Skip to content

Skip to table of contents

VALA TALA FAKAAKO 13

Kia Feofanaki Fakalahi ko e Taha ke he Taha

Kia Feofanaki Fakalahi ko e Taha ke he Taha

“Kia feofanaki fakalahi ai a mutolu mai he loto mea.”​—1 PETE. 1:22.

LOLOGO 25 Fakamooliaga he Tutaki

FAKAMAAMAAGA KŪ *

He pō fakahiku ha Iesu mo e tau aposetolo, fakamaama e ia e fakaalofa (Kikite paratafa 1-2)

1. Ko e heigoa e poakiaga pauaki ne tala age e Iesu ke he tau tutaki haana? (Kikite fakatino he kili.)

KE HE pō ato mate a Iesu, tala age e ia e poakiaga pauaki ke he tau tutaki haana. Pehē a ia ki a lautolu: “Tuga he fakaalofa atu au kia mutolu, kia feofanaki foki a mutolu.” Ti lafi e ia: “Ko e mena ia ke iloa ai he tau tagata oti kana, ko e haku a tau tutaki a mutolu, ka feofanaki a mutolu.”​—Ioane 13:34, 35.

2. Ko e ha kua aoga ke fakakite e fakaalofa ke he taha mo e taha?

2 Pehē a Iesu to kitia maaliali e tau tutaki mooli haana kaeke ke fakakite e lautolu e fakaalofa pihia ne fakakite e ia. Ko e talahauaga ia kua mooli he senetenari fakamua, ti mooli agaia mogonei. Kakano haia kua aoga lahi ke kautū a tautolu ke he tau paleko mo e fakakite e fakaalofa ke he taha mo e taha!

3. Ko e heigoa ka fakatutala a tautolu ki ai he vala tala nei?

3 Ko e nakai mitaki katoatoa he tagata ati uka a tautolu ke fakakite fakalahi e fakaalofa ke he taha mo e taha. Pete ia, lata a tautolu ke eketaha ke fifitaki e Keriso. He vala tala nei, to fakatutala a tautolu ke he puhala kua lagomatai he fakaalofa a tautolu ke eke mo tau tagata kua taute e mafola, ke nakai fakamailoga tagata, mo e ke fakamokoi. He fakaako a koe ke he vala tala nei, hūhū hifo: ‘Ko e heigoa ka fakaako e au mai he tau matakainaga kua matutaki ke fakakite e fakaalofa ke he taha mo e taha pete ne tau paleko?’

KIA EKE MO TAGATA KUA TAUTE E MAFOLA

4. Ia Mataio 5:23, 24, ko e ha kua lata a tautolu ke taute e mafola mo e matakainaga kua fai lekua mo tautolu?

4 Fakaako e Iesu ki a tautolu e aoga ke taute e mafola mo e matakainaga ne fai lekua mo tautolu. (Totou Mataio 5:23, 24.) Fakamaama e ia kua lata a tautolu ke fakatumau e tau fakafetuiaga mitaki mo e falu ka manako a tautolu ke fakafiafia e Atua. Fiafia a Iehova ka eketaha a tautolu ke taute e mafola mo e tau matakainaga ha tautolu. To nakai talia e ia e tapuakiaga ha tautolu ka taofi mau a tautolu ke he ita mo e fakaheu he nakai lali ke taute e mafola.​—1 Ioa. 4:20.

5. Ko e heigoa ati uka e taha matakainaga taane ke taute e mafola?

5 Liga uka ia tautolu ke taute e mafola. Ko e ha? Manamanatu ke he mena ne tupu ki a Mark. * Hukia lahi a ia he tuhituhi he taha matakainaga taane a ia mo e ekefakakelea a ia ke he falu he fakapotopotoaga. Tali atu fēfē a Mark? “Ne vale lahi au,” he ui e ia. Ka e he mogo fakamui, tokihala a Mark he mahani haana ti lali ke fakamolemole ke he matakainaga mo e liu taute e mafola mo ia. Ka e fakaheu he matakainaga e tau laliaga ha Mark. Ke he kamataaga he manatu e Mark, ‘Ko e ha kua lata au ke lali tumau ka e nakai manako a ia ke taute e mafola?’ Ne fakamafana he leveki takaiaga a ia ke fakatumau ki ai. Ko e heigoa ne taute e Mark?

6. (a) Lali tumau fēfē a Mark ke taute e mafola? (e) Fakagahua fēfē e Mark e Kolose 3:13, 14?

6 He hakahaka e Mark e manamanatuaga haana, mailoga e ia kua tote e mahani fakatokolalo haana ti hihiga ke tututonu lahi. Mailoga e ia kua lata e aga haana ke hiki. (Kolo. 3:8, 9, 12) Fakatokolalo a ia he tutala ke he matakainaga ti liu fakamolemole age ha ko e mahani haana. Tohi foki e Mark e tau tohi ke he matakainaga he talahau kua fakamolemole lahi a ia mo e manako lahi a ia ke liu ke kapitiga. Age foki e Mark ke he matakainaga e tau mena fakaalofa ikiiki he manatu a ia to fiafia e matakainaga ki ai. Momoko ai, fakatumau ni e matakainaga ke fakafualoto he ita. Ka e matutaki a Mark ke omaoma ke he poakiaga ha Iesu ke fakaalofa ke he matakainaga haana mo e fakamagalo atu. (Totou Kolose 3:13, 14.) * Pete foki ka nakai talia he falu e tau laliaga ha tautolu ke taute e mafola, ko e fakaalofa faka-Kerisiano mooli ka lagomatai a tautolu ke fakamagalo atu tumau ki a lautolu mo e liogi ke moua e fua mitaki.​—Mata. 18:21, 22; Kala. 6:9.

Loga e puhala kua lata ke taute ke utakehe e tau logonaaga kelea (Kikite paratafa 7-8) *

7. (a) Ko e heigoa ne tomatoma e Iesu ki a tautolu ke taute? (e) Ko e heigoa e tuaga uka ne fehagai mo e taha matakainaga fifine?

7 Tomatoma e Iesu ki a tautolu ke fakafetui tumau ke he falu he puhala ne manako a tautolu ke taute mai ki a tautolu. Lafi e ia kua nakai lata ke fakakaupā e fakaalofa ha tautolu ki a lautolu ni kua fakaalofa mai ki a tautolu. (Luka 6:31-33) Pete kua matakehe, ka e kua ka fai he fakapotopotoaga kua kalo mo e fakaheu ke fakafeleveia a koe? Mena ia ne tupu ki a Lara. Fakamaama e ia: “Fakaheu he matakainaga fifine au ti nakai iloa e au e kakano. Ne tupetupe lahi au ti nakai fiafia au ke fano he tau feleveiaaga.” Mogo fakamua he fakamaama e Lara: ‘Ai ko au ne hepe. Ti logona pihia foki he falu he fakapotopotoaga kua kehe e mahani he matakainaga fifine nei.’

8. Ko e heigoa ne taute e Lara ke moua e mafola, ti ko e heigoa kua fakaako e tautolu mai he mena ne tupu ki a ia?

8 Taute e Lara e tau lakaaga ke moua e mafola. Liogi a ia ki a Iehova ti fifili ke tutala ke he matakainaga fifine. Fakatutala a laua ke he lekua, fepekaaki, ti fakamafola. Tuga kua mitaki e tau mena oti. Pehē a Lara: “Ka e he mogo fakamui ne liu e matakainaga fifine fakakite foki e aga ia ki a au tuga he mogo fakamua. Loto lolelole lahi au.” He kamataaga, logona hifo e Lara kua fiafia a ia kaeke ke hiki e aga ni he matakainaga fifine ia. Ka e he mogo fakamui, mailoga e Lara ko e mena mitaki lahi ka taute e ia ko e matutaki ke fakakite ke he matakainaga fifine e fakaalofa mo e “fefakamagaloaki.” (Efeso 4:32–5:2) Manatu e Lara ko e fakaalofa he Kerisiano mooli kua “nakai talahaua e kelea ke he taha. Kua fakauka ke he tau mena oti, kua talia e tau mena oti, kua amaamanaki ke he tau mena oti, kua fakamanavalahi ke he tau mena oti.” (1 Kori. 13:5, 7) Liu a Lara moua e mafola he manamanatuaga. Fai magaaho ti totonu e mahani he matakainaga fifine ki a ia. Ka eketaha a koe ke taute e mafola mo e tau matakainaga ti matutaki ke fakaalofa ki a lautolu, to mauokafua a koe to ha ha mo koe e “Atua hana e fakaalofa mo e [“mafola,” NW].”​—2 Kori. 13:11.

KIA NAKAI FAKAMAILOGA TAGATA

9. Ia Gahua 10:34, 35, ko e ha kua lata a tautolu ke nakai fakamailoga tagata?

9 Nakai fakamailoga tagata a Iehova. (Totou Gahua 10:34, 35.) Ka nakai fakamailoga tagata a tautolu, fakakite e tautolu ko e tau fanau haana a tautolu. Omaoma a tautolu ke he poakiaga ke fakaalofa ke he katofia ha tautolu tuga ni ki a tautolu, ti fakatumau e tautolu e mafola he magafaoa fakaagaaga ha tautolu.​—Roma 12:9, 10; Iako. 2:8, 9.

10-11. Kautū fēfē e taha matakainaga fifine he tau logonaaga kelea haana?

10 Ke fakatumau e nakai fakamailoga tagata kua liga uka ke he falu. Manamanatu ke he mena ne tupu ke he matakainaga fifine ko Ruth. He mogo ne fuata mui a ia, nakai fakafetui mitaki a ia mo e taha tagata mai he motu kehe. Lauia fēfē a Ruth? Pehē a ia: “Vihiatia lahi e au e tau mena oti he motu ia. Manatu au ko e tau tagata oti mai he matakavi ia kua tatai, ti pihia foki e tau matakainaga.” Kautū fēfē a Ruth mai he tau logonaaga kelea haana?

11 Mailoga e Ruth kua lata a ia ke totoko e manamanatuaga kelea haana. Totou e ia e tau mena tutupu mo e tau vala tala he Yearbook hagaao ke he motu ia. Pehē a Ruth: “Eketaha au ke manamanatu mitaki ke he tau tagata he motu ia. Kamata au ke mailoga kua fakamakutu e tau matakainaga ma Iehova. Maaliali ki a au ko lautolu foki ko e tau matakainaga ha tautolu he lalolagi katoa.” Mailoga agataha e Ruth kua lata a ia ke lahi atu e mena ke taute. Fakamaama e ia: “Ka feleveia au mo e tau matakainaga mai he motu ia, lali pauaki au ke fakakapitiga ki a lautolu. Tutala au ki a lautolu mo e iloa mitaki a lautolu.” Ko e heigoa e fua? Pehē a Ruth: “Fai magaaho ti galo e tau logonaaga kelea haaku.”

Ka fakalahi ha tautolu a “fakaalofa ke he tau matakainaga,” to kalo kehe a tautolu he fakamailoga tagata (Kikite paratafa 12-13) *

12. Ko e heigoa e lekua ne moua he matakainaga fifine ko Sarah?

12 Falu ne liga fakamailoga tagata ka e nakai mailoga e lautolu. Ma e fakatai, ko Sarah ne manatu kua nakai fakamailoga tagata a ia ha kua nakai fakafili e ia e tau tagata fakavē ke he lanu, tuaga fakatupe, po ke tau kotofaaga ha lautolu he fakatokatokaaga. Ka e talahau e ia: “Kamata au ke mailoga mooli kua fakamailoga tagata au.” He puhala fe? Hau a Sarah he magafaoa lotomatala ti manako ni ke fakalataha mo e tau tagata ne lotomatala foki. Lagataha e tala age e ia ke he kapitiga: “Lafi ni au mo e tau matakainaga iloilo. Fakamamao au ia lautolu kua nakai iloilo.” Maaliali ai kua lata a Sarah ke hiki e aga haana. Puhala fe?

13. Ko e heigoa ka fakaako e tautolu mai he puhala ne hiki e Sarah e aga haana?

13 Lagomatai he leveki takaiaga a Sarah ke hakahaka e aga haana. Talahau e Sarah: “Nava he leveki takaiaga au ha ko e haaku a fekafekauaga fakamooli, tau tali mitaki, mo e iloilo he tau kupu Tohi Tapu. Ti fakamaama e ia he tupu e iloilo ha tautolu, lata foki a tautolu ke feaki e tau mahani Kerisiano tuga e mahani fakatokolalo, mahani fakalatalata, mo e fakaalofa hofihofi noa.” Fakagahua e Sarah e tau kupu he leveki takaiaga. Pehē a ia: “Mailoga e au mogonei kua mua e aoga ke totonu mo e fakaalofa a tautolu.” Ko e fua, kamata a ia ke onoono ke he tau matakainaga haana he taha puhala foki. Fakamaama e ia: “Lali au ke maama e tau mahani kua taute a lautolu ke uho lahi ki a Iehova.” Ka e kua a tautolu? Nakai manako a tautolu ke logona hifo kua mahomo atu a tautolu ke he falu ha ko e ha tautolu a tau fakaakoaga! Ka fakalahi e tautolu e “fakaalofa ke he tau matakainaga,” to kalo kehe a tautolu he fakamailoga tagata.​—1 Pete. 2:17.

KIA FAKAMOKOI

14. Ia Heperu 13:16, fēfē e logonaaga ha Iehova ka fakakite e tautolu e fakamokoi ke he falu?

14 Uho lahi mahaki ki a Iehova e mahani fakamokoi. (Totou Heperu 13:16.) Onoono a ia ki ai ko e vala he tapuakiaga ha tautolu, mua atu ka foaki e tautolu e lagomatai ki a lautolu kua lata. (Iako. 1:27; 2:14-17) Ko e mena ia, fakamafana he Tohi Tapu a tautolu ke “fakamalolo ke he fakaalofa ke he tau tagata kehe.” (Roma 12:13) Fakakite e tautolu e fiafia, fakaalofa hofihofi, mo e kapitiga mooli ka fakamokoi a tautolu. Fiafia a Iehova ka foaki e tautolu e mena kai tote, mena ke inu, kai auloa, po ke magaaho mo e fakaalofa ha tautolu ke he falu. (1 Pete. 4:8-10) Ka e liga ha ha i ai e tau lekua ka taute a tautolu ke uka ke fakamokoi.

“Mogo kua mole, nakai hihiga au ke fakakite e fakamokoi, ka e hiki au ti moua e fiafia lahi” (Kikite paratafa 16) *

15-16. (a) Ko e ha kua liga fakauaua e falu ke fakakite e fakamokoi? (e) Kautū fēfē a Edit he fakauaua haana ke fakakite e fakamokoi?

15 Liga fakauaua a tautolu ke fakakite e fakamokoi ha ko e tau tuaga ha tautolu. Manamanatu ke he fakataiaga he takape ko Edit. Ato eke a ia mo Fakamoli, nakai manako a ia ke lahi e matutakiaga mo e falu. Logona hifo e Edit kua mitaki e tuaga he falu ke fakakite e fakamokoi.

16 He mole e eke a Edit mo matakainaga Fakamoli, hiki e puhala manamanatu haana. Taute e ia e tau lakaaga ke fakamokoi. Pehē a ia: “He mogo ne tā foou e Fale he Kautu ha mautolu, tutala e motua ki a au hagaao ke he hoa mau ka o mai ke lagomatai e gahua, ti ole a ia kaeke ke maeke au ke leveki a laua ke he ua e faahi tapu. Manatu e au e puhala ne fakamonuina e Iehova e takape i Sarefata.” (1 Patu. 17:12-16) Talia e Edit ke nonofo e hoa mo ia. Fakamonuina nakai a ia? Fakamaama e Edit: “Na ua e faahi tapu ka kua fakahiku ua e mahina he nonofo a laua. He magaaho ia ne feaki e mautolu e fakafetuiaga tata.” Fakamonuina foki a Edit he moua e tau kapitiga tata he fakapotopotoaga. Ko e paionia a ia mogonei ti fiafia he uiina a lautolu ne gahua fakalataha mo ia he fonua ke he kaina haana. Pehē a ia: “Mitaki e logonaaga haaku ka foaki atu! Ko e tala mooli kua loga lahi e tau monuina ne moua e au.”​—Hepe. 13:1, 2.

17. Ko e heigoa ne mailoga e Luke mo e hoana?

17 Liga kua fitā he fakakite e tautolu e fakamokoi, ka e maeke nakai a tautolu ke fakalahi atu? Ma e fakatai, ko Luke mo e hoana haana ko e hoa fakamokoi. Fa uiina e laua ke he kaina e tau matua, tau magafaoa, tau kapitiga tata, mo e leveki takaiaga mo e hoana haana. Ka e pehē a Luke, “Mailoga e maua na uiina ni a maua ia lautolu kua tata ki a maua.” Fakakite fakalahi fēfē e Luke mo e hoana haana e fakamokoi?

18. Fakakite fakalahi fēfē e Luke mo e hoana e fakamokoi?

18 Hiki e Luke mo e hoana e onoonoaga ha laua he mole e manamanatu ke he tau kupu ha Iesu: “Kaeke foki ke fakaalofa atu a mutolu kia lautolu ne fakaalofa mai kia mutolu, ko heigoa kia e palepale kua moua e mutolu?” (Mata. 5:45-47) Mailoga e laua kua lata ke fifitaki a Iehova ne fakamokoi ke he tau tagata oti. Ti fifili a laua ke uiina e tau matakainaga ne nakai la uiina e laua fakamua. Pehē a Luke: “Moua e mautolu oti mogonei e magaaho fiafia lahi. Logona hifo e fetataaki mo e fakamafanatia.”

19. Fakakite fēfē e tautolu ko e tau tutaki ha Iesu a tautolu, ti ko e heigoa kua eketaha a koe ke taute?

19 Kumikumi a tautolu ke he puhala he fakaalofa fakalahi ke he taha mo e taha ka lagomatai a tautolu ke eke mo tau tagata taute mafola, ke nakai fakamailoga tagata, mo e ke fakamokoi. Lata a tautolu ke kautū mai he tau logonaaga kelea mo e fakaalofa fakalahi mai he tau loto ke he tau matakainaga. Ka taute pihia, to fiafia mo e to fakakite ai ko tautolu ko e tau tutaki mooli ha Iesu.​—Ioane 13:17, 35.

LOLOGO 11 Fakafiafia e Loto ha Iehova

^ para. 5 Pehē a Iesu ko e fakaalofa ko e fakamailoga he tau Kerisiano mooli. Ko e fakaalofa ma e tau matakainaga kua omoomoi a tautolu ke eke mo tau tagata ne taute e mafola, nakai fakamailoga tagata, mo e fakamokoi. Liga nakai mukamuka tumau e mena nei. Foaki he vala tala nei e tau lagomataiaga aoga ke he puhala ke matutaki ke fakaalofa fakalahi ko e taha ke he taha mai he loto.

^ para. 5 Hiki e falu higoa he vala tala nei.

^ para. 6 Kolose 3:13 (NW): “Fakatumau ke fefakaukaaki mo e atāina ke fefakamagaloaki pete kua fai kelea e taha ke he taha. Tuga ni he fakamagalo mooli e Iehova a koe, lata foki a koe ke taute pihia.”

^ para. 58 FAKAMAAMA E FAKATINO: Lali fakamua e matakainaga fifine ke fakamafola e lekua kua nakai kautū, ka e nakai fakalolelole a ia. Fakatumau a ia he fakakite e fakaalofa ti fakahiku ke kautū.

^ para. 60 FAKAMAAMA E FAKATINO: Matakainaga taane motua ne logona hifo kua nakai fakatautonu he falu he fakapotopotoaga.

^ para. 62 FAKAMAAMA E FAKATINO: Matakainaga fifine ne fakauaua he kamataaga ke fakakite e fakamokoi kua hiki e manatu haana, ti ko e hiki ia kua lafi ke he fiafia haana.