Tau Huhu he Tau Tagata Totou

Fefe e onoonoaga he tau Kerisiano moli ke he gahua he tau tagata ne age ke he falu e tau lagaki he tau fakaholoaga commercial software ma e tau komopiuta?

Falu ne fa lali fakahehe ke piu e gahua nei he hagaao ke he tau kupu ha Iesu: “Kua moua noa e mutolu, kia foaki noa atu e mutolu.” Moli, nakai hagaao a Iesu ke foaki noa e tau tonuhia he fakaholoaga komopiuta (software) po ke tau tohi, ko e fakaaogaaga he tau tohi ia ne fakaata he fakatufono. Ne kakano a ia ko e foaki he vala he fekafekauaga. Ne tala age a Iesu ke he tau aposetolo ne o ke he tau taone mo e tau maaga ke fakamatala e lautolu e Kautu, fakamalolo e tau gagao, mo e vega e tau temoni. He nakai totogi e mena nei, ka e “foaki noa atu” he tau aposetolo.—Mataio 10:7, 8.

He tupu e tau komopiuta fakatagata mo e fakapisinisi, tokologa e tau tagata ne lata mo e software. Fa mahani e mena nei ke totogi. Hagaao ke he falu tagata ne ha ha ai e tau fakaholoaga kua foaki noa e lautolu ti talahau e lautolu ke lagaki mo e age ai ke he falu. Ka e laulahi he tau software he komopiuta ne fakafua fakatata ai. Ke lata mo e fakaaoga fakatagata he kaina po ke pisinisi, ko lautolu ne fakaaoga software kua amanaki ki a lautolu ke fakatau ai, ti totogi ai. Ka fai tagata ne uta po ke lagaki e hafi software ka e nakai totogi, to pulenoa e mena ia, ti pihia foki e tau tohi ka lagaki noa, mo e ka foaki noa ai.

Ko e laulahi he tau fakaholoaga komopiuta (lauia e tau pele) ne fakalaisini ai, ko e tagata ne fakatau ai kua lata ke fakaaoga fakalata ke he tau foakiaga mo e tau fakatokaaga. Kua fakakite he tau laisini pihia ko e tokotaha ni e tagata ke fakatutu mo e fakaaoga e fakaholoaga ia—fa mahani ke fakatutu ai ke he taha ni e komopiuta, i kaina po ke he gahuaaga po ke aoga. Ko e falu laisini kua lata he tagata fakaaoga ke leveki taha lagaki ma hana, ka e nakai ke taute e ia e tau lagaki ma e falu tagata. Ka manako e tagata ne pule ke age e fakaholoaga katoa (fakalataha mo e laisini mo e tau fakatokaaga oti), kia taute pihia e ia. Ka e, kua fakaoti tuai e tonuhia hana ke fakaaoga ai. Kehekehe e tau laisini, ti ko e tagata ka fakatau e fakaholoaga po ke ka foaki taha ki a ia kua lata ke kumi e fakatokaaga he laisini pauaki ia.

Loga e tau motu ne kautaha ke he taliaaga copyright nukua puipui e “koloa fakagahua,” tuga e tau fakaholoaga komopiuta, ti lali a lautolu ke kaka malolo e tau fakatufono copyright. Tuga anei, ne hokotaki he The New York Times ia Ianuari 14, 2000, kua tapaki he tau leoleo Sihamani mo Tenemaka e tau tagata ne fakamaama ai ko e kau kelea ahi he software-piracy” ne taute ua e lagaki mo e foaki e tau fakaholoaga mo e tau pele komopiuta, ti fakafua e falu he Internet.

Ha fe e tuaga he fakapotopotoaga Kerisiano he mena nei? Ne pehe a Iesu: “Ati uta a kia Kaisara e tau mena a Kaisara; ka e uta ke he Atua e tau mena he Atua.” (Mareko 12:17) Kua ui e mena ia ke he tau Kerisiano ke omaoma ke he fakatufono he motu ne nakai lauia mo e fakatufono he Atua. Hagaao ke he tau fakatufono, ne tohi he aposetolo ko Paulo: “Kia omaoma e tau tagata oti kana ke he tau tui ne mua . . . Ko ia kua totoko atu ke he pule kua totoko atu a ia ke he kotofaaga he Atua; ko lautolu foki kua totoko atu, to hoko kia lautolu e fakahala.”—Roma 13:1, 2.

Nakai lago ke he tau motua he fakapotopotoaga Kerisiano ke fakakiakia e tau komopiuta he falu, po kua pule a lautolu ke talahau mo e peehi e tau fakatufono copyright. Ka e talitonu mo e fakaako e lautolu kua lata e tau Kerisiano ke fehola kehe mai he fofo mena mo e lali ke omaoma matafakatufono. Kua puipui he mena nei e tau Kerisiano mai he moumou e tau matafakatufono, ti fakamalolo a lautolu ke moua e loto manamanatu mitaki ki mua he Atua. Ne tohi e Paulo: “Hanai, kua lata ke omaoma, nakai kuenaia ha ko e ita, ka e pihia foki ha ko e loto manamanatu.” (Roma 13:5) Pihia foki, ne talahau e Paulo e manako he tau Kerisiano moli ke he tau kupu: “Kua taofi e mautolu ha ha ia mautolu e loto manamanatu hifo mitaki, kua loto a mautolu ke mahani mitaki ke he tau mena oti kana.”—Heperu 13:18.