KO E tau tagata i Aikupito i tuai ne mahuiga ke fakaaoga e kome mo tohitohi. Fakaaoga he tau Heleni mo e tau Roma e kome mo tohitohi. * Nakai iloa lahi na fakaaoga foki e kome, po ke kaho ke talaga aki e tau vaka, po ke foulua.

Molea e 2,500 tau he mole, tohia he perofeta ko Isaia ko e tau tagata ne nonofo “ke he fahi atu he tau vailele a Aitiope” ne fakafano atu e “tau fekau ke o ke he tahi, ke he tau vaka kome.” He mogo fakamui, talahau tuai he perofeta ko Ieremia to fofō he tau Metai mo e tau Peresia e maaga ha Papelonia he huhunu e “tau vaka kome” he tau Papelonia ke taofi a lautolu neke fehola.​—Isaia 18:1, 2; Iere. 51:32.

Ko e Tohi Tapu kua mai he agaaga he Atua, ti nakai ofo ai ke he tau tagata fakaako Tohi Tapu ha kua moua he tau tagata keli kelekele na fakaaoga mooli e kome ke talaga aki e tau vaka he vahā Tohi Tapu. (2 Timo. 3:16) Ko e heigoa ne moua? Moua he tau tagata keli kelekele e tau fakamooliaga na talaga e tau vaka kome i Aikupito.

Ko e tau fakatino mo e tau mena ne talatalai ke he tau kaupā he tau tukuaga ne fakamaama e tau puhala ne moua aki e tau kome ke talaga e tau vaka. Hahala he tau tagata taane e tau kā kome, ti pipi ke he tau pega, ti līlī fakalataha e tau pega nei ke mau nivaniva. Paka tolu e tau kā kome. Ti ka pipi fakalataha ke mau nivaniva kua maō lahi e pega ia. Hagaao ke he tohi A Companion to Ancient Egypt, maeke e tau vaka ke 17 e mita he loa, ti 10 po ke 12 e fohe he tau faahi.

Tupu lahi e kome he kelekele tatai he Vailele ko Naila. Ti mukamuka lahi e tau vaka kome ke talaga. Pete foki he fakaaoga e akau ke talaga aki e tau vaka lalahi, tuga kua fiafia e tau tagata futi ika mo e tau tagata takafaga ke fakaaoga e tau lafalafa kome mo e tau vaka ikiiki.

Leva lahi e fakaaoga e tau vaka kome i tuai. Hagaao ke he tagata tohia Heleni ko Plutarch ne moui he vahā he tau aposetolo ne talahau kua fakaaoga agaia he tau tagata e tau vaka kome he magahala haana.