafe, lata a tautolu ke falanaki ki a Iehova mo e fanogonogo ki a ia.

8. Ka veli e tagata poitufi, ko e heigoa haana ka taute?

⁸ Ko e tau tagata poitufi manava loa kua hagaaki ke he puhala i mua ha lautolu ke nakai veveli. Ka e liga pakia agaia a lautolu he taha tagata poi po ke tōfua e hui ke he pokoluo. Ka veveli a lautolu, kua mamatike hake a lautolu mo e fakatumau ke tafepoi. Nakai hagaaki a lautolu ke he veli, ka e hagaaki a lautolu ke he laini fakahiku mo e palepale ne amanaki a lautolu ke mua.

9. Ka veveli a tautolu, ko e heigoa kua lata ke taute?

⁹ He poitufi ha tautolu, liga loga e magaaho ne tupetupe a tautolu ti veveli ha ko e tau hehē ke he tau mena ne talahau po ke taute e tautolu. Po ke tau matakainaga ne tafepoi mo tautolu ne liga taute e tau hehē ne fakahukia a tautolu. Nakai ofo a tautolu he mena ia. Ko e tau tagata nakai mitaki katoatoa oti a tautolu hane tafepoi he puhala pukilu ia ke he moui. Ti liga “fepā” a tautolu he falu mogo. Talahau e Paulo to “mahani kelea taha kia taha” he falu mogo. (Kolo. 3:13) Ka e he nakai hagaaki ke he mena ne veveli a tautolu, kia hagaaki a tautolu ke he palepale i mua. Ka veveli a tautolu, kia fifili ke mamatike hake mo e tumau ke poi. Ka loto kona mo e ita a tautolu ti nakai talia ke mamatike hake, to nakai hoko a tautolu ke he laini fakahiku ke moua e palepale. Lafi ki ai, to liga eke a tautolu mo fakatauhele ke he falu hane lali ke tafepoi ke he puhala pukilu he moui.

10. Kalo kehe fēfē a tautolu he eke mo “mena ke tupetupe” ke he falu?

¹⁰ Taha puhala foki ke kalo kehe a tautolu he eke mo “mena ke tupetupe” ke he tau matakainaga ha tautolu hane tafepoi, ko e fakaatā a lautolu ke taute e tau mena he puhala ha lautolu ka maeke ka e nakai omoi e tau tonuhia ha tautolu ki a lautolu. (Roma 14:13, 19-21; 1 Kori. 8:9, 13) He puhala aoga nei, nakai tuga e tau tagata ne tafepoi he poitufi a tautolu. Fetotokoaki a lautolu mo e falu tagata hane tafepoi, ti eketaha e tau tagata tafepoi oti ke moua e ia e palepale ma haana. Ko lautolu ne tafepoi kua eketaha ke tuku fakamua e tau mena ne manako a lautolu ke taute. Ti liga lali a lautolu ke tōmua. Kehe mamao ai, nakai fetotokoaki a tautolu. (Kala. 5:26; 6:4) Ko e  foliaga ha tautolu ke lagomatai e tokologa ke hohoko ke he laini fakahiku mo tautolu ti moua e palepale he moui. Ti lali a tautolu ke fakagahua e fakatonuaga omoomoi ha Paulo ke “aua neke takitokotaha mo e manamanatu ke he tau mena [ha tautolu], ka e takitokotaha mo e manamanatu ke he tau mena he falu.”​—Filipi 2:4.

11. Ko e heigoa kua hagaaki e tagata poitufi ki ai, ti ko e ha?

¹¹ He lafi ke he onoono he puhalatū i mua ha lautolu, ko e tau tagata ne tafepoi kua hagaaki ke he laini fakahiku. Pete ka nakai kitia mata e lautolu e laini, maeke a lautolu ke manamanatu ke he magaaho ka hoko a lautolu ke he laini mo e moua e palepale. Manamanatu tumau a lautolu hagaao ke he palepale.

12. Ko e heigoa kua foaki totonu e Iehova ki a tautolu?

¹² He poitufi hane tafepoi a tautolu i ai, foaki totonu e Iehova ke he tau tagata haana e palepale kua mavehe mooli ka hoko ke he laini​—ko e moui tukulagi he lagi po ke he lalolagi parataiso. Fakamaama he Tohi Tapu e palepale nei, ti maeke a tautolu ke manamanatu ke he puhala ofoofogia ke he tau momoui ha tautolu. Ko e tokaloto tumau e tautolu e amaamanakiaga, kua liga tote e fakaatā e tautolu ha mena ke fakatupetupe tumau a tautolu.

13. Ko e heigoa e mena ne mitaki ne moua e tautolu ka e nakai moua he tau tagata tafepoi?

¹³ Ko e tau tagata tafepoi he tau pelē i Heleni ne lata ke kautū ke he tau paleko tuga e lolelole mo e mamahi. Ka e falanaki a lautolu ke he fakamahani ha lautolu mo e tau malolō ni ha lautolu. Tuga e tau tagata poitufi ia, moua e tautolu e fakamahani ke he puhala ke tafepoi he poitufi ha tautolu. Ka e fai mena mitaki atu a tautolu mai he tau tagata tafepoi. Maeke a tautolu ke moua e punaaga he malolō ne mua atu e lahi. Ka falanaki a tautolu ki a Iehova, mavehe e ia to nakai ni fakamahani e ia a tautolu ka e fakamalolō foki e ia a tautolu!​—1 Pete. 5:10.

14. Lagomatai fēfē a tautolu mai he 2 Korinito 12:9, 10 ke fehagai mo e tau paleko?

¹⁴ Fehagai a Paulo ke he loga e tau paleko. Lafi ke he ekefakakelea mo e favale he falu, ko e falu magaaho ne logona hifo e ia e lolelole mo e lata ke fahia ke he mena ne fakahigoa e ia ko e “mena mahukihuki ke he tino.” (2 Kori. 12:7) Ka e nakai onoono a ia ke he tau paleko nei ko e kakano ke tiaki e fekafekauaga, ka e kitia e ia ko e magaaho ke falanaki ki a Iehova. (Totou 2 Korinito 12:9, 10.) Ha kua moua e Paulo e onoonoaga nei, lagomatai e Iehova a ia ke he tau kamatamata oti haana.

15. Ka fifitaki e tautolu a Paulo, ko e heigoa kua logona hifo e tautolu?

¹⁵ Liga ekefakakelea po ke favale foki ki a tautolu ha ko e tua ha tautolu. Liga lauia foki a tautolu mo e nakai tino malolō po ke mategūgū. Ka fifitaki e tautolu a Paulo, igatia e tau paleko ia ke eke mo magaaho ke logona hifo e lalagoaga fakaalofa ha Iehova.

16. Pete kua fai matafatia a koe, ko e heigoa haau ka taute?

¹⁶ Kua takoto kia a koe he mohega po ke nofo he nofoa fakataveli? Lolelole kia e tau tuli po ke pouli e tau mata haau? Ka pihia, maeke nakai a koe ke fekafekau fakalataha mo lautolu kua fuata mo e tino malolō? Maeke mooli a koe! Tokologa a lautolu ne momotua mo e fai matafatia hane tafepoi he puhala ke he moui. Nakai maeke a lautolu ke taute e gahua nei he malolō ni ha lautolu. Ka e moua e lautolu e malolō ha Iehova he fanogonogo ke he tau feleveiaaga Kerisiano he telefoni po ke kitekite e tau feleveiaaga puhala he tau vitiō. Ti taute e lautolu e gahua taute tutaki he fakamatala ke he tau ekekafo, tau nosi, mo e tau magafaoa.

17. Fēfē e logonaaga ha Iehova ki a lautolu ne nakai malolō e tau tino?

 ¹⁷ Ua fakaatā e loto lolelole ha kua nakai malolō e tino haau ke talitonu kua nakai fahia a koe ke fakauka ke he puhala he moui tukulagi. Fiafia a Iehova ki a koe ha kua tua a koe ki a ia mo e kua leva lahi e fakauka haau. Manako lahi a koe ke he lagomatai haana mogonei, mo e to nakai tiaki e ia a koe. (Sala. 9:10) Ka e to fakatata lahi a ia ki a koe. Mailoga e talahauaga he matakainaga fifine ne fehagai mo e falu lekua malolō tino: “He holo ki mua e tau lekua malolō tino, mailoga e au kua tote fakahaga e tau magaaho ke tutala ke he falu hagaao ke he kupu mooli. Ka e iloa e au ko e tau laliaga ikiiki haaku kua tamai e fiafia ke he loto ha Iehova, ti fakafiafia he mena ia au.” Ka fakaatukehe a koe, manatu ne nakai ni ko koe ne pihia. Manamanatu ke he fakataiaga ne fakatoka e Paulo, ti manatu e tau kupu fakamafana haana: “Kua fiafia ai au ke he tau mena kua lolelole ai, . . . ha ko e mena ka lolelole au, ti malolo ai au.”​—2 Kori. 12:10.

18. Ko e heigoa e paleko uka pauaki ne fehagai mo e falu?

¹⁸ Falu kua ha ha he puhala ke he moui hane fehagai mo e taha paleko foki. Kua fehagai a lautolu mo e tau tutūaga fakatagata ne nakai kitia mo e liga nakai maama he falu. Ma e fakatai, kua lata a lautolu ke fahia ke he gagao fakaatukehe po ke tau logonaaga fakaatukehe lahi mahaki. Ko e ha e tau fekafekau fakahelehele nei ha Iehova kua fehagai mo e paleko uka pauaki ia? Ha ko e mena ka mapaki e lima he tagata po ke nofo he nofoa fakataveli, kitia he tau tagata oti e lekua haana ti manako ke lagomatai a ia. Ka ko lautolu ne fehagai mo e loto malipilipi po ke matematekelea e manamanatuaga ne liga nakai kitia. Ko e matematekelea he tau manamanatuaga ha lautolu kua tatai ni mo e matematekelea he tagata ne mapaki e alaga, ka e liga nakai moua e lautolu e fakaalofa hofihofi pihia mai he falu.

19. Ko e heigoa ne fakaako e tautolu mai he fakafifitakiaga ha Mefiposeta?

¹⁹ Ka fehagai a koe mo e tau matalekua pihia ti logona hifo kua nakai maama he tau tagata a koe, liga maeke a koe ke moua e malolō mai he fakafifitakiaga ha Mefiposeta. (2 Samu. 4:4) Fehagai a ia mo e nakai gahuahua e tau alaga, ti fakafili fakakelea he Patuiki ko Tavita a ia. Nakai taute e Mefiposeta ha mena ke lauia he tau matalekua nei. Ka e nakai fakaatā e ia e loto kelea; loto fakaaue a ia ke he tau mena mitaki he moui haana. Fakaaue a ia ke he totonu ha Tavita he leveki a ia. (2 Samu. 9:6-10) Ti ko e magaaho ne nakai fakafili tonu e Tavita a Mefiposeta, kitia mitaki e ia e tuaga katoa. Nakai loto kona a ia ke he hehē ha Tavita.  Ti nakai tukupau e ia a Iehova ha ko e mena ne taute e Tavita. Hagaaki a Mefiposeta ke he mena kua maeke a ia ke taute ke lalago e patuiki ne kotofa e Iehova. (2 Samu. 16:1-4; 19:24-30) Fakamau e Iehova e fakafifitakiaga mitaki lahi ha Mefiposeta he Kupu Haana ke fakaako mai a tautolu.​—Roma 15:4.

20. Lauia fēfē e falu ha ko e fakaatukehe, ka ko e heigoa kua maeke a lautolu ke mauokafua?

²⁰ Ha ko e fakaatukehe lahi mahaki, hopoate mo e fakauaua e falu matakainaga he haia mo e tau tagata he tau aho takitaha. Liga uka a lautolu ke haia he tau toloaga tagata, ka e matutaki a lautolu ke o atu ke he tau feleveiaaga, tau toloaga takaiaga, mo e tau fonoaga. Paleko a lautolu ke tutala ke he tau tagata kehe, ka e tutala a lautolu ke he falu he gahua fakamatala. Ka pihia foki a koe, kia mafanatia kua nakai ni ko koe tokotaha. Tokologa ne fehagai mo e tau paleko pihia. Manatu kua fiafia a Iehova ke he tau laliaga loto katoa haau. He nakai fakalolelole a koe, kua fakakite hane fakamonuina e Iehova a koe mo e foaki ki a koe e malolō kua lata. * (Filipi 4:6, 7; 1 Pete. 5:7) Ka fekafekau a koe ki a Iehova pete e fakauka ke he tau kūkū he malolō tino po ke tau logonaaga, maeke a koe ke mauokafua kua fakafiafia e koe a Iehova.

21. Ha ko e lagomatai ha Iehova, ko e heigoa kua maeke a tautolu oti ke taute?

²¹ Fakaaue ai, kua kehekehe e poitufi mooli mo e poitufi ne tutala a Paulo ki ai. He poitufi he vahā Tohi Tapu, taha ni e tagata ka moua e palepale. Kehe mamao ai, ko e tau tagata oti ne fakauka fakamooli he puhala moui Kerisiano kua moua e palepale he moui tukulagi. (Ioane 3:16) He poitufi, lata e tau tagata tafepoi ke tino malolō neke mui. He taha faahi, tokologa a tautolu ne nakai malolō mitaki e tau tino, ka e fakauka agaia. (2 Kori. 4:16) Ha ko e lagomatai ha Iehova, to tafepoi oti a tautolu he poitufi ke hoko ke he laini!