Moua Mai Fe e Koe e Mafola he Loto?
Moua Mai Fe e Koe e Mafola he Loto?
Kua lahi e kehekehe he vahaloto he vaha ha tautolu mo e ha Thoreau, ne totoku he vala tala fakamua. Taha e mena ne kehe lahi he vaha nei kua nakai ku e tomatomaaga ke he puhala ke moua aki e mafola he loto. Kua foaki he tau tagata kumikumi ke he manamanatuaga mo e tau tagata tohia he tau tohi lagomatai—pihia foki e tau tala he nusipepa—e tau manatu ha lautolu. Ko e tau tomatomaaga ha lautolu kua liga lagomatai ni ke he magaaho ku; ka ke moua e tau tali ke he vaha loa, kua lata ni ke moua e tau tali hokulo. Ko e mena haia ne moua he tau tagata ne totoku he vala tala fakamua.
KUA kehekehe e tau feakiaga ha Antônio, Marcos, Gerson, Vania, mo Marcelo mo e kehekehe e tau mena vihi. Ka kua tolu e mena ne talia oti a lautolu ki ai. Ke fakamua aki, kua fai magaaho ne “kua noa foki a lautolu mo e Atua ke he lalolagi.” (Efeso 2:12) Ke ua aki, kua manako lahi a lautolu ma e mafola he loto. Mo e ke tolu aki, kua moua e lautolu oti e mafola he loto, ne kua manako a lautolu ki ai he mogo ne talia e lautolu ke fakaako Tohi Tapu mo e Tau Fakamoli a Iehova. He holo ki mua fakaagaga a lautolu, ne mailoga e lautolu kua fiafia e Atua ki a lautolu. Moli, tuga ne talahau e Paulo ko e tau Atenai he vaha hana, kua “nakai ni mamao [e Atua] mo tautolu takitokotaha.” (Gahua 17:27) Ke talitonu moli ke he mena nei, ko e mena ne mua a ia ke moua e mafola he loto.
Ko e Ha ne Temotemoai e Mafola?
Ne foaki mai he Tohi Tapu ua e matapatu kakano ne temotemoai e mafola he lalolagi—ko e mafola he loto po ke mafola he vahaloto he tau tagata. Ko e mena fakamua kua fakamaama he Ieremia 10:23: “Kua nakai ha i ai ke he tagata hana puhala, nakai ha ha he tagata kua fano ke fakatonu e mena ke fano a ia ki ai.” Kua nakai ha ha he tagata e pulotu po ke lotomatala ke pule ki a ia ni mo e nakai fai lagomatai, mo e ko e lagomatai aoga moli kua mai ni he Atua. Ko e tau tagata ne nakai kumi e takitaki he Atua to nakai ke moua e mafola tukulagi. Ko e kakano ke ua aki ne kaumahala ai e mafola kua kitia he tau kupu he aposetolo ko Ioane: “Ko e lalolagi oti ha he pule hana kua mahani kelea.” (1 Ioane 5:19) Ka noa mo e takitakiaga faka-Atua, to tumau ke fakaatukehe e tau laliaga he tagata ke moua e mafola ha ko e tau gahua he tagata nakai kitia ka kua moli—mo e malolo lahi—mo e “mahani kelea,” ko Satani.
Ha ko e tau kakano ua nei—ne nakai kumi he laulahi he tau tagata e takitaki he Atua mo e kua gahua lahi a Satani he lalolagi—ati matematekelea ai e puke tagata he lalolagi katoa. Ne fakamaama fakamitaki he aposetolo ko Paulo: “Kua oi fakalataha mo e mamahi fanau fakalataha e tau mena oti ne eke kua hoko ni ke he vaha nai.” (Roma 8:22) Ko hai ka nakai talia e fuafuaaga ia? He tau motu mahuiga ti pihia foki he tau motu mativa, kua fofo he tau mena vihi fakamagafaoa, holifono, nakai tonu, fepaaki fakatagata, nakai mauoka he ekonomiki, latau he tau magafaoa mo e he fahi motu, ekefakakelea, gagao, mo e loga atu foki e tau tagata he ha lautolu a mafola he loto.
Kavi ke Moua ai e Mafola he Loto
He magaaho ne fakaako e Antônio, Marcos, Gerson, Vania, mo Marcelo e Kupu he Atua, ko e Tohi Tapu, ne ako e lautolu e tau mena ne hiki aki e tau momoui ha lautolu. Ha kua ako e lautolu to kehe e tuaga he lalolagi a taha aho. Nakai ni ko e amaamanakiaga pulefu anei to mitaki e tau mena oti he magaaho fakahiku. Ka kua moli ni mo e kua mauokafua tonu ha kua ha ha he Atua e finagalo ma e tau tagata ti kua maeke foki ia tautolu ke olioli e finagalo ia kaeke taute e tautolu e finagalo hana. Kua fakagahuahua ai ke he tau momoui ha lautolu e tau mena ne ako e lautolu mai he Tohi Tapu, ti kua mitaki fakahaga e tau mena ma lautolu. Kua moua e lautolu e fiafia lahi mo e mafola ke he mena ne manatu a lautolu ki ai.
Kua nakai liu a Antônio fakalataha ke he tau fakaholoaga totoko mo e ke tau he gahuaaga. Iloa e ia ko e tau hikihikiaga ne ta mai he puhala ia kua fakakaupa ni mo e ke he magaaho ku. Ko e takitaki gahua fakamua nei kua ako hagaao ke he Kautu he Atua. Ko e Kautu ne liogi e totou miliona ki ai he magaaho ne totoku e lautolu e Liogi he Iki (po ke, Ha Mautolu Matua) mo e talahau ke he Atua: “Kia hoko mai hau a kautu.” (Mataio 6:10a) Ne ako e Antônio ko e Kautu he Atua ko e fakatufono moli he lagi ka ta mai e mafola moli ke he tau tagata.
Ne ako e Marcos ke fakagahuahua e fakatonuaga pulotu he Tohi Tapu ke he matakupu he fakamauaga. Ko e fua, ko e tagata politika fakamua nei kua fiafia ke liu fakalataha mo e hana hoana. Kua amanaki atu foki a ia ke he magaaho, nakai leva, to hukui he Kautu he Atua e fakatokaaga lotokai, fulukovi nei aki e fakatokaaga mitaki lahi. Kua hokulo e maamaaga hana ke he tau kupu he Liogi he Iki ne totou: “Kia eke hau a finagalo ke he lalolagi, tuga ne eke ke he lagi.” (Mataio 6:10e) He magaaho ka taute e finagalo he Atua he lalolagi, to mailoga he tau tagata e moui homo ue atu ne nakai la kitia.
Ka e kua a Gerson? Kua nakai liu a ia ke pagea fano mo e kaiha. Ko e moui he tama nofo puhala tu fakamua nei kua fai kakano ai he mogonei, ha kua fakaaoga e ia e malolo hana ke lagomatai falu ke moua e mafola he loto. Tuga ne fakakite he tau mena tutupu nei, ke fakaako e Tohi Tapu mo e fakagahuahua e tau mena ne talahau i loto ka maeke ke hiki fakalahi e moui he tagata ke he tuaga mitaki.
Mafola he Loto he Lalolagi Puke Lekua
Ko e tagata talahaua lahi mai tuai ne fakakatoatoa e finagalo he Atua ko Iesu Keriso, ti he magaaho ka fakaako he tau tagata e Tohi Tapu mo e Tau Fakamoli a Iehova, kua lahi e mena ne iloa e lautolu hagaao ki a ia. Ko e po ne fanau ai a ia, ne uhu he tau agelu e tau lologo fakaheke he Atua: “Ko e fakahekeaga, ke he Atua ni ke he tau mena i luga muatua; mo e mafola ke he lalolagi, ko e finagalo fakaalofa ke he tau tagata.” (Luka 2:14) He lahi hake a Iesu, ne kapeletu a ia ke fakamitaki e tau momoui he tau tagata. Ne maama e ia e tau logonaaga ha lautolu mo e fakakite e fakaalofa ne mua atu ma lautolu ne matematekelea mo e gagao. Mo e, ke fakalata atu ke he tau kupu he tau agelu, ne ta mai e ia taha fafatiaga he mafola he loto ki a lautolu ne mahani molu. He matahiku he hana fekafekauaga, ne tala age a ia ke he tau tutaki hana: “Kua tuku atu e au kia mutolu e monuina; ko e monuina haku ke ta atu e au kia mutolu; nakai ta atu e au kia mutolu tuga ne ta atu he lalolagi. Aua neke fakaatukehe ha mutolu a tau loto; ua matakutaku foki a mutolu.”—Ioane 14:27.
Kua mua atu a Iesu mai he tagata lagomatai hokoia. Ne fakatai e ia a ia ke he leveki mamoe, mo e fakatai e tau tutaki mahani molu hana ke he tau mamoe he magaaho ne talahau e ia: “Kua hau au kia moua e lautolu e moui, kia moua lahi ai ni. Ko au ko e leveki mamoe mitaki; kua tuku atu he leveki mamoe mitaki hana moui ke hukui aki e tau mamoe.” (Ioane 10:10, 11) Haia, kua kehe lahi mai he tau takitaki he vaha nei ne tokaga fakamua ni a lautolu ki a lautolu, ka kua foaki e Iesu hana moui ma e tau mamoe hana.
Maeke fefe a tautolu ke aoga mai he mena ne taute e Iesu? Kua tokologa ne iloa e tau kupu: “Nukua pihia e fakaalofa mai he Atua ke he lalolagi, ku ta mai ai hana Tama fuataha, kia nakai mate taha ne tua kia ia, ka kia moua e ia e moui tukulagi.” (Ioane 3:16) Ke fakagahuahua e tua ki a Iesu kua lata fakamua ke iloa a ia mo e hana Matua, ko Iehova. Kua maeke he iloilo ke he Atua mo Iesu Keriso ke takitaki ke he fakafetuiaga mitaki mo Iehova ko e Atua ka lagomatai a tautolu ke moua e mafola he loto.
Ne talahau e Iesu: “Ko e haku a tau mamoe kua fanogonogo mai ke he haku a leo, kua iloa foki e au a lautolu; kua mumui mai foki a lautolu kia au. To ta atu foki e au e moui tukulagi ki a lautolu. Nakai mamate ni a lautolu tukulagi; ti nakai maeke ni ia taha ke fofo a lautolu mai hoku lima.” (Ioane 10:27, 28) Ko e tau kupu mafanatia ha ia! Moli, kua talahau e Iesu e tau kupu ia ke teitei ke ua e afe tau he mole, ka kua lahi agaia ni e malolo he mogonei ke tuga ni he vaha ia. Kia nakai nimo kua moui mo e gahuahua agaia a Iesu Keriso, ti hane pule he mogonei mo Patuiki he Kautu he Atua he lagi. Tuga ni he magaaho ne fano hui a ia he lalolagi he tau tau loga ne mole, kua kapaletu agaia a ia hagaao ki a lautolu kua mahani molu ne manako lahi ma e mafola he loto. Mua atu, ko e Leveki Mamoe agaia a ia he tau mamoe hana. Ka muitua a tautolu ki a ia, to lagomatai e ia a tautolu ke moua e mafola he loto, ne kua putoia ai e mauokafua he amanaki ke kitia he vaha anoiha e mafola katoatoa—pihia foki e nakai favale, felakutaki, mo e holifono.
Ka kua moua moli e tau lagomatai he iloa mo e talitonu to lagomatai e Iehova a tautolu he puhala ia Iesu. Manatu nakai a Vania, ko e tama fuata agaia ne toka ki a ia e tau matagahua mamafa mo e piko kua nimo he Atua a ia? Mogonei kua iloa e Vania kua nakai tiaki he Atua a ia. Ne talahau e ia: “Iloa tuai e au ko e Atua ko e peresona moli ne ha ha ai e tau mahani mitaki ue atu. Ne omoi he fakaalofa hana a ia ke fakafano mai hana Tama ke he lalolagi ke foaki ki a tautolu e moui. Kua aoga lahi ke iloa e mena nei.”
Ne talahau mai a Marcelo kua moli e fakafetuiaga hana mo e Atua. Ne talahau he tagata manako fakafiafia tumau fakamua nei: “Kua lahi ni ke nakai iloa he tau fuata e mena ke taute, ati fakahiku a lautolu ke fakamamahi e lautolu a lautolu. Falu kua putoia ke he fakaaoga kelea he tulaki, tuga au. Manatu au to moua he tokologa e monuina,
tuga ne moua e au, he fakaako e kupu moli hagaao ke he Atua mo e hana Tama.”He puhala he kumikumi fakamitaki e Tohi Tapu, ne feaki e Vania mo Marcelo e tua malolo ke he Atua mo e mauokafua ke he fakamakai hana ke lagomatai a laua ke fehagai mo e tau mena vihi ha laua. Kaeke ke taute e tautolu e mena ne taute e laua—ke fakaako e Tohi Tapu mo e fakagahuahua e tau mena ne talahau i ai—to moua e tautolu e fafatiaga lahi he mafola he loto, tuga ne moua e laua. Ko e fakamafanaaga he aposetolo ko Paulo to hagaao moli ki a tautolu: “Aua neke fakaatukehe a mutolu ke he taha mena taha; ka kia fakailoa atu ke he Atua e tau manako ha mutolu ke he tau mena oti kana ke he liogi, mo e ole, katoa mo e fakaaue. Ko e monuina foki mai he Atua kua mua ue atu ke he tau mena oti kua manamanatu ki ai, to leveki ai e tau loto ha mutolu, katoa mo e tau manatu ha mutolu kia Keriso Iesu.”—Filipi 4:6, 7.
Kumi e Mafola Moli he Vaha Nei
Hane takitaki e Iesu Keriso e tau tagata hoge ma e kupu moli ke o ke he puhala ne takitaki atu ke he moui tukulagi he lalolagi parataiso. He takitaki e ia a lautolu ke he tapuakiaga mea he Atua, ne mailoga e lautolu e mafola tuga ia ne fakamaama i loto he Tohi Tapu: “To nonofo foki haku motu ke he mena ke monuina ai, mo e tau fale ke nakai haofia ai, mo e tau okiokihaga ke nonofo fakatekiteki ai.” (Isaia 32:18) Ka ko e kamataaga ni a ia he mafola ka olioli e lautolu he vaha anoiha. Ne totou e tautolu: “Ko e tau tagata mahani molu, to eke ma lautolu e motu; ti fakafiafia foki e lautolu a lautolu ha ko e monuina kua lahi. To eke ni e motu ma e tau tagata tututonu, to nonofo muatua ai a lautolu.”—Salamo 37:11, 29.
Ti maeke nakai ia tautolu ke moua e mafola he loto he vaha nei? E. Ka e mua atu, kua iloa moli e tautolu to fakamonuina he Atua, he vaha tata mai anoiha, e tau tagata omaoma aki e mafola ne nakai la iloa ia. Ko e ha mogoia, he ole ki a ia he puhala he liogi ke foaki ki a koe e mafola hana? Kaeke ha ha ia koe e tau mena vihi ne fofo e mafola ia koe, kia liogi tuga ne liogi he Patuiki ko Tavita: “Kua fakalahi e matematekelea he haku loto; kia uta kehe e koe au mai he tau mena ne mamahi ai. Kia kitekite mai a koe ke he haku a matematekelea mo e haku a mamahi; kia fakamagalo foki e koe haku a tau hala oti kana.” (Salamo 25:17, 18) Kia mauokafua kua logona he Atua e tau liogi pihia. Ne fakamatoho atu e ia hana lima mo e foaki e mafola ki a lautolu oti ne kumi e mafola mo e loto fakamoli. Kua fakamoli ki a tautolu: “Kua tata mai a Iehova kia lautolu oti kana ne ui atu kia ia, ko lautolu oti ne ui kia ia mo e fakamoli. Kua eke e ia e mena kua manako ki ai e lautolu kua matakutaku kia ia; to fanogonogo a ia ke he ha lautolu a kalaga atu, ti fakamoui e ia a lautolu.”—Salamo 145:18, 19.
[Blurb he lau 5]
Kua nakai ha ha he tagata e pulotu po ke lotomatala ke pule ki a ia ni mo e nakai fai lagomatai, ko e lagomatai aoga moli kua mai ni he Atua
[Blurb he lau 6]
Kua maeke he iloilo ke he Atua mo Iesu Keriso ke takitaki ke he fakafetuiaga mitaki mo Iehova ko e Atua ka lagomatai a tautolu ke moua e mafola he loto
[Fakatino he lau 7]
Ke muitua ke he fakatonuaga he Tohi Tapu ka lafi ke he mafola he moui fakamagafaoa