Lagomatai Falu ke Mahani ke Lata mo Iehova

“[Kua] nakai okioki ai a maua he liogi ma mutolu, . . . kua ole atu foki . . . kia mahani a mutolu ke lata mo e Iki, kia fiafia mai a ia kia mutolu ke he tau mena oti; kia fua mai ai a mutolu ke he tau gahua mitaki oti.”—KOLOSE 1:9, 10.

1, 2. Ko e heigoa kua lata mo punaaga he olioli mo e fiafia?

“KUA nonofo a maua he tulela he faama. He fakamukamuka e tau moui ha maua, kua lahi e magaaho ha maua ke uta ke he tau tagata e tala mitaki. Kua fakamonuina lahi a maua mo e kotofaaga ke lagomatai e tokologa ke tukulele e tau momoui ha lautolu ki a Iehova.”—Ko e hoa mau, fekafekau tumau i Aferika Toga.

² Nakai kia talitonu a koe kua moua e fiafia lahi ka lagomatai e falu? Kua lali tumau falu ke lagomatai a lautolu ne gagao, mativa, poke logona e matimati—ti kua fiafia ai he taute pihia. Kua mauokafua e tau Kerisiano moli ko e fakamatala ha lautolu ke he falu e iloilo ki a Iehova ko e Atua mo Iesu Keriso, kua taute e lagomatai lahi ne maeke ia lautolu ke foaki. Ko e mena nei ni ka takitaki atu falu ke talia e lukutoto ha Iesu, feaki e fakafetuiaga mo e Atua, mo e ha ha i ai ke moua e moui tukulagi.—Gahua 3:19-21; 13:48.

3. Ko e lagomatai fe ne kua lata mo e lagomatai ha tautolu?

³ Pete ia, ka e kua he lagomatai a lautolu ne kua fita he fekafekau ke he Atua, ne kua muitua “ke he puhala”? (Gahua 19:9) Moli, ko e tupetupe hau ki a lautolu kua mua atu, ka e liga nakai kitia e koe e puhala ke fakalahi po ke fakatumau e lagomatai hau. Po kua liga, fakakaupa he tuaga hau a koe ke lagomatai a lautolu, ati fakakaupa foki e fiafia hau ka moua. (Gahua 20:35) Hagaao ke he tau puhala ua ia, kua maeke ia tautolu ke ako mai he tohi ha Kolose.

4. (a) I lalo he tau tutuaga fe ne tohi a Paulo ke he tau Kolose? (e) Kua putoia fefe a Epafara?

⁴ He magaaho ne tohia e aposetolo ko Paulo ke he tau Kerisiano i Kolose, kua puipui a ia i loto he fale i Roma, ka kua maeke a ia ke fai tagata ahiahi. Tuga kua iloa e koe, ne fakaaoga e Paulo e magaaho ata hana ke fakamatala e Kautu he Atua. (Gahua 28:16-31) Kua maeke he tau katofia Kerisiano ke ahiahi a Paulo, ti liga fakapagota falu mo ia he falu magaaho. (Kolose 1:7, 8; 4:10) Taha ko e tagata fakamatala makaukau ko Epafara mai he maga lahi ha Kolose i Ferukia, he motu tokoluga he fahi uta ha Efeso i Asia Tote (Tuake he vaha fou nei). Kua fekafekau a Epafara ke fakatu e fakapotopotoaga i Kolose, mo e fakafita a ia ke he tau fakapotopotoaga ne tata mai i Laotikaia mo Iarapoli. (Kolose 4:12, 13) Ko e ha ne fenoga a Epafara ke ahi a Paulo i Roma, mo e heigoa ka ako e tautolu mai he tali ha Paulo?

Lagomatai Mitaki ma e Tau Kolose

5. Ko e ha ne tohi e Paulo ke he tau Kolose e mena ne taute e ia?

⁵ Ke tutala mo Paulo hagaao ke he tau tutuaga i loto he fakapotopotoaga Kolose, ne taute e Epafara e fenoga uka ki Roma. Ne hokotaki e ia e tau gahua he tua, fakaalofa, mo e fakamatalaaga he tau Kerisiano ia. (Kolose 1:4-8) Ti kua liga talahau foki e ia e tupetupe hana hagaao ke he tau agaga kelea ne fakalavelave aki e tuaga fakaagaga he tau Kolose. Ne tali age a Paulo he puhala he tohi omoi he agaga ne totoko ke he falu manatu ne fakamatala he tau faiaoga pikopiko. Ne fakatonu lahi atu a ia ke he matagahua uho ne taute e Iesu Keriso. * Kua fakakaupa ni kia e lagomatai hana ke peehi e tau matapatu kupu moli he Tohi Tapu? Kua lagomatai fefe foki e ia e tau Kolose,  mo e heigoa e tau fakaakoaga ka ako e tautolu ke lagomatai e falu?

6. Ko e heigoa ne peehi e Paulo he hana tohi ke he tau Kolose?

⁶ He mataulu he tohi hana, ne fakamaama e Paulo taha lagomatai ne liga nakai mailoga e tautolu. Ko e puhala lagomatai ne lauia mitaki mai he kavi mamao, ha kua mamao lahi a Paulo mo Epafara ki Kolose. Ne peehi mai a Paulo: “Kua fakaaue atu a maua ke he Atua, ko e Matua he Iki ha tautolu ko Iesu Keriso, kua liogi nakai noa ma mutolu.” E, ko e tau liogi fakatonu anei ma e tau Kerisiano i Kolose. Ne talahau foki e Paulo: “Ko e mena ia, nakai okioki ai a maua he liogi ma mutolu, tali mai he aho ne fanogonogo atu a maua ki ai, kua ole atu foki kua puke a mautolu ke he maama mitaki ke he hana finagalo, ke he pulotu oti katoa mo e loto matala kua fakalata ke he Agaga.”—Kolose 1:3, 9.

7, 8. Ko e heigoa ne fa putoia e tau liogi fakatagata mo e fakapotopotoaga ha tautolu ki ai?

⁷ Iloa e tautolu ko Iehova ko e “fanogonogo liogi,” ti kua lata ia tautolu ke talitonu kua mautali a ia ke fanogonogo ke he tau liogi ha tautolu ne fakalata ke he hana finagalo. (Salamo 65:2; 86:6; Tau Fakatai 15:8, 29; 1 Ioane 5:14) Ka e he liogi a tautolu ma e falu, na fefe e tau liogi ha tautolu?

⁸ Liga fa mahani a tautolu ke manatu mo e liogi hagaao ‘ke he tau matakainaga ha tautolu ha he lalolagi.’ (1 Peteru 5:9) Po ke liogi a tautolu ki a Iehova hagaao ke he tau Kerisiano mo e falu foki he matakavi ne tupu ai e tau mena fakalutukia po ke matematekelea. He magaaho ne iloa he tau tutaki he senetenari fakamua he tau matakavi kehekehe e hoge i Iutaia, liga ni ne foaki e lautolu e tau liogi loga ma e tau matakainaga ha lautolu, fakamua to fakafano e tau koloa lagomatai. (Gahua 11:27-30) He vaha ha tautolu, ko e tau liogi hagaao ke he tau matakainaga oti ha tautolu po ke hagaao ke he tau matakau lalahi he tau matakainaga ha tautolu kua fa logona he tau feleveiaaga Kerisiano, ko e haia ka lata ai e tokologa ke maama mo e maeke ke talahau “Amene.”—1 Korinito 14:16.

Kia Talahau Fakatonu e Liogi

9, 10. (a) Fakakite mai he tau fakafifitakiaga fe kua lata ke liogi fakatonu hagaao ke he tau tagata takitokotaha? (e) Ko e puhala fe ne eke a Paulo mo matakupu he liogi fakatonu?

⁹ Ka kua foaki he Tohi Tapu ki a tautolu e tau fakafifitakiaga he tau liogi ma e falu ne talahau fakatonu, mo e takitokotaha. Onoono atu la ke he mena ne talahau e Iesu ia Luka 22:31, 32. Kua agaagai a ia he tau aposetolo 11 ne tua fakamoli. Kua lata a lautolu oti mo e lagomatai he Atua he tau magaaho uka i mua, mo e liogi a Iesu ma lautolu. (Ioane 17:9-14) Pete ia, ne tuku kehe e Iesu a Peteru, he liogi fakatonu ma e tutaki ia ni. Falu a fakafifitakiaga: Ne liogi a Elisaio ke lagomatai he Atua taha tagata, hana fekafekau. (2 Tau Patuiki 6:15-17) Ne liogi e aposetolo ko Ioane ke fakatumau a Kaio ke malolo fakatino mo e fakaagaga. (3 Ioane 1, 2) Ne fakahako atu e liogi he falu ke he tau matakau pauaki.—Iopu 42:7, 8; Luka 6:28; Gahua 7:60; 1 Timoteo 2:1, 2.

¹⁰ Ne peehi he tohi ha Paulo e aoga he tau liogi fakatonu. Ne ole a ia ke foaki e liogi ma hana po ke ki a ia mo e tau faihoani hana. Ne totou he Kolose 4:2, 3: “Kia fakamakamaka a mutolu ke he liogi, kia mataala ki ai mo e fakaaue. Kia liogi ma mautolu foki, kia hafagi mai he Atua e puhala he kupu ma mautolu, ke vagavagahau atu ai ke he kupu a Keriso ne galo, ko e mena foki ia kua lili ai au.” Kikite foki e falu fakafifitakiaga nei: Roma 15:30; 1 Tesalonia 5:25; 2 Tesalonia 3:1; Heperu 13:18.

11. He nofo i Roma, ne liogi a Epafara ke lata mo hai?

¹¹ Kua pihia foki ke he tau faihoani ha Paulo i Roma. “Ko Epafara, ko e ha mutolu foki a ia, fakaalofa a ia kia mutolu, . . . kua fakamakamaka a ia nakai noa ke he tau liogi ma mutolu.” (Kolose 4:12) Kua kakano foki e kupu “fakamakamaka” ke “taufetului,” tuga e tagata sipote he vaha i tuai. Kua liogi fakamakamaka ni kia a Epafara hagaao ke he falu tagata talitonu he lalolagi katoa po ke pihia foki ke he tau tagata tapuaki moli i Asia Tote katoa? Ne fakakite e Paulo kua liogi fakatonu a Epafara ma lautolu i Kolose. Ne iloa e Epafara e tuaga ha lautolu. Kua nakai iloa e tautolu e tau  higoa oti ha lautolu, nakai iloa foki e tautolu e tau mena uka ne fehagai mo lautolu, ka e maeke ia tautolu ke manamanatu ke he falu a mena ne liga tutupu. Liga kua taufetului e fuata ko Lino ke he agaga he tau pulotu i ai, mo e liga manako a Rufo ma e malolo neke liutua ke he tau gahua tuai hana he Lotu Iutaia. Ha kua nakai talitonu e tane, kua lata kia a Peresita ke moua e fakauka mo e pulotu ke feaki e fanau hana ke he Iki, mo e manako foki kia a Asugerito, ne matematekelea ke he gagao mate, ke moua e fakamafanaaga lahi? Haia, kua iloa e Epafara a lautolu he fakapotopotoaga hana, mo e liogi fakamakamaka a ia hagaao ki a lautolu ha kua manako a ia mo Paulo ke mahani ke lata a lautolu ne fakamoli pihia ki a Iehova.

12. Liga maeke fefe a tautolu ke fakatonu lahi e tau liogi fakatagata?

¹² Kitia nakai e koe e fakatokatokaaga ma tautolu—mo puhala ke lagomatai falu? Tuga kua mahani, kua nakai fakatonu lahi e tau liogi he tau feleveiaaga Kerisiano, ki mua he tau tagata kehekehe. Ka kua maeke e tau liogi fakatagata po ke fakamagafaoa ha tautolu ke fakatonu. He ole a tautolu ke he Atua he falu magaaho ke puipui mo e fakamonuina oti e tau leveki o fano po ke tau leveki mamoe fakaagaga, nakai kia maeke ia tautolu ke talahau fakatonu foki he falu magaaho? Ke tuga anei, ko e ha he liogi mo e totoku e higoa he leveki takaiaga ka ahiahi ke he fakapotopotoaga hau po ke he takitaki he Fakaakoaga Tohi he Fakapotopotoaga hau? Ne fakakite he Filipi 2:25-28 mo e 1 Timoteo 5:23 e tupetupe ha Paulo ke he malolo tino ni ha Timoteo mo Epaferoti. Maeke nakai ia tautolu ke fakakite e tupetupe pihia ki a lautolu ne gagao ne iloa e tautolu e tau higoa?

13. Ko e tau faga tutuaga fefe ne kua lata ia tautolu ke totoku he tau liogi fakatagata ha tautolu?

¹³ Ti kua lata ia tautolu ke kalo mai he hanihani ke he tau feua fakatagata he falu, ka kua lata he tau liogi ha tautolu ke fakakite e tupetupe moli ki a lautolu ne iloa mo e fakaalofa a tautolu ki ai. (1 Timoteo 5:13; 1 Peteru 4:15) Kua liga galo e gahua he taha matakainaga, mo e nakai maeke a tautolu ke age taha gahua ma hana. Ka kua maeke ia tautolu ke totoku e higoa hana mo e fakamahino atu ke he taufetului hana he tau liogi fakatagata ha tautolu. (Salamo 37:25; Tau Fakatai 10:3) Kua iloa nakai e tautolu taha matakainaga fifine tokotaha nukua motua mo e nakai fai tane mo e fanau ha kua manako ni a ia ke mau ke “lata mo e Iki”? (1 Korinito 7:39) He tau liogi fakatagata hau, he ha he ole ki a Iehova ke fakamonuina a ia mo e lagomatai a ia ke fakatumau ke fakamoli ke he fekafekauaga hana? Ko e taha fakatai, liga ua e motua ne akonaki e matakainaga tane ne hehe. He ha he totoku e laua a ia mo e hana higoa he tau liogi fakatagata ha laua?

14. Lagomatai fefe he tau liogi fakatonu e falu?

¹⁴ Kua lata ai ia koe ke lafi ke he tau liogi fakatagata hau e tau tagata takitokotaha ne iloa e koe kua manako lagomatai mai ia Iehova, fakamafanaaga, pulotu, mo e agaga tapu he Atua, po ke ha fua mitaki mai ai. Ha ko e veha po ke tau tutuaga, liga logona e koe kua nakai lahi e koloa po ke lagomatai ka foaki e koe. Ka kia nakai nimo ke liogi ma e tau matakainaga hau. Iloa e koe kua manako a lautolu ke mahani ke lata mo Iehova, ka kua liga manako moli a lautolu ke fai lagomatai ke taute tumau ai. Ko e kei ke lagomatai ko e tau liogi hau.—Salamo 18:2; 20:1, 2; 34:15; 46:1; 121:1-3.

Gahua ke Fakamalolo Falu

15. Ko e ha kua lata ia tautolu ke mailoga e vala fakahiku ia Kolose?

¹⁵ Moli, kua nakai kuenaia ke liogi fakamakamaka mo e fakatonu ke lagomatai falu, mua atu ki a lautolu ne tata mo e fakahele ki a koe. Ne fakamahino  mai he tohi a Kolose e vala ia. Tokologa e tau tagata pulotu ne manatu, he mole e tohi hifo e Paulo e tau taofiaga mo e tau hatakiaga kua lata, ne lafi noa ni e ia e tau fakafeleveiaaga fakatagata. (Kolose 4:7-18) Ke he taha fahi, kua fita he iloa e tautolu ko e vala fakahiku nei he tohi kua toka ai e tau akonakiaga aoga lahi, ti kua loga lahi e tau mena ke ako mai he vala nei.

16, 17. Ko e heigoa kua lata ia tautolu ke talahau hagaao ke he tau matakainaga ne totoku he Kolose 4:10, 11?

¹⁶ Ne tohia e Paulo: “Fakaalofa atu kia mutolu a Aritako, ko ia kua fakalataha mo au ke he fale puipui; katoa mo Mareko, ko e faoa a Panapa ia (kua moua e mutolu e poakiaga ki ai, ka fina atu a ia kia mutolu, kia talia e mutolu a ia.) Fakaalofa atu foki a Iesu, ko ia kua higoa ko Iuso, ko lautolu haia ha he peritome; ko lautolu hoko lautolu ni kua gahua fakalataha mo au ke he kautu he Atua, ne eke foki a lautolu mo [“fakamaloloaga,” NW] kia au.”—Kolose 4:10, 11.

¹⁷ Kua talahau e Paulo e falu matakainaga ne kua lata ke mailoga pauaki. Ne talahau e ia kua ha ha a lautolu he tau tagata peritome, he feakiaga faka-Iutaia. Kua tokologa e tau Iutaia peritome i Roma, ti ko e tau Kerisiano e falu he mogonei. Pete ia, ko lautolu ne totoku e Paulo kua o mai ke lagomatai e ia. Ti, liga nakai fakauaua a lautolu ke fakalataha mo e tau Kerisiano he feakiaga Motu Kehe, mo e kua liga fiafia a lautolu ke kau auloa mo Paulo he fakamatala ke he tau Motu Kehe.—Roma 11:13; Kalatia 1:16; 2:11-14.

18. Nava fefe a Paulo ke he falu ne ha ha mo ia?

¹⁸ Mailoga e tau kupu ha Paulo: “Ne eke foki a lautolu mo fakamaloloaga kia au.” Ne fakaaoga e ia e kupu Heleni ne kitia lagataha he Tohi Tapu. Kua tohi he tau tagata fakaliliu tokologa ko e “fakamafana.” Pete ia kua ha i ai foki e kupu Heleni (pa·ra·ka·le’o) ne fa mahani ke tohi “fakamafana.” Kua fakaaoga ai foki e Paulo he tohi nei  ka e nakai ia Kolose 4:11, fakatatai NW.—Mataio 5:4; Gahua 4:36; 9:31; 2 Korinito 1:4; Kolose 2:2; 4:8.

19, 20. (a) Ko e heigoa e kakano he talahauaga ne fakahagaao e Paulo ke he tau matakainaga ne lagomatai a ia i Roma? (e) Ko e tau puhala fe ne liga lagomatai he tau matakainaga ia a Paulo?

¹⁹ Ko lautolu ne fakahigoa e Paulo kua mua atu e mena ne taute ke he tau mena ne talahau. Ko e kupu Heleni ne tohi ko e “fakamaloloaga” ia Kolose 4:11 kua fakaaoga he falu magaaho he tau tohi fakalalolagi ma e vailakau ke fakatotoka aki e fakaagitau. Ne totou he New Life Version: “Ko e lagomatai ha ia ha lautolu ki a au!” Ne fakaaoga he Today’s English Version e tau kupu: “Kua lahi e lagomatai ha lautolu ki a au.” Liga ko e heigoa he tau matakainaga Kerisiano ne tata atu ki a Paulo ne taute ke lagomatai a ia?

²⁰ Kua fai tagata ahiahi a Paulo, ka kua loga e mena ne nakai maeke a ia ke taute, tuga e fakatau e tau mena hana kua lata—tau mena kai mo e tau mena tui ma e vaha makalili. Maeke fefe ia ia ke moua e tau tohivakai ke kumikumi po ke fakatau e tau koloa tohitohi? (2 Timoteo 4:13) Liga kitia nakai e koe e tau matakainaga ia ne lagomatai a Paulo mo e tau manako hana, o ke fakatau po ke uta e tau mena hana? Liga manako a ia ke fakaati atu mo e ati hake falu fakapotopotoaga. Ha kua fakapagota, kua nakai maeke ia ia, ti kua liga o e tau matakainaga nei ke ahiahi ma Paulo, uta e tau fekau hana, mo e liuaki mai e tau hokotaki. Ko e fakamalolo ha ia!

21, 22. (a) Ko e ha kua lata a tautolu ke mailoga e tau kupu he Kolose 4:11? (e) Ko e falu puhala fe ne kua lata ia tautolu ke fakaaoga e fakafifitakiaga ha lautolu ne ha ha mo Paulo?

²¹ Ko e mena ne tohi e Paulo hagaao ke he “fakamaloloaga” kua fakakite mai e puhala ke lagomatai e tautolu falu. Liga kua mahani ke lata a lautolu mo Iehova ke he tau tutuaga mea hana, o ke he tau feleveiaaga Kerisiano, mo e fakalataha ke he gahua fakamatala. Ha ko e mena ia kua latatonu a lautolu mo e tau kupu fakaaue ha tautolu. Ti kua maeke nakai ia tautolu, ke fakalahi atu e ‘tau fakamaloloaga,’ tuga a lautolu ia ki a Paulo?

²² Ka iloa e koe e matakainaga fifine ne taofi fakapulotu ke he 1 Korinito 7:37 ka kua nakai fai magafaoa ne nofo tata ki a ia, maeke nakai a koe ke fakalataha a ia ke he falu gahua fakamagafaoa,  tuga e uiina a ia ke kai auloa po ke o ke he tau fiafia ikiiki he tau kapitiga po ke tau magafaoa tino? He ha he uiina a ia ke fenoga mo e magafaoa hau ke he fonoaga po ke okiokiaga? Po ke ole a ia ke fakatauo mo koe he magaaho kua lata ka fano a koe ke fakatau kai. Kua lata ke tatai pihia ke he tau takape, po ko lautolu ne nakai maeke ke fakaholo motoka he mogonei. Liga fiafia lahi a koe ke fanogonogo ke he tau tala ha lautolu po ke moua mai e iloilo ha lautolu ke he tau mena tuga e puhala ke fifili e tau fua lakau po ke fifili e tau mena tui he fanau. (Levitika 19:32; Tau Fakatai 16:31) Ti ko e lauiaaga, liga to fakatupu ki mua e fekapitigaaki. Ati logona ai e lautolu e ataina ke ole lagomatai ki a koe kaeke manako vailakau a lautolu mai he kemisi (chemist), po ke ha mena pihia. Kua liga foaki he tau matakainaga mo Paulo i Roma e tau lagomatai mitaki mo e fakamalolo, ke tuga foki hau. He magaaho ia mo e he mogonei ko e monuina lafi ki luga ke fakamalolo e tau pipiaga he fakaalofa, mo e mauokafua e fifiliaga ha tautolu ke fekafekau fakamoli mo e auloa ki a Iehova.

23. Kua lata ia tautolu takitokotaha ke fai magaaho ke taute e heigoa?

²³ Igatia a tautolu mo e kitekite ke he tau tutuaga ne totoku he vala tala nei. Ko e tau fakafifitakiaga noa anei, ka e fakamanatu mai e lautolu ki a tautolu e tau tutuaga moli ka maeke ia tautolu ke ‘fakamalolo’ e tau matakainaga ha tautolu. Kua nakai pehe e mena nei ke feaki e tautolu e tau manatu he tau tagata fakaalofa noa pauaki. Nakai ko e foliaga a ia ne totoku he tau matakainaga ia Kolose 4:10, 11. Ko lautolu “kua gahua fakalataha mo au ke he kautu he Atua.” Kua hagaao tonu e lauia he fakamaloloaga ke he mena ia. Kia pihia foki ki a tautolu.

24. Ko e heigoa e kakano ne mua e liogi ha tautolu ma e falu mo e laliaga ke fakamalolo falu?

²⁴ Ne totoku e tautolu e tau higoa he falu he tau liogi fakatagata ha tautolu mo e taute e laliaga ke fakamalolo a lautolu ha ko e mena nei: Talitonu a tautolu nukua manako e tau matakainaga ha tautolu ke ‘mahani ke lata mo e Iki, kia fiafia mai a ia ke he tau mena oti.’ (Kolose 1:10) Kua matutaki e moliaga ia ke he falu mena foki ne totoku e Paulo he magaaho ne tohia ke he tau liogi a Epafara ke he tau Kolose, ke ‘tumau a lautolu mo e katoatoa e mitaki mo e puke ke he finagalo he Atua.’ (Kolose 4:12) Maeke fefe ia tautolu ke moua ni e tautolu hoko tautolu e mena ia? Kia kitia ai e tautolu.

[Matahui Tala]

Mailoga Nakai e Koe?

• Maeke fefe a tautolu ke lahi e lagomatai he tau liogi fakatagata ha tautolu?

• Ko e kakano fe ne eke falu Kerisiano mo ‘tau fakamaloloaga’ ki a Paulo?

• He tau faga tutuaga fe ne kua lata a tautolu ke eke mo ‘tau fakamaloloaga’?

• Ko e heigoa e foliaga i tua he liogi ha tautolu ma e falu mo e laliaga ke fakamalolo e tau matakainaga ha tautolu?

[Tau Huhu he Fakaakoaga]

[Fakatino he lau 12]

Maeke nakai ia koe ke fakalataha taha Kerisiano he tau fenoga fakamagafaoa hau?

[Credit Line]

Courtesy of Green Chimney’s Farm