Kia Tua ke he Kupu Fakaperofeta he Atua!

“Ha ia tautolu foki e kupu he perofetaaga kua mua hana mauoka.”—2 PETERU 1:19.

1, 2. Ko e heigoa e perofetaaga fakamua ne tohi laia, ti ko e heigoa taha he tau huhu ne fakatu mai?

KO IEHOVA e Punaaga he perofetaaga fakamua nukua fakamau laia. He mole e agahala a Atamu mo Eva, ne tala age e Atua ke he gata: “To fakatupu e au e faitaua kia mua mo e fifine, ko e hau a [“tega mo e hana tega,” NW]; to tatuki e ia hau a ulu, ka e tatuki ni e koe hana muihui.” (Kenese 3:1-7, 14, 15) To momole atu loga e tau senetenari, ato maama katoatoa ai e tau kupu fakaperofeta ia.

² Ko e perofetaaga fakamua ia ne fakatoka mai e amaamanakiaga moli ma e tau tagata agahala. Kua fakakite he tau Tohiaga Tapu he magaaho fakamui a Satani ko e Tiapolo ko e “gata tuai.” (Fakakiteaga 12:9) Ka ko hai ka eke mo Tega ne mavehe he Atua?

Kumi e Tega

3. Fakagahuahua fefe e Apelu e tua ke he perofetaaga fakamua?

³ Nakai tuga e matua tane hana, ne fakagahuahua e Apelu mahani Atua e tua ke he perofetaaga fakamua. Ne mailoga moli e Apelu ko e liligi he toto kua lata ke ufiufi aki e agahala. Ti omoi he tua a ia ke foaki e poa manu ne kua fakamoli ke talia ke he Atua. (Kenese 4:2-4) Ka e, ko e fakamoliaga he Tega ne mavehe mai kua fakatumau ni ke eke mo mena galo.

4. Ko e heigoa e maveheaga ne age he Atua ki a Aperahamo, ti ko e heigoa kua fakakite hagaao ke he Tega ne mavehe mai?

⁴ He mole atu e 2,000 tau he vaha a Apelu, ne age e Iehova ke he tupuna ko Aperahamo e maveheaga he perofetaaga nei: “Ko e mena ia ke fakamonuina fakalahi ai e au a koe, mo e fakatokologa lahi ue atu e au hau a fanau ke tuga e tau fetu he lagi, . . . Ko e hau a fanau foki ke monuina ai e tau motu oti kana he lalolagi.” (Kenese 22:17, 18) Kua fakamatutaki he tau kupu ia ha Aperahamo mo e fakamoliaga he perofetaaga fakamua. Kua fakakite e lautolu ko e Tega ka fakaotioti e tau gahua ha Satani to kitia ke he ohi a Aperahamo. (1 Ioane 3:8) “Nakai ko e mena mahalohalo noa a [Aperahamo] mo e nakai tua ke he kupu ne talahau he Atua” ti pihia foki falu fakamoli ha Iehova fakamua ato Kerisiano ne “nakai moua e lautolu e mena ne talahaua mai.” (Roma 4:20, 21; Heperu 11:39) Ka kua tumau ni a lautolu ke he tua he kupu fakaperofeta he Atua.

5. Ki a hai ne fakamoli e maveheaga he Atua ke he Tega, ti ko e tali pihia e koe he ha?

⁵ Ne fakakite he aposetolo ko Paulo e Tega ne mavehe he Atua he magaaho ne tohi e ia: “Ne talahau mai e tau mena ne talahaua kia Aperahamo mo e taha he hana fanau; nakai pehe mai, Ko e tau fanau, tuga ne tokologa, ka e tuga ne tokotaha, pehe, Ko e taha he hau a fanau; ko Keriso ni haia.” (Kalatia 3:16) Ko e tau motu ka fakamonuina ai he Tega kua nakai putoia e tau fanau oti ha Aperahamo. Ko e tau fanau he tama tane hana ko Isamaeli mo e he tau tama tane hana mai ia Ketura ne nakai fakaaoga ke fakamonuina  e tau tagata. Ko e Tega he fakamonuina ne puhala mai he tama tane hana ko Isaako mo e mokopuna hana ko Iakopo. (Kenese 21:12; 25:23, 31-34; 27:18-29, 37; 28:14) Ne fakakite e Iakopo to omaoma e “tau motu” ki a Sailo he magafaoa a Iuta, ka kua fakamahao ni e Tega he magaaho fakamui ke he ohi a Tavita. (Kenese 49:10; 2 Samuela 7:12-16) Ne amanaki e tau Iutaia he senetenari fakamua ke he taha tagata ke hau ko e Mesia, po ke Keriso. (Ioane 7:41, 42) Ti ko e perofetaaga he Atua ke he Tega kua fakamoli he hana Tama, ko Iesu Keriso.

Kua Hau e Mesia!

6. (a) Fefe e maamaaga ha tautolu ke he perofetaaga he tau vaha tapu 70? (e) Magaaho fe mo e fefe e puhala ne “fakahiku ai e [Iesu e] tau hala”?

⁶ Ne fakamau he perofeta ko Tanielu e aoga he perofetaaga faka-Mesia. He tau fakamua a Tariu i Metai, ne mailoga e ia kua tata mai e fakaotiaga he moumouaga a Ierusalema ke 70 e tau. (Ieremia 29:10; Tanielu 9:1-4) Hane liogi a Tanielu, ne hau e agelu ko Kaperielu mo e fakakite nukua ‘fitugofulu e vaha tapu kua kotofa ke fakahiku ai e tau hala.’ To mumutu kehe e Mesia he lotouho he vaha tapu ke 70 aki. Ko e “fitugofulu e vaha tapu he tau” ne kamata he 455 F.V.N., he magaaho ne ‘fakafano mai [he patuiki Peresia ko Aretaseta I] e kupu ke liu ati a Ierusalema.’ (Tanielu 9:20-27; Moffatt; Nehemia 2:1-8) To hau e Mesia he mole e 7 e vaha tapu lafi ke he 62 e vaha tapu. Ko e tau tau 483 nei mai he 455 F.V.N. ke he 29 V.N., he magaaho ne papatiso a Iesu mo e fakauku he Atua a ia ko e Mesia, po ke Keriso. (Luka 3:21, 22) Ne ‘fakaoti e [Iesu] e agahala’ he foaki hana moui ko e lukutoto he 33 V.N. (Mareko 10:45) Ko e heigoa e tau kakano mitaki he tua ke he kupu fakaperofeta he Atua! *

7. He fakaaoga e tau Tohiaga Tapu, fakakite e puhala ne fakamoli e Iesu e perofetaaga faka-Mesia?

⁷ Ko e tua ke he kupu fakaperofeta he Atua nukua maeke ai ia tautolu ke mailoga e Mesia. Ke he loga he tau perofetaaga faka-Mesia ne fakamau he tau Tohiaga Tapu Heperu, laulahi ne hagaaki fakatonu he tau tagata tohia he tau Tohiaga Tapu Heleni Kerisiano ki a Iesu. Ke fakatai: Ne fanau he tamafine tote a Iesu i Petelehema. (Isaia 7:14; Mika 5:2; Mataio 1:18-23; Luka 2:4-11) Ne fakahola mai a ia i Aikupito, ti kelipopo ai e tau tama mukemuke he mole e fanau hana. (Ieremia 31:15; Hosea 11:1; Mataio 2:13-18) Ne uta kehe e Iesu e tau gagao ha tautolu. (Isaia 53:4; Mataio 8:16, 17) Tuga ni ne talahau tuai mai, ne fina atu a ia ki Ierusalema he punua asini. (Sakaria 9:9; Ioane 12:12-15) Ko e tau kupu he salamo ne fakamoli he mole e fakahala ha Iesu he magaaho ne tufatufa he tau kautau hana tau mena tui ia lautolu ni mo e vili ke he tau tapulu loto hana. (Salamo 22:18; Ioane 19:23, 24) Ko e moli kua nakai mapakipaki e tau hui motua ha Iesu ti tahoka ai a ia kua fakamoli foki e perofetaaga. (Salamo 34:20; Sakaria 12:10; Ioane 19:33-37) Ko e falu ni anei he tau fakataiaga gahoa he tau perofetaaga faka-Mesia ne hagaao ki a Iesu mai he tau tagata tohia Tohi Tapu ne omoomoi faka-Atua. *

Fakatokoluga e Patuiki Faka-Mesia!

8. Ko hai a Ia Mai i Tuai Hana Tau Aho, ti fakamoli fefe e perofetaaga ne fakamau ia Tanielu 7:9-14?

⁸ He tau fakamua he Patuiki Papelonia ko Pelesara, ne fakakite e Iehova ke he perofeta hana ko Tanielu e miti mo e tau fakakiteaga mua ue atu. Ne kitia fakamua he perofeta fa e manu favale lalahi. Ne kitia he agelu he Atua a lautolu ko e “tau patuiki ia ne toko fa,” ti kua fakakite ai kua fakamailoga e lautolu e tau pule malolo he lalolagi ka mumui mai. (Tanielu 7:1-8, 17) Ne kitia foki e Tanielu a Iehova, ko “ia mai i tuai hana tau aho,” ne nofo he nofoaiki lilifu ue atu. He fakafili mamahi e tau manu favale, ne utakehe e ia e tuaga pule mai ia lautolu mo e moumou e manu favale ke fa aki. Ko e tuaga pule tukulagi ki luga he “tau motu oti, mo e tau kautu, mo e tau vagahau kehekehe” ne kua kotofa “Taha kua tuga e Tama he tagata.” (Tanielu 7:9-14) Ko e perofetaaga homo ue atu ha ia ke he patuiki he “Tama he tagata,” ko Iesu Keriso, he lagi he tau 1914!—Mataio 16:13.

9, 10. (a) Ko e tau vala kehekehe he miti he tupua ne hagaao ke he heigoa? (e) To fakamaama fefe e koe e fakamoliaga he Tanielu 2:44?

 ⁹ Ne iloa e Tanielu ko e Atua ‘kua uta kehe e tau patuiki mo e kotofa foki e ia e tau patuiki.’ (Tanielu 2:21) Mo e tua ia Iehova, ko e “fakakite mai e tau mena galo,” ne fakahokohoko he perofeta e kakano he miti he patuiki Papelonia ko Nepukanesa ke he tupua lahi mahaki. Ko e tau vala kehekehe hana ne fakakite e tutu hake mo e veveli he tau pule malolo pihia he lalolagi tuga a Papelonia, Metai Peresia, Heleni, mo Roma. Kua fakaaoga foki he Atua a Tanielu ke fakamau hifo e tau mena tutupu he lalolagi ma e vaha ha tautolu mo e anoiha.—Tanielu 2:24-30.

¹⁰ “Ko e vaha he tau patuiki ia,” he talahau he perofetaaga, “to fakatu ai he Atua he lagi e kautu nakai fakaoti tukulagi; ko e kautu foki ia nakai tuku atu ai ke he taha motu, to tuki malipilipi mo e fakaotioti e tau kautu oti ia, ka ko ia to tumau tukulagi a ia.” (Tanielu 2:44) He fakahiku ai e “tau vaha he tau motu kehe” he 1914, ne fakatu he Atua e Kautu he lagi i lalo hifo he Keriso. (Luka 21:24; Fakakiteaga 12:1-5) Mai he malolo faka-Atua ko e “maka” he Kautu faka-Mesia ne hele mai he “mouga” he pule katoatoa ke he lalolagi mo e lagi katoatoa he Atua. I Amaketo to talai he maka ia e tupua mo e fakavalavala ai. Kua lauia ai e mouga he fakatufono he “lalolagi oti,” to tumau tukulagi e Kautu faka-Mesia.—Tanielu 2:35, 45; Fakakiteaga 16:14, 16. *

11. Ko e fakafaliuaga a Iesu ne fakamaama tuai mai e heigoa, ti ko e heigoa e malolo he fakakiteaga ia ki a Peteru?

¹¹ He tokaloto e pule he Kautu hana, ne tala age a Iesu ke he hana tau tutaki: “Ha ne tutu mai hinai e falu nakai hoko kia lautolu e mate, ato kitia e lautolu e Tama he tagata kua hau ke he hana kautu.” (Mataio 16:28) Ono e aho he mole, ne uta e Iesu a Peteru, Iakopo, mo Ioane ke he mouga tokoluga ne fakafaliu a ia ki mua ha lautolu. He ufitia he aolu kikila e tau aposetolo, ne fakapuloa he Atua: “Ko e haku a Tama fakahele hanā, kua fiafia au kia ia; kia fanogonogo a mutolu kia ia.” (Mataio 17:1-9; Mareko 9:1-9) Ko e kitiaaga tuai ha ia ke he lilifu he Kautu ha Keriso! Ko e mena ia ne hagaao a Peteru ke he fakakiteaga mahino mo e pehe: “Ha ia tautolu foki e kupu he perofetaaga kua mua hana mauoka.”—2 Peteru 1:16-19. *

12. Ko e magaaho pauaki he ha anei ke fakatata e tua ha tautolu ke he kupu fakaperofeta he Atua?

¹² Nakai ni putoia e “kupu fakaperofeta” i loto he tau perofetaaga he Tohiaga Tapu Heperu ke he Mesia ka e pihia foki ke he talahauaga a Iesu to hau a ia “ke he malolo, mo e lilifu.” (Mataio 24:30) Kua hakahaka he fakafaliuaga e kupu fakaperofeta hagaao ke he hauaga lilifu ue atu he Keriso he pule he Kautu. Nakai mule, ko e fakakiteaga hana he lilifu to kakano ko e moumouaga ma lautolu kua nakai tua mo e tau monuina ma lautolu kua fakagahuahua e tua. (2 Tesalonia 1:6-10) Ko e fakamoliaga he perofetaaga he Tohi Tapu kua fakakite ko e “tau aho fakamui” anei. (2 Timoteo 3:1-5, 16, 17; Mataio 24:3-14) Ko Mekaeli, ko e Iki Fakahoko Tau a Iehova, ko Iesu Keriso, kua mautali ke ta mai e fakaotiaga ke he fakatokaaga kelea nei he vaha ‘matematekelea lahi.’ (Mataio 24:21; Tanielu 12:1) Ti moli ni ko e magaaho anei ke fakatata kua ha ha ia tautolu e tua ke he kupu fakaperofeta he Atua.

Fakatumau e Tua ke he Kupu Fakaperofeta he Atua

13. Ko e heigoa ka maeke ke lagomatai a tautolu ke fakatumau e fakaalofa ha tautolu ma e Atua mo e fakatumau e tua ha tautolu ke he kupu hana?

¹³ Kua fiafia moli a tautolu he ako fakamua e tautolu hagaao ke he tau fakamoliaga ke he kupu fakaperofeta he Atua. Ka e tali mai he magaaho ia kua tote kia e tua ha tautolu mo e nakai fai fakaalofa a tautolu? Kia nakai tuga e tau Kerisiano i Efeso a tautolu ne ‘toka e lautolu e fakaalofa fakamua.’ (Fakakiteaga 2:1-4) Pete ni e leva e fekafekau ha tautolu ki a Iehova, maeke ia tautolu ke mokulu ke he tua pihia, ati kua lata ni ia tautolu ke ‘kumi fakamua ke he kautu he Atua mo e hana tututonu’ ke maeke ke tanaki e tau koloa he lagi. (Mataio 6:19-21, 31-33) Ko e fakaako Tohi Tapu fakamakutu, fakalataha tumau  ke he tau feleveiaaga Kerisiano, mo e fekafekau fakamalolo ke he fakamatala he Kautu ka lagomatai a tautolu ke fakatumau e fakaalofa ha tautolu ki a Iehova, ma e hana Tama, mo e tau Tohiaga Tapu. (Salamo 119:105; Mareko 13:10; Heperu 10:24, 25) Fakahiku ai, to fakatupuola he mena nei e tua ha tautolu ke he kupu he Atua.—Salamo 106:12.

14. Palepale fefe e tau Kerisiano fakauku ma e tua ha lautolu ke he kupu fakaperofeta ha Iehova?

¹⁴ Tuga ni he fakamoli e kupu fakaperofeta he Atua he vaha i tuai, ti maeke ia tautolu ke ha ha i ai e tua ke he tau mena kua talahau tuai mai ma e vaha anoiha. Tuga anei, ko e ha ha hinei he Keriso ke he lilifu he Kautu kua moli mogonei, ti ko e tau Kerisiano fakauku ne tua fakamoli ke hoko ke he mate kua iloa e fakamoliaga he maveheaga fakaperofeta: “Ko ia kua kautu, to foaki e au kia ia ke kai ke he akau he moui ha i loto he Parataiso he Atua.” (Fakakiteaga 2:7, 10; 1 Tesalonia 4:14-17) Ne foaki e Iesu ki a lautolu nei ne kautu e kotofaaga “ke kai ke he akau he moui” he “Parataiso he Atua” he lagi. He ha lautolu a liu tu mai mo e puhala ia Iesu Keriso, ne fakalataha a lautolu ke he moui nakai mate mo e nakai kolokolovao ne foaki e Iehova, ko e ‘patuiki tukulagi, ko ia ke moui tukulagi, ko ia kua nakai kitia, ko e Atua ne tokotaha.’ (1 Timoteo 1:17; 1 Korinito 15:50-54; 2 Timoteo 1:10) Ko e palepale mua ue atu ha ia ma e ha lautolu a fakaalofa tumau ke he Atua mo e mauokafua he tua ke he hana kupu fakaperofeta!

15. Ko hai e fakaveaga he “lalolagi fou” ne fakamau ki ai, ti ko hai ha lautolu a tau tagata fakalataha auloa?

¹⁵ Nakai leva e mole atu e fakaliu tutu mai ha lautolu kua tua fakamoli ne mamate, ke he “Parataiso he Atua,” ko lautolu ne fakauku he Isaraela fakaagaga he lalolagi ne mai ia “Papelonia ko e Maga Lahi,” ko e kautu he tau lotu fakavai. (Fakakiteaga 14:8; Kalatia 6:16) Ne fakatu e fakaveaga he “lalolagi fou” ha ko lautolu. (Fakakiteaga 21:1) Ne fanau mai e “motu,” ati talaga ai ke he parataiso fakaagaga kua tupuola ke he lalolagi oti he vaha nei. (Isaia 66:8) Ke he laulahi ha lautolu ko e tau tagata tuga e tau mamoe he Isaraela fakaagaga hane tafe mai he magaaho tonu nei, ko e “tau aho a mui.”—Isaia 2:2-4; Sakaria 8:23; Ioane 10:16 Fakakiteaga 7:9.

Ko e Vaha Anoiha he Tagata ne Talahau Tuai he Kupu Fakaperofeta he Atua

16. Ko e heigoa e tau amaamanakiaga he tau tagata lalago fakamoli ki a lautolu ne fakauku?

¹⁶ Ko e heigoa e tau amaamanakiaga he tau tagata lalago fakamoli he tau tagata fakauku? Kua  ha ha foki ia lautolu e tua ke he kupu fakaperofeta he Atua, ti fakave e amaamanakiaga ha lautolu ke he huhu atu ke he Parataiso he lalolagi. (Luka 23:39-43) To inu e lautolu i ai e “vai he moui” foaki moui mo e to moua e fakamauluaga mai he “tau lau foki he akau” ne to he tapa. (Fakakiteaga 22:1, 2) Kaeke ke ha ha ia koe e amaamanakiaga homo ue atu, kia fakatumau a koe ke fakatata e fakaalofa hokulo ma Iehova mo e tua ke he hana kupu fakaperofeta. Kia eke a koe mo taha ia lautolu ne moua e olioli lahi he moui tukulagi ke he lalolagi Parataiso.

17. Ko e heigoa e tau monuina ka putoia he moui ke he lalolagi Parataiso?

¹⁷ Kua nakai maeke he tau tagata nakai mitaki katoatoa ke fakamaama e moui he lalolagi Parataiso hane hoko mai, ka ko e kupu fakaperofeta he Atua kua foaki mai ki a tautolu e maama ke he tau monuina ne fakatoka mai ai ma e tau tagata omaoma. Ka pule ataina e Kautu he Atua mo e hana finagalo ke he lalolagi tuga ke he lagi, nakai fai tagata—nakai fai manu vale foki—ka ‘mahani kelea po ke moumou mena ai.’ (Isaia 11:9; Mataio 6:9, 10) To nonofo ai a lautolu ne mahani molu he lalolagi, mo e “fakafiafia foki e lautolu a lautolu ha ko e monuina kua lahi.” (Salamo 37:11) To nakai fai tagata hoge, ha ko e mena “to ha i ai e puke aloalolima he tau saito ke he motu, ki luga he fuga mouga; ti gatiti ai hana tau fua.” (Salamo 72:16) To nakai liu fai hihina mata foki he momoko. To galo tukulagi e gagao, ti pihia foki e mate to nakai liu fai foki. (Isaia 33:24; Fakakiteaga 21:4) Manamanatu la a koe—ka nakai fai ekekafo, nakai fai vai tului, nakai fai fale gagao po ke tau fale ulu goagoa, nakai fai mauku. Ko e tau amaamanakiaga mua ue atu ha ia!

18. (a) Ko e heigoa e fakamafanaaga ne age ki a Tanielu? (e) Ko e heigoa e “tufaaga” ha Tanielu?

¹⁸ Pihia foki to gatigati e tau tukuaga ha ko e mena to mahala e mate ke he liu tu mai. Ha ha he tagata tane tututonu ko Iopu e amaamanakiaga pihia. (Iopu 14:14, 15) Ti pihia foki e perofeta ko Tanielu, ha kua tala age he agelu ha Iehova ki a ia e fakamoliaga mafanatia: “Ko koe kia fano a koe ato hoko ke he fakatulakiaga; ha ko e mena to okioki a koe, to tu mai foki a koe ke he tufaaga hau ka hoko ke he tau aho ke fakahiku ai.” (Tanielu 12:13) Ne fekafekau a Tanielu ke he Atua mo e tua fakamoli ato mate ai a ia. Kua okioki tuai a ia mogonei ke he mate, ka to “tu mai” a ia ke he “liliu foki tutu mai a lautolu ne mahani tututonu” ke he Pule Meleniamu ha Keriso. (Luka 14:14) Ko e heigoa e “tufaaga” ha Tanielu? Ke he fakamoliaga he Parataiso, kua talahau mai he perofetaaga a Esekielu to fai matakavi e tau tagata a Iehova, pihia mo e kelekele kua vehevehe ke he puhala tonu mo e maopoopo. (Esekielu 47:13–48:35) Ti fai matakavi a Tanielu he Parataiso, ka ko e tufaaga hana i ai to mua atu e mena ka putoia mai he kelekele. To putoia ai e matakavi hana he finagalo a Iehova.

19. Ko e heigoa kua lata mo e moui ke he lalolagi Parataiso?

¹⁹ Ka e kua a koe mo e tufaaga hau? Ka ha ha ia koe e tua ke he Kupu he Atua, ko e Tohi Tapu, to ligaliga ke manako a koe ke he moui he Parataiso he lalolagi. Kua maeke foki ia koe ke manamanatu ko koe i ai, hane fiafia fakalataha ke he tau monuina loga, leveki e lalolagi, mo e fakafeleveia fiafia a lautolu mai he mamate. Ha kua lata tuai e Parataiso ma e tau tagata. Kua tufuga he Atua e hoa fakamua ke nonofo he matakavi ia. (Kenese 2:7-9) Ti manako a ia ke he tau tagata omaoma ke momoui tukulagi he Parataiso. To gahua lagotatai nakai a koe mo e tau Tohiaga Tapu ke maeke ia koe ke fakalataha mo e tau tagata piliona ka nonofo muatua ai he lalolagi Parataiso a mui? Ko koe foki i ai kaeke ke fakaalofa moli a koe ke he Matua ha tautolu he lagi, ko Iehova, mo e tua fakauka ke he kupu fakaperofeta he Atua.

[Tau Matahui Tala]

To Tali Fefe e Koe?

• Ko e heigoa e perofetaaga fakamua, mo e ko hai e Tega he maveheaga?

• Ko e heigoa falu perofetaaga faka-Mesia ne fakamoli e Iesu?

• To fakamoli fefe a Tanielu 2:44, 45?

• Ko e heigoa ne fakakite he kupu fakaperofeta he Atua ke he vaha anoiha ma e tau tagata omaoma?

[Tau Huhu he Fakaakoaga]

[Fakatino he lau 16]

Amaamanaki nakai a koe ke moui ke he lalolagi Parataiso?