1. Maeke fēfē e aga lotokai he lalolagi ke lauia e mahani fakatokolalo ha tautolu?

KO E ha kua uka ke fakagahua e mena ne fakaako e tautolu mai he Kupu he Atua? Taha kakano ke taute e mena hako, kua lata a tautolu ke mahani fakatokolalo. He “tau aho fakamui” nei, to uka ke tumau e mahani fakatokolalo ha kua tokologa e tau tagata ne viko takai ia tautolu kua “ofaofa . . . a lautolu ni, to velevele koloa, to hula noa, to fakatokoluga,” mo e “to nakai taofi e tau manako he tino.” (2 Timoteo 3:1-3) Ha ko e tau fekafekau he Atua, iloa e tautolu kua kelea e mahani nei, ka ko lautolu ne taute e mahani nei kua tuga na kautū mo e fiafia mooli e tau momoui ha lautolu. (Salamo 37:1; 73:3) Liga manamanatu foki a tautolu: ‘Uho mooli kia e laliaga ke tuku fakamua e tau manako he falu ke he haaku? To fakalilifu agaia kia he tau tagata au ka mahani au he puhala fakatokolalo?’ (Luka 9:48) Ka fakaatā e tautolu e aga lotokai he lalolagi ke fakaohooho a tautolu, maeke a tautolu ke fakakelea e fakafetuiaga mitaki ha tautolu mo e tau matakainaga ti uka ma e  falu ke mailoga ko e tau Kerisiano a tautolu. Kaeke ke fakaako e tautolu e tau fakafifitakiaga he tau fekafekau fakatokolalo he Atua mo e fifitaki ki a lautolu, to moua e tautolu e tau fua mitaki.

2. Ko e heigoa ka fakaako e tautolu mai he tau fekafekau fakamooli he Atua i tuai?

² Ko e heigoa ne lagomatai e tau fekafekau fakamooli he Atua i tuai ke eke mo tau kapitiga haana? Fakafiafia fēfē e lautolu a ia? Moua i fe e lautolu e malolō ke taute e mena hako? Ka totou a tautolu ke he tau fakafifitakiaga ia he Tohi Tapu mo e manamanatu fakahokulo ke he mena ne totou e tautolu, to malolō lahi e tua ha tautolu.

3, 4. (a) Fakaako fēfē e Iehova a tautolu? (e) Ko e ha kua lata a tautolu ke nakai ko e iloilo hokoia ke tumau e malolō he tua?

³ Foaki mai e Iehova e tau mena ne lata ke tumau e malolō he tua ha tautolu. Moua e tautolu e fakatonuaga mo e fakamahaniaga mitaki mai he Tohi Tapu, tau tohi faka-Kerisiano, faahi kupega hila, JW Broadcasting, mo e tau feleveiaaga mo e tau toloaga. Ka e fakamaama e Iesu ne nakai ni ko e iloilo hokoia kua lata. Pehē a ia: “Ko e haku a mena kai hanei, kia eke e au e finagalo hana ne fakafano mai au, mo e fakaoti hana gahua.”​—Ioane 4:34.

⁴ Ko e taute he finagalo he Atua kua tuga e mena kai ki a Iesu. Ko e kai e tau mena kai malolō tino ne taute a tautolu ke moua e logonaaga mitaki mo e foaki e huhua ke he tau tino ha tautolu. He puhala pihia, ko e taute he finagalo he Atua kua taute a tautolu ke moua e logonaaga mitaki mo e atihake e tua ha tautolu. Ma e fakatai, kua lolelole nakai a koe he fano ke he feleveiaaga ma e gahua fakamatala, ka ko e mogo ne liu a koe ki kaina he fekafekauaga kua fiafia mo e atihake?

5. Aoga fēfē a tautolu mai he iloilo?

⁵ Ka taute e tautolu e tau mena ne manako a Iehova, kua iloilo a tautolu. (Salamo 107:43) Ti loga e mena mitaki ne tupu ki a lautolu ne moua e iloilo. “Hāu a tau mena fulufuluola oti kua nakai ni tatai mo ia. . . . Ko ia ko e akau he moui kia lautolu kua toto atu kia ia; uhoaki foki a lautolu kua taofi ai a ia.” (Tau Fakatai 3:13-18) Pehē a Iesu: “Kaeke kua iloa e mutolu e tau mena nai, uhoaki a mutolu kaeke kua eke e mutolu.” (Ioane 13:17) To fiafia e tau tutaki ha Iesu kaeke ke tumau a lautolu ke taute e tau mena ne tala age e Iesu ke taute. He muitua ke he tau fakaakoaga mo e tau fakafifitakiaga haana kua eke mo puhala moui ha lautolu.

6. Ko e ha kua lata a tautolu ke matutaki ke fakagahua e tau mena kua fakaako e tautolu?

⁶ He vahā nei, lata foki a tautolu ke matutaki ke fakagahua e tau mena ne kua fakaako. Manamanatu ke he tagata makeniki ne fai koloa taute motokā mo e lotomatala. To lagomatai he tau mena nei a ia ke eke mo tagata makeniki mitaki kaeke ni ke fakaaoga e ia e tau koloa nei. Liga loga e tau haana ne gahua, ka e lata a ia ke tumau ke fakaaoga e tau mena ne fakaako e ia kaeke ke manako agaia ke eke mo tagata makeniki mitaki. He puhala pihia, magaaho ne fakaako fakamua e tautolu e kupu mooli, fiafia a tautolu ha kua fakagahua e tau mena ne totou he Tohi Tapu. Ka ke moua e fiafia tumau, lata a tautolu ke matutaki ke fakagahua he tau aho takitaha e tau mena ne fakaako mai e Iehova.

7. Ko e heigoa kua lata ke taute e tautolu ke fakaako mai he tau fakafifitakiaga he Tohi Tapu?

⁷ He vala tala nei, to fakatutala a tautolu ke he falu tuaga ne liga uka ma tautolu ke tumau e mahani fakatokolalo. To fakaako a tautolu ke he puhala ha lautolu ne tua fakamooli i tuai nukua fakatumau ke mahani fakatokolalo. Ka e lata a tautolu ke lahi atu e mena ke taute he nakai  totou hokoia ke he tau vala tala. Lata a tautolu ke manamanatu ki ai ti fakagahua mogoia ke he tau momoui ha tautolu.

8, 9. Ko e heigoa kua fakaako e tautolu mai he mahani fakatokolalo ha Paulo ia Gahua 14:8-15? (Kikite fakatino he kamataaga.)

⁸ Manako e Atua ke he tau tagata he tau tutūaga kehekehe ke “fakamomoui . . . mo e hokotia a lautolu he maama ke he kupu moli.” (1 Timoteo 2:4) Fēfē e onoonoaga haau ke he tau tagata oti ia ne nakaila iloa e kupu mooli? Fakamatala e aposetolo ko Paulo ke he tau tagata Iutaia ne fitā he fai iloaaga hagaao ki a Iehova. Ka e fakamatala foki a ia ki a lautolu ne tapuaki ke he tau atua fakavai. Ko e fakamatala ki a lautolu ne kamatamata e mahani fakatokolalo ha Paulo. Fēfē?

⁹ He fenoga misionare fakamua ha Paulo, ne fano a ia mo Panapa ke he maaga ko Luseta. Ko e tau tagata Lukaonia ne nonofo i ai ne taute a Paulo mo Panapa ke tuga ko e tau tagata ne mua atu e malolō ti fakahigoa a laua aki e tau higoa he tau atua fakavai ha lautolu ko Tia mo Hereme. Kua fakaheke kia a Paulo mo Panapa ke he mena nei? Onoono kia a laua ke he mena nei ko e hikiaga mitaki mai he favale ne lauia a laua he tau maaga ua ne ahiahi laia e laua? Manamanatu kia a laua ko e fakaheke oti nei to lagomatai e tau tagata tokologa ke logona e tala mitaki? Nakai! Ne tauhea atu a laua mo e nakai fiafia: “Kua eke mo ha e mutolu e tau mena na? Ko e tau tagata ni a maua nai tuga a mutolu.”​—Gahua 14:8-15.

10. Ko e ha ne nakai mahomo atu e logonaaga ha Paulo mo Panapa ke he tau tagata Lukaonia?

¹⁰ He pehē a Paulo mo Panapa ko laua ni ko e tau tagata, kakano ai kua nakai mitaki katoatoa foki a laua. Nakai kakano a laua ko e puhala tapuaki ha laua kua tatai ke he tau tagata Lukaonia. Ko Paulo mo Panapa ne fakafano he Atua ko e tau misionare. (Gahua 13:2) Kua fakauku a laua ke he agaaga tapu ti ha ha ai e amaamanakiaga homo ue atu. Ka e nakai ko e kakano a ia ma laua ke mahomo atu e logonaaga. Mailoga e laua to moua foki he tau tagata ia e amaamanakiaga he lagi ka talia e lautolu e tala mitaki.

11. Mahani fakatokolalo fēfē a tautolu ke tuga a Paulo ka fakamatala a tautolu?

¹¹ Hanei e taha puhala kua fakakite e tautolu na mahani fakatokolalo a tautolu tuga a Paulo. Nakai logona hifo a tautolu ko e kotofaaga ke fakamatala po ke tau mena kua lagomatai e Iehova a tautolu nukua taute a tautolu ke uho lahi. Hūhū hifo a tautolu: ‘Fēfē e logonaaga haaku ki a lautolu he fonua? Fili tagata kia au ke he falu matakau he tau tagata?’ He lalolagi katoa, eketaha e Tau Fakamoli a Iehova ke kumi a lautolu ka fanogonogo ke he tala mitaki. Falu ne lali foki ke fakaako e vagahau po ke tau aga fakamotu he tau tagata ne onoono hifo e falu ki ai. Nakai logona hifo a lautolu kua mahomo atu ai ke he tau tagata ne fakamatala a lautolu ki ai. Ka e lali a lautolu ke iloa e tau tagata takitaha ke maeke ke lagomatai e tokologa ke talia e fekau he Kautu.

12. Fakakite fēfē e Epafara kua manamanatu mooli a ia ke he falu?

¹² Ko e taha puhala foki kua fakakite e tautolu na mahani fakatokolalo a tautolu ko e liogi ma e tau matakainaga ha tautolu, ne kua “moua e tua kua fakatau mitaki mo e ha mautolu.” (2 Peteru 1:1) Ko e mena anei ne taute e Epafara. Lagatolu ni e totoku he Tohi Tapu a ia. He nofo a Paulo he fale puipui i Roma, ne tohi a ia ke he tau Kerisiano i Kolose hagaao ki a Epafara: “Kua fakamakamaka a ia nakai noa ke he tau liogi ma mutolu.” (Kolose 4:12) Iloa mitaki e Epafara e tau matakainaga ti  manamanatu fakahokulo a ia ki a lautolu. Pehē a Paulo hagaao ki a Epafara “kua Iili fakalataha,” ti ha ha foki ia ia e tau lekua. (Filemoni 23) Ka e manamanatu agaia a ia ke he tau manako he falu, ti fai mena ne taute ke lagomatai aki a lautolu. Liogi a Epafara ma e tau matakainaga haana ti totoku foki e tau higoa ha lautolu, maeke a tautolu ke taute pihia. Ko e tau liogi pihia ka ha ha ai e lauiaaga malolō lahi.​—2 Korinito 1:11; Iakopo 5:16.

13. Maeke fēfē a koe ke fifitaki a Epafara ka liogi a koe?

¹³ Manamanatu ko hai ka totoku e koe e higoa he liogi haau. Liga manamanatu a koe ke he tau kapitiga haau he fakapotopotoaga po ke tau magafaoa kua iloa e koe hane fehagai mo e tau paleko. Liga uka e tau fifiliaga ha lautolu ke taute po ke tau kamatamata ke totoko. Maeke a koe ke liogi ma e tau matakainaga ne nakaila feleveia mo koe, ka ko e tau higoa i loto he vala tala he jw.org “Jehovah’s Witnesses Imprisoned for Their Faith.” (Onoono ki lalo he NEWSROOM > LEGAL DEVELOPMENTS.) Maeke foki a koe ke liogi ma lautolu ne mamate e tau fakahele, lautolu ne hao mai he tau matematekelea pauaki po ke tau felakutaki, mo lautolu ne lekua e tuaga fakatupe. Loga lahi e tau matakainaga ne lata mo e tau liogi ha tautolu. Ka liogi a tautolu ma lautolu, fakakite ai kua manamanatu a tautolu nakai ni ke he tau manako ha tautolu ka e pihia foki ke he tau manako he falu. (Filipi 2:4) Fanogonogo mooli a Iehova ke he tau liogi pihia!

14. Eke fēfē a Iehova mo fanogonogo mitaki lahi mahaki?

¹⁴ Ko e taha puhala foki ke toluaki kua fakakite e tautolu na mahani fakatokolalo a tautolu ko e eke mo tagata fanogonogo mitaki. Talahau he Iakopo 1:19 ki a tautolu ke “alumaki ke fanogonogo.” Ko Iehova ko ia ko e fanogonogo mitaki lahi mahaki. (Kenese 18:32; Iosua 10:14) Ma e fakatai, totou e fakatutalaaga ne moua ia Esoto 32:11-14. (Totou.) Pete he nakai lata a Iehova ke iloa e manatu ha Mose, fakaatā e Ia a Mose ke fakakite e tau logonaaga haana. Fanogonogo fakamanavalahi nakai a koe ke he  taha tagata ne hepe he mogo fakamua ti muitua mogoia ke he manatu haana? Fanogonogo fakamanavalahi a Iehova ke he tau tagata oti ne liogi mo e tua.

15. Fifitaki fēfē e tautolu a Iehova he fakalilifu e falu?

¹⁵ Hūhū hifo: ‘Ka lahi e fakatokolalo ha Iehova he fanogonogo a ia ke he tau tagata ke he puhala ne fanogonogo a ia ki a Aperahamo, Rahela, Mose, Iosua, Manoa, Elia, mo Hesekia, nakai kia lata au ke taute pihia? Maeke nakai au ke lahi e fakalilifu ke he tau matakainaga oti haaku he fanogonogo ki a lautolu mo e muitua ke he tau manatu ha lautolu kaeke kua lata? Fai tagata nakai he fakapotopotoaga po ke magafaoa haaku ka mamata fakalahi au ki ai? Ko e heigoa haaku ka taute ke he mena ia?’​—Kenese 30:6; Tau Fakafili 13:9; 1 Tau Patuiki 17:22; 2 Nofoaga he Tau Patuiki 30:20.

16. Tali atu fēfē e Patuiki ko Tavita he taute fakakelea e Semi a ia?

¹⁶ Ko e mahani fakatokolalo kua lagomatai foki a tautolu ke fakakite e manako fakalatalata ka taute fakakelea he falu a tautolu. (Efeso 4:2) Kitia e tautolu e fakataiaga mitaki lahi ke he mena nai he 2 Samuela 16:5-13. (Totou.) Ko Semi ko e matakainaga he Patuiki ko Saulo, ne vagahau fakahukia mo e totoko ki a Tavita mo e tau fekafekau haana. Maeke a Tavita ke taofi a Semi, ka e fakauka fakamanavalahi a ia ke he vagahau fakahukia ha Semi. Moua fēfē e Tavita e manako fakalatalata pihia? Iloa e tautolu he kumikumi ke he Salamo ke toluaki.

17. Ko e heigoa ne lagomatai a Tavita ke manako fakalatalata, ti fifitaki fēfē e tautolu a ia?

¹⁷ Ne fati e Tavita e Salamo ke toluaki he mogo ne lali e tama haana ko Apisaloma ke kelipopo a ia. Ko e magahala nei ne tau atu a Semi ki a Tavita, ka e moua e Tavita e malolō ke fakatumau e loto totoka. Fēfē? He Salamo 3:4, totou e tautolu e tau kupu ha Tavita: “Ne ui au kia Iehova ke he haku a leo, ti fofoga mai ai a ia kia au mai he mouga tapu hana.” Ka taute fakakelea mai ki a tautolu, lata a tautolu ke liogi tuga ne taute e Tavita. To foaki mai e Iehova e agaaga tapu haana ke maeke a tautolu ke fakauka. Lahi atu nakai e manako fakalatalata po ke lahi atu e fakamagalo haau ka taute fakakelea he taha tagata a koe? Mauokafua nakai a koe kua manamanatu a Iehova ke he matematekelea haau mo e to lagomatai mo e fakamonuina ki a koe?

18. Aoga fēfē ki a tautolu he fakagahua e tau fakatonuaga ha Iehova?

¹⁸ Ka taute e tautolu e mena ne iloa e tautolu kua hako, to iloilo mo e to fakamonuina e Iehova a tautolu. He Tau Fakatai 4:7, pehē e Tohi Tapu: “Ko e iloilo ko e mena ne mua ue atu haia.” Pete ko e iloilo kua fakavē ke he lotomatala, kua lahi atu e mena kua putoia ki ai he nakai iloa hokoia he tau tala mooli. Ko e iloilo kua putoia e tau fifiliaga ne taute e tautolu. Fakakite foki he tau lō e iloilo he fakaputu e tau mena kai ke lata ma e vahā makalili. (Tau Fakatai 30:24, 25) Ko Keriso ne fakahigoa ko e “iloilo he Atua,” kua taute tumau e tau mena ne fiafia e Matua haana. (1 Korinito 1:24; Ioane 8:29) To palepale he Atua a tautolu ka fakakite foki e iloilo he fifili ke taute e mena ne iloa e tautolu kua hako mo e fakatumau e mahani fakatokolalo. (Totou Mataio 7:21-23.) Kia eketaha tumau ke taute e fakapotopotoaga mo matakavi kua maeke he tau tagata oti ke fekafekau fakatokolalo ki a Iehova. To fai magaaho mo e lahi e fakauka ke fakagahua e mena kua iloa e tautolu kua hako. Ka ko e taute pihia kua fakakite e mahani fakatokolalo, mo e to taute he mahani fakatokolalo a tautolu ke fiafia mogonei mo e tukulagi.