Hagaao ke he matakupu nei kua igatia e hoa Kerisiano mo e taute e fifiliaga ka fakaatā a laua ke moua e loto manamanatu mitaki. Ke taute pihia, kua lata a laua ke manamanatu fakahokulo ke he puhala ne gahuahua e tau IUD mo e tau matapatu fakaakoaga he Tohi Tapu kua lata ke fakaaoga.

Poaki a Iehova ki a Atamu mo Eva mo e he mogo fakamui ki a Noa mo e haana magafaoa: “Kia fanau a mo e fakatokologa.” (Kenese 1:28; 9:1) Nakai talahau he Tohi Tapu kua lata he tau Kerisiano ke muitua e poakiaga nei. Ko e mena ia, igatia e hoa mo e fifiliaga ke fakaaoga po ke nakai fakaaoga taha puhala ke ua fatu he fakatote hifo e lahi he magafaoa, po ke fifili e magaaho ke fai tama a laua. Ko e heigoa e tau puhala kua lata ia laua ke manamanatu ki ai?

Lata e tau Kerisiano ke fakavē ke he tau matapatu fakaakoaga he Tohi Tapu e tau fifiliaga ke puipui ke ua fatu. Kakano haia kua nakai fakaaoga e laua e fakatōtama ko e puhala ke ua fatu. Ko e fifili ke fakatōtama ke oti e fatu, ha ko e mena ka matutaki ke fatu, to fanau mai e tama mukemuke. Nakai fakagofua he Tohi Tapu e fakatōtama ha ko e fakalilifu ke he moui. (Esoto 20:13; 21:22, 23; Salamo 139:16; Ieremia 1:5) Ka e kua e fakaaoga he koloa IUD?

He The Watchtower ha Me 15, 1979 (lau 30-31), ne kumikumi ke he matakupu nei. Laulahi he tau IUD ne fakaaoga lahi he magahala ia ne taute aki e palasetiki ti huhulu hake he nofoaga tama ke ua fatu. Fakamaama he vala tala kua nakai iloa katoatoa e gahuaaga he tau IUD ia. Tokologa e saienetisi ne pehē kua taofi he tau IUD e huhua he tagata taane ke nakai hokotia ke fakafalefale e fufua he fifine. Ka nakai fakafalefale e fufua he fifine to nakai fai tama.

Ka e ha ha i ai falu fakamooliaga ne liga fakafalefale e fufua he falu mogo. Ko e fufua foou ne fakafalefale ne liga tupu he Fallopian tube (kehe e puhala ne fatu) po ke liga holo atu e fufua ia ke he nofoaga tama. Ka hoko ke he nofoaga tama to taofi he IUD e fufua fakafalefale ke ua tupu i loto he alo he nofoaga tama, ti nakai fatu ai. Tatai e mena nei mo e fakatōtama. Fakahiku he vala tala: “Ko e Kerisiano fakamooli ne manamanatu lahi ke he puhala ke fakaaoga e IUD kua lata ke onoono fakahokulo ke he vala tala ia he fakavē ai ke he Tohi Tapu ne fakalilifu e tapu he moui.”​—Salamo 36:9.

Ka e tali mai he 1979 he mogo ne lomi e vala tala ia, kua loga tuai e fakaholoaga fakaekekafo mo e fakasaiene.

Ua foki e vahega IUD mogonei. Ko e taha vahega kua putoia e kopa ti kua fakaaoga lahi i United States tali mai he 1988. Taha vahega foki ne fakatoka mai e hormone ti kamata ke sela ai he 2001. Ko e heigoa ne iloa e tautolu ke he fakaaogaaga he tau vahega IUD ua nei?

Kopa: He fitā e talahau, kua taute he tau IUD ke uka e huhua he tagata taane ke hoko atu ke he fufua he nofoaga tama. Lafi ke he mena ia ko e tau IUD ne ha ha i ai e kopa, kua tuga ke fakahagahagakelea he kopa e huhua he tagata taane ti nakai moui po ke nakai gahuahua ai. * (Kikite matahui tala.) Hiki foki he tau IUD ia e alo he nofoaga tama.

Hormone: Ko e taha vahega IUD ne ha ha i ai e hormone ne tuga kua moua ke he tau tegavai  puipui ke ua fatu. Ko e gahuahuaaga he tau IUD nei ne tuga e tau IUD tuai ka kua fakatoka ai foki e hormone ki loto he nofoaga tama. Ma e falu fifine, kua taofi he mena nei a lautolu ke fakafalefale po ke fakatoka e fufua. Ka nakai fakatoka e fufua to nakai fakafalefale ai. Fakaaleale foki he tau IUD nei e alo he nofoaga tama. * (Kikite matahui tala.) Lafi ki ai, fakamatolu he mena ia e galugalu he cervix, ne taofi e huhua he tagata taane ke ua hoko ki loto he matamaga ke he nofoaga tama.

Fitā he talahau ko e tau vahega IUD ua nei ne tuga ke hiki e alo he nofoaga tama. Kakano ai ka fakafalefale e fufua he fifine, to liga hu atu ai ke he nofoaga tama ka e nakai mau ai ha kua nakai mitaki e alo ia. To fakaoti he mena ia e fatu he mogo ne kamata ai. Ka e talitonu e tau saienetisi na lavea ke tupu e mena nei, ti liga tupu foki he mogo ka fakaaoga e tau tegavai ke puipui ke ua fatu.

Ti nakai fai tagata kua iloa tonu ko e tau IUD he kopa po ke hormone kua nakai fakaatā e fufua ke fakafalefale. Ka ko e kumikumi fakasaiene ne fakakite ko e gahuahuaaga he tau IUD ia he puhala ne talahau i luga, kua puipui e fufua he fakafalefale ti lavea ai ke maeke he fifine ke fatu.

Ko e hoa Kerisiano ne manako ke fakaaoga e IUD kua maeke ke fakatutala e mena nei mo e ekekafo ha laua. Maeke he ekekafo ke tala age ki a laua e tau vahega IUD ne kua fai he matakavi ne nonofo ai a laua ti pihia mo e tau lagomataiaga po ke tau hagahagakelea ke he hoana. Nakai lata e hoa ke amanaki po ke fakaatā ha tagata, pihia foki mo e ekekafo ke fifili e mena ka taute e laua. (Roma 14:12; Kalatia 6:4, 5) Ko e fifiliaga ni ha laua anei kua lata ke taute tokoua ko e hoa. Ko e foliaga ha laua kua lata ke fakafiafia e Atua mo e moua e loto manamanatu meā.​—Fakatatai 1 Timoteo 1:18, 19; 2 Timoteo 1:3.