1, 2. Fakakite fēfē e Tavita kua fakamooli a ia ke he Atua? (Kikite fakatino he kamataaga.)

KO SAULO mo e tau kautau haana ne 3,000 ne kumi ki a Tavita he tutakale ha Iuta ke kelipopo a ia. Ka e taha e pō ne moua e Tavita mo e tau tagata haana e mena ne api a Saulo mo e tau kautau haana. Kua momohe oti a lautolu, ti ō fakatekiteki a Tavita mo Apisai mai he tau kautau ti hoko atu a laua ki a Saulo. Ne fanafana a Apisai ki a Tavita: “Toka au ke hoka lagataha e au a ia ke he tao ke ati ke he kele kele, ti nakai hoka lagaua e au a ia.” Ka e nakai fakaatā e Tavita a ia ke kelipopo a Saulo. Tala age a ia ki a Apisai: “Aua neke keli e koe a ia; ha ko hai ke fakaolo atu hana lima kia ia ne fakauku e Iehova ka e noa a ia mo e hala?” Ti pehē a Tavita: “Kia fakamamao e Iehova ia au, ke fakaolo atu e au haku lima kia ia kua fakauku e Iehova.”—1 Samuela 26:8-12.

² Maama e Tavita e mena kua lata a ia ke taute ke fakamooli ki a Iehova. Iloa e ia kua lata a ia ke fakalilifu a Saulo, ti fakamamao  a ia mai he manamanatu ke tamate a Saulo. Ko e ha? Ha kua fifili he Atua a Saulo ke eke mo patuiki ha Isaraela. He vahā nei tuga ni he vahā kua mole, ne manako a Iehova ke he tau fekafekau oti haana ke fakamooli ki a Ia mo e fakalilifu a lautolu kua fakaatā e Ia ke pule.—Totou Mika 6:8. * (Kikite matahui tala.)

3. Fakamooli fēfē a Apisai ki a Tavita?

³ Ne fakalilifu e Apisai a Tavita ha kua iloa e ia na fifili he Atua a Tavita mo patuiki. Ka e he eke a Tavita mo patuiki ne taute e ia e tau agahala kelea lahi mahaki. Ne taute e ia e mahani feuaki mo e hoana ha Uria ti tala age ki a Ioapo ke matakite ke tamate a Uria he malētau. (2 Samuela 11:2-4, 14, 15; 1 Nofoaga he Tau Patuiki 2:16) Ko Ioapo ko e matakainaga ha Apisai, ti liga logona e Apisai e mena ne taute e Tavita, ka e matutaki ni a ia ke fakalilifu a Tavita. Lafi ki ai, ko Apisai ko e takitaki kau ti maeke a ia ke fakaaoga e pule nei ke eke a ia mo patuiki ka e nakai taute pihia e ia. Kua fekafekau a ia ki a Tavita mo e puipui a ia mai he tau fī haana.—2 Samuela 10:10; 20:6; 21:15-17.

4. (a) Eke fēfē a Tavita mo fakafifitakiaga he fakamooli ke he Atua? (e) Ko e heigoa falu fakafifitakiaga ka fakatutala a tautolu ki ai?

⁴ Fakamooli a Tavita ki a Iehova he moui katoa haana. He tote a ia ne keli e ia e tupua ko Koliato ne ekefakakelea a Iehova mo e tau Isaraela. (1 Samuela 17:23, 26, 48-51) He eke a Tavita mo patuiki, ne lata he perofeta ha Iehova ko Natano ke fakatonu a ia ha ko e tau agahala ne taute e ia. Ne fakamafiti a Tavita ke talahau kua agahala a ia, ti fakatokihala ai. (2 Samuela 12:1-5, 13) Fakamui, he vahā motua ha Tavita, ne foaki e ia loga e tau koloa uho ke lagomatai aki e talaga he faituga ha Iehova. (1 Nofoaga he Tau Patuiki 29:1-5) Maaliali ai pete he taute e Tavita e tau hehē kelea lahi mahaki he moui haana, ne nakai oti e fakamooli haana ke he Atua. (Salamo 51:4, 10; 86:2) He vala tala nei, to fakatutala a tautolu ke he fakafifitakiaga ha Tavita mo e falu ne nonofo he magahala ia ti fakaako e puhala ka fakamooli a tautolu ki a Iehova ka e nakai ke he ha tagata foki. Mo e to fakatutala a tautolu ke he falu mahani ka lagomatai a tautolu ke taute pihia.

5. Ko e heigoa e fakatonuaga kua fakaako e tautolu mai he hehē ha Apisai?

⁵ He manako a Apisai ke tamate a Saulo, ne lali a ia ke fakamooli ki a Tavita. Ka e iloa e Tavita to hepe ke fakaolo atu e lima ki a “ia ne fakauku e Iehova,” ti nakai fakaatā e ia a Apisai ke tamate e patuiki. (1 Samuela 26:8-11) Fakaako he mena nei ki a tautolu e fakatonuaga ne mua e aoga: Kaeke kua lata ia tautolu ke fifili a ia ke fakamooli fakamua ki ai, kua lata ia tautolu ke manamanatu hagaao ke he tau matapatu fakaakoaga he Tohi Tapu ka lagomatai a tautolu ke he tuaga ha tautolu.

6. Pete ko e aga pauaki ke fakamooli ke he ha tautolu a magafaoa mo e tau kapitiga, ko e ha kua lata ia tautolu ke mataala?

⁶ Ko e aga pauaki ke fakamooli ke he tagata ne fakaalofa a tautolu ki ai, tuga e kapitiga po ke tagata he magafaoa. Ka e he nakai mitaki katoatoa a tautolu kua maeke he tau  logonaaga ha tautolu ke fakahehē a tautolu. (Ieremia 17:9) Ti ka taute he tagata ne fakaalofa a tautolu ki ai e mena kelea ti toka e kupu mooli, lata ia tautolu ke manatu kua mua atu e fakamooli ki a Iehova ke he ha tagata foki.—Totou Mataio 22:37.

7. Fakamooli tumau fēfē taha matakainaga fifine ke he Atua he tuaga uka?

⁷ Ka fai tagata he magafaoa haau kua tuku ki tua mai he fakapotopotoaga, maeke a koe ke fakakite ki a Iehova kua fakamooli a koe ki a Ia. Ma e fakatai, taha aho ko e matua fifine ha Anne ne tuku ki tua, ne hea ki a ia he telefoni ke tala age kua manako a ia ke ahiahi age ki a Anne. ^[1] (Kikite tala he matahiku.) Pehē e matua fifine ha Anne kua nakai fiafia lahi a ia ha kua fakaheu e magafaoa ke tutala ki a ia. Ne fakamomoko he mena nei a Anne, ti mavehe a ia ke tali he tohi. Fakamua to tohitohi a Anne, ne manamanatu fakahokulo a ia ke he falu matapatu fakaakoaga he Tohi Tapu. (1 Korinito 5:11; 2 Ioane 9-11) I loto he tohi ne fakamaama e ia he puhala totonu ko e matua fifine haana ne toka e magafaoa he agahala mo e fakaheu a ia ke fakatokihala. Tala age a Anne ke he matua fifine haana ko e puhala ni ke liu a ia ke fiafia he liu mai ki a Iehova.—Iakopo 4:8.

8. Ko e heigoa e tau mahani ka lagomatai a tautolu ke fakamooli ke he Atua?

⁸ Ko e tau fekafekau fakamooli he Atua he vahā ha Tavita ne fakatokolalo, totonu, mo e loto malolō foki. Kitekite la tautolu kua lagomatai fēfē he tau mahani nei a tautolu ke fakamooli ki a Iehova.

9. Ko e ha ne lali a Apineru ke kelipopo a Tavita?

⁹ Ko e tama ha Saulo ko Ionatana mo e takitaki leoleo he kau ha Isaraela ko Apineru ne kitia e ulu ha Koliato ne tamai e Tavita ke he Patuiki ko Saulo. Ne eke a Ionatana mo kapitiga ha Tavita ti fakamooli tumau ki a ia. (1 Samuela 17:57–18:3) Ka e nakai pihia a Apineru. He mogo fakamui, ne lagomatai foki e ia a Saulo ne manako ke kelipopo a Tavita. (1 Samuela 26:1-5; Salamo 54:3) Ka e iloa e Ionatana mo Apineru na manako e Atua ke eke a Tavita mo patuiki ha Isaraela. He mogo ne mate a Saulo, ne nakai lalago e Apineru a Tavita. Ka kua lali a ia ke eke e tama taane ha Saulo ko Isoposeta mo patuiki.  Fakamui ne liga manako a Apineru ke patuiki a ia, ti liga ko e kakano haia ne mahani feuaki a ia mo e taha he tau hoana he Patuiki ko Saulo. (2 Samuela 2:8-10; 3:6-11) Ko e ha ne kehekehe e tau logonaaga ha Ionatana mo Apineru hagaao ki a Tavita? Ha kua fakamooli a Ionatana ki a Iehova ti fakatokolalo ka e nakai pihia a Apineru.

10. Ko e ha ne nakai fakamooli a Apisaloma ke he Atua?

¹⁰ Ko Apisaloma ko e tama taane he Patuiki ko Tavita ne nakai fakamooli ke he Atua ha kua nakai fakatokolalo a ia. Manako a ia ke patuiki, ti tamai e ia e “kariota, mo e tau solofanua, mo e tau tagata tokolimagofulu ke tafepoi ai ki mua hana.” (2 Samuela 15:1) Ne fakaohooho foki e ia e tau Isaraela tokologa ke fakamooli ki a ia. Ti lali foki a ia ke kelipopo e matua taane haana pete ne iloa e ia kua taute e Iehova a Tavita mo patuiki ha Isaraela.—2 Samuela 15:13, 14; 17:1-4.

11. Maeke fēfē a tautolu ke aoga mai he tau tala Tohi Tapu hagaao ki a Apineru, Apisaloma, mo Paruka?

¹¹ Ka nakai fakatokolalo e tagata ti manako ke lahi e pule, kua uka ma haana ke fakamooli tumau ke he Atua. Mooli, kua fakaalofa a tautolu ki a Iehova ti nakai lotokai mo e mahani kelea a tautolu tuga a Apineru mo Apisaloma. Ka e lata a tautolu ke fakaeneene kua nakai kamata a tautolu ke manako lahi ke loga e tupe po ke gahua ne taute a tautolu ke matalahi. To fakahagahaga kelea he mena nei e fakafetuiaga ha tautolu mo Iehova. Fai magaaho ne manako a Paruka ko e tohikupu ha Ieremia ke he tau mena ne nakai moua e ia ti nakai ha ha ia ia e fiafia he fekafekau ke he Atua. Ati tala age a Iehova ki a Paruka: “Kitiala, ko e mena ne ati hake e au, to ulu e au ki lalo, ko e mena foki ne to e au, to taaki ai e au; ko e motu oti nai haia. Ko koe foki, kua kumi kia e koe e tau mena lalahi māu? Aua neke kumi.” (Ieremia 45:4, 5) Ne fanogonogo a Paruka ki a Iehova. Ti lata foki a tautolu ke fanogonogo ki a Ia, ha ko e mena to nakai leva ti fakaotioti e Ia e lalolagi kelea nei.

12. Fakakite e kakano kua nakai fakamooli a tautolu ki a Iehova ka lotokai a tautolu.

¹² Ko Daniel, ko e matakainaga taane i Mexico ne lata ke fifili ko hai haana ka fakamooli ki ai. Manako a ia ke hoana e tama fifine ne nakai tapuaki ki a Iehova. Pehē a Daniel: “Ne  matutaki au ke tohitohi ki a ia pete he gahua paionia au.” Ka e mailoga e ia kua lotokai a ia he taute e mena ne loto a ia ki ai. Ne nakai fakamooli a ia ki a Iehova, ti lata a ia ke fakatokolalo. Ti tala age e ia ke he motua lotomatala hagaao ke he tama fifine. Fakamaama e Daniel: “Ne lagomatai e ia au ke kitia ko e fakamooli ke he Atua, kua lata au ke oti e tohitohi ke he tama fifine. He loga e tau liogi mo e tau hihina mata, ko e mena ia ne taute e au. Nakai leva ti holo ki mua e fiafia haaku ke he gahua he fonua.” Fai hoana a Daniel mogonei ne fakaalofa ki a Iehova ti eke a ia mo leveki takaiaga.

13. Fakamooli tumau fēfē a Natano fakamua ke he Atua mo Tavita he mogo ne agahala a Tavita?

¹³ Ka fakamooli a tautolu ki a Iehova, maeke foki a tautolu ke fakamooli ke he falu ti lagomatai a lautolu ke he puhala mitaki lahi. Ne fakamooli tumau e perofeta ko Natano ki a Iehova ti fakamooli foki ki a Tavita. He mole e fofō e Tavita e hoana he taha tagata ti kelipopo a ia, ne fakafano e Iehova a Natano ke fakatonu a Tavita. Kua loto malolō mo e omaoma a Natano ki a Iehova. Ka e pulotu foki a ia he vagahau ki a Tavita he puhala totonu. Manako a ia ke lagomatai a Tavita ke maama e hagahaga kelea lahi he tau agahala haana. Ti tala age e ia e tala hagaao ke he tagata maukoloa ne kaihā e punua mamoe ne taha maka he tagata nofogati. He logona e Tavita e mena nei ne ita lahi a ia ke he mena ne taute he tagata maukoloa. Ti pehē a Natano: “Ko koe ni ko e tagata ia.” Mailoga e Tavita kua agahala a ia ki a Iehova.—2 Samuela 12:1-7, 13.

14. Maeke fēfē a koe ke fakamooli ki a Iehova mo e haau a kapitiga po ke magafaoa?

¹⁴ Maeke foki a koe ke fakamooli fakamua ki a Iehova mo e fakamooli ke he falu he mahani totonu. Ma e fakatai, liga fai fakamooliaga a koe kua taute he matakainaga e agahala kelea lahi mahaki. Liga manako a koe ke fakamooli tumau ki a ia, mua atu kaeke ko ia ko e kapitiga tata po ke tagata he magafaoa. Ka e iloa foki e koe kua mua atu e aoga ke fakamooli ki a Iehova. Tuga a Natano, kia omaoma ki a Iehova ka e totonu ke he matakainaga haau. Tala age ki a ia kua lata a ia ke ole ke he tau motua ma e lagomatai ti kua lata a ia ke tutala fakamafiti ki a lautolu. Ka nakai, ti kua lata a koe ke tala age ai ke he tau motua. He taute e mena nei, kua fakamooli tumau a koe ki a Iehova. He magaaho taha, kua totonu a koe ke he matakainaga haau ha kua maeke he tau motua ke lagomatai a ia ke liu moua e fakafetuiaga mitaki mo Iehova. To fakatonu e lautolu a ia he puhala totoka mo e totonu.—Totou Levitika 5:1; Kalatia 6:1.

15, 16. Ko e ha kua lata a Husai ke loto malolō ke fakamooli ke he Atua?

¹⁵ Ko Husai ko e taha he tau kapitiga fakamooli he Patuiki ko Tavita. He manako e tau tagata ke eke a Apisaloma mo patuiki, ne lata  ia Husai ke loto malolō ke fakamooli tumau ki a Tavita mo e ke he Atua. Iloa e ia kua hau a Apisaloma fakalataha mo e tau kautau haana ki Ierusalema ti kua hola tuai a Tavita. (2 Samuela 15:13; 16:15) Ka ko e heigoa ha Husai ne taute? Tiaki kia e ia a Tavita mo e lalago a Apisaloma? Nakai. Pete kua motua a Tavita ti tokologa e tagata ne manako ke kelipopo a ia, ne fakamooli tumau a Husai ki a ia ha kua kotofa e Iehova a Tavita mo patuiki. Ti fano a Husai ke he Mouga ko Olive ke feleveia mo Tavita.—2 Samuela 15:30, 32.

¹⁶ Ne ole a Tavita ki a Husai ke liu ki Ierusalema ti fakatupua ke eke mo kapitiga ha Apisaloma ke maeke a ia ke fakaohooho a Apisaloma ke fanogonogo ke he fakatonuaga haana ka e nakai ke he ha Aitofele. Ne loto malolō a Husai ti foaki e moui haana ke omaoma ki a Tavita mo e ke fakamooli tumau ki a Iehova. Ne liogi a Tavita ke lagomatai e Iehova a Husai, ti ko e mena ia ni ne tupu. Ne fanogonogo a Apisaloma ki a Husai ka e nakai ki a Aitofele.—2 Samuela 15:31; 17:14.

17. Ko e ha kua lata ia tautolu ke loto malolō ke fakamooli?

¹⁷ Kua lata a tautolu ke loto malolō ke fakamooli ki a Iehova mo e omaoma ki a Ia ka e nakai taute e tau mena ne manako ki ai ha tautolu a tau tagata he magafaoa, tau kapitiga gahua, po ke tau tui ne mua. Ma e fakatai, tali mai he tote a Taro i Sapanī, ne taute oti e ia e tau mena ke fakafiafia e tau matua haana. Ne omaoma a ia ki a laua ti fakamooli ki a laua, nakai ni ha kua lata ia ia, ka e ha kua fakaalofa a ia ki a laua. He mogo ne kamata a ia ke fakaako mo e Tau Fakamoli a Iehova, ne manako e tau matua haana ke taofi a ia. Fakamomoko he mena nei a ia, ti uka lahi a ia ke tala age ki a laua kua fifili a ia ke fano ke he tau feleveiaaga. Pehē a Taro: “Totou tau he ita lahi a laua ti nakai fakaatā au ke ahiahi atu ki a laua i kaina. Ne liogi au ma e loto malolō ke taofi mau ke he fifiliaga haaku. Mogonei kua molūlū hifo e aga ha laua ti maeke au ke ahiahi tumau atu ki a laua.”—Totou Tau Fakatai 29:25.

18. Kua aoga fēfē a koe mai he fakaakoaga nei?

¹⁸ Tuga a Tavita, Ionatana, Natano, mo Husai, ne liga logona hifo foki e tautolu e fiafia ne moua mai he fakamooli ki a Iehova. Nakai manako a tautolu ke tuga a Apineru mo Apisaloma ne nakai fakamooli. Mooli kua nakai mitaki katoatoa a tautolu ti taute e tau hehē. Ka kia fakakite e tautolu ki a Iehova ko e fakamooli ki a Ia ko e mena ne mua e aoga lahi ke he tau momoui ha tautolu.