Skip to content

Skip to table of contents

Ko e Ha kua Lata ke Mitaki ha Tautolu a Tau Amaamanakiaga?

Ko e Ha kua Lata ke Mitaki ha Tautolu a Tau Amaamanakiaga?

Ko e Ha kua Lata ke Mitaki ha Tautolu a Tau Amaamanakiaga?

KO E mailoga e amaamanakiaga mo e moua e tau foliaga, kua foaki ki a tautolu e kakano makona. Talahau mogoia, loga e tau miti mo e tau amaamanakiaga ha tautolu kua nakai tuga e manako ha tautolu. Ko e tau fakaita kua mafuta tumau mai he moui kua taute a tautolu ke hogohogomanava ki a tautolu ni mo e falu foki. Kua kitia moli he tagata tane pulotu: “Kua mule e amaamanaki ti mamahi ai e loto.”—Tau Fakatai 13:12.

Ko e heigoa falu mena ne takitaki ke he tau logonaaga he fakaita? Gahua fefe a tautolu ke mitaki ha tautolu a tau amaamanakiaga? Lafi ki ai, ko e aoga he ha ke taute pihia e tautolu?

Tau Amaamanakiaga mo e Tau Fakaita

He mafiti e holoaga he moui he vaha nei, ko e lali lahi ha tautolu ke fakatatau atu ki ai, kua tuga ke fakatuai aki a tautolu ki tua. Ko e manako lahi ke he magaaho mo e malolo ha tautolu kua uka lahi, ti ka kaumahala a tautolu ke taute e mena kua fakatu e tautolu, kua mahani ke liu mai ni e hiku ki a tautolu ni. Kua kamata foki a tautolu ke logona kua fakaita e tautolu falu. Ko Cynthia, ko e hoana mo e matua fifine nukua iloa e tau pehiaaga he matua, kua talahau: “Ko e mena fakaita ka nakai fakahakohako tumau haku a fanau mo e logona hifo kua nakai fakamahani lahi e au a lautolu.” Ko Stephanie, ko e fuata mui, kua talahau hagaao ke he fakaakoaga hana: “Nakai lahi e magaaho haku ke taute e tau mena oti kua manako au ke taute, ti ko e mena ia kua pa e tau logonaaga nakai fakauka ia au.”

Ko e tau amaamanakiaga tokoluga lahi mahaki kua mukamuka ke nakai talia ka kelea ai, ti kua fakaita lahi e mena nei. Ko Ben, ko e tagata fuata tane fai hoana, ne talahau: “Ka kumikumi hifo au ke he haku a tau gahua, tau manatu, po ke tau logonaaga, kua kitia tumau e au e puhala nukua lata ke fakamitaki aki. Kua fakatumau au ke kumi ma e mitaki katoatoa, mo e kua takitaki e mena nei ke he nakai fakauka, hogohogomanava mo e fakaita.” Ko Gail, ko e hoana Kerisiano, kua pehe: “Ko e manamanatu he tagata fia mitaki katoatoa kua nakai fakaata ma e kaumahala. Manako a mautolu ke eke mo tau matua fifine mitaki lahi mo e tau hoana mitaki lahi. Kua lata ia mautolu ke fua loga ke fiafia, ti ke moumou e tau laliaga kua fakaita aki a mautolu.”

Ka ko e taha mena ka takitaki atu ke he fakaita fakatagata ko e lolelole fakahaga he malolo tino mo e fuakau. Ko e tote e hakahakau mo e malolo kua fakakite ha tautolu a tau lolelole mo e lafi ke he tau logonaaga hogohogomanava. “Kua nakai fakauka au ki a au ni he nakai maeke ke fakakatoatoa e tau mena ne kua mukamuka lahi mo e fa mahani ato gagao au,” he talahau e Elizabeth.

Ko e tau mena fakamua ko e fakamailoga he mena ka fakapa aki e tau logonaaga he fakaita. Ka nakai fakahako, to takitaki he tau logonaaga pihia a tautolu ke talitonu kua nakai loto fakaaue he falu a tautolu. Ti, ko e heigoa e tau fuafuaaga mitaki ka taute e tautolu ke fahia mai he tau fakaita mo e ke feaki e tau amaamanakiaga mitaki?

Tau Puhala ke Feaki e Tau Amaamanakiaga Mitaki

Fakamua, manatu na mitaki mo e maama a Iehova. Ne fakamanatu mai he Salamo 103:14 ki a tautolu: “Ha kua fioia e ia e mena ne eke aki a tautolu; kua manatu e ia ko e kelekele ni a tautolu nai.” Iloa ai e tau malolo mo e tau lolelole ha tautolu, kua amanaki a Iehova mai ia tautolu ke he mena kua maeke ia tautolu ke foaki. Ti taha e mena ne ole a ia mai ia tautolu ke “feoaki mo e [ha tautolu] a Atua mo e loto holoilalo.”—Mika 6:8.

Kua fakamalolo foki e Iehova a tautolu ke fuluhi ki a ia he liogi. (Roma 12:12; 1 Tesalonia 5:17) Maeke fefe e mena ia ke lagomatai a tautolu? Kua fakamalolo mo e fakalagotatai he liogi e manamanatuaga ha tautolu. Ko e liogi nakai noa ko e fakakiteaga kua manako a tautolu ke he lagomatai—ko e fakamailoga he loto holoilalo mo e mahani fakatokolalo. Kua mautali a Iehova ke tali e tau liogi ha tautolu he foaki mai ki a tautolu hana agaga tapu, ko e tau fua kua putoia ai e fakaalofa, totonu, mitaki mo e fakauka. (Luka 11:13; Kalatia 5:22, 23) Maeke foki he liogi ke fakatote e tupetupe mo e hogohogomanava. He puhala he liogi, “moua e koe e mafanatia nakai iloa mai he falu punaaga,” he talahau e Elizabeth. Kua talia e Kevin: “Ne liogi au ma e loto fakatotoka mo e mahino e manamanatuaga ke maeke ia au ke fehagai mo e mena vihi. Nakai tiaki e Iehova au.” Ne iloa he aposetolo ko Paulo e uho he liogi. Ko e mena ia ne fakamalolo e ia: “Kia fakailoa atu ke he Atua e tau manako ha mutolu ke he tau mena oti kana ke he liogi. . . . Ko e monuina foki mai he Atua kua mua ue atu ke he tau mena oti kua manamanatu ki ai, to leveki ai e tau loto ha mutolu, katoa mo e tau manatu ha mutolu kia Keriso Iesu.” (Filipi 4:6, 7) E, ko e matutaki mo Iehova kua gahua moli ke lagomatai a tautolu ke feaki e tau amaamanakiaga mitaki ha tautolu mo e he falu.

Falu magaaho mogoia, kua lata a tautolu ke moua e tau fakamafanaaga mafiti. Ko e kupu he magaaho hako kua mitaki. Ko e pulega mo e kapitiga falanaki mo e motua ka lagomatai a tautolu ke moua e onoonoaga mitaki ke he mena kua fakatupu aki a tautolu ke logona hifo e fakaita po ke tupetupe. (Tau Fakatai 15:23; 17:17; 27:9) Ko e tau fuata ne taufetului mo e tau hogohogomanava nukua ako ko e kumi e tomatomaaga fakamatua kua lagomatai a lautolu ke moua e lagotataiaga. Kua talahau loto fakaaue e Kandi: “Ko e puhala fakaalofa he tau mamatua haku ati eke ai au mo tagata mitaki lahi mo e lagotatai mo e fiafia ke fakalataha auloa.” E, ko e fakamanatuaga he Tau Fakatai 1:8, 9 kua lata tonu: “Haku tama tane na e, kia fanogonogo mai a ke he tau kupu ne fakaako atu ai he matua tane hāu; aua neke tiaki foki e koe e poaki he hāu a matua fifine. Ha ko e mena to eke e tau mena ia mo foufou fulufuluola ke he ulu hāu, mo kahoa foki ke he ua hāu.”

Ko e tau fua he manamanatuaga he tagata fia mitaki katoatoa kua fakakatoatoa ke he talahauaga: “Ko e amanaki ke he moui ke felauaki mo e tau fakaigati ka uiina e fakaita.” Ke kalo kehe mai he mena nei, kua lata ke hiki e manamanatuaga. Ko e mahani fakatokolalo mo e mahani fakalatalata—nukua moua e onoonoaga moli ke he tau lolelole ha tautolu—ka feaki moli lahi ia tautolu e tau amaamanakiaga lagotatai mo e mitaki. Latatonu ai, kua hataki mai he Roma 12:3 ki a tautolu ke “aua neke homo e manatu [ha tautolu ni] ke he mena kua lata ke manatu ai.” Lafi ki ai, kua fakamalolo he Filipi 2:3 a tautolu ke moua e loto fakatokolalo mo e manamanatu ke he falu kua mua atu.

Ko Elizabeth, ne talahau he magaaho fakamua, ne nakai fakauka ki a ia ni ha ko e hana gagao. Ma hana, kua lata ke fai magaaho ma e onoonoaga a Iehova ke he tau manatu mo e mafanatia e logonaaga he iloa kua nakai nimo e ia e fekafekauaga ha tautolu. Ko Colin ne nakai fahia ti ko e fua kua kulikuli. He kamataaga, ne fakafiafia e ia e tau logonaaga hifo he hana fekafekauaga kua nakai fai aoga he fakatatai ke he mena ne taute e ia he tino malolo mitaki agaia. He manamanatu ke he tau kupu tohi pihia tuga a 2 Korinito 8:12, maeke ia ia ke uta kehe e tau logonaaga nei. Talahau mai e kupu nei: “Ha ko e mena ka ha i ai e loto fakamakai, ti talia fakamitaki e tagata, kua fakalata ke he tau mena ha ha ia ia, ka e nakai fakalata ke he tau mena nakai ha ha ia ia.” “Pete ne tote e mena ka foaki e au,” he talahau e Colin, “Maeke agaia au ke foaki, ti kua talia e mena ia ki a Iehova.” Ia Heperu 6:10, kua fakamanatu mai ki a tautolu: “Ha ko e mena nakai hepehepe e Atua ke fakanimonimo ai e ia ha mutolu a tau gahua, mo e gahua fakamalolo he fakaalofa kua fakakite mai ai e mutolu ke he hana higoa.”

Maeke fefe mogoia ia tautolu ke fifili kua mitaki nakai e tau amaamanakiaga ha tautolu? Huhu ki a koe ni, ‘Fakatauo nakai e tau amaamanakiaga haku mo e tau amaamanakiaga he Atua?’ Talahau mai he Kalatia 6:4: “Ka kia igatia mo e fakamoli hana ni a gahua, ti ha ha ia ia e mena ke hula ki ai a ia ni, ka e nakai ha he taha.” Manatu, na pehe a Iesu: “Ko e mena maeke vave haku a lakau hahamo he uta, ko e haku a kavega foki, ko e mena mama a ia.” E, ha ha ia tautolu ko e tau Kerisiano, e akau hahamo ke fua, ka kua “maeke vave” mo e “mama,” ti mavehe mai a Iesu to okioki kaeke ke ako a tautolu ke hahamo fakamitaki ai.—Mataio 11:28-30.

Ta Mai he Tau Amaamanakiaga Mitaki e Tau Palepale

Ko e tau palepale mafiti mo e tumau kua hau he fanogonogo mo e fakagahua e tomatomaaga he Kupu he Atua he gahua a tautolu ke feaki e tau amaamanakiaga mitaki. Taha e mena, ha ha he mena nei e lauiaaga fakatino kua mitaki ma tautolu. Ko Jennifer, ne aoga mai he tau fakamanatuaga ha Iehova ne talahau: “Lahi e malolo mo e fiafia haku ma e moui.” Latatonu ai, kua fakamafana he Tau Fakatai 4:21, 22 ki a tautolu ke fanogonogo ke he tau talahauaga a Iehova mo e tau mata mo e loto ha tautolu, “ha ko e tau mena ia ko e moui haia kia lautolu ka moua; mo e mena ke malolo ai ha lautolu a tau tino oti.”

Ko e taha palepale ko e tuaga malolo he manamanatu mo e loto. “Ka fakatapakupaku e manamanatuaga mo e loto haku ke he Kupu he Atua, kua moua tumau e au au ko e tagata fiafia lahi,” he talahau e Theresa. Moli, to moua agaia ni e tautolu e tau fakaita he moui. Ka e, to maeke ia tautolu ke hahamo fakamitaki a lautolu. “Kia fakatata atu a mutolu ke he Atua, ti fakatata mai ai a ia kia mutolu,” he fakamafana mai he Iakopo 4:8. Kua mavehe foki e Iehova ke fakamalolo a tautolu he fakafehagaaoaki mo e tau paleko he moui mo e ke fakamonuina a tautolu aki e mafola.—Salamo 29:11.

He moua e tau amaamanakiaga mitaki kua fakamalolo a tautolu ke fakatumau e malolo fakaagaga. Ko e fakamonuinaaga foki anei. Kia hagaaki tumau a tautolu ke he tau mena kua mua e aoga he moui. (Filipi 1:10) Ti moli mo e moua mogoia e tau foliaga ha tautolu, nukua ta mai e olioli lahi mo e makona. To mautali lahi a tautolu ke foaki a tautolu ki a Iehova, he iloa to mitaki e mena ka taute e ia ma tautolu. “Ko e mena ia, kia fakatokolalo ai a mutolu ki lalo he lima malolo he Atua, kia fakamatalahi ai e ia a mutolu ke he vaha ke lata ai,” he talahau e Peteru. (1 Peteru 5:6) Fai palepale lahi atu foki kia he fakalilifu ne mai ia Iehova?

[Tau Fakatino he lau 31]

Ko e feaki e tau amaamanakiaga mitaki kua lagomatai a tautolu ke fahia mai he tau hogohogomanava mo e tau fakaita