1. Fēfē e logonaaga ha Iehova ke he tau tagata fakatokolalo? Fakamaama.

KUA fakaalofa a Iehova ke he tau tagata fakatokolalo. Ko lautolu ni kua fakatokolalo mooli kua maeke ke moua e fakafetuiaga mafanatia mo e tata ki a Ia. Ka “ko e tagata fakatokoluga, kua fioia fakamamao e ia.” (Sala. 138:6) Manako oti a tautolu ke fakafiafia a Iehova mo e moua e fakaalofa mafanatia haana, ti ha ha ia tautolu e tau kakano mitaki ke fakaako ke feaki e fakatokolalo.

2. Ko e heigoa ka fakatutala a tautolu ki ai he vala tala nei?

² He vala tala nei, to fakatutala a tautolu ke he tau tali ke he tolu e hūhū: (1) Ko e heigoa e fakatokolalo? (2) Ko e ha kua lata a tautolu ke feaki e mahani ia? (3) Ko e heigoa e tau tuaga ka kamatamata e fakatokolalo ha tautolu? To kitia e tautolu he mogo ka feaki e tautolu e fakatokolalo to fakafiafia e tautolu e loto ha Iehova mo e aoga foki a tautolu.​—Fakatai 27:11; Isaia 48:17.

3. Ko e heigoa e fakatokolalo?

³ Ko e fakatokolalo ko e loto tokolalo e manatu mo e atāina mai he fakatokoluga po ke matalahi. Fakakite he Tohi Tapu ko e tagata fakatokolalo kua ha ha ai e onoonoaga tonu ke he fakafetuiaga haana mo Iehova ko e Atua mo e matakainaga haana. Fakakite he tagata fakatokolalo kua mua atu e falu ki a ia he falu puhala.​—Filipi 2:3, 4.

4-5. Ko e ha ne pehē a tautolu ko e tagata ne tuga kua fakatokolalo ne nakai fakatokolalo mooli?

⁴ Falu tagata ne tuga kua fakatokolalo. Liga ha ha ia lautolu e aga fakanono. Po ke liga fakakite e lautolu e fakalilifu po ke totonu ha ko e aga fakamotu mo e feakiaga ha lautolu. Ka ko e  tau loto, kua liga lahi e fakatokoluga ha lautolu. To nakai leva ti fakakite e lautolu e tuaga mooli he tau loto ha lautolu.​—Luka 6:45.

⁵ He taha faahi ko e tau tagata ne tuga kua mauokafua po ke vagahau hako kua liga nakai fakatokoluga. (Ioane 1:46, 47) Ka ko lautolu ne nakai mā kua lata ke fakaeneene ke nakai falanaki ni ke he iloilo pauaki ha lautolu. He nakai mā po ke mā a tautolu, eketaha oti a tautolu ke feaki e loto fakatokolalo.

6. Fakakite he 1 Korinito 15:10, ko e heigoa ka fakaako e tautolu mai he fakafifitakiaga he aposetolo ko Paulo?

⁶ Manamanatu ke he fakafifitakiaga he aposetolo ko Paulo. Ne fakaaoga fakalahi e Iehova a ia ke fakatū e tau fakapotopotoaga foou he tau maaga. Liga lahi atu e mena haana ne taute he fekafekauaga ke he falu aposetolo ha Iesu Keriso. Ka e nakai tuku fakatokoluga e Paulo a ia he tau matakainaga haana. Talahau fakatokolalo e ia: “Ko au, ko e muikau au he tau aposetolo; kua nakai aoga au ke talahaua ko e aposetolo, ha ko e mena ne favale au ke he ekalesia he Atua.” (1 Kori. 15:9) Ti talahau fakahako e Paulo ko e tuaga mitaki haana mo Iehova kua moua mai ha ko e fakaalofa noa he Atua, ka e nakai ha ko e tau mahani po ke tau gahua ni haana. (Totou 1 Korinito 15:10.) Ko e fakaakoaga mitaki mooli e fakatokolalo ne foaki e Paulo he tohi haana ke he tau tagata Korinito, mua atu ha kua fai tagata he fakapotopotoaga ne foli ke mua hake ia Paulo!​—2 Kori. 10:10.

7. Fakakite fēfē he falu matakainaga taane he vahā nei e fakatokolalo? Talahau e fakatai.

⁷ Tokologa e tagata ha Iehova ne atihake he tala ke he moui he Matakainaga ko Karl F. Klein, ne fekafekau ko e taha he Kau Fakatufono. He tala ke he moui haana, talahau fakatokolalo he Matakainaga ko Klein e loga  he tau paleko ne taufetului a ia ke he tau tau loga. Ma e fakatai, he 1920 tumā, ne uka lahi ki a ia e gahua he taha fale ke he taha fale ti mole e magaaho fakamua he fano a ia, ne nakai liu a ia fano foki ke he ua e tau. Fakamui, ne fekafekau a ia he Peteli ti fai magaaho ne fakafualoto a ia he ita ha kua fakatonu a ia. Matematekelea foki a ia he gagao tupetupe lahi mahaki, ka kua malolō he mogo fakamui. Ti loga foki e kotofaaga uho lahi haana. Manamanatu la ke he fakatokolalo lahi he matakainaga nei he talahau e ia e tau lolelole haana! Tokologa e matakainaga ne manatu fiafia e Matakainaga ko Klein mo e manatu mooli haana he tala ke he moui. *

8. Lagomatai fēfē he 1 Peteru 5:6 a tautolu ke kitia kua fakafiafia he fakatokolalo a Iehova?

⁸ Ko e kakano aoga lahi ma tautolu ke feaki e mahani fakatokolalo ha kua fakafiafia ai a Iehova. Talahau fakamaali he aposetolo ko Peteru e mena nei. (Totou 1 Peteru 5:6.) He hagaao ke he tau kupu ha Peteru, ko e tohi “Come Be My Follower” ne pehē: “Kua tuga e kona e mahani fakatokoluga. Ko e tau lauiaaga kua hagahaga kelea lahi. Ti ko e mahani fakatokoluga kua fakakite e nakai aoga he tagata iloilo lahi ke he Atua. Ka ko e fakatokolalo kua maeke ke aoga lahi e tagata ki a Iehova. . . . To fiafia a [Ia] . . . he palepale a koe ha ko e fakatokolalo haau.” * Ko e mena ne mua atu e uho ke taute e tautolu ko e fakafiafia e loto ha Iehova!​—Fakatai 23:15.

9. Futia fēfē he mahani fakatokolalo e falu tagata ki a tautolu?

⁹ He nakai ni fakafiafia a Iehova, kua moua e tautolu loga e fua mitaki ka feaki e mahani fakatokolalo. Futia he mahani fakatokolalo e falu tagata ki a tautolu. Ke maama e kakano, tuku e koe a koe ke he tuaga he falu. (Mata. 7:12) Tokogahoa a tautolu kua fiafia he fehagai mo e tau tagata ne fakaohooho tumau e tau puhala ha lautolu ni mo e fakaheu ke talia e tau manatu he falu. Kehe mamao ai, logona e tautolu e fiafia he fehagai mo e tau matakainaga ha tautolu he fakakite e lautolu kua “feofanaki, . . . fakaalofa ke he tau matakainaga, . . . hofihofi noa e fakaalofa, kia mahani [“fakatokolalo,” NW].” (1 Pete. 3:8) Ka futia a tautolu ke he tau tagata pihia, to liga futia a lautolu ki a tautolu ka fakatumau a tautolu ke mahani fakatokolalo.

10. Fakamukamuka fēfē he mahani fakatokolalo e tau momoui ha tautolu?

 ¹⁰ Fakamukamuka foki he mahani fakatokolalo e tau momoui ha tautolu. Mooli, liga mailoga e tautolu e tau mena he moui ne tuga kua nakai hako po ke tonu. Talahau he patuiki pulotu ko Solomona: “Kua kitia e au e tau fekafekau kua heke solofanua, ka ko e tau iki kua o ai he kelekele po ke tau fekafekau.” (Fakama. 10:7) Ko lautolu ne lahi e lotomatala kua nakai moua tumau e lilifu. Ka ko lautolu ne tote e lotomatala ne moua e lilifu he falu magaaho. Pete ia, kua talahau e Solomona kua pulotu ma tautolu ke fehagai mo e tuaga mooli ka e nakai hogohogo manava ke he tau tutūaga kelea. (Fakama. 6:9) Ka fakatokolalo a tautolu, to mukamuka lahi a tautolu ke talia e tuaga he moui, ka e nakai ke he tau mena kua manatu e tautolu.

11. Lata ke tali atu fēfē a tautolu ka moua e fakatonuaga?

¹¹ He tau aho takitaha kua loga e magaaho ke fakakite e tautolu e fakatokolalo. Manamanatu la ke he falu a tuaga. Ka moua e tautolu e fakatonuaga. Lata a tautolu ke manatu, ka fai tagata ne lali ke foaki e fakatonuaga ki a tautolu, liga kua lahi mahaki e hehē ka e nakai mailoga e tautolu. He tau magaaho pihia, liga mafiti a tautolu ke fakaheu e fakatonuaga. Liga tuhituhi e tautolu e tagata ne talahau ai po ke puhala ne talahau aki e ia. Kaeke ke fakatokolalo a tautolu, to eketaha a tautolu ke liu moua e aga hako.

12. Hagaao ke he Tau Fakatai 27:5, 6, ko e ha kua lata a tautolu ke loto fakaaue ke he tagata kua foaki ki a tautolu e fakatonuaga? Fakatai.

¹² Loto fakaaue e tagata fakatokolalo ke he fakatonuaga. Ke fakatai: Manamanatu ko koe he feleveiaaga Kerisiano. He oti e tutala mo e falu matakainaga, taha ia lautolu ne uta a koe ke he mafoa ti tala atu ki a koe kua fai vala mena kai he nifo haau. Mooli to logona e koe e fuafuakelea. Ka e nakai kia loto fakaaue foki a koe ha kua fakailoa atu pihia e ia ki a koe? Liga amanaki a koe kua fai tagata ne tala atu tuai ki a koe! Pihia foki, lata a tautolu ke fakatokolalo he loto fakaaue ke he matakainaga ne loto malolō ke foaki ki a tautolu e fakatonuaga ka lata ia mo tautolu. Onoono a tautolu ke he tagata ia ko e kapitiga ha tautolu, ka e nakai ko e fī ha tautolu.​—Totou Tau Fakatai 27:5, 6; Kala. 4:16.

13. Fakakite fēfē e tautolu e fakatokolalo ka moua he falu e tau kotofaaga?

¹³ Ka moua he falu e tau kotofaaga. “Ka kitia e au e falu ne moua e tau kotofaaga,  manamanatu au he falu mogo ko e ha ne nakai kotofa au,” he ui he motua ko Jason. Kua logona hifo pihia nakai a koe? Nakai hepe ke “foli” ma e tau kotofaaga lalahi. (1 Timo. 3:1) Latatonu a tautolu ke puipui e tau manamanatuaga ha tautolu. Ka nakai fakaeneene a tautolu, to fakaatā e tautolu e fakatokoluga ke tupu he tau loto ha tautolu. Ma e fakatai, ko e matakainaga taane Kerisiano kua kamata ke manamanatu ko ia ne latatonu lahi ma e kotofaaga pauaki. Po ke hoana Kerisiano kua liga manamanatu, ‘Ko e taane haaku kua latatonu ka fakatatai ki a mena mo mena!’ Kaeke ke fakatokolalo mooli a tautolu to kalo kehe a tautolu he aga fakatokoluga pihia.

14. Ko e heigoa kua fakaako e tautolu mai he puhala ne tali atu a Mose he moua he falu e tau kotofaaga?

¹⁴ Fakaako a tautolu mai he puhala ne tali atu a Mose he moua he falu e tau kotofaaga. Loto fakaaue a Mose ke he kotofaaga haana he takitaki e motu ha Isaraela. Fēfē e tali atu ha Mose he mogo ne fakaatā e Iehova e falu ke taute e falu matagahua haana? Nakai mahekeheke a ia. (Nume. 11:24-29) He fakafili e tau tagata, ne fakatokolalo a ia he fakaatā e falu ke lagomatai e falu matagahua fakafili haana. (Esoto 18:13-24) Kakano he mena nei to holo mitaki e gahua ma e tau Isaraela ne kotofa a ia ke fakafili. He puhala ia, nakai tuku fakamua e Mose e tau kotofaaga haana ke he tau momoui he falu. Ko e fakafifitakiaga mitaki mooli ma tautolu! Manatu e tautolu kaeke ke aoga mooli a tautolu ki a Iehova, lata e fakatokolalo ha tautolu ke mahomo hake he lotomatala ha tautolu. Pete “kua tokoluga ni a Iehova, ka kua fioia e ia e tagata fakatokolalo.”​—Sala. 138:6.

15. Ko e heigoa e tau tutūaga foou ne fehagai e tokologa ki ai?

¹⁵ Ka fehagai a tautolu mo e tau tutūaga foou. He tau tau kua mole, tokologa ne leva e fekafekau kua hiki ke he taha kotofaaga foki.  Ma e fakatai, he 2014 ko e tau leveki faahimotu mo e tau hoana ha lautolu ne uiina ke fekafekau he taha puhala gahua mau foki. Kamata he tau ia foki, ko e tau leveki takaiaga kua nakai liu ke taute e kotofaaga ha lautolu ka tū e 70 e tau tau he moui. Ko e tau matakainaga taane ne 80 e tau tau he moui po ke motua atu kua nakai liu ke fekafekau i loto he fakapotopotoaga ko e leveki he kau he tau motua. Pihia foki he tau tau loga kua mole, tokologa he magafaoa Peteli ne liu kotofa ke he fonua. Falu ne fakaoti e gahua mau pauaki ha ko e tau lekua he malolō tino, tau matagahua he magafaoa, po ke tau tutūaga fakatagata.

16. Fakakite fēfē he tau matakainaga ha tautolu e fakatokolalo he hikihiki ke he tau tutūaga foou ha lautolu?

¹⁶ Ko e tau hikihikiaga ia kua nakai mukamuka ke taute he tau matakainaga nei. Maaliali ai, kua fiafia lahi a lautolu ke he kotofaaga fakamua ne leva e taute e lautolu. Falu ne “maanu” ha ko e hikihiki ke he tau tutūaga foou ha lautolu. Ka e fai magaaho ti maeke a lautolu ke hikihiki. Ko e ha? Mua atu ke he tau mena oti, ko e fakaalofa ha lautolu ki a Iehova. Iloa e lautolu kua tukulele a lautolu ke he Atua ka e nakai ke he gahua, matahigoa, po ke kotofaaga. (Kolo. 3:23) Fiafia a lautolu ke matutaki ke fekafekau fakatokolalo ki a Iehova he ha kotofaaga. Ne “tuku atu kia ia e tau mena oti kua fakaatukehe ai a [lautolu],” he iloa kua leveki e ia a lautolu.​—1 Pete. 5:6, 7.

17. Ko e ha kua fakaaue a tautolu kua fakamafana he Kupu he Atua a tautolu ke feaki e fakatokolalo?

¹⁷ Nakai kia fakaaue a tautolu kua fakamafana he Kupu he Atua a tautolu ke feaki e fakatokolalo? Ka feaki e tautolu e mahani mitaki nei, kua aoga ai ki a tautolu ti pihia mo e falu. Iloa e tautolu ke fehagai mo e tau paleko he moui. Mua atu ke he tau mena oti kua fakatata lahi a tautolu ke he ha tautolu a Matua he lagi. Fiafia mooli a tautolu he iloa pete ko Iehova “kua Tokoluga mo ia kua Mua ue atu,” kua fakaalofa mo e uho e tau fekafekau fakatokolalo haana ki a ia!​—Isaia 57:15.