Skip to content

Skip to table of contents

Kautū he Tau ma e Manamanatuaga Haau

Kautū he Tau ma e Manamanatuaga Haau

KUA totoko mooli ki a koe! Ko e fī ko Satani, ti ko e kanavaakau ne fakaaoga e ia kua malolō lahi. Ko e kanavaakau nei ne taute pauaki ke tau ke he manamanatuaga haau, ka e nakai ke he tino. Ko e heigoa anei? Ko e tau vala tala fakahehē!

Iloa he aposetolo ko Paulo ko e tau vala tala fakahehē ha Satani kua hagahaga kelea lahi. Ka e nakai mataala oti e tau Kerisiano ke he hagahaga kelea nei. Ma e fakatai, tuga kua fai i Korinito ne manatu kua malolō lahi a lautolu he kupu mooli ti nakai maeke ke holataki e Satani a lautolu. (1 Korinito 10:12) Kakano haia ne talahau e Paulo e hatakiaga nei: “Kua matakutaku au, neke tuga he fakavai he gata a Eva ke he hana lagatau, ti pihia foki he fakakelea e ia ha mutolu a tau manatu kia nakai fakamoli kia Keriso.”​—2 Korinito 11:3.

Fakakite he tau kupu ha Paulo e aoga lahi ke nakai molea e mauokafua. Ke kautū e tau he totoko ke he tau vala tala fakahehē ha Satani, lata a koe ke mailoga e hagahaga kelea ti puipui a koe mai i ai.

LAHI FĒFĒ E HAGAHAGA KELEA HE TAU VALA TALA FAKAHĒHĒ?

He vala tala nei, ko e tau vala tala fakahehē po ke nakai hako ne fakaaoga ke fakavaia aki e tau tagata po ke līlī e puhala manamanatu po ke taute mena ha lautolu. Hagaao ke he tohi Propaganda and Persuasion, ko e tau vala tala fakahehē kua “hepehepe, hagahaga kelea, mo e nakai tonu.” Fakamaama ai he tau tagata he fakaaoga e tau kupu tuga e “pikopiko, fakakeukeu, tā lagatau, fakataki, [mo e] līlī e manamanatuaga.”

Kua hagahaga kelea lahi e tau vala tala fakahehē ha kua fakaohooho fakahaga e manamanatuaga ha tautolu ka e nakai mailoga ai e tautolu. Fakatatai ai e tautolu ke he kese kona ne nakai kitia po ke hohogi e tautolu. Ko Vance Packard ko e pulotu ke he mahani he tagata ne pehē, ko e tau vala tala fakahehē kua lauia e puhala gahua ha tautolu “ka e nakai mailoga ai e tautolu.” Taha pulotu foki ne pehē ko e tau vala tala fakahehē ne fakatupu e tau tagata ke mahani ke he tau puhala ne mua atu e hagahaga kelea mo e nakai manamanatu ti kua takitaki atu ai ke he keli tagata (ne maeke ai ke tamate e lanu tagata katoa), felakutaki, mo e favaleaga ha ko e lanu po ke lotu.​—Easily Led​—A History of Propaganda.

Ka fakavai he tau tagata a tautolu aki e tau vala tala fakahehē ha lautolu, to lahi atu fēfē e fakavai ha Satani? Kua takahao e ia e mahani he tagata tali mai he tufugatia e tagata. Mogonei kua pule foki a ia ke he “lalolagi oti,” ti fakaaoga e ia ha vala he lalolagi ke fakaholofa e tau pikopiko haana. (1 Ioane 5:19; Ioane 8:44) Ko Satani “kua fakapouli . . . e tau manatu” he tau tagata tokologa aki e tau vala tala fakahehē haana ti ko ia mogonei hane “fakahehe e lalolagi oti.” (2 Korinito 4:4; Fakakiteaga 12:9) Totoko fēfē e koe e tau vala tala fakahehē haana?

FAKAMALOLŌ E TUA HAAU

Fakaako e Iesu a tautolu na fai puhala mukamuka ke totoko e tau vala tala fakahehē: “Iloa foki e mutolu e mena moli, ko e mena moli foki ke toka noa ai a mutolu.” (Ioane 8:31, 32) Ka felakutaki, lata e kautau ke iloa e mena ke moua mai e tau vala tala mooli ha kua fakaholofa he fī e tau pikopiko ke fakavaia aki a ia. Ti moua e koe i fe e tau vala tala mooli? Foaki mai e Iehova i loto he haana a Kupu ko e Tohi Tapu. Moua e koe i loto e tau mena oti kua lata ke totoko e tau vala tala fakahehē ha Satani.​—2 Timoteo 3:16, 17.

Mooli na iloa e Satani e mena nei. Ti fakaaoga e ia e lalolagi ne pule a ia ki ai ke fakatauhele a tautolu mo e fakalolelole a tautolu mai he totou mo e fakaako e Tohi Tapu. Ua fakavaia ha ko e “tau lagatau he tiapolo”! (Efeso 6:11) Nakai koēnaia ke maama e kupu mooli. Lata a tautolu ke gahua fakamalolō ke fakahokulo ha tautolu a iloilo he kupu mooli. (Efeso 3:18) Tuga he talahau he tagata tohia ko Noam Chomsky, “Nakai fai tagata ke liligi e kupu mooli ke he uho ulu haau. Ko e taha mena kua maeke ni ia koe ke kumi ma haau.” Ti “kumi ma haau” he “kumikumi [fakamitaki] ke he tau Tohi ke he taha aho mo e taha aho.”​—Gahua 17:11.

Ke kautū ke he tau ma e manamanatuaga haau, lata a koe ke mailoga e hagahaga kelea he tau vala tala fakahehē ti puipui a koe mai i ai

Nakai manako a Satani ki a koe ke manamanatu fakamitaki mo e maama e kupu mooli ne kua logona e koe. Ko e ha? Ha ko e tau vala tala fakahehē “kua liga lauia mitaki lahi” kaeke ko e tau tagata kua “fakalolelole mai he manamanatu fakahako.” (Media and Society in the Twentieth Century) Ua talitonu noa ni ke he tau mena oti kua logona e koe ka e nakai manamanatu fakamitaki ki ai. (Tau Fakatai 14:15) Tuku atu he Atua ki a koe e “loto manamanatu” mo e ‘lotomatala ke eke ai,’ ti fakaaoga fakamitaki e tau mena ia ke fakamalolō e tua haau.​—Tau Fakatai 2:10-15; Roma 12:1, 2.

FAKATUMAU KE KAUFAKALATAHA

Ko e tau kautau ne fakaohooho he tau vala tala fakahehē ne matakutaku ti nakai makai lahi ke tau. Liga fakatupu foki he tau vala tala fakahehē a lautolu ke felatauaki ni a lautolu po ke vevehe kehe a lautolu mai he matakautau katoa. Hagaao ke he takitaki kautau Sihamani, ko e tau vala tala fakahehē ko e taha kakano ne kaumahala a Sihamani he Felakutaki I he Lalolagi. Pehē a ia kua fakaohooho lahi e tau tagata ha ko e tau vala tala fakahehē ti tuga kua fakamaliu he tau mena ia a lautolu. Fakaaoga e Satani e tau mena pihia ke moumou e kaufakalataha he tau Kerisiano he mogonei. Ma e fakatai, lali a ia ke fakatupu e fekehekeheaki he vahāloto he tau matakainaga. Po ke lali a ia ke ō kehe a lautolu he fakatokatokaaga ha Iehova he omoi a lautolu ke manamanatu kua nakai fakafili tonu ai po ke fai mena hepe ne taute.

Ua goagoa! Muitua e fakatonuaga he Kupu he Atua ti fakatumau ke kaufakalataha mo e tau matakainaga haau. Ma e fakatai, fakamafana he Tohi Tapu a tautolu ke matutaki ke “fefakamagaloaki” ti mafiti ke fakamafola e tau fekehekeheaki. (Kolose 3:13, 14; Mataio 5:23, 24) Hataki mai foki ki a tautolu ke nakai vevehe kehe a tautolu mai he fakapotopotoaga. (Tau Fakatai 18:1) Eketaha ke mautauteute a koe ke totoko e tau vala tala fakahehē ha Satani. Hūhū hifo, ‘He fakaita he tau matakainaga haaku au he mogo kua mole, tali atu nakai au he puhala ne fakafiafia e Atua po ke kua fakafiafia a Satani?’​—Kalatia 5:16-26; Efeso 2:2, 3.

KIA TUMAU E FALANAKI HAAU

Ko e kautau ne nakai mahani fakamooli ke he takitaki haana to nakai tau fakamitaki. Ti fakaaoga he tau fī e tau vala tala fakahehē ke moumou e mauokafua mo e falanaki he tau kautau ke he tau takitaki ha lautolu. Ka taute he tau takitaki e tau hepehepe, to lali e tau fī ke fakaaoga e mena nei mo e pehē: “Ua falanaki ki a lautolu!” ti “Ua fakaatā a lautolu ke takitaki a koe ke he matematekelea!” Taute pihia foki e Satani. Eketaha a ia ke moumou e mauokafua haau ki a lautolu kua fakaaoga e Iehova ke takitaki e tau tagata haana.

Puipui fēfē e koe a koe? Kia eketaha ke fakatumau ki loto he fakatokatokaaga ha Iehova. Matutaki ke mahani fakamooli mo e lalago e tau tagata taane hane takitaki e tau tagata he Atua, pete kua nakai mitaki katoatoa e tau tagata taane nei. (1 Tesalonia 5:12, 13) Ko e tau tagata tiaki taofiaga mo e falu ne fakahehē kua liga totoko e fakatokatokaaga. (Tito 1:10) Pete foki ka tuga ke mooli e mena ne talahau e lautolu, ua “fagahuatia vave ha mutolu a tau loto.” (2 Tesalonia 2:2) Muitua e fakatonuaga ha Paulo ki a Timoteo: “Kia tumau a koe ke he tau mena kua ako ai e koe,” ti manatu “a ia ne fakaako atu ai kia koe.” (2 Timoteo 3:14, 15) Manamanatu ke he tau fakamooliaga oti ne fakakite kua maeke a koe ke falanaki ke he fekafekau fakamoli ne fakaaoga e Iehova ke teitei teau e tau tau mogonei hane fakaako ki a tautolu e kupu mooli.​—Mataio 24:45-47; Heperu 13:7, 17.

UA MATAKUTAKU

Lali foki a Satani ke fakaohooho a koe ke he tau puhala fakakikili. Falu magaaho ne lali a ia ke logona e koe e matakutaku. Ko e matakutakuina “ko e taha he tau puhala tuai he tau vala tala fakahehē.” (Easily Led​—A History of Propaganda) Ko Philip M. Taylor, ko e porofesa Peritania ne tohi, ma e fakatai, na fakaaoga he tau Asuria e matakutakuina mo e tau vala tala fakahehē ke pule ke he tau fī ha lautolu. To fakaaoga e Satani e matakutaku, tuga e matakutaku tagata, matakutaku ke he favaleaga, mo e matakutaku he mate, ke taofi a koe mai he fekafekau ki a Iehova.​—Isaia 8:12; Ieremia 42:11; Heperu 2:15.

Ua fakaatā a Satani ke taute e mena nei ki a koe! Pehē a Iesu: “Ua matakutaku a mutolu ia lautolu ne kelipopo e tino; ka mole ia, ti kua nakai tuai toe ha mena ke maeke ai e lautolu.” (Luka 12:4) Kia mauokafua katoatoa to fakamooli e Iehova e maveheaga haana ke leveki mo e foaki ki a koe e “lahi ue atu he malolo,” mo e lagomatai a koe ke totoko e tau lagatau ha Satani.​—2 Korinito 4:7-9; 1 Peteru 3:14.

Mooli, ha ha i ai e tau magaaho ka logona e koe e lolelole po ke matakutaku. Ka e manatu e tau kupu mafanatia ha Iehova ki a Iosua: “Kia fakamalolo, mo e fakamanavalahi a koe; aua neke matakutaku a koe; ti ua fakaatukehe; ha ko e mena fakalataha a mua mo Iehova hau a Atua ke he tau mena oti ke fano a koe ki ai.” (Iosua 1:9) Ka logona e koe e fakaatukehe, liogi fakamafiti ki a Iehova hagaao ke he tau tupetupe haau. Maeke a koe ke iloa tonu ko e “monuina foki mai he Atua kua mua ue atu ke he tau mena oti kua manamanatu ki ai, to leveki ai e tau loto ha mutolu, katoa mo e tau manatu ha mutolu.” Ti moua e koe e malolō ke totoko e tau vala tala fakahehē oti ha Satani.​—Filipi 4:6, 7, 13.

Manatu nakai e koe e tau vala tala fakahehē ha Ravesake, ko e utafekau he tau Asuria ne fakaaoga ke fakamatakutaku aki e tau tagata he Atua? Manako a ia ke talitonu a lautolu kua nakai fai tagata ka puipui a lautolu mai he tau Asuria, ti nakai maeke foki a Iehova. Ti talahau foki e ia na tala age a Iehova ke he tau Asuria ke moumou a Ierusalema. Ko e heigoa ne tala age e Iehova? “Aua neke matakutaku a koe ha ko e tau kupu kua logona e koe, kua ekefakakelea mai ai kia au he tau fekafekau he patuiki a Asuria.” (2 Tau Patuiki 18:22-25; 19:6) Ne fakafano e Iehova e agelu ne tamate 185,000 he tau Asuria he taha e pō!​—2 Tau Patuiki 19:35.

KIA ILOILO HE FANOGONOGO TUMAU KI A IEHOVA

Kua kitekite nakai a koe ke he kifaga ne nakai mailoga he taha tagata kua fakavaia a ia? Manako nakai a koe ke hea atu: ‘Ua talitonu ke he mena ia! Pikopiko a lautolu ki a koe!’ Manamanatu la ka tala atu e tau agelu ki a koe: “Ua goagoa ke he tau pikopiko ha Satani!”

Ti ua fanogonogo ke he tau vala tala fakahehē ha Satani. (Tau Fakatai 26:24, 25) Fanogonogo ki a Iehova ti falanaki ki a ia ke he tau mena oti kua taute e koe. (Tau Fakatai 3:5-7) Ofania e ia a koe ti tomatoma ki a koe: “Haku tama na e, kia iloilo ai a koe, kia fiafia ai haku loto.” (Tau Fakatai 27:11) Ka taute e koe e mena nei, to kautū a koe he tau ma e manamanatuaga haau!