1-2. Ia Mataio 5:11, kua lata ke fēfē e onoonoaga ha tautolu ke he tau kamatamata?

KUA mavehe a Iesu ke he tau tutaki haana to fiafia mooli a lautolu. Hataki foki e ia a lautolu kua fakaalofa ki a ia to fehagai mo e tau kamatamata. (Mata. 10:22, 23; Luka 6:20-23) Fiafia a tautolu ke eke mo tau tutaki he Keriso. Ka e fēfē e logonaaga ha tautolu ka lali e magafaoa ke totoko, favale e fakatufono, po ke peehi he tau kapitiga gahua po ke tau kapitiga aoga a tautolu ke taute e mena hepe? Maama ai, to fakaatukehe a tautolu ha ko e tau mena ia.

² Laulahi he tau tagata kua nakai manamanatu ke he favale ko e kakano ke fiafia. Ka ko e mena tonu ia kua tala mai he Kupu he Atua ke taute e tautolu. Ma e fakatai, tohi he tutaki ko Iakopo kua lata a tautolu ke fiafia ka fehagai mo e tau kamatamata ka e nakai ke molea e fakaatukehe. (Iako. 1:2, 12) Talahau e Iesu kua lata a tautolu ke fiafia pete ka favale mai. (Totou Mataio 5:11.) Maeke fēfē a tautolu ke fiafia tumau pete e tau kamatamata? To lahi e mena ka fakaako e tautolu mai he falu manatu he tohi ne tohia e Iakopo ke he tau Kerisiano fakamua atu. Fakamua, to fakatutala a tautolu ke he tau paleko ne fehagai e tau Kerisiano ia ki ai.

3. Ko e heigoa ne tupu he nakai leva e eke a Iakopo mo tutaki ha Iesu?

³ Nakai leva e eke e matakainaga ha Iesu ko Iakopo mo tutaki, hoko e favale ke he tau Kerisiano i Ierusalema. (Gahua 1:14; 5:17, 18) Mogo ne kelipopo e tutaki ko Setefano, tokologa e Kerisiano ne fehola he maaga mo e “kua mavehevehe foki a  lautolu oti ke he tau fahi a Iutaia mo Samaria,” ke hoko atu ki Kuperu mo Anetioka. (Gahua 7:58–8:1; 11:19) Loga e tau lekua ne fehagai foki mo e tau tutaki. Ka e fakamatala fakamakai e lautolu e tala mitaki ke he tau matakavi oti ne ō a lautolu ki ai, mo e fakatū e tau fakapotopotoaga he Kautu Roma. (1 Pete. 1:1) Ka e loga foki e tau magaaho uka ne fakatoka mai i mua ma e tau Kerisiano fakamua ia.

4. Ko e heigoa e falu kamatamata ne fakauka e tau Kerisiano fakamua atu ki ai?

⁴ Kehekehe e tau kamatamata ne fakauka e tau Kerisiano fakamua atu ki ai. Tuga anei, kavi ke he tau 50 V.N., ko e Pule Roma ko Kalaotio ne poaki ke he tau Iutaia oti ke o kehe i Roma. Ti ko e tau Iutaia ne eke mo tau Kerisiano kua fekau ke o kehe mai he tau kaina ha lautolu mo e hiki atu ke he taha matakavi. (Gahua 18:1-3) Kavi ke he 61 V.N., tohi he aposetolo ko Paulo ko e tau Kerisiano fakahele haana kua amuamu ki ai, tuku he fale puipui, mo e fofō e tau koloa. (Hepe. 10:32-34) Tuga e falu tagata, fakauka e tau Kerisiano ke he nonofogati mo e gagao.​—Roma 15:26; Filipi 2:25-27.

5. Ko e heigoa e tau hūhū ka tali e tautolu?

⁵ Mogo ne tohia e Iakopo e tohi haana ato hoko e tau 62 V.N., iloa mitaki e ia e tau kamatamata ne fehagai mo e tau matakainaga haana. Omoomoi e Iehova a Iakopo ke tohi ke he tau Kerisiano ia ke tomatoma mo e lagomatai a lautolu ke fakatumau e fiafia pete he feleveia mo e tau kamatamata. Kia kumikumi a tautolu ke he tohi a Iakopo mo e tali e tau hūhū nei: Ko e heigoa e fiafia ne tohi e Iakopo? Ko e heigoa ka utakehe e fiafia he Kerisiano? Ti lagomatai fēfē he iloilo, tua, mo e loto malolō a tautolu ke fakatumau e fiafia pete he feleveia mo e tau kamatamata?

6. Ia Luka 6:22, 23, ko e ha kua fiafia e Kerisiano ka matematekelea he tau kamatamata?

⁶ Liga manamanatu e tau tagata to fiafia ni a lautolu ka malolō e tau tino, loga e tau tupe, mo e mafola e tau fakafetuiaga he magafaoa. Ka ko e fiafia ne tohi a Iakopo ko e vala he fua he agaaga he Atua kua nakai fakavē ke he tau tutūaga he tagata. (Kala. 5:22) Moua he Kerisiano e fiafia mooli he iloa kua fakafiafia e ia a Iehova mo e muitua ke he fakafifitakiaga ha Iesu. (Totou Luka 6:22, 23; Kolo. 1:10, 11) Tuga e mula afi ne puho i loto he molī, pihia e fiafia ne puho he loto he Kerisiano. To nakai galo e fiafia ha tautolu ka gagao po ke temotemoai e tupe. Ti mauokafua ka vaiga po ke totoko mai he tau tagata he magafaoa po ke falu. To mua atu e fiafia he tau magaaho takitaha ka lali e tau tagata ke utakehe e fiafia ha tautolu. Ko e tau kamatamata ne feleveia mo tautolu ha ko e tua kua fakamooli ko e tau tutaki mooli he Keriso a tautolu. (Mata. 10:22; 24:9; Ioane 15:20) Ko e kakano ia ati tohi e Iakopo: “Haku a tau matakainaga na e, kia manatu a mutolu ko e mena ke fiafia lahi ai ka moua a mutolu he tau kamatamata kehekehe.”​—Iako. 1:2.

7-8. Ko e ha kua malolō lahi e tua ha tautolu ka kamatamata?

⁷ Talahau e Iakopo e taha kakano kua makai e tau Kerisiano ke fakauka ke he tau kamatamata lalahi. Pehē a ia: “Ko e kamatamata he tua ha mutolu, kua tupu mai ai e fakauka.” (Iako. 1:3) Ko e tau kamatamata kua fakatatai ke he afi kua fakaaoga ke fakamaō aki e lapatoa. Ka fakavela ti fakahahau e lapatoa, to maō ai. Pihia foki, ka fakauka ke he tau kamatamata to fakamalolō e tua ha tautolu. Kakano ia ati tohi e Iakopo: “Kia toka e fakauka ke eke hana gahua katoatoa, kia katoatoa ai mo e fakamaopoopo ai a mutolu.” (Iako. 1:4) Ka kitia e tautolu kua malolō lahi e tua ha ko e tau kamatamata, to fakauka a tautolu mo e fiafia.

⁸ Talahau foki he tohi ha Iakopo e falu mena ka taute a tautolu ke galo e fiafia. Ko e heigoa e tau paleko ia, ti fahia fēfē a tautolu ki ai?

9. Ko e ha kua lata a tautolu ke moua e iloilo?

⁹ Ko e paleko: Nakai iloa e mena ke taute. Ka kamatamata, manako a tautolu ke ono ki a Iehova ma e lagomatai ke taute e tau fifiliaga kua fakafiafia a ia, aoga ke he tau matakainaga, mo e lagomatai ke tumau e mahani fakamooli. (Iere. 10:23) Lata a tautolu ke moua e iloilo ke iloa e mena ke taute mo e mena ke talahau ki a lautolu ne totoko mai. To liga loto lolelole a tautolu ha kua nakai iloa e mena ke taute ti galo agataha e fiafia.

10. Ke moua e iloilo, ko e heigoa kua talahau he Iakopo 1:5 ke taute e tautolu?

 ¹⁰ Ko e tali: Ole ki a Iehova ma e iloilo. Ka fakauka a tautolu ke he tau kamatamata mo e fiafia, lata ke ole fakamua ki a Iehova he liogi ke foaki mai e iloilo kua lata ke taute e tau fifiliaga mitaki. (Totou Iakopo 1:5.) Ko e heigoa ha tautolu kua lata ke taute ka logona hifo kua nakai tali fakamafiti e Iehova e tau liogi ha tautolu? Pehē a Iakopo kua lata a tautolu ke tumau e “ole atu” ke he Atua. Nakai hogohogo manava a Iehova ka ole tumau a tautolu ki a ia ma e iloilo. To nakai tauage e ia a tautolu. Ko e Matua ha tautolu he lagi kua “foaki mai mo e totonu” ka liogi a tautolu ma e iloilo ke fakauka ke he tau kamatamata ha tautolu. (Sala. 25:12, 13) Kitia e ia e tau kamatamata ha tautolu ti momoko a ia mo e makai ke lagomatai. Taute mooli he mena ia a tautolu ke fiafia! Ka e foaki fēfē e Iehova ki a tautolu e iloilo?

11. Ko e heigoa foki ha tautolu kua lata ke taute ke moua e iloilo?

¹¹ Foaki mai e Iehova e iloilo puhala he Kupu haana. (Fakatai 2:6) Ke moua e iloilo ia, lata a tautolu ke fakaako e Kupu he Atua mo e tau tohi ne fakavē ke he Tohi Tapu. Ka e lahi atu e mena kua lata a tautolu ke taute he nakai ni moua e iloilo. Lata ke fakagahuahua e iloilo he Atua ke he tau momoui ha tautolu. Tohia e Iakopo: “Kia eke a mutolu mo tau tagata omaoma ke he kupu, ka e aua neke fanogonogo hokoia ki ai.” (Iako. 1:22) Ka fakagahuahua e fakatonuaga he Atua to lahi e mafola, totonu, mo e fakaalofa hofihofi ha tautolu. (Iako. 3:17) Lagomatai he tau mahani ia a tautolu ke fehagai mo e tau kamatamata ka e nakai galo e fiafia ha tautolu.

12. Ko e ha kua uho lahi ke iloa mitaki e tautolu e Tohi Tapu?

¹² Ko e Kupu he Atua kua tuga e fakaata ne lagomatai a tautolu ke mailoga mo e fakahako  e mena kua lata. (Iako. 1:23-25) Ma e fakatai, he mole e fakaako e Kupu he Atua liga mailoga e tautolu kua lata ke tautaofi e ita. Ha ko e lagomatai ha Iehova, iloa e tautolu e puhala ke loto molū ka fehagai mo e tau tagata po ke tau lekua kua fakaita a tautolu. Ha kua loto molū a tautolu to fehagai fakamitaki ai ke he tau lekua. Maeke a tautolu ke hako e manamanatuaga mo e taute e tau fifiliaga mitaki. (Iako. 3:13) Uho lahi ke iloa mitaki e tautolu e Tohi Tapu!

13. Ko e ha kua lata a tautolu ke fakaako e tau fakafifitakiaga ne fakatoka he tau tagata he Tohi Tapu?

¹³ Falu mogo kua iloa e tautolu e mena ke kalo kehe ka mole e taute e hehē. Puhala uka a ia ke fakaako. Ko e puhala mitaki ke moua e iloilo ko e fakaako mai he tau mena mitaki mo e tau hehē ne taute he falu. Kakano ia ne fakamafana e Iakopo a tautolu ke onoono ke he tau fakafifitakiaga ne fakatoka he tau tagata he Tohi Tapu tuga a Aperahamo, Raava, Iopu, mo Elia. (Iako. 2:21-26; 5:10, 11, 17, 18) Ko e tau fekafekau fakamooli ia ha Iehova kua fakauka ke he tau kamatamata ne utakehe e fiafia ha lautolu. Ko e ha lautolu a tau fakafifitakiaga he fakauka kua fakakite ko e lagomatai ni ha Iehova ka maeke a tautolu ke taute pihia.

14-15. Ko e ha kua nakai lata a tautolu ke fakaheu e tau fakauaua?

¹⁴ Ko e paleko: Tau fakauaua teao. He falu mogo, liga uka a tautolu ke maama e taha mena ne talahau he Kupu he Atua. Po ke liga nakai tali e Iehova e tau liogi tuga he amanaki a tautolu ki ai. To fakatupu he mena nei e fakauaua. Ka fakaheu e fakauaua, to fakalolelole ai e tua mo e moumou e fakafetuiaga mo Iehova. (Iako. 1:7, 8) Ti maeke he tau mena ia ke galo e amaamanakiaga ha tautolu ma e vahā i mua.

¹⁵ Fakatatai he aposetolo ko Paulo e amaamanakiaga ha tautolu ma e vahā i mua ke he taula. (Hepe. 6:19) Taofi he taula e toga ka tō e afā mo e ua tafea ke he tau maka. Ka e aoga ni e taula ka nakai mamutu e filifili ne tāmau ke he toga. Tuga ni e mafiti e filifili he taula ke malona ka hī, to fakalolelole he tau fakauaua teao e tua ha tautolu. Ka lauia he tau lekua, to nakai tua a tautolu kua fakamooli e Iehova e tau maveheaga haana. Ka galo e tua ha tautolu, ti galo e amaamanakiaga. Pehē a Iakopo, ko e tagata fakauaua kua tuga e “peau he tahi kua fafati mai he matagi mo e fepokaki.” (Iako. 1:6) Ko e tagata pihia to nakai fiafia!

16. Ko e heigoa ha tautolu kua lata ke taute ka fakauaua?

¹⁶ Ko e tali: Fehagai mo e tau fakauaua; ti fakamalolō e tua haau. Ua fakauaua. He vahā he perofeta ko Elia, kua fakauaua e tau tagata ha Iehova. Tala age a Elia ki a lautolu: “To fakauaua a mutolu mo e loto ua ato a fe? Kaeke ko e Atua a Iehova, kia mumui atu a a mutolu kia ia; ka ko e mena kaeke ko Paala, kia mumui atu a a mutolu kia ia.” (1 Patu. 18:21) Pihia foki he vahā nei. Lata ke kumikumi ke iloa tonu e tautolu ko Iehova ko e Atua, ko e Tohi Tapu ko e Kupu haana, mo e Tau Fakamoli a Iehova ko e tau tagata haana. (1 Tesa. 5:21) He taute pihia, to huo kehe e fakauaua ti fakamalolō e tua ha tautolu. Ka manako lagomatai ke utakehe e tau fakauaua, tutala ke he tau motua. Lata ke taute fakamafiti e fifiliaga ka manako a tautolu ke fakatumau e fiafia he fekafekau ki a Iehova!

17. Ko e heigoa ka tupu ka galo e loto malolō ha tautolu?

¹⁷ Ko e paleko: Ka fakalolelole e loto. Pehē e Kupu he Atua: “Kaeke ke fakalolelole a koe ke he aho matematekelea, kua tote ni hāu a malolo.” (Fakatai 24:10) Ko e kupu Heperu ne fakaliliu “fakalolelole” kua kakano “ke loto lolelole.” Ka galo e loto malolō haau, to mafiti a koe ke galo e fiafia.

18. Ko e heigoa e kakano ke fakauka?

 ¹⁸ Ko e tali: Falanaki ki a Iehova ke loto malolō a koe ke fakauka. Lata ke loto malolō ka manako a tautolu ke fakauka ke he tau kamatamata. (Iako. 5:11) Ko e kupu ne fakaaoga e Iakopo ko e “fakauka” ne talahau e manatu ko e tagata kua tumauokafua. Liga manamanatu a tautolu ke he kautau loto malolō kua mauokafua ka fehagai mo e fī kua totoko mai ki a ia.

19. Ko e heigoa ka fakaako e tautolu mai he fakafifitakiaga ne fakatoka he aposetolo ko Paulo?

¹⁹ Fakatoka he aposetolo ko Paulo e fakafifitakiaga mitaki lahi he loto malolō mo e fakauka. Ne lolelole a ia falu magaaho. Ka e maeke a ia ke fakauka ha kua falanaki ki a Iehova ke foaki age e malolō kua lata mo ia. (2 Kori. 4:7; 12:8-10) Moua e tautolu e mauokafua mo e loto malolō ka mailoga fakatokolalo kua lata a tautolu mo e lagomatai ha Iehova.​—Iako. 4:10.

20-21. Ko e heigoa e mena kua mauokafua a tautolu ki ai?

²⁰ Iloa tonu e tautolu ko e tau kamatamata ne feleveia mo tautolu ne nakai ko e fakahala mai ia Iehova. Pehē a Iakopo: “Aua neke pehe mai taha ka kamatamata a ia; Kua kamatamata au mai he Atua; ha ko e mena nakai kamatamata ai e Atua ke he mena kelea, nakai kamatamata foki e ia ke he taha.” (Iako. 1:13) Ka talitonu a tautolu ke he manatu ia kua fakatata lahi a tautolu ke he Matua fakaalofa he lagi.​—Iako. 4:8.

²¹ ‘Nakai hikihikifano po ke mafoki fakatote’ a Iehova. (Iako. 1:17) Lalago e ia e tau Kerisiano he senetenari fakamua ke he tau kamatamata ha lautolu, mo e to lagomatai foki e ia a tautolu takitokotaha he mogonei. Ole fakamakamaka ki a Iehova ke lagomatai a koe ke moua e iloilo, tua, mo e loto malolō. To tali e ia e tau liogi haau. Ti mauokafua to lagomatai e ia a koe ke fakatumau e fiafia he fakauka ke he tau kamatamata!