1. Ko e heigoa e vahega fakaalofa ne mua ue atu, mo e to fakamaama ai fēfē e koe? (Kikite fakatino he kamataaga.)

KO IEHOVA e Punaaga he fakaalofa. (1 Ioane 4:7) Ko e vahega mua ue atu he fakaalofa ne fakavē ke he tau matapatu fakaakoaga hako. He Tohi Tapu, ko e vahega fakaalofa nei kua fakamaama ke he kupu Heleni ko e a·gaʹpe. Maeke e fakaalofa nei ke putoia e tau logonaaga hofihofi mo e mafanatia ma e taha tagata, ka e nakai ni ko e tau logonaaga hokoia. Kua fakakite ai he tau mahani nakai lotokai ke aoga ai e falu. Ko e fakaalofa kua fakalagalaga a tautolu ke taute e tau mena mitaki ma e falu. Ko e fakaalofa nei kua foaki ki a tautolu e fiafia mo e fai kakano e moui.

2, 3. Fakakite fēfē e Iehova e fakaalofa nakai lotokai ke he tau tagata?

² Fakakite e Iehova e fakaalofa ma e tau tagata, leva atu ato tufuga e ia a Atamu mo Eva. Taute e ia e lalolagi ke ha ha i ai e tau mena oti ke lata mo e tau momoui ha tautolu. Mua atu ke he mena ia, ne taute ai e ia mo kaina ke maeke a tautolu ke fiafia mooli e moui. Nakai taute e Iehova e mena nei ma haana ni.  Taute e ia ma tautolu. He mau e kaina ha tautolu, ne tufuga e ia e tau tagata ti tuku age ki a laua e amaamanakiaga he moui tukulagi ke he lalolagi parataiso.

³ Fakamui, ne fakakite e Iehova e fakaalofa nakai lotokai haana ke he tau tagata he puhala mua ue atu. Pete he totoko a Atamu mo Eva, ne mauokafua a Iehova to fai he tau ohi ha laua ka fakaalofa ki a Ia ti fakatokatoka ai e poa lukutoto he Tama haana ke fakahao a lautolu. (Kenese 3:15; 1 Ioane 4:10) Mai he magaaho ne mavehe e Iehova e lukutoto, tuga kua fitā he taute e poa ia. He 4,000 tau he mole, ne foaki e Iehova e Tama fuataha haana ma e tau tagata. (Ioane 3:16) Kua loto fakaaue lahi a tautolu ke he fakaalofa ha Iehova!

4. Iloa fēfē e tautolu kua maeke e tau tagata nakai mitaki katoatoa ke fakakite e fakaalofa nakai lotokai?

⁴ Maeke nakai a tautolu ke fakakite e fakaalofa nakai lotokai pete he nakai mitaki katoatoa a tautolu? Ē, maeke a tautolu. Tufuga e Iehova a tautolu ke he haana fakatai, kakano ai ke moua e lotomatala ke fifitaki ki a ia. Nakai mukamuka tumau ma tautolu ke fakakite e fakaalofa nakai lotokai, ka e maeke ai. Fakakite e Apelu e fakaalofa ma e Atua he mogo ne foaki katoatoa e ia e poa mitaki lahi he tau mena ne moua e ia. (Kenese 4:3, 4) Fakakite e Noa e fakaalofa nakai lotokai he mogo ne matutaki a ia ke fakamatala e fekau he Atua ke he loga e tau tau pete ne nakai fanogonogo e tau tagata. (2 Peteru 2:5) Ti fakakite e Aperahamo kua malolō lahi e fakaalofa haana ma e Atua he makai ke poa e tama fakahele haana ko Isaako. (Iakopo 2:21) Tuga e tau tagata tua fakamooli ia, manako foki a tautolu ke fakakite e fakaalofa pete kua nakai mukamuka.

5. He tau puhala fe ka fakakite e tautolu e fakaalofa mooli?

⁵ Talahau he Tohi Tapu ki a tautolu kua fakakite e tautolu e fakaalofa mooli he nakai ni “ke he kupu po ke alelo, ka ko e mahani mo e fakamoli.” (1 Ioane 3:18) Kakano kia e mena nei kua nakai maeke a tautolu ke fakakite e fakaalofa ke he tau mena ne talahau e tautolu? Nakai. (1 Tesalonia 4:18) Kakano ai, nakai koēnaia ke talahau “Hofihofi e fakaalofa haaku ki a koe.” Lata a tautolu ke fakakite kua mooli e fakaalofa ha tautolu. Ma e fakatai, ka nakai loga e mena kai po ke mena tui he tau matakainaga ha tautolu, ne nakai lahi ni ke talahau e tau kupu totonu. (Iakopo 2:15, 16) He puhala pihia, ha kua fakaalofa a tautolu ki a Iehova mo e katofia ha tautolu, nakai ni liogi a tautolu ke tokologa e tagata ke fakamatala mo tautolu ka e eketaha foki a tautolu ke he gahua fakamatala.​—Mataio 9:38.

6, 7. (a) Ko e heigoa e “fakaalofa fakamoli”? (e) Ko e heigoa falu fakataiaga he fakaalofa nakai mooli?

⁶ Pehē e aposetolo ko Ioane kua lata a tautolu ke fakaalofa ke he “mahani mo e fakamoli.” Ti lata e fakaalofa ha tautolu ke “ua fakaalofa fakatupua,” ka e “fakaalofa fakamoli.” (Roma 12:9; 2 Korinito 6:6) He falu magaaho kua liga fakaalofa fakavai e tagata. Ka e mooli mo e mai he loto nakai e fakaalofa haana? Ko e heigoa e fatuakiloto haana? Nakai fai fakaalofa fakatupua. Ti kua fakateaga e fakaalofa nakai mooli.

⁷ Fakatutala la tautolu ke he falu fakataiaga  he fakaalofa nakai mooli. Mogo ne tutala a Satani ki a Eva he kaina ko Etena, ko e mena ne talahau e ia kua tuga kua manamanatu a ia ke he mitaki ni ha Eva. Ka e nakai fakakite pihia he tau mahani haana. (Kenese 3:4, 5) He patuiki a Tavita, ha ha ia ia e kapitiga ne higoa ko Aitofele. Ka e afokau e Aitofele a Tavita ke moua e mitaki ni ma haana. Ko e tau gahua haana ne fakakite ai kua nakai ko e kapitiga mooli a ia. (2 Samuela 15:31) He vahā nei, ko e tau tagata tiaki taofiaga mo e falu ne fakatupu e feveheveheaki he fakapotopotoaga ne fakaaoga e “tau kupu mitaki mo e vagahau fakaheke.” (Roma 16:17, 18) Maeke a lautolu ke fakatupua kua manamanatu a lautolu ke he falu, ka ko e tala mooli kua lotokai a lautolu.

8. Ko e heigoa e hūhū kua lata a tautolu ke hūhū hifo?

⁸ Ko e fakaalofa nakai mooli kua fakamā lahi ha kua fakaaoga ai ke fakahehē e tau tagata. Liga maeke a tautolu ke fakahehē e tau tagata ka e nakai maeke a tautolu ke fakahehē a Iehova. Pehē a Iesu ko lautolu kua tuga e tau tagata fakatupua to moua e “fakahala lahi.” (Mataio 24:51) Ha ko e tau fekafekau ha Iehova, kua nakai manako a tautolu ke fakatupua. Ti lata a tautolu ke hūhū hifo, ‘Kua mooli nakai e fakaalofa haaku, po ke lotokai mo e nakai fakamooli au?’ Kia fakatutala a tautolu ke he hiva e puhala ka fakakite e tautolu e fakaalofa kua “fakamoli.”

9. Ko e heigoa kua fakalagalaga he fakaalofa mooli a tautolu ke taute?

⁹ Kia fiafia ke fekafekau pete he nakai fai tagata ne mailoga e tau gahua haau. Lata a tautolu ke makai he taute e tau mena mitaki mo e totonu ma e falu, ko e tau mena ne nakai fai tagata ne iloa ai. (Totou Mataio 6:1-4.) Ne kehe e aga ha Anania mo Safaira. He mogo ne taute e laua e foakiaga fakatupe, manako a laua ke iloa he falu e mena ha laua ne taute. Ti pikopiko a laua ke he lahi e mena ne foaki, ati fakahala a laua ha ko e mahani fakatupua. (Gahua 5:1-10) Ka fakaalofa mooli a tautolu ke he tau matakainaga, to fiafia a tautolu ke taute e tau mena kua totonu ke lata mo lautolu he nakai manako ke iloa he falu e tau mena ia ne taute e tautolu. Fakaako a tautolu mai he tau matakainaga taane ne lagomatai e Kau Fakatufono ke tauteute e tau mena kai fakaagaaga. Nakai hagaaki a lautolu ki a lautolu ni, ti nakai fakailoa e lautolu ke he tau tagata e tau matagahua hane taute e lautolu.

10. Fakakite fēfē e tautolu e lilifu ke he falu?

¹⁰ Tuku atu e lilifu ke he falu. (Totou Roma 12:10.) Fakakite e Iesu e lilifu ke he tau aposetolo haana he mogo ne holoholo e ia e tau hui ha lautolu. (Ioane 13:3-5, 12-15) Lata a tautolu ke eketaha ke mahani fakatokolalo tuga a Iesu mo e fekafekau atu ke he falu. Nakai maama katoatoa he tau aposetolo e mena ne taute e Iesu ato hoko ke he mogo fakamui he moua e lautolu e agaaga tapu. (Ioane 13:7) Fakakite e tautolu e lilifu ke he falu he nakai manamanatu kua mitaki atu a tautolu ia lautolu ha ko e tokoluga e fakaakoaga, lahi e monuina, po ke fai kotofaaga pauaki. (Roma 12:3) Nakai mahekeheke a tautolu  ka moua he falu e fakahekeaga, ka e fiafia a tautolu fakalataha mo lautolu pete ka logona e tautolu kua lata foki a tautolu ke moua e fakahekeaga.

11. Ko e ha kua lata e nava ha tautolu ke mooli?

¹¹ Nava fakamooli. Kumi e tau puhala ke nava e falu. Iloa e tautolu oti ko e navaaga ko e “tau kupu mitaki ke ati hake” e falu. (Efeso 4:29) Ka e manako a tautolu ke iloa tonu ko e tau mena ne talahau e tautolu kua mooli ka e nakai ko e fakahakehake fakavai e falu. Lata ke nakai talahau e tautolu ha mena ne nakai talitonu mooli a tautolu po ke kalo mai he matagahua ha tautolu ke foaki e fakatonuaga kua lata. (Tau Fakatai 29:5) To tuga e tau tagata fakatupua a tautolu ka nava e tautolu e falu ti ekefakakelea ki a lautolu he mogo fakamui ka nakai fai lautolu i ai. Ko e fakaalofa he aposetolo ko Paulo kua mooli. Mogo ne tohi e ia ke he tau Kerisiano i Korinito, ne nava e ia a lautolu ha ko e tau mena mitaki kua taute e lautolu. (1 Korinito 11:2) Ka ko e mogo ne lata a lautolu ke moua e fakatonuaga, ne fakamaama fakamitaki mo e fakamahino e ia e kakano.​—1 Korinito 11:20-22.

12. Fakakite fēfē e tautolu e fakaalofa mooli ka foaki e tautolu e fakamokoi?

¹² Kia fakamokoi. Poaki e Iehova ki a tautolu ke fakamokoi ke he tau matakainaga ha tautolu. (Totou 1 Ioane 3:17.) Ka kua lata a tautolu ke moua e fatuakiloto hako he fakamokoi. Maeke a tautolu ke hūhū hifo: ‘Uiina ni kia e au e tau kapitiga tata po ko lautolu ni ne kitia e au kua aoga lahi he fakapotopotoaga? Uiina ni kia e au e tau tagata ne manatu au to taute e lautolu e taha mena ma haaku? Po ke fakamokoi au ke he tau matakainaga ne nakai iloa mitaki e au po ko lautolu ne nakai maeke ke taute taha mena ma haaku?’ (Luka 14:12-14) Manamanatu ke he tau tuaga nei: Ka e kua ka lata e matakainaga ke moua e lagomatai ha ko e falu fifiliaga kelea ne taute e ia? Po ke nakai fai fakaaueaga e tagata ne uiina e tautolu ke he kaina ha tautolu? Pehē a Iehova ki a tautolu: “Kia ta age e tau mena fakaalofa ke he tau fenoga ko e taha ke he taha mo e nakai loma.” (1 Peteru 4:9) To fiafia a tautolu ka foaki ai mo e fatuakiloto hako.​—Gahua 20:35.

13. (a) Ko e magaaho fe ka lata a tautolu ke lahi e fakauka? (e) Ko e heigoa ha tautolu ka taute ke lagomatai a lautolu kua lolelole?

¹³ Lagomatai a lautolu ne lolelole. Ko e poakiaga he Tohi Tapu ke “lagomatai kia lautolu kua lolelole, kia fakauka ke he tau tagata oti kana” kua maeke ke kamatamata e mooli he fakaalofa ha tautolu. (1 Tesalonia 5:14) Tokologa e matakainaga ne lolelole ka kua malolō ke he tua he mogo fakamui. Ka e matutaki e falu ke lata ke moua e fakauka mo e lagomatai fakaalofa ha tautolu. Lagomatai fēfē e tautolu a lautolu? Fakaaoga e tautolu e  Tohi Tapu ke atihake a lautolu, maeke ke uiina a lautolu ke fakamatala mo tautolu, po ke maeke ke fanogonogo ki a lautolu. Lata foki ke nakai manamanatu kua “malolo” po ke “lolelole” e tau matakainaga ha tautolu. Ka kua lata ke mailoga kua igatia a tautolu mo e malolō mo e lolelole. Talahau foki he aposetolo ko Paulo kua lolelole a ia. (2 Korinito 12:9, 10) Lata a tautolu oti ke moua e lagomatai mo e fakamalolōaga mai he falu.

14. Ko e heigoa kua lata a tautolu ke makai ke taute ke fakatumau e mafola mo e tau matakainaga ha tautolu?

¹⁴ Taute e mafola. Ko e mafola mo e tau matakainaga ha tautolu kua uho lahi. Pete foki ka logona hifo e tautolu kua nakai maama po ke ekefakakelea mai ki a tautolu, lata a tautolu ke taute e tau mena oti kua maeke ke taute e mafola. (Totou Roma 12:17, 18.) Ka fakahukia e tautolu e tau logonaaga he falu, maeke a tautolu ke fakamolemole atu. Ka kua lata a tautolu ke taute mai he loto. Ma e fakatai, he nakai talahau, “Fakamolemole atu au ha kua pihia e logonaaga haau,” to mitaki ke talahau e hehē ha tautolu he pehē, “Fakamolemole au ha kua fakamamahi e au a koe ha ko e mena ne talahau e au.” Aoga lahi e mafola i loto he fakamauaga. To hepe ma e taane mo e hoana ke tuga kua fefakaalofaaki a laua i mua he falu ka ko e mogo ko laua ni ne fakaheu a laua ke fetutalaaki, fetalahauaki e tau mena fakahukia, po ke vale foki.

15. Fakakite fēfē e tautolu kua mooli e fakamagaloaga ha tautolu?

¹⁵ Fakamagalo mai he loto. Ka fakaita he taha a tautolu, fakamagalo e tautolu a ia ti fakatoka kehe e tau logonaaga hukia ha tautolu. Lata a tautolu ke taute e mena nei pete foki ka nakai mailoga e ia kua fakaita e ia a tautolu. Fakamagalo mooli a tautolu he “fakauka . . . ko e taha ke he taha mo e fakaalofa, Kia lalilali atu . . . ke toto mau e loto fakalataha ha he Agaga ke he pipiaga he mafola.” (Efeso 4:2, 3) Ke maeke ke fakamagalo mooli, lata a tautolu ke nakai manamanatu  ke he mena ne taute he tagata. Ko e fakaalofa kua “nakai talahaua e kelea ke he taha.” (1 Korinito 13:4, 5) Ti ka fakatumau a tautolu ke ita, maeke a tautolu ke fakakelea e fakafetuiaga ha tautolu mo e tau matakainaga ti pihia mo Iehova. (Mataio 6:14, 15) Fakakite e tautolu kua mooli e fakamagaloaga ha tautolu ka liogi a tautolu ma e tagata ne fakaita mai.​—Luka 6:27, 28.

16. Lata ke fēfē e logonaaga ha tautolu ke he tau kotofaaga pauaki i loto he fekafekauaga ha Iehova?

¹⁶ Foaki e mitaki ma e falu. Ka moua e tautolu e kotofaaga pauaki i loto he fekafekauaga ha Iehova, maeke a tautolu ke fakakite kua mooli e fakaalofa ha tautolu he “aua neke kumi e taha e mitaki hana ni, ka kia takitokotaha mo e kumi e mitaki he falu.” (1 Korinito 10:24) Ma e fakatai, he tau toloaga mo e tau fonoaga ha tautolu, kua huhū atu mua e tau fekafekau leveki ki loto he fale fono ato mumui atu e falu ti liga kamatamata a lautolu ke toka e tau nofoa ne mitaki lahi ma lautolu mo e tau magafaoa. Ka e nakai pihia, tokologa ia lautolu ne fifili e tau nofoa ne nakai mahuiga lahi he tau faahi ne kotofa ki ai a lautolu ke gahua. He taute pihia, fakakite e lautolu e fakaalofa nakai lotokai. Muitua fēfē e koe e fakafifitakiaga mitaki ha lautolu?

17. Ka taute he Kerisiano e agahala kelea muikau, ko e heigoa he fakaalofa mooli ka fakalagalaga a ia ke taute?

¹⁷ Fakakite mo e tiaki e tau agahala fufū. Falu Kerisiano ne taute e tau agahala kelea muikau ne lali ke fufū ai. Liga mā a lautolu po ke nakai manako ke fakahogohogo manava e falu. (Tau Fakatai 28:13) Ka ko e fufū e agahala ko e mena nakai totonu ha kua fakamamahi e tagata agahala mo e falu. Fēfē? Liga taofi e Iehova e agaaga tapu haana ke fakamonuina e fakapotopotoaga ti nakai moua he fakapotopotoaga e mafola. (Efeso 4:30) Ti ka taute he Kerisiano e agahala kelea muikau, to fakalagalaga he fakaalofa mooli a ia ke tutala ke he tau motua mo e moua e lagomatai kua lata mo ia.​—Iakopo 5:14, 15.

18. Aoga fēfē e fakaalofa mooli?

¹⁸ Ko e fakaalofa e fua ne mua. (1 Korinito 13:13) Lagomatai ai e tau tagata ke kitia e tau tutaki mooli ha Iesu, mo e kitia a ia ne fifitaki mooli ki a Iehova, ko e Punaaga he fakaalofa. (Efeso 5:1, 2) Pehē a Paulo ka nakai fai fakaalofa a ia, ko e mena noa ni a ia. (1 Korinito 13:2) Kia igatia a tautolu mo e fakatumau ke fakakite e fakaalofa ha tautolu, nakai ni “ke he kupu” ka e pihia foki ke he “mahani mo e fakamoli.”