Skip to content

Skip to table of contents

Fiafia ma Lautolu kua O he Maama

Fiafia ma Lautolu kua O he Maama

Fiafia ma Lautolu kua O he Maama

“Kia o mai a . . . ke o ai a tautolu ke he maama a Iehova.”—ISAIA 2:5.

1, 2. (a) Aoga fefe e maama? (e) Ko e kakano he ha e hatakiaga ke he pouli ka ufia e lalolagi?

KO E Punaaga he maama a Iehova. Kua fakahigoa he Tohi Tapu a ia “ne foaki mai e la ke eke mo maama ke he aho, ko e tau fakatufono foki ke he mahina mo e tau fetu ke eke mo maama ke he po.” (Ieremia 31:35; Salamo 8:3) Ko Ia ne tufuga e la ha tautolu, ko e niukilia vela lahi ne fakatoka ke he pulagi likoliko e malolo lahi mahaki, falu ke he puhala he maama mo e vevela. Ko e pasene tote lahi ni he malolo ia kua hokotia ki a tautolu ko e maama he la kua fakatumau e moui he lalolagi nei. Ka nakai fai maama he la, kua nakai momoui a tautolu. To eke e lalolagi mo palaneta mateafu.

2 He tokaloto e mena ia, maeke ia tautolu ke maama e aoga he tuaga ne fakamaama he perofeta ko Isaia. Ne pehe a ia: “Kitiala, to ufitia e lalolagi ke he pouli kikio, to ufitia foki e tau motu ke he pouli.” (Isaia 60:2) Moli, nakai hagaao e mena nei ke he pouli he puhala fakatino. Nakai kakano a Isaia to hoko ke he taha aho ti nakai kikila mai e la, mahina, mo e tau fetu. (Salamo 89:36, 37; 136:7-9) Nukua tutala a ia ke he pouli fakaagaga. Ko e pouli fakaagaga ko e mate. He vaha loa, to nakai maeke ia tautolu ke momoui ka nakai fai maama fakaagaga tuga ni he nakai maeke ia tautolu ke momoui ka nakai fai maama ke he tino.—Luka 1:79.

3. He kitekite ke he tau kupu a Isaia, ko e heigoa kua lata ke taute he tau Kerisiano?

3 Ha ko e mena nei, kua lata lahi ke mailoga e tau kupu ha Isaia, pete ne fakamoli hagaao ki a Iuta he vaha i tuai, ka e hane fakamoli lahi foki he vaha nei. E, he vaha ha tautolu kua ufitia e lalolagi ke he pouli fakaagaga. He tuaga hagahagakelea pihia, kua aoga lahi mahaki e maama fakaagaga. Ko e mena haia kua lata e tau Kerisiano ke omaoma e fakamafanaaga ha Iesu: “Kia kikila atu pihia ha mutolu a maama ki mua he tau tagata.” (Mataio 5:16) Maeke ke fakamaama he tau Kerisiano tua fakamoli e pouli ma e tau tagata mahani molu, he foaki ki a lautolu e magaaho ke moua e moui.—Ioane 8:12.

Tau Vaha Pouli i Isaraela

4. I ne fe ne fakamoli fakamua e tau kupu ha Isaia, ka ko e heigoa e tuaga ne fita he kitia ke he vaha ni hana?

4 Ko e tau kupu a Isaia hagaao ke he ufitia he pouli e lalolagi ne fakamoli fakamua he magaaho ne moumou a Iuta mo e fakapaea atu e tau tagata ki Papelonia. Pete ia, ato hoko e mena ia, tokologa he motu he vaha ha Isaia, kua fita he maluia he pouli fakaagaga, ko e moli nukua omoi a ia ke fakamafana hana tau matakainaga he motu: “Ko e magafaoa a Iakopo na e, kia o mai a a mutolu, ke o ai a tautolu ke he maama a Iehova”!—Isaia 2:5; 5:20.

5, 6. Ko e heigoa e tau puhala ne lafi ke he pouli he vaha ha Isaia?

5 Ne perofeta e Isaia i Iuta “ke he tau vaha a Usia, mo Iotamo, mo Ahasa, mo Hesekia, ko e tau patuiki a Iuta.” (Isaia 1:1) Ko e tau vaha miha fakapolitika, fakatupua fakalotu, tau fakafiliaga kolokolovao, mo e matematekelea he nonofogati. Pihia foki ke he magahala ne pule ai e tau patuiki tua fakamoli, tuga a Iotamo, kua kitia ai e tau fatapoa he tau atua fakavai he tau tapunu mouga loga. I lalo hifo he tau patuiki nakai tua fakamoli, nukua kelea muitui e tuaga. Ko e patuiki kelea ko Ahasa, ke fakatai, ne hokotia ke foaki hana tau tama mo poa ke he atua ko Moloka. Ko e pouli moli a ia!—2 Tau Patuiki 15:32-34; 16:2-4.

6 Ko e tuaga he lalolagi katoa ne pouli foki. Ne nonofo matakutaku a Moapi, Etoma, mo Filisitia ke he tau takatakaiaga ha Iuta. Ko e kautu he fahi tokelau a Isaraela, pete ni ko e magafaoa toto taha, kua eke moli ni mo tau fi. Mamao atu ke he fahi tokelau, ne fakamatakutaku e Suria e mafola ha Iuta. Mua atu e hagahagakelea ha Asuria favale, hane kumi tumau ke he ha puhala ke fakalaulahi e malolo hana. He magahala he perofetaaga ha Isaia, ne kautu a Asuria ke he motu katoa ko Isaraela mo e teitei moumou katoatoa a Iuta. He taha magaaho ko e tau maaga malolo oti ha Iuta, nakai ko Ierusalema, ne ha ha ai ki lalo hifo ha Asuria.—Isaia 1:7, 8; 36:1.

7. Ko e heigoa e puhala ne fifili e Isaraela mo Iuta, ti tali atu fefe a Iehova?

7 Ko e tau tagata he maveheaga he Atua ne mamahi he tau matematekelea pihia ha kua nakai mahani fakamoli a Isaraela mo Iuta ki a ia. Tuga a lautolu ia ne totoku he tohi ha Tau Fakatai, ne “tiaki e tau puhala hakohako; ka e o age a lautolu ke he tau puhala pouli.” (Tau Fakatai 2:13) Pete he ita a Iehova ke he tau tagata hana, ne nakai tiaki katoatoa e ia a lautolu. Ka e, fakatu e ia a Isaia mo e falu perofeta ke foaki e maama fakaagaga ma e ha motu ni kua kumi agaia ke fekafekau tua fakamoli ki a Iehova. Ko e maama ne foaki he tau perofeta nei kua uho lahi moli. Ko e foaki moui.

Tau Vaha Pouli he Vaha Nei

8, 9. Ko e heigoa e tau puhala ne lafi ke he pouli he lalolagi he vaha nei?

8 Ko e tuaga he vaha ha Isaia ne tatai lahi ke he tau tuaga he vaha nei. He vaha ha tautolu, ko e tau takitaki he tau tagata ne haga tua ki a Iehova mo e hana Patuiki, ko Iesu Keriso ne nofo he nofoa patuiki. (Salamo 2:2, 3) Ko e tau takitaki lotu he Kerisitenitome ne fakahehe e tau mamoe ha lautolu. Ko e tau takitaki ia kua totoku ke fekafekau ke he Atua, ka ko e moli kua tokologa ia lautolu kua fakaheke e tau atua he lalolagi nei—ko e papale fakamotu, fakakautau, velevelekoloa, mo e talahaua—pihia foki e tau fakaakoaga pouliuli.

9 He taha matakavi ke he taha matakavi, kua putoia e tau lotu Kerisiano he tau felakutaki mo e tau latau nukua fakakite e kelipopoaga fakamatakau mo e falu matakutakuina. Lafi ki ai, he nakai kau ke he tau mahani fakave he Tohi Tapu, loga e tapu ne fakaheu po ke lalago fakalahi ke he tau gahua kelea tuga e mahani feuaki mo e fakasotoma. Ko e fua he fakaheu e tau tutuaga he Tohi Tapu, kua tatai e fuifui mamoe he Kerisitenitome ke he tau tagata ne vagahau ki ai e salamo i tuai: “Nakai iloa e lautolu, ti nakai manamanatu foki e lautolu; ti o a lautolu ke he hala pouli.” (Salamo 82:5) Moli, kua pouli tatago a Kerisitenitome ke tatai mo Iuta i tuai.—Fakakiteaga 8:12.

10. Maeke fefe maama ke kikila he pouli he vaha nei, ti aoga fefe a lautolu ne mahani molu?

10 He vahaloto he pouli pihia, kua fakatupu e Iehova e maama ke kikila ke lata mo lautolu kua mahani molu. Ma e mena nei, kua fakaaoga e ia hana tau fekafekau fakauku he lalolagi, ko e “fekafekau fakamoli mo e loto matala,” ti ko lautolu nei kua ‘fakamaama e lautolu e lalolagi.’ (Mataio 24:45; Filipi 2:15) Ko e vahega fekafekau ia, ne lalago he tau matakainaga totou miliona he “mamoe kehe,” kua fakaata e maama fakaagaga fakave ke he Kupu he Atua, ko e Tohi Tapu. (Ioane 10:16) He lalolagi pouligia nei, ko e maama pihia kua foaki e amaamanakiaga ki a lautolu ne mahani molu, he lagomatai a lautolu ke fai fakafetuiaga mo e Atua, mo e lagomatai a lautolu ke kalo kehe mai he tau matahele fakaagaga. Kua uho, mo e foaki moui.

“Fakaheke Atu Au ke he Hau a Higoa”

11. Ko e heigoa e vala tala ne taute e Iehova ke lata mo e vaha ha Isaia?

11 He tau vaha pouli he magahala ne moui a Isaia mo e tau vaha pouli lahi fakamui nei he magaaho ne uta fakapaea he tau Papelonia e motu ha Iehova, ko e heigoa e takitakiaga ne foaki e Iehova? Kehe mai he foaki e takitakiaga he mahani, ne fakatoka fakamaali tuai e ia e puhala ka fakamoli hana tau finagalo ke he hana tau tagata. Mailoga, ma e fakatai, ko e tau perofetaaga homo ue atu ne toka ia Isaia veveheaga 25 ke he 27. Ko e tau kupu he veveheaga nei kua fakakite e puhala ne fehagai a Iehova mo e tau mena he vaha ia mo e puhala ka taute e ia he vaha nei.

12. Ko e heigoa e talahauaga mai he loto kua taute e Isaia?

12 Fakamua, kua fakapuloa e Isaia: “Iehova na e, ko e haku a Atua a koe; to nava atu au kia koe; to fakaheke atu au ke he hau a higoa.” Ko e talahauaga he fakahekeaga mai he loto moli ha ia! Ka ko e heigoa ne omoi e perofeta ke liogi pihia? Ko e puhala lahi kua fakakite he vala fakahiku he kupu, ne totou e tautolu: “Ha kua eke e koe [Iehova] e tau mena ke ofo ai; ko e tau mena ne pule ai tali mai ne aho mua ko e fakamoli ia, to moli ni.”—Isaia 25:1.

13. (a) Ko e heigoa e iloilo ne fakamalolo e loto fakaaue ha Isaia ma Iehova? (e) Ako fefe mai a tautolu he fakafifitakiaga ha Isaia?

13 He vaha ha Isaia, ne taute e Iehova e tau mena ofoofogia loga ma Isaraela, ti kua fakamau hifo e tau mena nei he tohi. Kua mahani moli a Isaia mo e tau tohi nei. Ne iloa e ia, ma e fakatai, ne taaki mai e Iehova hana tau tagata he fakatupa i Aikupito mo e fakahao a lautolu mai he ita he tau kautau ha Farao he Tahi Kula. Ne iloa e ia na takitaki e Iehova hana tau tagata mai he tutakale mo e ta mai a lautolu ke he Motu he Maveheaga. (Salamo 136:1, 10-26) Ko e tau fakamauaga tuai pihia ne kua fakakite ko Iehova kua fakamoli, mo e moli ni. Ko e “tau mena ne pule ai” a ia—tau mena oti ne finagalo a ia ki ai—kua moli ni. Ne foaki faka-Atua e iloilo tonu ne fakamalolo a Isaia ke fakatumau ke fano he maama. Ti, ko ia ko e fakafifitakiaga mitaki ma tautolu. Ka fakaako fakamakutu e tautolu e Kupu ne tohi he Atua mo e fakagahua ai ke he tau momoui ha tautolu, to fakatumau foki a tautolu ke he maama.—Salamo 119:105; 2 Korinito 4:6.

Kua Moumou e Maaga

14. Ko e heigoa ne perofeta hagaao ke he maaga, ti liga ko e heigoa e maaga ia?

14 Ko e fakafifitakiaga he pule he Atua kua moua ia Isaia 25:2, kua totou e tautolu: “Kua eke e koe e maga mo toloaga maka; ko e maga nofo taue kua eke mo tau fala malolo; ko e fale iki he tau tagata kehe ke nakai eke mo maga; nakai liu ati a ia tukulagi.” Ko e heigoa e maaga nei? Liga kua vagahau a Isaia fakaperofeta ki a Papelonia. Moli, ne hoko mai e magaaho he taute a Papelonia mo toloaga maka.

15. Ko e heigoa e “maga lahi” kua kitia ke he vaha nei, ti ko e heigoa e mena ka tupu ki ai?

15 Fai maaga nakai he vaha nei ne tatai mo e maaga ne totoku e Isaia? E. Kua vagahau e tohi ha Fakakiteaga ke he “māga lahi haia, ha i ai e pule ke he tau patuiki he lalolagi.” (Fakakiteaga 17:18) Ko e maga lahi ia ko ‘Papelonia Lahi,’ ko e pule he lotu fakavai he lalolagi katoa. (Fakakiteaga 17:5) He vaha nei, ko e vala lahi ha Papelonia Lahi ko Kerisitenitome, ko e tau akoako i ai kua takitaki e totokoaga he gahua fakamatala he Kautu he tau tagata ha Iehova. (Mataio 24:14) Tuga a Papelonia i tuai, to nakai leva ti moumou a Papelonia Lahi, ti nakai liu tu hake.

16, 17. Fakaheke fefe he tau fi ha Iehova a ia i tuai mo e vaha fou nei?

16 Ko e heigoa foki ne perofeta e Isaia hagaao ke he “maga nofo taue”? Hagaaki ki a Iehova, ne pehe a Isaia: “To fakalilifu atu ai kia koe he motu malolo; to matakutaku kia koe e maga he tau motu kehe ne matakutakuina.” (Isaia 25:3) To fakaheke fefe e maga favale nei, ko e “maga he tau motu [malolo]” ki a Iehova? Manatu e mena ne tupu ke he patuiki malolo ue atu i Papelonia, ko Nepukanesa. He mole atu e mena tupu ofoofogia he fakatata hana ni a lolelole, ne omoi a ia ke talahau e malolo lahi ha Iehova mo e Hana malolo ue atu. (Tanielu 4:34, 35) He fakagahuahua e Iehova hana malolo, ne kua omoi foki hana tau fi ke talahau moli, hana tau gahua malolo.

17 Na omoi kia a Papelonia Lahi ke talahau e tau gahua malolo a Iehova? E. He felakutaki fakamua he lalolagi, ko e tau fekafekau fakauku ha Iehova ne fakamatala i lalo he matematekelea. He 1918 ne o a lautolu ke he fakapaeaaga fakaagaga he magaaho ne tuku a lautolu ne takitaki he Sosaiete he Kolo Toko ke he fale pouli. Ne teitei fakagata e gahua fakamatala ne fakatokatoka. Ti, he 1919, ne liuaki mai e Iehova a lautolu ti fakamalolo a lautolu aki hana agaga, ati liu fakatoka atu a lautolu ke fakamoli e poakiaga ke fakamatala e tala mitaki ke he tau kalakala oti he lalolagi. (Mareko 13:10) Ko e tau mena oti nei ne perofeta he tohi ha Fakakiteaga, nukua lauia e tau tagata totoko ha lautolu. “Kua matakutaku foki a lautolu . . . ti fakaheke atu ai a lautolu ke he Atua he lagi.” (Fakakiteaga 11:3, 7, 11-13) Kua nakai liliuina oti a lautolu, ka kua fakalagalaga a lautolu ke mailoga e gahua malolo ha Iehova he mena nei, tuga ni ne talahau tuai mai e Isaia.

“Taue Māna ne Lolelole”

18, 19. (a) Ko e kaumahala he ha e tau pule malolo ne lali ke moumou e mahani fakamoli he tau tagata a Iehova? (e) To fakatokolalo fefe e “lologo he tau tagata favale”?

18 Fuluhi atu mogonei ke he tau gahua totonu ha Iehova mo lautolu kua o he maama, ne tala age a Isaia ki a Iehova: “Kua eke a koe mo taue māna ne lolelole, ko e taute māna ne nofogati ke he hana matematekelea, ko e fakamaluaga ka to e afa, ko e mena ke malu ai ka vevela, he hoko mai ai e ita lahi ha lautolu ne favale, tuga ne afa kua to ke he kaupa. Tuga ne vevela ke he motu nakai fai vai, to fakatokolalo ai e koe e go he tau tagata kehe; tuga e vevela ke he malu he aolagi to fakatokolalo ai e koe e lologo he tau tagata favale.”—Isaia 25:4, 5.

19 Tali mai he 1919, ne taute he tau pule favale ha puhala ni ke moumou e mahani fakamoli he tau tagata tapuaki moli, ka kua kaumahala a lautolu. Ko e ha? Ha ko Iehova ko e taue mo e fakamaluaga he hana tau tagata. Ne foaki e ia e fakamaluaga mitaki ma e vevela pakutoa he favaleaga mo e tu tuga e kaupa mao ke he afa he totokoaga. Ko tautolu kua o he maama he Atua kua mauokafua he onoono atu ke he magaaho ka ‘fakatokolalo ai e lologo he tau tagata favale.’ E, kua tatali fakamakai a tautolu ke he aho ka galo kehe e tau fi ha Iehova.

20, 21. Ko e heigoa e galue kua taute e Iehova, ti ko e heigoa ka putoia he galue ia he lalolagi fou?

20 Lahi atu e mena ka taute e Iehova mai ni he puipui hana tau fekafekau. Kua foaki e ia ma lautolu tuga e Matua fakahele ha lautolu. He fakatoka mai hana tau tagata i Papelonia Lahi he 1919, ne fakatoka e ia i mua ha lautolu e galue kautu makimaki, mo e loga he tau mena kai fakaagaga. Ne talahau tuai e mena nei ia Isaia 25:6, totou ai e tautolu: “To eke ai e Iehova Sapaota ke he mouga nai e galue ke he tau mena mitaki ma e tau motu oti, ko e galue e uaina ne toka ai e tau kele; ko e tau mena mitaki ue atu; ko e uaina ne toka ai mo e tau kele kua hakahaka.” Ko e monuina ha ia ha tautolu ke fai vala he galue ia! (Mataio 4:4) Ko e “laulau he Iki” kua fakapuke aki moli e tau mena mitaki ke kai. (1 Korinito 10:21) Puhala mai he “fekafekau fakamoli mo e loto matala,” kua foaki mai ki a tautolu e tau mena oti kua lata mo tautolu fakaagaga.

21 Lahi atu foki e mena kua foaki he galue faka-Atua nei. Ko e galue fakaagaga hane fiafia a tautolu i ai mogonei kua fakamanatu ki a tautolu e loga he tau mena kai tino ka foaki he Atua he lalolagi fou he maveheaga. Ti, ko e ‘galue he tau mena mitaki ue atu’ ka putoia e tau mena kai loga. To nakai fai tagata ka hoge fakatino po ke fakaagaga. Ko e totokaaga ha ia ma lautolu kua tua fakamoli nukua mamahi mogonei ha kua talahau tuai mai e “tau hoge” ko e vala he “fakamailoga” he ha ha hinei ha Iesu! (Mataio 24:3, 7) Ma lautolu, ko e tau kupu he salamo kua mafanatia lahi moli. Kua pehe a ia: “To ha i ai e puke aloalolima he tau saito ke he motu, ki luga he fuga mouga; ti gatiti ai hana tau fua.”—Salamo 72:16.

22, 23. (a) Ko e heigoa e “ufiufi,” po ke “ufia,” ka utakehe, mo e fefe? (e) To uta kehe fefe e ‘ma he motu ha Iehova’?

22 Fanogonogo la mogonei ke he maveheaga ne mahomo atu e mitaki. Fakatatai e agahala mo e mate ke he “ufiufi” po ke “ufia,” he talahau e Isaia: “To fakaoti foki e [Iehova] ke he mouga nai e ie ufiufi, ne ufia ai e tau motu oti, mo e ufiufi ne ufia ai e tau motu kehe oti kana.” (Isaia 25:7) Manamanatu la! Kua fakamamafa he agahala mo e mate e tau tagata tuga e mamoe kafu fakahakea, ato galo tukulagi ai. Kua manako atu ha ia ha tautolu ke he aho ka fakagahua katoatoa e tau aoga he poa lukutoto ha Iesu ke he tau tagata omaoma mo e tua fakamoli!—Fakakiteaga 21:3, 4.

23 Tuhi atu ke he magaaho fulufuluola lahi ia, kua fakamafanatia mai he perofeta omoomoi he agaga ki a tautolu: “To fakaoti tukulagi [he Atua] e mate, to holoholo kehe foki he Iki ko Iehova e tau hihina mata mai he tau mata oti; to uta kehe foki e ia e mena ke mā ai hana motu ke he lalolagi oti ni; ha kua vagahau mai ai e Iehova.” (Isaia 25:8) To nakai fai tagata foki ka mate ha ko e tau mena tutupu pauaki po ke maanu ha kua galo e fakahelehele. Ko e hikiaga monuina ha ia! Lafi ki ai, nakai fai matakavi he lalolagi ka logona e tau tala ekefakakelea mo e pikopiko ne kua leva e fakauka e Atua mo e hana tau fekafekau ki ai. Ko e ha? Ha kua uta kehe tuai e Iehova ha lautolu a punaaga—ko e matua he pikopiko, ko Satani ko e Tiapolo, fakalataha mo e tau tega oti ha Satani.—Ioane 8:44.

24. Tali atu fefe a lautolu kua o he maama ke he tau gahua malolo ha Iehova ke lata mo lautolu?

24 He manamanatu ke he tau kitiaaga pihia he malolo a Iehova, ko lautolu kua o he maama kua omoi ke talahau: “Kitiala, ko e ha tautolu a Atua hanai; ne tatali a tautolu kia ia, ti fakamomoui e ia a tautolu; ko Iehova hanai ne tatali a tautolu kia ia; ti fakamomoui e ia a tautolu; ko Iehova hanai ne tatali a tautolu kia ia; to fiafia a tautolu mo e olioli ke he hana fakamouiaga.” (Isaia 25:9) Nakai leva, to fai kakano moli ni e tau tagata tututonu ke fiafia. To utakehe katoatoa e pouli, mo e to ufia a lautolu kua tua fakamoli ke he maama ha Iehova tukulagi tukumuitea. Fai amaamanakiaga nakai kua mua atu e fulufuluola? Nakai, ai fai!

Maeke Nakai ia Koe ke Fakamaama?

• Ko e aoga he ha ke o he maama he vaha nei?

• Fakaheke he ha e Isaia e higoa ha Iehova?

• Ko e ha to nakai moumou he tau fi e mahani fakamoli he tau tagata he Atua?

• Ko e heigoa e tau monuina kua fakatali mai ki a lautolu kua o he maama?

[Tau Huhu he Fakaakoaga]

[Fakatino he lau 25]

Ne poa he tau tagata i Iuta e tau fanau ki a Moloka

[Fakatino he lau 26]

To ufia a lautolu ne tututonu ke he maama ha Iehova tukulagi