1. Ko e heigoa e kakano ha tautolu ke he talahauaga “kupu mooli”?

“MOUA fēfē e koe e kupu mooli?” “Feaki hake kia a koe i loto he kupu mooli?” “Fiha e leva haau he kupu mooli?” Liga kua hūhū pihia e falu ki a koe, po ke liga hūhū pihia a koe ke he falu. Ko e heigoa e kakano ha tautolu ke he talahauaga “kupu mooli”? Fa fakaaoga e tautolu ke fakamaama ha tautolu a tau taofiaga, puhala tapuaki, mo e puhala moui. Ko e tau tagata “i loto he kupu mooli” kua iloa e fakaakoaga he Tohi Tapu, ti momoui fakatatau ke he tau matapatu fakaakoaga ia. Ko e fua, kua tokanoa a lautolu mai he tau pikopiko fakalotu ti moua e moui fiafia lahi ma e tau tagata nakai mitaki katoatoa.​—Ioane 8:32.

2. Ia Ioane 13:34, 35, ko e heigoa ne liga futiaki fakamua e tagata ke he kupu mooli?

² Ko e heigoa ne futiaki fakamua a koe ke he kupu mooli? Liga ko e mahani mitaki he tau tagata ha Iehova. (1 Pete. 2:12) Po ke ko e fakaalofa ne fakakite e lautolu. Tokologa ne logona e fakaalofa ia he feleveiaaga fakamua ne o atu a lautolu ki ai, ti ko e mena a ia ne tokaloto e lautolu ka e nakai ko e mena ne talahau mai i mua. Nakai ofo ai ha kua talahau e Iesu to kitia e tau tutaki haana ha ko e fakaalofa ha lautolu ke he taha mo e taha. (Totou Ioane 13:34, 35.) Ka e fai mena foki kua lata ia tautolu ke taute ke moua e tua malolō.

3. Ko e heigoa ka tupu kaeke kua fakavē ni e tua ha tautolu ke he Atua ha ko e fakaalofa tuga he Keriso ne fakakite he tau matakainaga ha tautolu?

³ Lata e tua ha tautolu ke nakai ni fakavē ke he fakaalofa tuga he Keriso ke he tau tagata he Atua. Ko e ha? Manamanatu la ke he matakainaga, ko e motua po ke paionia ne taute e agahala kelea lahi mahaki. Po ke ka fakamamahi he matakainaga a koe he ha puhala? Po ke liga eke e taha mo tagata tiaki taofiaga ti talahau kua nakai ha ha ia tautolu e kupu mooli. Ka fai mena pihia kua tupu, to tupetupe kia a koe ti oti e fekafekau ki a Iehova? Ko e fakaakoaga anei: Ka atihake hokoia e tua haau ke he  Atua ha ko e mahani he tau tagata ka e nakai ko e fakafetuiaga haau mo Iehova, to nakai mauokafua e tua haau. Ke feaki e tua haau, lata a koe ke nakai ni fakaaoga e tau logonaaga haau ka e fakaaoga foki e koe e tau mena kua mooli mo e mauokafua. Lata a koe ke iloa tonuhia kua ha ha i loto he Tohi Tapu e kupu mooli hagaao ki a Iehova.​—Roma 12:2.

4. Ia Mataio 13:3-6, 20, 21, lauia fēfē e falu he tau kamatamata ke he tua ha lautolu?

⁴ Pehē a Iesu to talia he falu e kupu mooli “mo e fiafia,” ka e to lolelole e tua ha lautolu ka kamatamata. (Totou Mataio 13:3-6, 20, 21.) Liga nakai mailoga e lautolu ko e mumui ki a Iesu kua putoia e tau paleko mo e tau mena vihi. (Mata. 16:24) Po ke liga manatu a lautolu ka eke mo Kerisiano kua kakano ke atāina e moui mai he tau lekua, ko e tau monuina hokoia mo e nakai fai paleko. Ka e he lalolagi nakai mitaki katoatoa nei, to ha ha ai e tau paleko. Maeke e tau tutūaga ke hiki ti fai magaaho ka tote e fiafia ha tautolu.​—Sala. 6:6; Fakama. 9:11.

5. Fakakite fēfē he tokologa he tau matakainaga ha tautolu e mauokafua kua moua e lautolu e kupu mooli?

⁵ Tokologa e matakainaga ha tautolu kua fakakite e mauokafua kua moua e lautolu e kupu mooli. Puhala fe? Nakai maueue e mauokafua ha lautolu pete ka fakamamahi he matakainaga a lautolu po ke putoia ke he mahani nakai Kerisiano. (Sala. 119:165) He tau magaaho takitaha ka fai lekua a lautolu, to tupu malolō e tua ha lautolu ka e nakai lolelole. (Iako. 1:2-4) Atihake fēfē e koe e tua malolō pihia?

6. Ko e heigoa ne atihake e tua he tau tutaki he senetenari fakamua ki ai?

⁶ Ko e tau tutaki he senetenari fakamua ne atihake e tua ha lautolu ke he iloilo he Tau Tohiaga Tapu mo e tau fakaakoaga ha Iesu Keriso, ko e “tonu he vagahau mitaki.” (Kala. 2:5) Ko e kupu mooli nei ko e tau fakaakoaga oti faka-Kerisiano, putoia e tau vala tala mooli hagaao ke he poa lukutoto ha Iesu mo e liu tu mai haana. Mauokafua e aposetolo ko Paulo kua moolioli e tau fakaakoaga nei. Ko e ha? Ha kua fakaaoga e ia e Tau Tohiaga Tapu ke “fakakite atu, kua lata he mamahi a Keriso, mo e liu foki tu mai a ia ia lautolu kua mamate.” (Gahua 17:2, 3) Talia he tau tutaki he senetenari fakamua e tau fakaakoaga ia ti falanaki ke he agaaga tapu ke lagomatai a lautolu ke maama e Kupu he Atua. Ne kumikumi a lautolu ke iloa tonuhia kua fakavē e tau fakaakoaga nei ke he Tau Tohiaga Tapu. (Gahua 17:11, 12; Hepe. 5:14) Nakai atihake e tua ha lautolu he tau logonaaga hokoia, ti nakai fekafekau ni a lautolu ki a Iehova ha ko e fiafia he lafi mo e tau matakainaga. Ka kua atihake e tua ha lautolu he “maama mitaki ke he Atua.”​—Kolo. 1:9, 10.

7. Lauia fēfē a tautolu ha ko e tua ha tautolu ke he tau kupu mooli he Tohi Tapu?

⁷ Ko e tau tala mooli he Kupu he Atua kua nakai hikihiki. (Sala. 119:160) Ma e fakatai, nakai hiki ai ka fakaita he matakainaga a tautolu po ke taute e agahala kelea lahi mahaki. Ti nakai hiki ai ka fehagai a tautolu mo e tau lekua. Lata mogoia a tautolu ke iloa mitaki e tau fakaakoaga he Tohi Tapu mo e mauokafua kua moolioli ai. Ko e tua malolō ha tautolu ne atihake he tau kupu mooli he Tohi Tapu ka fakatumau a tautolu he tau magaaho kamatamata, tuga e taula kua taofi e posi ka tō e afā. Maeke fēfē a koe ke fakamalolō e mauokafua haau kua moua e koe e kupu mooli?

8. He fakakite ia 2 Timoteo 3:14, 15, mauokafua fēfē a Timoteo kua moua e ia e kupu mooli?

⁸ Mauokafua a Timoteo kua moua e ia e kupu mooli. Iloa fēfē e Timoteo e mena ia? (Totou 2 Timoteo 3:14, 15.) Ko e matua fifine mo e  matua tupuna fifine haana ne kamata ke tala age ki a ia e tau fakaakoaga he “tau Tohi Tapu.” Ka e fakaaoga foki e ia e magaaho mo e malolō ke fakaako e tau tohi ia. Ko e fua, ne “iloa tonuhia” e ia ko e kupu mooli anei. Fakamui, ko Timoteo, matua fifine, mo e matua tupuna fifine haana ne iloa e tau fakaakoaga Kerisiano. Nava mooli a Timoteo he fakaalofa ne fakakite he tau tutaki ha Iesu, ti malolō e manako haana ke fakalataha mo e lagomatai e tau matakainaga fakaagaaga haana. (Filipi 2:19, 20) Ti kua atihake e tua haana ke he tau vala tala mooli ne fakatata lahi a ia ki a Iehova ka e nakai ke he tau logonaaga haana ke he tau tagata. Lata foki a koe ke moua e fakaotiaga mauokafua ke he mena ne iloa e koe hagaao ki a Iehova he totou e Tohi Tapu.

9. Ko e heigoa e tolu e matapatu kupu mooli kua lata a koe ke iloa?

⁹ Ke kamata aki, lata a koe ke iloa tolu e matapatu kupu mooli. Fakamua, lata a koe ke mauokafua ko Iehova ko e Atua e Tufuga he tau mena oti kana. (Esoto 3:14, 15; Hepe. 3:4; Fakakite. 4:11) Uaaki, lata a koe ke iloa ko e Tohi Tapu ko e fekau ne omoomoi he Atua ke he tau tagata. (2 Timo. 3:16, 17) Mo e toluaki, lata a koe ke iloa moolioli na ha ha ia Iehova e matakau he tau tagata ne fakatokatoka kua tapuaki ki a Ia i lalo hifo he takitakiaga he Keriso ti ko e Tau Fakamoli a Iehova e matakau ia. (Isaia 43:10-12; Ioane 14:6; Gahua 15:14) Ke iloa tonu e koe e tau matapatu kupu mooli ia kua nakai kakano ke iloa e koe e tau mena oti kana he Tohi Tapu. Ko e foliaga haau ke fakaaoga e manamanatuaga iloilo ke fakamalolō e mauokafua haau kua moua e koe e kupu mooli.​—Roma 12:1.

10. Lafi ke he iloa e kupu mooli, ko e heigoa kua lata a tautolu ke iloa ke taute?

¹⁰ Ka maama e koe e tau matapatu kupu mooli tolu ne hagaao ke he Atua, Tohi Tapu, mo e tau tagata he Atua, lata a koe ke iloa ke fakaaoga e Tau Tohiaga Tapu ke fakakite e tau kupu mooli nei ke he falu. Ko e ha? Kakano ko e tau Kerisiano a tautolu ne kua kotofa ke fakaako  e tau kupu mooli ne iloa e tautolu ki a lautolu ka fanogonogo mai. * (1 Timo. 4:16) Ti he lali a tautolu ke lagomatai e falu ke talitonu ke he tau kupu mooli he Tohi Tapu, kua fakamalolō foki ha tautolu ni a mauokafua hagaao ke he tau kupu mooli ia.

11. Ko e heigoa e fakafifitakiaga ne fakatoka he aposetolo ko Paulo ko e faiaoga?

¹¹ Magaaho ne fakaako he aposetolo ko Paulo e tau tagata, ne “ole atu [po ke, omoomoi ki a lautolu] ke he tau mena kia Iesu mai he fakatufono a Mose, katoa mo e tau perofeta.” (Gahua 28:23) Fifitaki fēfē e tautolu a Paulo he fakaako e kupu mooli ke he falu? He nakai ni tala age e tau talahauaga he Tohi Tapu. Ka e lata ke lagomatai e tau tagata fakaako Tohi Tapu ha tautolu ke manamanatu ke he Tau Tohiaga Tapu he fakatata atu a lautolu ki a Iehova. Manako a tautolu ke talia e lautolu e kupu mooli, nakai ha ko e fakalilifu mai ki a tautolu ka kua iloa tonuhia e lautolu ko e tau mena ne fakaako e lautolu ko e kupu mooli hagaao ke he Atua fakaalofa ha tautolu.

12-13. Lagomatai fēfē he tau matua e tau fanau ha lautolu ke fakatumau i loto he kupu mooli?

¹² Tau matua, nakai noa kua manako a mutolu ke nonofo mau e tau fanau ha mutolu he kupu mooli. Liga logona hifo e mutolu ka mitaki e tau kapitiga ha lautolu he fakapotopotoaga, to holo ki mua e tuaga fakaagaaga ha lautolu. Ke maeke e tau fanau ha mutolu ke mauokafua kua moua e lautolu e kupu mooli, fai mena foki kua lata ia lautolu ke moua ka e nakai ko e tau kapitiga mitaki hokoia. Lata a lautolu ke moua e fakafetuiaga mo e Atua ti mauokafua kua moolioli e tau fakaakoaga he Tohi Tapu.

¹³ Ka fakaako he tau matua ke he tau fanau ha lautolu e kupu mooli hagaao ke he Atua, lata a lautolu ke fakatoka e fakafifitakiaga ko e tau tagata makutu he fakaako e Tohi Tapu. Lata a lautolu ke fakatoka e magaaho ke manamanatu fakahokulo ke he tau mena ne fakaako e lautolu. To maeke mogoia a lautolu ke fakaako e tau fanau ha lautolu ke taute pihia foki. Lata a lautolu ke fakaako e tau fanau ke fakaaoga e tau koloa fakaako Tohi Tapu ha tautolu, tuga ka fakaako ke he taha tagata fakaako Tohi Tapu ha lautolu. He taute pihia, to lagomatai e lautolu e tau fanau ha lautolu ke loto fakaaue ki a Iehova mo e halavaka ne fakaaoga e ia ke fakatoka mai e tau mena kai fakaagaaga, ko e “fekafekau fakamoli mo e loto matala.” (Mata. 24:45-47) Tau matua, lata a mutolu ke lahi atu e mena ke fakaako ke he tau fanau ha mutolu he nakai ni ko e tau kupu mooli mukamuka he Tohi Tapu. Lagomatai a lautolu ke feaki e tua malolō he fakaako a lautolu ke he “tau mena hokulo ia he Atua” ne felauaki mo e tau tau moui mo e maamaaga ha lautolu.​—1 Kori. 2:10.

14. Ko e ha kua lata a tautolu ke fakaako e perofetaaga he Tohi Tapu? (Kikite foki e puha “ Fakamaama Fēfē e Koe e Tau Perofetaaga Nei?”)

¹⁴ Ko e perofetaaga he Tohi Tapu ko e vala aoga he Kupu he Atua kua lagomatai a tautolu ke atihake e tua malolō ki a Iehova. Ko e heigoa e tau perofetaaga kua fakamalolō e tua haau? Liga talahau e koe e tau perofetaaga hagaao ke he “tau aho fakamui.” (2 Timo. 3:1-5; Mata. 24:3, 7) Ka ko e heigoa e falu perofetaaga ne fakamooli ka maeke ke fakamalolō e mauokafua haau? Ma e fakatai, maeke nakai a koe ke fakamaama e puhala kua fitā he fakamooli mo e hane fakamooli mogonei e tau perofetaaga ne fakamau ia Tanielu veveheaga 2 po ke Tanielu veveheaga 11? * Ka fakavē katoatoa e tua haau ke he Tohi Tapu, to mauokafua e tua ia. Manamanatu ke he fakafifitakiaga he tau matakainaga ha tautolu ne matematekelea he favaleaga lahi mahaki i Sihamani he Felakutaki II he Lalolagi. Pete he nakai maama katoa e lautolu e tau perofetaaga he Tohi Tapu hagaao ke he tau aho fakamui, ne malolō lahi e tua ha lautolu ke he Kupu he Atua.

15-17. Fakamalolō fēfē he fakaako he Tohi Tapu e tau matakainaga ha tautolu ne favale ki ai e tau Nazi?

¹⁵ He mogo ne pule e fakatufono Nazi i Sihamani, totou afe e tau matakainaga ha tautolu ne fakafano ke he tau kemuaga pagotā. Ko Hitler mo e pule malolō ko Heinrich Himmler ne vihiatia e Tau Fakamoli a Iehova. Talahau he taha matakainaga fifine, ne tala age a Himmler ke he matakau he tau matakainaga fifine ha tautolu he taha kemuaga pagotā: “Ko Iehova ha mutolu ne liga pule he lagi, ka e he lalolagi nei ko mautolu e pule! To fakakite atu e mautolu ki a mutolu ko hai ka kautū, ko mutolu po ko mautolu!” Ko e heigoa ne lagomatai e tau tagata ha Iehova ke fakatumau e fakamooli?

¹⁶ Iloa he Tau Tagata Fakaako Tohi Tapu ia kua fitā e Kautu he Atua he kamata ke pule he 1914. Nakai ofo a lautolu ke he totokoaga kelea lahi mahaki ne fehagai mo lautolu. Ka e mauokafua e tau tagata ha Iehova to nakai maeke e fakatufono he tagata ke taofi e fakamooliaga  he finagalo he Atua. Nakai maeke a Hitler ke fakaoti katoatoa e tapuakiaga mooli po ke fakatū e fakatufono ke mua hake he Kautu he Atua. Mauokafua e tau matakainaga ha tautolu to hoko e magaaho ti fakaoti e pule ha Hitler.

¹⁷ Mauokafua katoatoa e tau matakainaga ia. Nakai leva, ne kaumahala e fakatufono Nazi ti ko Heinrich Himmler ne hola pete he ui a ia, “he lalolagi nei ko mautolu e pule.” He hola a ia, feleveia a ia mo e Matakainaga ko Lübke ko e pagotā he mogo fakamua ne iloa e ia. He tupetupe lahi mahaki, hūhū a Himmler ke he Matakainaga ko Lübke: “Ti ha ma Tagata Fakaako Tohi Tapu, ko e heigoa mogonei ka tupu?” Fakamaama he Matakainaga ko Lübke ki a Himmler kua leva e iloa he Tau Fakamoli a Iehova to kaumahala e fakatufono Nazi mo e to fakahao e tau matakainaga. Loga e mena kelea ha Himmler ne talahau he mogo fakamua hagaao ke he Tau Fakamoli a Iehova ka ko e mogonei kua nonoiki a ia. Nakai leva ti taupega a ia. Ko e heigoa e fakaakoaga? Ko e ha tautolu a fakaako ke he Tohi Tapu, mo e tau perofetaaga i ai ka atihake e tua nakai maueue ke he Atua mo e foaki ki a tautolu e mauokafua ke he tau magaaho kamatamata.​—2 Pete. 1:19-21.

18. He fakakite ia Ioane 6:67, 68, ko e ha kua lata a tautolu ke moua e “maama, katoa mo e loto matala oti kana” ne tohi e Paulo?

¹⁸ Igatia a tautolu mo e lata ke fakakite e fakaalofa, ko e fakamailoga he tau Kerisiano mooli. Ka e lata foki a tautolu ke “maama [iloilo tonu], katoa mo e loto matala oti kana.” (Filipi 1:9) Ke nakai hikihikifano a tautolu ha ko e “havilia he tau matagi oti he tau kupu fakaako, ko e pikopiko he tau tagata,” putoia ai e tau tagata tiaki taofiaga. (Efeso 4:14) He mogo ne tokologa e tau tutaki he senetenari fakamua V.N. ne nakai liu mumui ki a Iesu, talahau he aposetolo ko Peteru e mauokafua lahi haana kua ha ha ia Iesu “e tau kupu he moui tukulagi.” (Totou Ioane 6:67, 68.) Pete kua nakai maama e Peteru he magaaho ia e tau kupu oti ia, ne fakatumau a ia ke fakamooli ha kua iloa e ia e kupu mooli hagaao ke he Keriso. Maeke foki a koe ke fakamalolō e mauokafua haau ke he mena ne fakaako he Tohi Tapu. Ka taute pihia e koe, to tumau e tua haau he magaaho kamatamata, ti to lagomatai a koe ke atihake e tua malolō he falu.​—2 Ioa. 1, 2.