Kia Fanogonogo ke he Mena kua Talahau Mai he Agaga
Kia Fanogonogo ke he Mena kua Talahau Mai he Agaga
“To logona foki he tau teliga ha mutolu e kupu ki tua ha mutolu, ka afe age a mutolu ke he fahi matau po ke afe age a mutolu ke he fahi hema, kua pehe mai, Ko e puhala hanai ke o ai a mutolu.”—ISAIA 30:21.
1, 2. Kua fakamatutaki fefe a Iehova mo e tau tagata tali mai he fakamauaga tuai?
KO E aelani ko Pueto Riko ko e kaina he kapiniu hulu fakaataata letio ne lahi mahaki mo e mitaki lahi he lalolagi. Ke he tau hogofulu tau, kua amanaki e tau saienetisi ke fai ogo mai he tau mena momoui i fafo he lalolagi, he fakaaoga e kanavaakau makimaki nei. Ka kua nakai fai ogo ne kua logona. Pete ia, kua ha ha ai e tau ogo logona maaliali mai i fafo he takatakaiaga he tau tagata ti kua maeke he taha ia tautolu ke moua he taha magaaho ni—ka e nakai fakaaoga ha kavanaakau halavihu. Kua moua mai e tau ogo nei he Punaaga tokoluganea ke he ha moui i fafo he lalolagi ne tuaha noa ki ai. Ko hai e Punaaga he tau matutakiaga pihia, mo e kua logona e hai? Ko e heigoa ne talahau he tau ogo ia?
2 Kua tokai he Tohi Tapu e tau fakamauaga loga he magaaho ne logona he tau teliga he tagata e tau ogo faka-Atua. Falu magaaho ko e tau ogo nei kua lautaki he tau mena momoui fakaagaga ne eke mo tau uta fekau he Atua. (Kenese 22:11, 15; Sakaria 4:4, 5; Luka 1:26-28) Ti kua tolu ai e magaaho ne logona ai e higoa a Iehova. (Mataio 3:17; 17:5; Ioane 12:28, 29) Kua vagahau foki e Atua he puhala he tau perofeta tagata, ne tokologa ia lautolu ne tohi hifo e tau mena ne omoi he agaga hana ke talahau. He vaha nei, kua ha ia tautolu e Tohi Tapu, katoa mo e tau fakamauaga he tau fakamatutakiaga loga nei, pihia foki mo e tau fakaakoaga a Iesu mo e hana tau tutaki. (Heperu 1:1, 2) Moli kua fakafano mai e Iehova e tau fakailoaaga ke he hana tau tagata.
3. Ko e heigoa e kakano he tau ogo he Atua, mo e heigoa kua amanaki mai ki a tautolu?
3 Ko e tau ogo omoi mai nei he Atua kua temotemoai e talahauaga hagaao ke he lalolagi mo e lagi katoatoa. Kua tuloto atu e tau ogo ia ke he tau mena mua e aoga ka lauia ai e tau moui ha tautolu he mogonei mo e vaha anoiha. (Salamo 19:7-11; 1 Timoteo 4:8) Ne fakaaoga e Iehova e tau ogo ia ke fakamatutaki hana finagalo mo e foaki ki a tautolu hana takitakiaga. Ko e taha puhala ia ne kua fakamoli ai e tau kupu he perofeta ko Isaia: “To logona foki he tau teliga ha mutolu e kupu ki tua ha mutolu, ka afe age a mutolu ke he fahi matau po ke afe age a mutolu ke he fahi hema, kua pehe mai, Ko e puhala hanai ke o ai a mutolu.” (Isaia 30:21) Kua nakai toho e Iehova a tautolu ke fanogonogo ke he “kupu” hana. Ko e fifiliaga ni ha tautolu a ia ke muitua ke he takitakiaga he Atua mo e o he puhala hana. Ha ko e kakano ia ne tomatoma he tau Tohiaga Tapu a tautolu ke fanogonogo ke he tau matutakiaga mai ia Iehova. I loto he tohi a Fakakiteaga, kua kitia ke laga fitu e fakamafanaaga ke ‘fanogonogo ke he mena kua talahau mai he Agaga.’—Fakakiteaga 2:7, 11, 17, 29; 3:6, 13, 22.
4. Kua tonu kia he vaha ha tautolu ke amanaki ke matutaki fakahako mai e Atua ki a tautolu mai he lagi?
4 He vaha nei, kua nakai vagahau fakahako mai a Iehova he pulagi ki a tautolu. Pihia foki ni he vaha Tohi Tapu, ko e tau fematutakiaga faka-Atua nei kua fa lavea ni, falu mogo kua fai senetenari he mole. Tali mai he fakamauaga tuai, ne fa fematutaki na Iehova mo e tau tagata hana ke he puhala loa. Tuga he vaha ha tautolu. Kia onoono atu a tautolu ke he tau puhala tolu ne fakamatutaki mai a Iehova ki a tautolu he vaha nei.
“Tau Tohi Oti Kana Mai he Agaga”
5. Ko e heigoa e kanavaakau ne mua he fakamatutakiaga a Iehova he vaha nei, mo e aoga fefe a tautolu mai ai?
5 Ko e kavanaakau ne mua he fakamatutakiaga he vahaloto he Atua mo e tau tagata ko e Tohi Tapu. Kua mai ni he Atua, mo e tau mena oti i ai kua lata ke aoga moli ki a tautolu. (2 Timoteo 3:16) Kua puke e Tohi Tapu he tau fakataiaga he tau tagata moli ne fakagahuahua e ataina ha lautolu ke fifili ke fanogonogo ke he leo a Iehova po ke nakai. Kua fakamanatu he tau fakataiaga pihia a tautolu ke mailoga ko e ha ne lata ke fanogonogo ke he mena ne talahau mai he agaga he Atua. (1 Korinito 10:11) Kua tokai foki he Tohi Tapu e pulotu kua lata, ti mai ki a tautolu e fakatonuaga ma e tau magaaho ka fakafehagai a tautolu mo e tau fifiliaga he moui. Ti tuga kua haia e Atua i tua ha tautolu, kua vagahau ke he tau teliga ha tautolu e tau kupu: “Ko e puhala hanai ke o ai a mutolu.”
6. Ko e ha ne tokoluganea ai e Tohi Tapu ke he falu a tohi?
6 Ke logona e mena ne talahau he agaga he puhala he tau lau he Tohi Tapu, kua lata ia tautolu ke totou tumau ai. Ko e Tohi Tapu nakai koenaia ko e tohi ne mitaki lahi e puhala ne tohia ai, mahuiga, mo e ko e taha tohi ne moua he vaha nei. Ko e Tohi Tapu kua mai he agaga mo e tokai e tau manatu he Atua. Ne talahau he Heperu 4:12: “Ko e kupu he Atua kua moui ia, mo e gahua malolo, kua mua foki hana matila ke he tau pelu oti kana kua matila fakafahiua, kua tuina foki ato vevehe tuai ai e loto mo e agaga, ko e tau fatia mo e tau uho hui, kua fakafili foki e tau manatu mo e tau fakafiliaga he tau loto.” He totou e tautolu e Tohi Tapu, kua tuina e fakamaamaaga hana ki loto he tau manatu mo e tau omoomoiaga ha tautolu ke tuga e pelu, kua fakakite ai e puhala ka fakatatai e tau momoui ha tautolu ke he finagalo he Atua.
7. Ko e ha kua lata lahi ke totou e Tohi Tapu, mo e kua fakamalolo a tautolu ke laga fiha e totou ki ai?
7 Kua maeke e “tau manatu mo e tau fakafiliaga” ke hikihiki he fai magaaho ka mole, mo e hufia ai a tautolu he tau mena tutupu he moui nei—nukua mitaki lahi mo e uka lahi. Kaeke nakai kumikumi tumau a tautolu ke he Kupu he Atua, ko e tau manatu, tau aga, mo e tau logonaaga ha tautolu to nakai fakatatau atu ke he tau matapatu fakaakoaga he mahani Atua. Ko e mena ia, ne tomatoma mai e Tohi Tapu ki a tautolu: “Kia kamatamata e mutolu a mutolu, po kua ha ha i ai a mutolu ke he tua; kia kumikumi hifo a mutolu kia mutolu.” (2 Korinito 13:5) Ka fakatumau a tautolu ke logona e mena ne talahau mai he agaga, kia oma e tautolu e fakatonuaga ke totou e Kupu he Atua he tau aho oti.—Salamo 1:2.
8. Ko e heigoa e tau kupu he aposetolo ko Paulo ne lagomatai a tautolu ke kumikumi hifo ki a tautolu ni hagaao ke he totou he Tohi Tapu?
8 Ko e fakamanatuaga aoga lahi ma lautolu ne totou e Tohi Tapu ko e mena nei: Kia fakaata fakalahi taha magaaho ke fakatatai ke he mena ne totou e koe! He lali ke fakatatai ke he fakatonuaga ke totou e Tohi Tapu he tau aho oti, kua nakai manako a tautolu ke totou fakaave e tau veveheaga ka e nakai maama e mena ne totou e tautolu. Pete kua lata ke totou tumau e Tohi Tapu, ko e omoomoiaga ha tautolu kua nakai ni ke fakatatau atu ke he setulu; kua lata ia tautolu ke manako moli ke ako hagaao ki a Iehova mo e hana tau finagalo. Ha ko e mena nei, liga kua lata ia tautolu ke fakaaoga fakamitaki e tau kupu nei he aposetolo ko Paulo ke taute e kumikumiaga fakatagata. He tohia ke he tau katofia Kerisiano, ne pehe a ia: “Kua fakatokotui ai au ke he Matua he Iki ha tautolu, . . . kia foaki e ia kia mutolu . . . kia nofo mau a Keriso ke he tau loto ha mutolu ke he tua, kua mauokafua a mutolu, mo e fakave ke he fakaalofa. Kia maeke ai ke iloa tonuhia e mutolu katoa mo e tau tagata tapu oti kana, po ke heigoa e laulahi, mo e loa, mo e hokulo, mo e tokoluga. Kia iloa foki e lahi ue atu he fakaalofa a Keriso kua nakai maeke ke iloa, kia fakapuke a mutolu ke he puke katoa he Atua.”—Efeso 3:14, 16-19.
9. Maeke fefe ia tautolu ke feaki mo e fakahokulo ha tautolu a manako ke ako mai ia Iehova?
9 Moli, nakai ko e aga pauaki he falu ia tautolu ke olioli ke totou, pete ia kua makutu falu he totou. Ka e pete ni ko e tau mahani takitokotaha ha tautolu, kua lata ia tautolu ke feaki mo e fakahokulo ha tautolu a manako ke ako mai ia Iehova. Ne fakamaama he aposetolo ko Peteru kua lata ia tautolu ke moua e manako lahi ma e iloilo he Tohi Tapu, mo e mailoga e ia kua lata ke feaki hake e manako pihia. Ne tohia e ia: “Kia manako lahi a mutolu, tuga e tau tama mukemuke kito fanau, ke he puke huhu he kupu nakai fakavai, kia tutupu ai a mutolu.” (1 Peteru 2:2) Kua lata e akonaki fakatagata ane mai “kia manako lahi” ke fakaako e Tohi Tapu. Tuga ni ka feaki e tautolu e manako ma e mena kai fou he mole e kai lagaloga ki ai, ko e aga ha tautolu ke he totouaga mo e fakaakoaga kua maeke ke hiki ke he mitaki ane mai ke akonaki ni e tautolu a tautolu ke muitua ke he fakaholoaga mau.
“Tau Mena Kai ke he Tau Magaaho”
10. Ko hai ne feaki hake e “fekafekau fakamoli mo e loto matala,” mo e fakaaoga fefe e Iehova a lautolu he vaha nei?
10 Ko e taha puhala ne fakaaoga e Iehova ke vagahau ki a tautolu he vaha nei kua fakakite e Iesu he Mataio 24:45-47. Kua vagahau ai a ia hagaao ke he fakapotopotoaga Kerisiano kua fakauku he agaga—ko e “fekafekau fakamoli mo e loto matala” ke foaki e “tau mena kai [fakaaaga] ke he tau magaaho.” Ko e tau tagata takitaha, ko lautolu he vahega nei ko e “tau fekafekau” ha Iesu. Ko lautolu nei, katoa mo e “moto tagata tokologa” he “mamoe kehe,” kua moua e fakamaloloaga mo e takitakiaga. (Fakakiteaga 7:9; Ioane 10:16) Kua loga e tau mena kai nei he magaaho kua hoko mai he puhala he tau tohi lolomi, tuga e Ko e Kolo Toko, ko e Awake!, mo e falu a tohi foki. Kua lafi mai foki e tau mena kai fakaagaga he puhala he tau lauga mo e fakatataaga he tau fono, tau toloaga, mo e tau feleveiaaga he fakapotopotoaga.
11. Fakakite fefe e tautolu e omaoma ke he mena ne talahau mai he agaga he puhala he “fekafekau fakamoli mo e loto matala”?
11 Ko e tau fakailoaaga ne foaki he “fekafekau fakamoli mo e loto matala” kua talaga ke fakamalolo aki ha tautolu a tua mo e fakaako aki ha tautolu a tau loto manamanatu. (Heperu 5:14) Ko e fakatonuaga pihia kua fakalaulahi ke igatia e tagata ke taute e fakagahuahuaaga fakatagata. Mai he taha magaaho ke he taha magaaho, kua moua foki e tautolu e fakatonuaga ne fakafehagai mo e tau vala kehekehe he mahani ha tautolu. Ti ko e heigoa e aga kua lata ia tautolu ke moua kaeke kua fanogonogo moli a tautolu ke he mena ne talahau mai he agaga he puhala he vahega fekafekau? Ne tali he aposetolo ko Paulo: “Kia omaoma a mutolu ke he tau takitaki ha mutolu, mo e fifitaki a mutolu ki ai.” (Heperu 13:17) Moli, ko e tau tagata oti ne putoia ke he fakaholoaga nei ko e tau tagata nakai mitaki katoatoa. Ka kua fiafia agaia a Iehova ke fakaaoga hana tau fekafekau, pete kua nakai mitaki katoatoa, ke takitaki a tautolu he vaha fakahiku nei.
Takitaki Mai he Loto Manamanatu ha Tautolu
12, 13. (a) Ko e heigoa falu punaaga he takitakiaga ne foaki e Iehova ki a tautolu? (e) Ko e heigoa e fakaohoohoaga mitaki ne kua foaki he loto manamanatu ti pihia foki ke he tau tagata ne nakai ha ha ai e iloilo tonu he Kupu he Atua?
12 Kua foaki e Iehova ki a tautolu taha punaaga he takitakiaga—ha tautolu a loto manamanatu. Ne tufuga e ia e tagata katoa mo e maamaaga ke he hako mo e hepe. Ko e vala pauaki a ia ha tautolu. I loto he hana tohi ke he tau Roma, ne fakamaama he aposetolo ko Paulo: “Ko e mena ka eke noa he tau motu kehe nakai ha ha i ai e fakatufono, e tau mena kua lata mo e fakatufono, pete ni he nakai ha i ai e fakatufono, kua eke a lautolu mo fakatufono kia lautolu. Ko lautolu haia kua fakakite mai ai e gahua he fakatufono kua tohi ke he tau loto ha lautolu, kua fakamoli foki ha lautolu e tau loto manamanatu, kua fefakakeleāki foki, po ke fefakatonuaki ha lautolu a tau manatu.”—Roma 2:14, 15.
13 Ko e tokologa ne nakai iloa a Iehova kua maeke ke fakatatau ha lalu tau manatu mo e tau gahua mo e tau matapatu fakaakoaga mahani Atua ke he mena kua hako mo e hepe. Ke tuga kua logona e lautolu e leo fanafana mai loto ke takitaki a lautolu ke he puhala hako. Ti kaeke kua tupu moli e mena ia ki a lautolu ne nakai ha ha ai e iloilo tonu he Kupu he Atua, kua mua atu fefe mogoia e vagahau he leo mai loto ke he tau Kerisiano moli! Moli ni, ko e loto manamanatu he Kerisiano ne feaki he iloilo tonu he Kupu he Atua mo e fakatatau ke he agaga tapu a Iehova kua maeke ke foaki e takitakiaga mauokafua.—Roma 9:1.
14. Maeke fefe he loto manamanatu fakaako he Tohi Tapu ke lagomatai a tautolu ke muitua ke he takitakiaga he agaga a Iehova?
14 Ko e loto manamanatu mitaki, ne fakaako he Tohi Tapu, ka fakamanatu mai e puhala ne manako e agaga ke o ai a tautolu. Kua ha ha ai falu magaaho ka nakai talahau fakahako mai he tau Tohiaga Tapu po ke tau tohi fakave ke he Tohi Tapu ha tautolu taha mena pauaki ka fehagai mo tautolu. Pete ni ia, kua hataki agaia mai e loto manamanatu ha tautolu ke fakaeneene a tautolu ke he tau puhala ka fakahagahaga kelea. Ke he tau mena pihia, ke fakaheu e takitakiaga he loto manamanatu ha tautolu ka liga, tuga anei, ko e fakaheu a ia he mena ne talahau mai he agaga a Iehova. Ke he taha fahi, he ako ke falanaki ke he ha tautolu a loto manamanatu fakaako faka-Kerisiano, kua maeke ia tautolu ke taute e tau fifiliaga iloilo pihia foki he magaaho ka nakai fai takitakiaga pauaki ne tohi hifo. Ka kua lata ke mauloto, ka nakai fai matapatu fakaakoaga, pule, po ke fakatufono faka-Atua ne foaki mai, kua nakai mitaki ke peehi e fifiliaga he ha tautolu a loto manamanatu ke he tau katofia Kerisiano ha tautolu ne kua hagaao ni ke he tau lekua fakatagata.—Roma 14:1-4; Kalatia 6:5.
15, 16. Ko e heigoa ka fakamalona aki e loto manamanatu ha tautolu, mo e maeke fefe a tautolu ke puipui mai neke tupu e mena ia?
15 Ko e loto manamanatu mea ne fakaako he Tohi Tapu ko e mena fakaalofa mitaki mai he Atua. (Iakopo 1:17) Ka kua lata ia tautolu ke puipui e mena fakaalofa mitaki nei mai he tau fakaohoohoaga keukeu kaeke ke gahuahua mitaki ai ke tuga e kanavaakau haofia mitaki he mahani. Ko e tau aga mo e tau mahani fakamotu, mo e tau mahani mau ne fepakaki mo e tau tutuaga he Atua kua maeke, ka muitua ki ai, ke fakamalona aki e loto manamanatu ha tautolu ati mahala mogoia ke omoi a tautolu ke he puhala hako. Ti liga nakai maeke a tautolu ke fifili fakamitaki e tau mena mo e liga fakahehe ni e tautolu a tautolu ke talitonu kua mitaki e mena kelea.—Fakatatai Ioane 16:2.
16 Kaeke fakatumau a tautolu ke fakaheu e tau hatakiaga he loto manamanatu ha tautolu, to lolelole fakahaga e leo hana ato hokotia a tautolu ke loto mao po ke nakai malutulutu. Ne vagahau e salamo hagaao ke he tau tagata pihia he magaaho ne talahau e ia: “Kua gako ha lautolu a tau loto tuga ne gako.” (Salamo 119:70) Ko e falu ne fakaheu e omoiaga he loto manamanatu ha lautolu ti kua nakai maeke ke manamanatu mitaki. Kua nakai tuai takitaki he tau matapatu fakaakoaga he mahani Atua a lautolu mo e kua nakai maeke ke taute e tau fifiliaga hako. Ti ke kalo mai he tuaga pihia, kua lata ia tautolu ke mautali ke he tau takitakiaga he loto manamanatu faka-Kerisiano ha tautolu pihia ni ka eke kua tote e lekua.—Luka 16:10.
Fiafia a Lautolu ne Fanogonogo mo e Omaoma
17. He fanogonogo a tautolu ke he ‘kupu i tua ha tautolu’ mo e omaoma ke he loto manamanatu fakaako he Tohi Tapu ha tautolu, to fakamonuina fefe a tautolu?
17 He fakatu e tautolu e puhala fanogonogo ke he ‘kupu i tua ha tautolu’—tuga ne foaki mai he puhala he tau Tohiaga Tapu mo e fekafekau fakamoli mo e loto matala—mo e he omaoma a tautolu ke he tau fakamanatuaga he loto manamanatu fakaako he Tohi Tapu ha tautolu, to fakamonuina e Iehova a tautolu aki hana agaga. Ko e agaga tapu mogoia, ka fakamahino ha tautolu a lotomatala ke moua mo e maama e mena ne talahau e Iehova ki a tautolu.
18, 19. Maeke fefe e takitakiaga a Iehova ke lagomatai a tautolu ke he ha tautolu a fekafekauaga mo e ke he ha tautolu a moui fakatagata?
18 To fakamalolo foki he agaga a Iehova a tautolu ke fakafehagao mo e tau tutuaga uka aki e pulotu mo e malolo. Tuga e mena ne tupu ke he tau aposetolo, kua maeke he agaga he Atua ke omoi e tau manamanatuaga ha tautolu mo e lagomatai a tautolu ke fakatumau ke gahua mo e vagahau fakatatau atu ke he tau matapatu fakaakoaga he Tohi Tapu. (Mataio 10:18-20; Ioane 14:26; Gahua 4:5-8, 13, 31; 15:28) Ko e fakalatahaaga he agaga a Iehova mo e ha tautolu ni a tau laliaga fakatagata ka fakakautu a tautolu he taute e tautolu e tau fifiliaga ne mua e aoga he moui, mo e mai ki a tautolu e malolo ke muitua ke he tau fifiliaga ia. Ke fakatai ki ai, liga manamanatu a koe ke fakahako e puhala moui hau ke fakalahi e magaaho ma e tau mena fakaagaga. Po kua fehagaao a koe mo e tau fifiliaga kehekehe ne aoga lahi he moui, tuga e fifiliaga he hoa, he fifili fakamitaki e gahuaaga, po ke fakatau he fale. He nakai toka e tau logonaaga fakatagata ni hokoia ke taute aki e tau fifiliaga ha tautolu, kia fanogonogo a tautolu ke he mena ne talahau mai he agaga he Atua mo e fakatatau atu ke he hana takitakiaga.
19 Kua fakaaue moli a tautolu ke he tau fakamanatuaga totonu mo e tau fakatonuaga ne moua e tautolu mai he tau katofia Kerisiano, fakalataha mo e tau motua. Pete ia, kua nakai lata ia tautolu ke fakatali tumau ke he falu ke fakakite ki a tautolu e tau lekua. Kaeke iloa e tautolu e puhala pulotu ke muitua ki ai mo e ko e heigoa e tau fakahakoaga he tau aga mo e mahani kua lata ia tautolu ke taute ke fakafiafia e Atua, kia taute ai e tautolu. Ne talahau e Iesu: “Kaeke kua iloa e mutolu e tau mena nai, uhoaki a mutolu kaeke kua eke e mutolu.”—Ioane 13:17.
20. Ko e heigoa e monuinaaga ka moua e lautolu ne fanogonogo ke he ‘kupu i tua ha lautolu’?
20 Kua maali ai, ke iloa e puhala ke fakafiafia e Atua, kua nakai lata he tau Kerisiano ke logona moli e leo mai he lagi, po kua nakai lata ia lautolu ke ahiahi mai he tau agelu. Kua monuina a lautolu he ha ha ia lautolu e Kupu tohi he Atua mo e takitakiaga totonu he puhala he vahega fakauku hana he lalolagi. Kaeke omaoma fakamitaki a lautolu ke he ‘kupu i tua ha lautolu’ mo e muitua ke he takitakiaga he loto manamanatu fakaako he Tohi Tapu ha lautolu, to kautu a lautolu he taute e finagalo he Atua. Mogoia ka kitia moli e lautolu e fakamoliaga he maveheaga he aposetolo ko Ioane: “Ko e tagata kua eke e finagalo he Atua to tumau a ia tukulagi.”—1 Ioane 2:17.
Ko e Fakamanatuaga Ku
• Ko e ha ne fakamatutaki a Iehova mo e hana tau tagata tufuga?
• Maeke fefe a tautolu ke aoga mai he polokalama ke totou tumau e Tohi Tapu?
• Kua lata fefe a tautolu ke tali ke he takitakiaga mai he vahega fekafekau?
• Ko e ha kua nakai lata ia tautolu ke fakaheu e tau talahauaga he loto manamanatu ne fakaako he Tohi Tapu?
[Tau Huhu he Fakaakoaga]
[Fakatino he lau 25]
Kua nakai lata e tagata mo e tau kanavaakau halavihu ke moua e tau ogo mai he Atua
[Credit Line]
Courtesy Arecibo Observatory/David Parker/Science Photo Library
[Fakatino he lau 27]
Kua vagahau mai a Iehova ki a tautolu he puhala he Tohi Tapu mo e kakano he “fekafekau fakamoli mo e loto matala”