1, 2. (a) Ko e heigoa e matakupu lahi ne lauia e tau tagata oti kana? (e) Ko e ha ne aoga e matakupu nei ki a tautolu?

MA E tau tagata tokologa mogonei, ko e matakupu lahi e tupe. Ko e mena ia ne manamanatu mo e tupetupe a lautolu ki ai. Fakamole e lautolu e tau magaaho he lali ke moua loga e tupe po ke puipui e tau tupe ne moua e lautolu. Ma e falu tagata, ko e matakupu ne mua e aoga ko e ha lautolu a magafaoa, malolō tino, po ke tau mena ne manako a lautolu ke taute he moui.

² Ha ha i ai e matakupu ne mua atu e aoga lahi ke he tau mena oti nei. Ko e matakupu ia ko e fakatokolugaaga he pule katoatoa ha Iehova. Kua aoga lahi ke nakai oti e hagaaki ha tautolu ke he matakupu nei. Ka nakai fakaeneene a tautolu to liga lavelave lahi e tau momoui ha tautolu he tau aho takitaha po ke tupetupe lahi ke he tau lekua ni ha tautolu ti nimo e aoga mooli he matakupu nei. Ka lalago e tautolu e pule katoatoa ha Iehova, to maeke a tautolu ke fehagai mo e tau lekua he tau momoui ha tautolu he tau aho takitaha, ti fakatata lahi ki a Iehova.

3. Ko e heigoa ne talahau e Satani hagaao ke he pule he Atua?

³ Kua fakalagā e Satani ko e Tiapolo e hūhū ke he tonuhia ha Iehova ke pule. Manako a Satani ke he tau tagata ke manatu ko Iehova ko e Pule kolokolovao ti nakai manako a Ia ke moua e tautolu e mitaki. Hagaao a Satani kua fiafia lahi ni e tau tagata ka pule na lautolu ki a lautolu. (Kenese 3:1-5) Hagaao foki a ia kua nakai fai tagata ne fakamooli ke he Atua ti ka uka lahi e moui to tiaki he tau tagata a Ia ko e Pule. (Iopu 2:4, 5) Ti fakaatā e Iehova e magaaho ke fakamooli aki ke he tau tagata oti kua nakai mitaki e moui ka nakai eke e Atua mo Pule.

4. Ko e ha e matakupu he pule katoatoa kua lata ke fakamafola?

⁴ Mooli, iloa e Iehova kua pikopiko e tau tukupau he Tiapolo. Ti ko e ha ne fakaatā e ia e magaaho ma Satani ke lali ke fakamooli e manatu haana? Ko e tali kua putoia e tau tagata oti, ki luga he lagi mo e lalolagi. (Totou Salamo 83:18.) Tiaki e Atamu mo Eva e pule ha Iehova, ti pihia foki e tokologa tali mai he magahala ia. Taute he mena nei e falu ke liga manatu kua hako e Tiapolo. He tumau e matakupu ke nakai fai mafola he tau manamanatuaga he tau tagata po ke tau agelu, kua nakai ha ha i ai e mafola mo e kaufakalataha mooli. Ka mole e fakatokolugaaga he pule katoatoa ha Iehova, to momoui tukulagi e tau tagata oti i lalo he pule homo ue atu Haana. To mafola e lagi mo e lalolagi katoa.​—Efeso 1:9, 10.

5. Putoia fēfē a tautolu he matakupu he pule katoatoa?

⁵ To fakatokoluga e pule katoatoa he Atua, ti ko e pule ha Satani mo e tau tagata to kaumahala katoatoa mo e fakaotioti ai. To kautū e pule he Atua nukua puhala mai he Kautu faka-Mesia haana. Ko e tau tagata mahani fakamooli to fakakite na maeke he tau tagata ke tumau e lalago fakamooli ke he pule he Atua. (Isaia 45:23, 24) Manako nakai a tautolu ke fakalataha mo lautolu nei ne mahani fakamooli? Ē! Ti kua lata a tautolu ke maama e aoga mooli he matakupu nei.

6. Aoga fēfē e fakatokolugaaga he pule katoatoa ha Iehova?

⁶ Ko e fakatokolugaaga he pule katoatoa ha Iehova kua mua e aoga ke he fiafia fakatagata ha tautolu. Ka e nakai kakano e mena ia kua nakai aoga e fakamouiaga ha tautolu po ke nakai manamanatu mooli a Iehova ki a tautolu. Iloa fēfē e tautolu e mena nei?

7, 8. Aoga fēfē ki a tautolu e fakatokolugaaga he pule katoatoa he Atua?

⁷ Fakaalofa lahi mahaki a Iehova ke he tau tagata. Kua uho lahi a tautolu ki a ia ati foaki e ia e Tama haana ke maeke a tautolu ke moua e moui tukulagi. (Ioane 3:16; 1 Ioane 4:9) Ane mai nakai tumau a Iehova ke he tau maveheaga haana ma e vahā anoiha, to hako a Satani mo e tau kau totoko. Talahau e Satani ko Iehova ko e pikopiko ne taofi e tau  mena mitaki mai he tau tagata mo e pule he puhala nakai tonu. Ko lautolu ne totoko kua vaiga e tau maveheaga ha Iehova ti pehē: “Ko fe e kupu talahaua ai ke haele mai a ia? ha ko e mena tali mai he momohe e tau matua, kua tumau agaia e tau mena oti tali mai he fakatoka eke.” (2 Peteru 3:3, 4) Ka e tumau a Iehova ke he tau maveheaga haana. Kua eketaha a ia ko e fakatokolugaaga he pule katoatoa haana to putoia e fakamouiaga ma e tau tagata omaoma. (Totou Isaia 55:10, 11.) Ko e pule katoatoa ha Iehova kua fakavē ke he fakaalofa. Ti mauokafua a tautolu to fakaalofa tumau a ia mo e tokiofa e tau fekafekau fakamooli haana.​—Esoto 34:6.

⁸ Ko e aoga lahi he matakupu ke he pule katoatoa ha Iehova ne nakai kakano kua nakai aoga e fakamouiaga ha tautolu ki a ia. Manamanatu fakahokulo a Iehova ke he levekiaga ha tautolu. Lata a tautolu ke tokaloto tumau e mena ne mua e aoga ti lalago fakamooli e pule ha Iehova.

9. Ko e heigoa ne talahau e Satani hagaao ki a Iopu? (Kikite fakatino he kamataaga.)

⁹ Kua aoga ke moua e tautolu e onoonoaga hako hagaao ke he pule katoatoa ha Iehova. Kitia e tautolu e mena nei he totou e tohi ha Iopu ko e taha he tau tohi fakamua he Tohi Tapu ne kua tohia. Totou e tautolu i ai na talahau e Satani ka matematekelea lahi a Iopu to tiaki e Iopu e Atua. Tala age foki a Satani ke he Atua ke fakamatematekelea a Iopu. Nakai taute e Iehova e mena ia, ka e fakaatā e ia a Satani ke kamatamata a Iopu, he pehē: “Ha ha he lima hau e tau mena oti hana.” (Totou Iopu 1:7-12.) Nakai leva he mole, ne galo e tau fekafekau mo e tau koloa ha Iopu. Ti iloa foki e ia kua mamate fakaofo e tau fanau tokohogofulu haana. Taute e Satani ke tuga ko e Atua ne fakatupu e tau matematekelea nei. (Iopu 1:13-19) Matutaki atu ai, ne taute e Satani a Iopu ke gagao fufula kelea. (Iopu 2:7) Ke fakaauatu e kelea, ko e hoana ni ha Iopu mo e tau kapitiga fakavai tokotolu ne talahau e tau mena fakamamahi mo e fakalolelole ki a ia.​—Iopu 2:9; 3:11; 16:2.

10. (a) Fakakite fēfē e Iopu e fakamooli haana ke he Atua? (e) Ko e ha ne lata a Iopu ke fakahako?

¹⁰ Kua tonu nakai e talahauaga ha Satani? Nakai. Pete kua matematekelea lahi mahaki a Iopu, ne nakai tiaki e ia a Iehova. (Iopu 27:5) Ka e fai magaaho ne nimo e Iopu e mena kua aoga mooli ti lahi ni e manamanatu ki a ia. Ne fakatumau a ia ke talahau kua nakai fai mena hepe ne taute e ia. Logona hifo foki e Iopu kua lata a ia ke iloa e kakano ne matematekelea a ia. (Iopu 7:20; 13:24) Liga maama e tautolu e tau logonaaga ha Iopu. Ka e iloa e Iehova na hepe e onoonoaga ha Iopu ti fakahako e ia a Iopu. Taute fēfē e ia e mena nei?

11, 12. Ko e heigoa ne lagomatai e Iehova a Iopu ke loto fakaaue ki ai? Fēfē e tali ha Iopu?

¹¹ Totou e tautolu e mena ne tala age e Iehova ki a Iopu he veveheaga 38 ke he 41 he tohi a Iopu. Nakai fakamaama e Iehova ki a Iopu e kakano ne matematekelea a ia. Ka e manako a Iehova ke lagomatai a ia ke maama e tote haana ka fakatatai ke he Atua. Fakaako e ia a Iopu kua ha ha i ai e tau matakupu ne mua atu e aoga ke he tau lekua ni ha Iopu. (Totou Iopu 38:18-21.) Lagomatai he tau kupu ha Iehova a Iopu ke hiki e onoonoaga haana.

¹² Kua nakai totonu kia a Iehova he vagahau pihia ki a Iopu he mole laia e tau matematekelea haana? Nakai, ti ai manamanatu  pihia foki a Iopu. Maama e Iopu ti tokiofa foki e fakatonuaga ha Iehova. Pehē foki a ia: “Kua vihiatia ai e au haku tau kupu, mo e tokihala ai au ke he efuefu mo e efuefuafi.” (Iopu 42:1-6) Fakamua atu, ko e fuata ko Elihu ne lagomatai foki a Iopu ke hiki e manamanatuaga. (Iopu 32:5-10) He mole e fanogonogo a Iopu ke he fakatonuaga fakaalofa ha Iehova ti hiki e onoonoaga haana, fakailoa e Iehova ke he falu kua fiafia a ia ke he mahani fakamooli ha Iopu.​—Iopu 42:7, 8.

13. Maeke fēfē he fakatonuaga ha Iehova ke lagomatai a Iopu he mole e tau kamatamata haana?

¹³ Matutaki e fakatonuaga ha Iehova ke aoga ki a Iopu pete he mole e tau kamatamata haana. “Ne mua foki he fakamonuina e Iehova a Iopu ke he hana a fakahikuaga ke he hana a kamataaga.” Nakai leva, ne “ha ha ia ia foki tokofitu e tama tane, mo e tokotolu e tama fifine.” (Iopu 42:12-14) Pete he ofania e Iopu e tau fanau nei, galo mooli e ia e tau fanau haana kua mamate. Ti liga nakai nimo e ia e tau mena kelea oti kana ne tutupu ki a ia mo e magafaoa haana. Pete foki ka iloa e Iopu he magaaho fakamui e kakano he tau kamatamata haana, liga manamanatu a ia ke he kakano ne fakaatā e Iehova a ia ke matematekelea lahi mahaki. Ka manamanatu pihia a Iopu kua lata a ia ke manatu e mena ne tala age e Iehova ki a ia. To liga fakamafana he mena nei a ia mo e lagomatai a ia ke hako e onoonoaga.​—Salamo 94:19.

14. Ko e heigoa ka fakaako e tautolu mai he mena ne tupu ki a Iopu?

¹⁴ He manamanatu fakahokulo ke he mena ne tupu ki a Iopu ka lagomatai a tautolu ke hiki e manamanatuaga ha tautolu mo e moua e fakamafanaaga. Ko e tohi ha Iopu ko e vala he fakamauaga ne tohia e Iehova “ke fakaako ai a tautolu; kia moua ai e tautolu e amaamanaki ha ko e fakauka mo e fakamafanatia mai he tau Tohi.” (Roma 15:4) Kua fakaako ai kua nakai lata a tautolu ke manamanatu lahi mahaki ke he tau lekua ni ha tautolu ati nakai liu a tautolu ke manamanatu ke he  fakatokolugaaga he pule katoatoa ha Iehova. Tuga a Iopu, fakakite e tautolu e lalagoaga ke he pule katoatoa ha Iehova he fakatumau ke fakamooli ki a ia pete ka uka e moui.

15. Ko e heigoa kua fakakite he mahani fakamooli ha tautolu ka fai lekua a tautolu?

¹⁵ Ko e mena ne tupu ki a Iopu ka fakamafana a tautolu ha kua fakakite ai ko e tau kamatamata ne nakai kakano kua ita a Iehova ki a tautolu. Mai he tau kamatamata ha tautolu kua moua e tautolu e magaaho ke lalago e pule katoatoa ha Iehova. (Tau Fakatai 27:11) He tumau a tautolu ke fakauka, fakafiafia e tautolu a Iehova, ti malolō fakahaga e amaamanakiaga ha tautolu ma e vahā anoiha. (Totou Roma 5:3-5.) Ko e mena ne tupu ki a Iopu kua fakakite ki a tautolu “kua fakaalofa fakalahi mai [a Iehova] mo e hofihofi noa.” (Iakopo 5:11) Ka lalago e tautolu e pule katoatoa ha Iehova to palepale e ia a tautolu. He iloa e mena nei kua lagomatai a tautolu ke “fakauka katoatoa, mo e fakamanavalahi katoa mo e fiafia.”​—Kolose 1:11.

16. Ko e ha kua lata a tautolu ke fakamanatu ki a tautolu ko e fakatokolugaaga he pule katoatoa ha Iehova kua aoga lahi?

¹⁶ Mooli na liga uka ke hagaaki ke he fakatokolugaaga he pule katoatoa ha Iehova ka fehagai a tautolu mo e tau lekua he moui. Liga maeke foki e tau lekua ikiiki ke tuga kua lalahi ka manamanatu lahi a tautolu ki ai. Ti kua lata tumau a tautolu ke fakamanatu ki a tautolu e aoga ke lalago e pule katoatoa he Atua pete ne tau lekua kua fehagai mo tautolu.

17. Maeke fēfē he fagahuatia ke he gahua ha Iehova ke lagomatai a tautolu ke hagaaki ke he mena ne aoga mooli?

¹⁷ Ke tumau e fagahuatia ke he gahua ha Iehova ka lagomatai a tautolu ke manatu ke he mena ne mua e aoga. Ma e fakatai, ko e matakainaga fifine ko Renee ne gagao stroke ne mamahi tumau, ti kenesā foki. He haia he fale gagao, ne fakamatala a ia ki a lautolu ne gahua i ai, falu tagata gagao, mo e falu tagata ahiahi. Taha mogo ne nofo a Renee he fale  gagao ke ua mo e hafa e faahi tapu ti fakamatala a ia ke 80 e tulā. Pete he iloa e Renee to mate a ia, ne nakai nimo e ia e mena ne aoga mooli. Ko e lalago he pule katoatoa ha Iehova kua foaki ki a ia e mafola.

18. Ko e heigoa ne fakaako e tautolu mai he mena ne tupu ki a Jennifer he lalago e pule katoatoa ha Iehova?

¹⁸ Maeke foki a tautolu ke lalago e pule katoatoa ha Iehova ka fehagai a tautolu mo e tau lekua ikiiki lalahi he tau aho takitaha. Ko e matakainaga fifine ko Jennifer ne tolu e aho ne fakatali he malē vakalele ke fano ki kaina. He hikihiki e tau vakalele, ne mategūgū mo e matimati a Jennifer. Maeke a ia ke logona e momoko ki a ia ni. Ka e liogi a Jennifer ke lagomatai e Iehova a ia ke talahau e tala mitaki ke he falu ne fakatali he malē vakalele. Fakahiku ne fakamatala a ia ke he tokologa e tagata ti tufatufa loga e tohi. Pehē a Jennifer, “Logona hifo e au kua fakamonuina e Iehova au pete ne kamatamata ti foaki ki a au e malolō kua lahi ke fakapuloa e higoa Haana he puhala kua mua e mitaki.”

19. Ko e heigoa ne fakakite e tau tagata ne tapuaki mooli?

¹⁹ Ko e tau tagata ni ha Iehova ne maama mooli e aoga he pule katoatoa ha Iehova. Ko e maamaaga nei ne fakakite e tau tagata tapuaki mooli. Ti igatia a tautolu mo e lata ke eketaha ke tumau e lalago he pule katoatoa ha Iehova.

20. Fēfē e logonaaga ha Iehova hagaao ke he tau mena oti ne taute e koe ke lalago e pule katoatoa haana?

²⁰ Mailoga mo e uho ki a Iehova e tau mena oti ne taute e koe ke lalago e pule katoatoa haana he fekafekau fakamooli a koe ki a ia mo e fakauka ke he tau kamatamata. (Salamo 18:25) Ko e vala tala ka mui mai ka fakamaama foki e kakano kua lata e pule katoatoa ha Iehova mo e lalagoaga haau mo e puhala ka lalago katoatoa ai e koe.