1, 2. (a) Ko e ha kua pulotu ke kau ki a Iehova? (e) Ko e heigoa ka fakatutala a tautolu he vala tala nei?

KUA pulotu ma tautolu ke fakatata tumau ki a Iehova. Ko ia ni ne mua atu e malolō, pulotu, mo e fakaalofa! Mooli, manako tumau a tautolu ke fakamooli ki a ia mo e nonofo ke he faahi haana. (Salamo 96:4-6) Ka e kaumahala e falu ne tapuaki ke he Atua ke taute pihia.

² He vala tala nei, to fakatutala a tautolu ke he tau fakafifitakiaga he falu ne talahau ko lautolu ne kau ki a Iehova ka e he magaaho taha ne taute e tau mena kua vihiatia e Iehova. Ko e tau fakaakoaga uho lahi ne ako e tautolu mai he tau fakafifitakiaga ia ne lagomatai a tautolu ke fakamooli tumau ki a Iehova.

3. Ko e ha ne lali a Iehova ke lagomatai a Kaino, ti ko e heigoa ne tala age e Ia ki a Kaino?

³ Ma e fakatai, manamanatu ki a Kaino. Nakai tapuaki a ia ke he tau atua fakavai, ka e nakai talia agaia e Iehova e tapuakiaga haana. Nakai talia he ha? Kitia e Iehova ha ha he  loto ha Kaino e tau aga kelea. (1 Ioane 3:12) Hataki e Iehova a Kaino: “Kaeke kua mahani mitaki a koe ti ha ia koe e fiafia, kaeke kua nakai mahani mitaki a koe, kua takoto tuai e hala ke he gutuhala. To hagao atu hana manako kia koe, to pule foki a koe kia ia.” (Kenese 4:6, 7) Talahau fakamaali e Iehova ka fakatokihala a Kaino ti fifili ke kau mo e Atua, to fakalataha a Ia mo Kaino.

4. Ko e heigoa ne taute e Kaino pete kua moua e ia e magaaho ke kau ki a Iehova?

⁴ Ka hiki e Kaino e manamanatuaga haana to liu a Iehova ke talia e tapuakiaga haana. Ka e nakai fanogonogo a Kaino ke he Atua, ti ko e manamanatuaga hehē mo e manako lotokai haana ne takitaki atu a ia ke he tau mahani kelea. (Iakopo 1:14, 15) He tote a Kaino, liga nakai manamanatu a ia to totoko e ia a Iehova. Ka kua fakaheu e ia mogonei e hatakiaga he Atua, totoko ke he Atua, ti tamate ni haana matakainaga!

5. Ko e puhala manamanatu fe ka takitaki a tautolu ke galo e taliaaga ha Iehova?

⁵ Tuga a Kaino, liga talahau e Kerisiano he vahā nei ke tapuaki ki a Iehova ka e hane taute e tau mena kua vihiatia e Iehova. (Iuta 11) Liga makutu a ia ke he gahua fakamatala mo e fano tumau ke he tau feleveiaaga. Ka e magaaho taha, liga fakaatā e ia e tau manatu feuaki, lotokai, po ke tau logonaaga vihiatia ke pule e manamanatuaga haana. (1 Ioane 2:15-17; 3:15) Ko e manamanatuaga pihia ka takitaki ke he tau mahani agahala. Liga nakai iloa he falu tagata e mena ne manamanatu po ke taute e tautolu, ka e iloa e Iehova. Iloa e ia kaeke kua nakai katoatoa mooli e kau ha tautolu ki a ia.​—Totou Ieremia 17:9, 10.

6. Lagomatai fēfē e Iehova a tautolu ke kautū ke he tau manako kelea?

⁶ Pete ka taute e tautolu e tau hehē, nakai mafiti a Iehova ke tiaki a tautolu. Ka gutu atu a tautolu ke he puhala hagahaga kelea, uiina e Iehova a tautolu: “Kia liliu mai a a mutolu kia au, ti liu atu ai au kia mutolu.” (Malaki 3:7) Maama e Iehova kua ha ha ia tautolu e tau kūkū ne taufetului mo tautolu. Ka e manako a ia ki a tautolu ke tumauokafua mo e totoko e kelea. (Isaia 55:7) Ka taute pihia e tautolu, mavehe e ia to lagomatai e ia a tautolu mo e foaki mai e malolō kua lata ke kautū ke he tau manako kelea ha tautolu.​—Kenese 4:7.

7. Galo fēfē e Solomona e tuaga kapitiga haana mo Iehova?

⁷ He tote a Solomona, ne mitaki e fakafetuiaga haana mo Iehova. Foaki he Atua ki a Solomona e pulotu ti tuku age ki a ia e gahua uho ke tā e faituga fulufuluola i Ierusalema. Ka e galo ia Solomona e tuaga kapitiga haana mo Iehova. (1 Tau Patuiki 3:12; 11:1, 2) Talahau he Fakatufono he Atua kua nakai lata e patuiki ke “fakaloga ai foki e ia e tau hoana māna, neke liliu kehe ai e lautolu hana loto.” (Teutaronome 17:17) Nakai omaoma e Solomona e fakatufono nei. Mogo fakamui, ne 700 e hoana mo e 300 e hoana fakahoa haana! (1 Tau Patuiki 11:3) Tokologa e tau fifine motu kehe nei ne tapuaki ke he tau atua fakavai. Ti nakai omaoma foki e Solomona ke he fakatufono he Atua he mau e tau fifine motu kehe.​—Teutaronome 7:3, 4.

8. Fakaita fēfē e Solomona a Iehova?

⁸ Fano fakahaga, galo e Solomona e fiafia haana ke he tau fakatufono ha Iehova. Fakahiku, ne taute e ia e tau mena kelea lahi. Tā e ia e tau fatapoa ke he atua fifine fakavai ko Asaira mo e atua fakavai ko Kemosa, ti tapuaki  mogoia a ia ke he tau atua fakavai nei mo e tau hoana haana. Tā foki e Solomona e tau fatapoa he mouga i mua ha Ierusalema, ko e mena ne tā e ia e faituga ha Iehova! (1 Tau Patuiki 11:5-8; 2 Tau Patuiki 23:13) Liga fakahehē e Solomona a ia ke manamanatu kua tiaki noa e Iehova e tau mena kelea oti ne taute e ia pete he foaki e ia e tau poa he faituga.

9. Ko e heigoa ne tupu he nakai fanogonogo a Solomona ke he tau hatakiaga he Atua?

⁹ Kua nakai tiaki noa e Iehova e agahala. Pehē e Tohi Tapu: “Ita a Iehova kia Solomona, ha kua liu kehe ai hana loto ia Iehova.” Lali e Atua ke lagomatai a Solomona. Ko Iehova ne “fakakite mai lagaua kia ia, Mo e poaki mai kia ia ke he mena na, ke aua neke mui atu a ia ke he tau atua kehe; ka e nakai omaoma a ia ke he mena ne poaki mai e Iehova.” Ti ko e fua, galo e ia e taliaaga mo e lagomatai he Atua. Nakai fakaatā e Iehova e fanau ha Solomona ke pule ke he motu katoa ha Isaraela, ti moua e lautolu e tau lekua kelea lahi ke he loga e tau tau.​—1 Tau Patuiki 11:9-13.

10. Ko e heigoa ka fakahagahaga kelea e fakafetuiaga mitaki ha tautolu mo Iehova?

¹⁰ Ka fifili e tautolu e tau kapitiga ne nakai maama po ke fakalilifu e tau tuaga he Atua, maeke a lautolu ke fakaohooho e manamanatuaga ha tautolu ti fakahagahaga kelea e tuaga kapitiga ha tautolu mo Iehova. Liga ko lautolu he fakapotopotoaga, ka e nakai malolō e fakafetuiaga ha lautolu mo Iehova. Po ko lautolu ko e tau magafaoa, tau katofia, tau kapitiga gahua, po ke tau  kapitiga aoga ne nakai tapuaki ki a Iehova. Kaeke ke fakaaoga e tautolu e magaaho mo e tau tagata ne nakai momoui fakatatau ke he tau tuaga ha Iehova, to lahi mahaki e fakaohooho e lautolu a tautolu ati galo e fakafetuiaga mitaki ha tautolu mo e Atua.

11. Ko e heigoa ka lagomatai a tautolu ke fifili e tau kapitiga?

¹¹ Totou 1 Korinito 15:33. Laulahi he tau tagata ne fai mahani mitaki. Ti ko lautolu ne nakai tapuaki ki a Iehova ne liga nakai taute tumau he tau mena kelea. Liga iloa e koe e falu tagata pihia. Kakano kia e mena nei ko e tau feoakiaga mitaki a lautolu? Fēfē e lauiaaga ha lautolu ke he fakafetuiaga haau mo Iehova? Lagomatai nakai e lautolu a koe ke fakatata atu ke he Atua? Ko e heigoa ne aoga mooli ke he tau tagata ia? Ko e heigoa ne tala a lautolu hagaao ki ai? Tutala lahi kia a lautolu ke he tau fasone, tau tupe, tau matini utafano, fakafiafiaaga, mo e falu mena pihia? Fa tuhituhi kia a lautolu ke he falu? Fiafia kia a lautolu ke vaiga kiva? Hataki e Iesu: “Ha ko e loga he tau mena he loto ke vagahau mai ai e gutu.” (Mataio 12:34) Kaeke ke mailoga e koe ko e tau tagata ne fakaaoga e koe e magaaho kua fakahagahaga kelea e fakafetuiaga haau mo Iehova, taute taha mena! Fakakaupā e magaaho haau mo lautolu, ti ka lata, fakaoti e kapitiga.​—Tau Fakatai 13:20.

12. (a) Ko e heigoa ne tala age e Iehova ke he tau Isaraela nakai leva he mole e toka e lautolu a Aikupito? (e) Ko e heigoa ne talahau he tau Isaraela he mogo ne ole e Atua ki a lautolu ke fakamooli?

¹² Maeke foki a tautolu ke fakaako mai he mena ne tupu he mole e fakatoka e Iehova e tau Isaraela i Aikupito. He fakapotopoto e tau tagata ki mua he Mouga ko Sinai, fakakite e Iehova a ia ki a lautolu he puhala matakehe lahi! Kitia e lautolu e aolagi uli, uhila, mo e ahua, ti logona e lautolu e pakulagi mo e leo lahi tuga e pū. (Esoto 19:16-19) Logona mogoia e lautolu a Iehova ne fakailoa ko ia “ko e Atua ita tafua.” Mavehe a ia to fakamooli a ia ki a lautolu ne fakaalofa ki a ia mo e omaoma ke he tau poakiaga haana. (Totou Esoto 20:1-6.) Fakailoa e Iehova ke he tau Isaraela kaeke ke kau tumau a lautolu ki a ia, to kau a ia ki a lautolu. Kaeke ko koe he toloaga ia, to fēfē e logonaaga haau ka logona e koe e tau kupu ha Iehova? Liga tali a koe tuga e tau Isaraela ia ne pehē: “Ko e tau mena oti kua talahau mai ai e Iehova, to eke ni e mautolu.” (Esoto 24:3) Ka e nakai leva ati fai mena ne tupu ne kamatamata e mahani fakamooli he tau Isaraela ke he Atua. Ko e heigoa e mena ne tupu?

13. Ko e heigoa ne kamatamata e mahani fakamooli he tau Isaraela?

¹³ Ne matakutaku e tau Isaraela ha ko e mena matakehe ne fakakite he malolō he Atua, ti hake a Mose ke he Mouga ko Sinai mo e vagahau ki a Iehova ma lautolu. (Esoto 20:18-21) Ka e fai magaaho he mole, ti nakai hifo mai a Mose ke he heaga api. Tuga kua nakai fai takitaki e tau tagata he tutakale. Ko e heigoa ka taute e lautolu? Liga kua falanaki lahi mahaki e tau Isaraela ke he takitaki he tagata ko Mose. Ne fakaatukehe a lautolu ti tala age ki a Arona: “Kia eke e koe a taha atua ma tautolu, kia mua a ia kia tautolu; ha ko Mose na ko e tagata ne ta hake a tautolu he motu ko Aikupito, nakai iloa e tautolu po ke heinoa e mena kua hoko kia ia.”​—Esoto 32:1, 2.

14. Ko e heigoa ne fakahehē he tau Isaraela a lautolu ke manatu, ti tali atu fēfē a Iehova?

 ¹⁴ Iloa he tau Isaraela kua hepe ke tapuaki e tau tupua tā. (Esoto 20:3-5) Ka e mafiti a lautolu ke kamata ke tapuaki e punua povi auro! Pete he nakai omaoma a lautolu ke he poakiaga ha Iehova, fakahehē e lautolu a lautolu he manatu ne kau agaia a lautolu ki a Iehova. Fakahigoa foki e Arona e tapuakiaga punua povi nei ko e “galue kia Iehova”! Ko e heigoa ne taute e Iehova? Tala age a ia ki a Mose “kua kelea tuai” e tau tagata ti toka e lautolu e puhala ne “poaki atu ai e [Ia] kia lautolu.” Ita lahi a Iehova mo e tupu hake e manatu ke moumou e motu katoa.​—Esoto 32:5-10.

15, 16. Fakakite fēfē e Mose mo Arona kua katoatoa e kau ha laua ki a Iehova? (Kikite fakatino he kamataaga.)

¹⁵ Ka ko Iehova ko e Atua fakaalofa noa. Fifili e ia ke nakai moumou e motu. Ka e tuku age e ia ke he tau Isaraela e magaaho ke fakakite kua manako a lautolu ke kau ki a ia. (Esoto 32:14) He mogo ne kitia e Mose e tau tagata ne tafeauhi, lologo, mo e koli i mua he tupua, ne lipilipi e ia e punua povi auro ti tukituki fakaikiiki ke he efuefu. Ati pehē atu a ia: “Ko hai kia ke kau mo Iehova? kia o mai ni kia au.” Ti “fakapotopoto age kia ia [Mose] e fanau a Levi oti kana.”​—Esoto 32:17-20, 26.

¹⁶ Pete ko Arona ne taute e punua povi auro, fakatokihala a ia, ti fakalataha mo e tau Levi ne toe kua fifili ai ke kau ki a Iehova. Ko lautolu nei ne fakamooli ne fakakite fakamaali kua nakai kau a lautolu mo e tau tagata agahala. Ko e fifiliaga pulotu a ia ha kua nakai leva he aho ia, totou afe ne mamate ha ko e tapuaki ke he punua povi auro. Ka e momoui a lautolu ne kau ki a Iehova ti mavehe e Atua ke fakamonuina a lautolu.​—Esoto 32:27-29.

17. Ko e heigoa ne fakaako e tautolu mai he mena ne tohi e Paulo hagaao ke he punua povi auro?

¹⁷ Ko e heigoa e fakaakoaga ma tautolu? Pehē e aposetolo ko Paulo: “Ne eke e tau mena ia mo tau fakamailoga kia tautolu,” ke aua neke “hufeilo ke he tau tupua.” Fakamaama e Paulo ko e tau tala pihia “kua tohi foki ke eke mo tomatomaaga ma tautolu kua hohoko mai ke he vaha ke fakahiku ai. Hanai, ko ia kua manatu kua tu a ia, kia fakaeneene a ia neke veli.” (1 Korinito 10:6, 7, 11, 12) Tuga he fakakite mai e Paulo, ko lautolu foki ne tapuaki ki a Iehova kua maeke ke putoia he taute e mena kelea. Liga manatu a lautolu kua talia agaia e Iehova a lautolu. Pete kua manako e tagata ke eke mo kapitiga ha Iehova po ke talahau kua fakamooli a ia kua nakai kakano tumau na talia mooli e Iehova a ia.​—1 Korinito 10:1-5.

18. Ko e heigoa ka fakatupu a tautolu ke tafea kehe mai ia Iehova, ti ko e heigoa e tau fua?

¹⁸ He nakai hifo mafiti mai a Mose he Mouga ko Sinai tuga ne amanaki e tau Isaraela ki ai, kua fakaatukehe a lautolu. Ka nakai hoko mafiti mai e moumouaga ke he fakatokaaga nei tuga he amanaki e tautolu, liga logona hifo foki e tautolu e fakaatukehe. Liga kamata a tautolu ke manamanatu  kua mamao ligo e vahā homo ue atu anoiha ne mavehe e Iehova po ke mooli nakai e mena ia, ti liga kamata a tautolu ke hagaaki ke he mena ne manako a tautolu ka e nakai ke he mena ne manako a Iehova. Ka nakai fakaeneene a tautolu, maeke a tautolu ke tafea kehe mai ia Iehova mo e taute e tau mena kua nakai manamanatu a tautolu ke taute.

19. Ko e heigoa kua lata a tautolu ke manatu tumau, ti ko e ha?

¹⁹ Manako a Iehova ki a tautolu ke omaoma katoatoa ki a ia mo e tapuaki hokoia ni ki a ia. (Esoto 20:5) Ko e ha ne ole pihia a ia ki a tautolu? Ha kua fakaalofa a ia ki a tautolu. Ka nakai taute e tautolu e mena ne manako a Iehova, to taute e tautolu e mena ne manako a Satani mo e to fakahagahaga kelea he mena nei a tautolu. Pehē a Paulo: “Mena nakai maeke ia mutolu ke inu ke he kapiniu he Iki [Iehova] katoa mo e kapiniu he tau temoni; ti nakai maeke ke fai tufaaga he laulau he Iki [Iehova] katoa mo e laulau he tau temoni.”​—1 Korinito 10:21.

20. Lagomatai fēfē e Iehova a tautolu pete he taute e tautolu e hehē?

²⁰ Ko Kaino, Solomona, mo e tau Isaraela ne fai magaaho oti ke fakatokihala ti hiki e tau mahani ha lautolu. (Gahua 3:19) Maaliali ai, nakai mafiti a Iehova ke tiaki e tau tagata ha kua taute e lautolu e hehē. Manamanatu ke he puhala ne fakamagalo e ia a Arona. Mogonei, foaki mai e Iehova ki a tautolu e tau hatakiaga totonu ke puipui a tautolu mai he taute e tau mahani kelea. Fakaaoga e ia e Tohi Tapu, tau tohi ha tautolu, ti pihia mo e falu Kerisiano foki. Ka fanogonogo a tautolu ke he tau hatakiaga ha Iehova, iloa tonu e tautolu to fakakite e ia e fakaalofa noa ki a tautolu.

21. Ko e heigoa kua lata ke taute e tautolu ka kamatamata e mahani fakamooli ha tautolu ki a Iehova?

²¹ Fai kakano e fakaalofa noa ha Iehova. (2 Korinito 6:1) Foaki ai ki a tautolu e magaaho ke “tiaki e tautolu e tau mahani hepehepe, katoa mo e tau manako lahi he lalolagi.” (Totou Tito 2:11-14.) He fakatokaaga nei, to ha ha tumau e tau tuaga kua kamatamata e mahani fakamooli ha tautolu ki a Iehova. Eketaha ke tumau katoatoa ke kau ki a Iehova, ti manatu ko e “matakutaku a koe kia Iehova hau a Atua, ti fekafekau a koe kia ia,” mo e “pipiki atu a koe kia ia”!​—Teutaronome 10:20.