Ato mau e tau matua haaku he 1920 tumā, fakaako e laua e kupu mooli. Fanau au he kamataaga he 1939. He tote au ne nonofo a mautolu i Igilani, ti fano au mo e tau matua haaku ke he tau feleveiaaga mo e hū he Aoga Fekafekau Fakateokarasi. Manatu agaia e au e lauga fakamua haaku, tū au i luga he puha ke maeke ke taute e lauga. Ono laia e tau haaku ti hopoate lahi he kitia e tau tagata lalahi he toloaga.

Lomi he matua taane haaku e fakafeleveiaaga mukamuka he laupepa ke fakaaoga au he gahua he fonua. Valu e tau haaku he mogo fakamua ne fano tokotaha au ke he gutuhala. Fiafia lahi au he totou he tagata he kaina e laupepa haaku ti talia e tohi “Let God Be True”! Poi hifo au he puhalatū ke tala age ke he matua taane haaku. Ko e gahua he fonua mo e tau feleveiaaga ne moua e au e fiafia ti lagomatai ke feaki e manako haaku ke fekafekau mau ki a Iehova.

Kamata e kupu mooli he Tohi Tapu ke hokotia ke he loto haaku he mole e taute he matua haaku ke moua mau e au e Watchtower. Fiafia lahi au ke totou e tau mekasini takitaha ka hau he meli. Tupu e tua haaku ki a Iehova ti hokotia ke tukulele ki a ia.

O atu a mautolu ko e magafaoa ke he Toloaga Theocracy’s Increase i New York he 1950. He Aho Tuloto ia Aokuso 3, ko e matakupu he aho ko e “Missionary Day.” He aho ia, ko e Matakainaga ko Carey Barber ne fekafekau he Kau Fakatufono he magaaho fakamui, ne taute e lauga papatiso. He mole e talahau e ia ua e hūhū ke he tau tagata ka papatiso he matahiku he lauga haana, ne tū hake au ti pehē, “Ē!” Kua  11 e tau haaku ti mailoga e au kua taute e au e lakaaga uho lahi. Ka e hopoate au ke fano ke he vai ha kua nakaila fakaako au ke kakau. Hifo au mo e agikolo haaku ke he vai ti fakamafana e ia au, na mitaki. Mooli, kua mafiti lahi ti nakai tū e tau hui haaku i kelekele he vai. Fakaolo age he taha matakainaga taane au ke he taha; ti taha ne papatiso au, mo e lagaki mai he taha he vai. Tali mai he aho uho ia, matutaki a Iehova ke fakahakohako e tau puhala haaku.

Magaaho ne oti au mo e aoga, manako au ke paionia ka e fakaohooho he tau faiaoga haaku au ke foli ke he fakaakoaga tokoluga. Mahala au ke he peehiaga ia ti fano he univesitī; ka e nakai leva ti mailoga e au kua nakai maeke au ke tumau he kupu mooli ka e he magaaho taha hagaaki ke he tau fakaakoaga haaku, ti fifili au ke oti. Liogi au ki a Iehova hagaao ki ai ti tohi e au e tohi ke fakamaama fakalilifu e fakaoti haaku, ti toka e au e aoga he matahiku he tau fakamua ia. He falanaki katoatoa ki a Iehova, ne kamata agataha au ke paionia.

Ia Iulai 1957 ne kamata e fekafekau mau haaku he taone ko Wellingborough. Ole au ke he tau matakainaga he Peteli i London ke foaki mai taha matakainaga taane paionia lotomatala ke gahua au mo ia. Ko e Matakainaga ko Bert Vaisey e faiaoga haaku ti lagomatai e ia au ke fakatoka e fakaholoaga mitaki ma e gahua fakamatala. He fakapotopotoaga ne tokoono e matakainaga fifine momotua mo e Matakainaga ko Vaisey mo au. He tauteute mo e fai vala he tau feleveiaaga oti ne loga e magaaho haaku ke falanaki ki a Iehova mo e fakakite e tua.

He mole e nofo fakakū he fale puipui he nakai talia ke fano he kautau, ne feleveia au mo Barbara ko e matakainaga fifine paionia pauaki. Mau a maua he 1959, ti makai ke o atu ke he ha matakavi kua kotofa ki ai. Fakamua, ki Lancashire he faahi tokelau ki lalo i Igilani. Ia Ianuari 1961, uiina au ke fina atu he Aoga Fekafekau he Kautu ne taha e mahina ke he Peteli i London. He oti e aoga ne ofo au he kotofa ke he gahua faifano. Ke he ua e faahi tapu, ne fakaako he leveki takaiaga lotomatala au he taone ko Birmingham, ti fakaatā a Barbara ke ō mo au. Ti o atu ai ke he kotofaaga ha maua i Lancashire mo Cheshire.

He ō evaeva ia Aokuso 1962, moua e maua e tohi mai he la ofisa. I loto, ko e tau lautohi fakapuke ma e Aoga Kiliata! He mole e liogi hagaao ki ai, fakapuke e maua mo Barbara e tau lautohi ti liuaki fakamafiti ke he la ofisa tuga he talahau. Lima e mahina he mole, o atu a maua ki Brooklyn i New York ke he vahega ke 38 aki i Kiliata, ko e aoga faka-Tohi Tapu ne hogofulu e mahina.

He Aoga Kiliata ne fakaako a maua ke he Kupu he Atua mo e haana fakatokatokaaga ti pihia foki mo e tau matakainaga. He 20 tumā agaia e tau tau ha maua, lahi mahaki e mena ne fakaako e maua mai he falu he vahega. Ko e lilifu haaku ke moua e kotofaaga ke gahua he  tau aho takitaha mo e Matakainaga ko Fred Rusk, ko e taha he tau faiaoga ha mautolu. Taha e fakaakoaga uho ne fakamaama e ia kua lata tumau e tau fakatonuaga ke hako, kakano ai ke fakavē katoatoa e fakatonuaga ka foaki ke he Tohi Tapu. Ko lautolu foki ne fakaako he aoga ko e tau matakainaga lotomatala tuga a Nathan Knorr, Frederick Franz, mo Karl Klein. Fakaako foki a mautolu mai he fakafifitakiaga fakatokolalo he Matakainaga ko A. H. Macmillan, ne fakaako ki a mautolu e lagomataiaga ha Iehova ke he tau tagata haana he magahala uka mai he 1914 ke he mataulu he 1919!

Ato oti e aoga, tala mai e Matakainaga ko Knorr ki a maua mo Barbara kua kotofa a maua ki Burundi i Aferika. Mafiti atu a maua ke he fatatohi he Peteli ke kumi e Yearbook ko e tokofiha e tagata fakailoa ne gahua i Burundi he magaaho ia. Ofo a maua he nakai fai numera ma e motu ia! Ē, o atu a maua ke he matakavi ne nakaila gahua ia i Aferika mo e tote e iloaaga ki ai. Ae, tupotupo e tau mataate ha maua! Lagomatai he liogi fakamakamaka a maua ke fakatotoka.

He kotofaaga foou ha maua, kehe e tau mena oti mai he tau mena ne mahani a maua ki ai​—ko e matagi, ko e aga fakamotu, mo e vagahau. Lata a maua mogonei ke iloa e vagahau Falani. Lata foki a maua ke kumi e mena ke nonofo ai. Ua e aho he mole e hohoko atu ha maua, taha he tau kapitiga ha maua he vahega Kiliata ko Harry Arnott ne ahiahi mai ki a maua he liu a ia ke he kotofaaga haana i Zambia. Lagomatai e ia a maua ke kumi e fale, ti eke mo kaina misionare fakamua ha maua. Nakai leva ti kamata a maua ke totoko mai e tau pule he motu, ko lautolu ne nakai iloa ha mena hagaao ke he Tau Fakamoli a Iehova. Ha ko e kamata laia a maua ke fiafia ke he kotofaaga ha maua, fakailoa mai e tau pule kua nakai maeke a maua ke nonofo ka nakai fai pemita gahua. Momoko ai, lata a maua mogonei ke o atu mo e fakamahani ke he motu foou ko Uganda.

Tupetupe a maua he hohoko atu ki Uganda he nakai fai visa ka e tua a maua ki a Iehova. Ko e matakainaga taane Canada ne gahua he matakavi ne manako lagomatai i Uganda ne fakamaama e tuaga ha maua ke he tagata gahua ke lata mo e tau tagata ne hiki mai ke he motu,  ti fakaatā he tagata gahua a maua ke fai mahina he nonofo he motu ato moua e pemita. Fakamooli he mena ia kua lagomatai e Iehova a maua.

Ko e tau tuaga i Uganda kua kehe lahi mai i Burundi. Fitā e gahua fakamatala he taute i ai ka e 28 ni e Fakamoli he motu katoa. Tokologa he fonua ne vagahau Palagi. Nakai leva ti mailoga e maua, ke maeke ke lagomatai a lautolu ne fiafia ke holo ki mua kua lata a maua ke fakaako taha he tau vagahau loga he motu ia. Kamata a maua ke fakamatala he taone i Kampala ne tokologa ne vagahau Luganda, ti fifili a maua ke fakaako e vagahau ia. Loga e tau ato iloa mitaki e maua e vagahau ia, ka e lauia mitaki ai ke he gahua fakamatala ha maua! Kamata a maua ke maama mitaki e tuaga fakaagaaga he tau tagata fakaako Tohi Tapu ha maua. Hafagi mogoia e tau loto ha lautolu mo e tala mai e tau logonaaga hagaao ke he tau mena ha lautolu ne fakaako ki ai.

Ko e fiafia ha maua ke kumi e tau tagata loto fakatokolalo ne talia e kupu mooli, kua holo ki mua ha ko e taha kotofaaga ne nakai amanaki ki ai​—ko e fekafekau ke he gahua faifano he motu katoa. I lalo he takitakiaga he la ofisa i Kenya, ō a maua he “fenoga” ke kumi e tau matakavi kua latatonu ma e tau paionia pauaki ke hafagi e gahua fakamatala. Lagaloga ne moua e maua e fakamokoi ofoofogia mai he tau tagata ne nakaila feleveia mo e Tau Fakamoli. Feleveia fakamitaki e lautolu a maua ti kaitunu foki ke lata mo maua.

Kehe e fenoga mogonei. Mai Kampala, ua e aho ne fina atu au he tuleni ke he uaafo ha Mombasa i Kenya ti fano he toga ki Seychelles, ko e aelani he Indian Ocean. Fakamui he 1965 ke he 1972, hau a Barbara mo au ke ahiahi tumau ke he tau matakavi i Seychelles. He magahala ia, tokoua ni e tagata fakailoa ti ko e mogo fakamui kua eke ai mo matakau ti hoko atu ke eke mo fakapotopotoaga kua tupu lahi. Ko e falu “fenoga” kua ahiahi atu au ke he tau matakainaga i Eritrea, Ethiopia, mo Sudan.

Ko e tuaga fakapolitika i Uganda kua hiki mafiti ha ko e pule fakakautau. Ko e tau tau uka lahi ia ne fakaako ki a au e aoga lahi ke omaoma e fakaakoaga he Tohi Tapu ke “uta a kia Kaisara e tau mena a Kaisara.” (Mare. 12:17) He taha magaaho, ne poaki ke he tau tagata motu kehe oti ne nonofo he motu ke fakamau e tau higoa he fale leoleo ne tata lahi ke he tau kaina ha lautolu. Omaoma agataha a maua. Fai aho he mole e o atu i Kampala, ne o mai e tau leoleo fakagalogalo ke he taha misionare mo au. Hohopo e tau ate ha maua! Tukupau e lautolu a maua ko e tau tagata fakagalogalo ti uta a maua ke he fale leoleo lahi, ne fakamaama e maua ko e tau misionare mafola a maua. Tala age a maua kua fitā e tau higoa ha maua he tohi he tau leoleo, ka e nakai fanogonogo a lautolu. Ne tapaki a maua ti uta ke he fale leoleo ne tata lahi ke he kaina misionare. Ko e fakaaue ha ia he kitia he tagata gahua a maua ne tohi e tau higoa he magaaho fakamua ti poaki ke fakatoka a maua!

He magahala ia, fa matakutaku a maua ka fakatū he tau kautau, mua atu kaeke ko e tau kautau kua fitā e konahia. Ka e he tau magaaho takitaha, liogi a maua ti logona hifo e  fakatotoka he fakaatā a maua ke ō. Momoko ai he 1973, ne poaki ke he tau misionare oti mai he tau motu kehe ke toka a Uganda.

Liu a maua hiki e kotofaaga he mogonei ki Côte d’Ivoire he Faahi Lalo i Aferika. Ko e hikiaga lahi anei ma maua: he fakaako e aga fakamotu foou ti liu vagahau Falani he tau magaaho oti, mo e lali ke nonofo mo e tau misionare mai he tau feakiaga kehekehe! Liu foki a maua kitia e takitakiaga ha Iehova he mafiti e tau tagata loto fakatokolalo mo e fakamooli he fonua ke talia e tala mitaki. Kitia tokoua e maua ko e tua ha maua ki a Iehova ne fakahakohako e tau puhala ha maua.

He nakai amanaki ki ai, ne moua a Barbara he kenesā. Pete e lagaloga e liliu ha maua ki kaina i Europa ke moua e ia e tuluiaga, he 1983 ne mailoga ai kua nakai maeke a maua ke fekafekau he kotofaaga ha maua i Aferika. Ko e mena fakamomoko lahi ki a maua tokoua!

Tupu lahi e kenesā ha Barbara he fekafekau a maua he Peteli i London, ti mate a ia. Eke e magafaoa Peteli mo lalagoaga mafanatia. Taha pauaki e hoa ne lagomatai au ke hikihiki mo e matutaki ke tua ki a Iehova. Fakamui ne feleveia au mo e matakainaga fifine paionia pauaki ne hau ke gahua he Peteli ti ko e fakaalofa haana ki a Iehova ne fakakite ko e matakainaga fakaagaaga a ia. Mau a maua mo Ann he 1989, ti tali mai he mogoia ne fekafekau a maua he Peteli i London.

Tali mai he 1995 ke he 2018, moua e au e lilifu ke fekafekau ko e hukui he matapatu ofisa (iloa fakamua ko e leveki he faahimotu), ne ahiahi atu ke teitei 60 e motu kehekehe. He tau ahiahi takitaha, kitia e au e fakamooliaga kua fakamonuina e Iehova e tau fekafekau haana he tau tuaga kehekehe.

He 2017 he taha ahiahi ha maua ne liu au ki Aferika. Fiafia lahi au ke uta a Ann ki Burundi mo e kitia e maua e tupu lahi he gahua i ai! He puhalatū ne fakamatala au he taha fale ke he taha fale he 1964, ko e kaina Peteli fulufuluola ne tū ai mogonei ne leveki molea e 15,500 tagata fakailoa.

Fiafia lahi au he moua e fakaholoaga ma e tau ahiahi haaku he 2018. Ko Côte d’Ivoire e taha he tau motu ia. He hohoko a maua ke he taone lahi ko Abidjan, tuga kua liu mai au ki kaina. Mailoga e au e tau numera he pepa telefoni, ko e matakainaga taane ne nofo he tapa he poko he tau tagata ahiahi ke he Peteli ne iloa e au e higoa ko Sossou. Manatu e au ko e leveki faifano he taone a ia he magaaho ne nofo au i Abidjan. Ka e hepe au. Ko e tama taane ha Sossou.

Fakamooli e Iehova e maveheaga haana. Ko e tau mena vihi ne fehagai mo au kua fakaako ki a au ka tua a tautolu ki a Iehova to fakahakohako mooli e ia e tau puhala ha tautolu. Makai a maua mogonei ke mumui he puhala ka tupu tolomaki e maama he moui ke he lalolagi foou.​—Fakatai 4:18.