“Kaeke ke Kau a Atua mo Tautolu, Ko Hai Kia Taha ke Paleko Mai Kia Tautolu?”
“Kaeke ke Kau a Atua mo Tautolu, Ko Hai Kia Taha ke Paleko Mai Kia Tautolu?”
“Ko e hanai, to talahaua ha ha a tautolu ke he tau mena nai? Kaeke ke kau e Atua mo tautolu, ko hai kia taha ke paleko mai kia tautolu?”—ROMA 8:31.
1. Ko hai ne o kehe mai i Aikupito fakalataha mo e tau Isaraela, ti ko e heigoa ne takitaki a lautolu ke taute pihia?
MAGAAHO ne hagaao atu e tau Isaraela ma e tokanoaaga he mole 215 e tau i Aikupito, he fakatupaaga ia, “ne [o] hake foki e tau tagata kehe tokologa fakalataha mo lautolu.” (Esoto 12:38) Ne kitia he tau tagata nei ne nakai ko e tau Isaraela e tau malaia ofoofogia hogofulu ne moumou a Aikupito mo e fakama e tau atua fakavai. He magaaho taha, nukua fita he kitia e lautolu—mua atu ke kamata mai he malaia ke fa aki—ko e malolo ha Iehova ke puipui hana tau tagata. (Esoto 8:23, 24) Pete ne tote e iloilo ha lautolu ke he tau finagalo ha Iehova, ka e mauokafua a lautolu ke he taha e mena: Ne kaumahala e tau atua ha Aikupito ke puipui e tau tagata Aikupito, ka kua fakakite e Iehova a ia ke malolo ke lata mo e tau Isaraela.
2. Ko e ha ne lalago ai e Raava e tau toko Isaraela, ti ko e ha e mauokafua hana ke he Atua ha lautolu kua nakai galo kehe ai?
2 Fagofulu e tau he mole, ato hohoko atu e tau Isaraela ke he motu he Maveheaga, ko Iosua ne hukui a Mose, kua fakafano atu tokoua e tagata tane ke toko e motu. Ne feleveia e laua a Raava, na nofo i Ieriko. Mai he mena ne logona e ia hagaao ke he tau gahua malolo ha Iehova ke puipui e tau Isaraela he 40 e tau tali mai he o kehe i Aikupito, ne iloa e ia kaeke ke manako a ia ke he monuina he Atua, kua lata ia ia ke lalago hana tau tagata. Ha ko e hana a fifiliaga pulotu, ne hao a ia mo e hana magafaoa he magaaho ne fofo he tau Isaraela e maaga. Ko e puhala mana nukua hao a lautolu ko e fakamoliaga tonutika kua kau e Atua mo lautolu. Ti, nakai hehe e mauokafua ha Raava ke he Atua he tau Isaraela.—Iosua 2:1, 9-13; 6:15-17, 25.
3. (a) Ko e heigoa e mana ne taute e Iesu tata atu ke he taone liu ati i Ieriko, ti tali atu fefe e tau akoako Iutaia? (e) Ko e heigoa ne maeke he tau Iutaia, mo lautolu nakai ko e tau Iutaia ke mailoga?
3 He hogofulu ma lima e senetenari he mole, ne fakamaulu e Iesu Keriso e matapouli tata atu ke he taone liu ati i Ieriko. (Mareko 10:46-52; Luka 18:35-43) Ne ole e tagata nei ki a Iesu ke foaki ki a ia e fakaalofa hofihofi, fakakite ai kua mailoga e ia ha ha ia Iesu e lalagoaga he Atua. Ko e tau takitaki lotu Iutaia mo e ha lautolu a tau tutaki, he taha fahi, ne matauka ke talia e tau mana ha Iesu ne taute ko e fakamoliaga kua taute e ia e gahua he Atua. Ka e, kumi kelea a lautolu ki a ia. (Mareko 2:15, 16; 3:1-6; Luka 7:31-35) Pete foki e fakafeao mo e fakamoliaga ne fakaliu tu mai a Iesu he mole e tamate e lautolu a ia, ne nakai talia e lautolu ke talahau na taute he Atua e mena nei. Ka kua takitaki a lautolu he favale ke he tau tutaki ha Iesu, he lali ke fakaoti e gahua ha lautolu he “fakamatala atu e tala mitaki ke he Iki ko Iesu.” Ka ko e falu Iutaia, mo e he magaaho fakamui tokologa ne nakai ko e tau Iutaia, ne mailoga e tau tutupuaga nei ti fokifoki ai fakahako. Kua maaliali ki a lautolu nukua tiaki he Atua e tau takitaki Iutaia fia tututonu mo e lalago e tau tutaki loto molu ha Iesu Keriso.—Gahua 11:19-21.
Lalago he Atua a Hai he Vaha Nei?
4, 5. (a) Fefe e logonaaga he falu hagaao ke he fifili he lotu? (e) Ke kitia e lotu moli, ko e heigoa e matapatu huhu?
4 Ke he matakupu he lotu moli, taha e akoako ne talahau he huhu ki ai he televisoni: “To mauokafua au kua moli e lotu ka taute e tagata mo tagata mitaki he magaaho ka moui fakatatau a ia ki ai.” Talahau ai, ko e lotu moli kua taute e tau tagata ke mitaki. Ka e moli kia ko e lotu ne taute e tau tagata ke mitaki nukua fakamoli na lalago he Atua e lotu ia? Ko e fakamailoga malolo kia a ia ma e fifiliaga kaeke ke moli e lotu?
5 Uho ke he tau tagata oti e maeke ke taute e tau fifiliaga fakatagata, putoia e fifiliaga ma e lotu. Ka e fai tokanoaaga ke fifili kua nakai fakamau he mena ia to taute he tagata e fifiliaga hako. Falu tagata, ma e fakatai, kua fifili e lotu fakave ke he puke tagata, mautu, fulufuluola e fakalatahaaga, po ke pipiaga he magafaoa ha lautolu. Nakai fai mena he tau mena nei kua moolioli he fifili kua moli po ke nakai moli e lotu. Ko e huhu aoga ke he mena nei: Ko e lotu fe kua fakamafana hana tau tutaki ke taute e finagalo he Atua mo e foaki e fakamoliaga malolo he lalagoaga faka-Atua, ke maeke he tau tagata i ai ke talahau mauokafua kua, “kau e Atua mo tautolu”?
6. Ko e heigoa e tau kupu ha Iesu ne fakamaama ke he matakupu he lotu moli mo e fakavai?
6 Ne fakatoka e Iesu e fakatufono ke kitia e tapuakiaga moli mai he fakavai he pehe a ia: “A mutolu mo e tau perofeta pikopiko; to o mai a lautolu kia mutolu mo e tau tapulu mamoe, ka ko loto ko e tau luko kakati haia. To iloa mali e mutolu a lautolu ke he tau fua ha lautolu.” (Mataio 7:15, 16; Malaki 3:18) Liu la tautolu ke fakamanatu falu he “tau fua,” po ke tau fakamailoga he lotu moli, ke maeke ia tautolu ke fifili moli ko hai he vaha nei kua moua e lalagoaga faka-Atua.
Tau Fakamailoga ha Lautolu kua Moua e Lalagoaga he Atua
7. Ko e heigoa e kakano ke fakaako ni e mena ne fakave ke he Tohi Tapu?
7 Kua fakave e tau fakaakoaga ha lautolu ke he Tohi Tapu. Ne pehe a Iesu: “Ko e haku a tau kupu, nakai ko e haku, ka ko e hana ne fakafano mai au. Ka manako taha ke eke hana finagalo, ti iloa ai e ia e tau kupu, po ke mai he Atua, po ke vagahau noa ni e au.” Pihia foki: “Ko ia mai he Atua, to fanogonogo a ia ke he tau kupu he Atua.” (Ioane 7:16, 17; 8:47) Moli ai, ke olioli e lalagoaga he Atua, kua lata ke fakaako ni e taha ke he tau mena kua fakakite he Atua he hana Kupu ti tiaki e tau fakaakoaga ne fakave ke he pulotu he tagata, po ke tau kupu toka tuai.—Isaia 29:13; Mataio 15:3-9; Kolose 2:8.
8. Ko e aoga he ha ke fakaaoga e higoa he Atua he tapuakiaga?
8 Kua fakaaoga mo e fakailoa e lautolu e higoa he Atua, ko Iehova. Ne talahau tuai e Isaia: “To pehe atu foki a mutolu ke he aho ia, Kia fakaheke atu a mutolu kia Iehova, ti ui atu a mutolu ke he hana higoa; kia fakailoa atu e mutolu ke he tau motu hana tau gahua; kia talahau atu e mutolu, kua lilifu hana higoa. Lologo atu a kia Iehova, kua eke e ia e mena homo atu; kia fakailoa atu a e mena ia ke he lalolagi oti.” (Isaia 12:4, 5) Ne fakaako e Iesu hana tau tutaki ke liogi: “Ha mautolu a Matua na e, ha ha he lagi, kia tapu hau a higoa.” (Mataio 6:9) Ko e mena ia, ko e tau Iutaia po ke nakai, kua lata e tau Kerisiano ke eke mo “tau tagata [ma e Atua.].” (Gahua 15:14) Ne fiafia moli e Atua ke lalago a lautolu kua matalahi he eke mo “tau tagata māna.”
9. (a) Ko e ha e olioli kua fakakite e tau tagata he lotu moli? (e) Fakakehe fefe e Isaia e lotu moli mo e fakavai?
9 Ne fakaata e lautolu e aga olioli he Atua. Ko e punaaga he “vagahau mitaki,” ko Iehova ko e “Atua monuina.” (1 Timoteo 1:11) To maeke fefe he tau tagata tapuaki hana ke nakai fiafia po ke fakateaga tumau? Pete ne tau tupetupe he lalolagi mo e tau lekua fakatagata, kua fakatumau e aga olioli he tau Kerisiano moli ha kua fai galue tumau a lautolu ke he tau mena kai fakaagaga loga. Ne fakakehe e Isaia a lautolu mai he tau tagata ne fakagahua e lotu fakavai: “Kua vagahau mai pehe e Iki ko Iehova, Kitiala, to kai mena haku a tau fekafekau, ka ko mutolu to hoge a mutolu; kitiala, to inu haku a tau fekafekau, ka ko mutolu to fia inu ni a mutolu; kitiala, to fiafia haku a tau fekafekau, ka mo mutolu to mā ni a mutolu. Kitiala, to kalaga haku a tau fekafekau ha ko e loto fiafia, ka ko mutolu to tagi ni a mutolu he mamahi e tau loto, mo e tagi fekapai a mutolu he malipilipi ai e tau loto.”—Isaia 65:13, 14.
10. Maeke fefe a lautolu kua ako e lotu moli ke fakamamao he ako mai he kamatamata mo e hehe?
10 Kua fakave e mahani ha lautolu mo e tau fifiliaga ha lautolu ke he tau matapatu fakaakoaga he Tohi Tapu. “Kia tua a koe kia Iehova mo e hāu a loto katoa; ka e aua neke falanaki a koe ke he hāu a pulotu. Kia manatu e koe a ia ke he hāu a tau puhala oti, ti fakahakohako ai e ia hāu a tau puhala.” (Tau Fakatai 3:5, 6) Kua lalago he Atua a lautolu kua kumi ki a ia ma e takitakiaga ka e nakai ke he tau fakaakoaga he tau tagata ne fakaheu e pulotu mahani Atua. He hokotia atu e tagata ke manako ke fakalautatai hana moui mo e Kupu he Atua, to kalo mai a ia he ako e kamatamata mo e hehe.—Salamo 119:33; 1 Korinito 1:19-21.
11. (a) Ko e ha e tau tagata he lotu moli kua nakai veveheua ke he vahega akoako mo e ako fakamatala? (e) Ko e heigoa e tau fakafifitakiaga kua lata ke fakatoka e lautolu kua takitaki e tau tagata he Atua ma e fuifui mamoe?
11 Kua fakatokatoka a lautolu ke he puhala he fakapotopotoaga Kerisiano he senetenari fakamua. Ne fakatoka e Iesu e matapatu fakaakoaga: “Aua neke ui a mutolu Rapai; ha ko e mena tokotaha ha mutolu a takitaki, ko e Keriso haia; ka ko mutolu oti, ko e matakainaga a mutolu. Aua foki neke ui e mutolu taha ke he lalolagi ko e matua ha mutolu; ha ko e mena tokotaha ha mutolu a Matua, ko ia ha he lagi. Ti aua neke ui a mutolu ko e tau takitaki; ha ko e mena tokotaha ha mutolu a Takitaki, ko e Keriso haia. Ka ko e tagata ia mutolu kua mua, kia eke a ia mo fekafekau ha mutolu.” (Mataio 23:8-11) Kua fakagata e fakapotopotoaga he tau matakainaga tane mahani fakatokoluga he vahega akoako ne fakalilifu hokoia ni a lautolu aki e tau matahigoa mahuiga mo e fakamatalahi kua tokoluga hake a lautolu he tau tagata he tapu. (Iopu 32:21, 22) Ko lautolu ne leveki e fuifui mamoe he Atua ne tala age ke taute pihia he “fakamakai, ka e nakai he ole fakamakamaka ai; aua foki neke eke mo e fia eke koloa, ka ko e loto fiafia. Aua neke tuga he tau tagata kua fia iki ke he kaina he Atua, ka kia eke a mutolu mo tau fakafifitaki ke he fuifui mamoe.” (1 Peteru 5:2, 3) Ko e tau leveki Kerisiano moli kua fakamamao mai he lali ke eke mo tau iki ke he tua he falu. Ha ko e tau lagomatai he fekafekauaga he Atua, kua lali a lautolu ke fakatoka e fakafifitakiaga mitaki.—2 Korinito 1:24.
12. Ko e heigoa e tuaga lagotatai hagaao ke he tau fakatufono he tagata kua manako e Atua ki a lautolu kua loto ke moua hana lalagoaga?
12 Kua omaoma a lautolu ke he tau fakatufono he tagata ka e fakatumau agaia ke tu uho. Ko ia kua kaumahala ke ‘omaoma ke he tau tui ne mua’ kua nakai amanaki ke moua e lalagoaga he Atua. Ko e ha? Ha ko “lautolu ha ha i ai e pule ainei, kua kotofa he Atua a lautolu. Hanai, ko ia kua totoko atu ke he pule kua totoko atu a ia ke he kotofaaga he Atua.” (Roma 13:1, 2) Pete ia, ne mailoga e Iesu e maeke he taufetoko he tau manako he magaaho ne talahau e ia: “Ati uta a kia Kaisara e tau mena a Kaisara; ka e uta ke he Atua e tau mena he Atua.” (Mareko 12:17) Kua lata ia lautolu kua manako ke he lalagoaga he Atua ke “kumikumi fakamua . . . ke he kautu he Atua mo e hana tututonu,” ka e he magaaho taha omaoma e tau fakatufono motu ne felauaki mo e tau matagahua tokoluga ha lautolu ke he Atua. (Mataio 6:33; Gahua 5:29) Ne peehi e Iesu e tu uho he pehe a ia hagaao ke he tau tutaki hana: “Nakai ko e tau tagata he lalolagi a lautolu, ke tuga foki au, nakai ko e tagata he lalolagi au.” Ne lafi e ia fakamui: “Nakai ko e kautu he lalolagi nai haku a kautu.”—Ioane 17:16; 18:36.
13. Ko e heigoa e vala he fakaalofa kua fakakite aki e tau tagata he Atua?
13 Nakai fili a lautolu he gahua ke he ‘mahani mitaki ke he tau tagata oti kana.’ (Kalatia 6:10) Nakai fili e fakaalofa Kerisiano, kua talia e tau tagata oti kana pete ni ha lautolu a lanu he kili, tuaga fakatupe po ke fakaako, fakamotu, po ke vagahau. Ko e gahua ke he mahani mitaki ke he tau tagata oti kana mahomo atu ki a lautolu kua faoa ke he tua nukua lagomatai ke kitia mitaki a lautolu kua lalago he Atua. Ne pehe a Iesu: “Ko e mena ia ke iloa ai he tau tagata oti kana, ko e haku a tau tutaki a mutolu, ka feofanaki a mutolu.”—Ioane 13:35; Gahua 10:34, 35.
14. Kua moua kia he tau tagata ne ha ha ai e taliaaga he Atua e taliaaga he tau tagata tokologa? Fakamaama.
14 Kua makai a lautolu ke mamahi favale he taute e finagalo he Atua. Ne hataki tuai e Iesu hana tau tutaki: “Kaeke kua favale a lautolu kia au, ti favale foki kia mutolu; kaeke kua omaoma a lautolu ke he haku a kupu, ti omaoma ai foki a lautolu ke he tua ha mutolu a kupu.” (Ioane 15:20; Mataio 5:11, 12; 2 Timoteo 3:12) Ko lautolu ne moua e lalagoaga he Atua kua nakai talahaua tumau, tuga a Noa, ne fakahala e lalolagi he puhala he tua hana. (Heperu 11:7) He vaha nei, ko lautolu kua manako ke he lalagoaga he Atua kua nakai taotao e Kupu he Atua po ke fakahui e tau matapatu fakaakoaga mahani Atua ke maeke ke kalo kehe mai he favaleaga. He tumau e fekafekau fakamoli ha lautolu ke he Atua, kua iloa e lautolu to “ofo ai mo e vagahau kelea” e tau tagata ki a lautolu.—1 Peteru 2:12; 3:16; 4:4.
Magaaho ke Fokifoki e Tau Fakamoliaga
15, 16. (a) Ko e heigoa e tau huhu ka lagomatai a tautolu ke kitia e matakau fakalotu kua olioli e lalagoaga he Atua? (e) Ko e heigoa e fakahikuaga nukua hokotia ki ai e tau tagata miliona, mo e ko e ha?
15 Huhu hifo ki a koe ni, ‘Ha fe e matakau fakalotu kua mailoga lahi he pipiki fakalahi ke he Kupu he Atua, pete ni foki kua kehe e tau fakaakoaga ha lautolu mai he tau taofiaga he tau tagata tokologa? Ko hai kua peehi e aoga he higoa he Atua, ti fakaaoga foki ke fakakite aki a lautolu? Ko hai kua tuhi fakamalolo ke he Kautu he Atua ko e vailakau ni a ia ke he tau lekua oti kana he tau tagata? Ko hai ne fakatokoluga e tau tutuaga he Tohi Tapu he mahani, pete ni he talahau ki ai ko e aga tuai? Ha fe e matakau ne mailoga he nakai totogi e tau akoako, ko e tau tagata fakamatala e tau tagata oti i ai? Ko hai kua fakaheke ha kua eke mo tau tagata omaoma matafakatufono, pete ni e fakamamao a lautolu he fai vala he tau mena politika? Ko hai ne fakaaoga fakamitaki e tau magaaho mo e tau tupe ke lagomatai e falu ke iloa e Atua mo e hana tau finagalo? Mo e pete ne tau mena mitaki oti nei, ko hai ne onoono hifo ki ai, fa va, mo e favale ki ai?’
16 Totou miliona e tau tagata he lalolagi katoa ne fokifoki e tau fakamoliaga mo e kua moua ai ko e Tau Fakamoli a Iehova ni hokoia hane fakagahua e lotu moli. Kua hokotia a lautolu ke he fakahikuaga nei he fakave ke he mena ne fakaako he Tau Fakamoli a Iehova mo e puhala kua fai mahani a lautolu, ti fakave foki ke he tau aoga nukua ta mai he lotu ha lautolu. (Isaia 48:17) Totou miliona hane pehe, tuga ne talahau tuai ia Sakaria 8:23: “To o a tautolu mo mutolu; ha kua logona e mautolu ha ha ia mutolu e Atua.”
17. Nakai fakatokoluga he ha e Tau Fakamoli a Iehova ke fakakite kua moua e lautolu e lotu moli?
17 Kua fakatokoluga kia e Tau Fakamoli a Iehova ke talahau ko lautolu ni ne ha ha ai e lalagoaga he Atua? Moli, nakai kehe ai he magaaho ne talahau he tau Isaraela i Aikupito kua moua e lautolu e lalagoaga he Atua pete ni e taofiaga he tau Aikupito, po ke he magaaho he tau Kerisiano he senetenari fakamua kua moua e lalagoaga he Atua mo e tiaki e tau tagata lotu Iutaia. Kua talahau ni fakamaali he tau fakamoliaga. He 235 e motu kua taute he Tau Fakamoli a Iehova e gahua ne talahau tuai e Iesu ko e hana tau tutaki moli to taute ai he vaha he fakaotiaga: “To fakamatala atu foki e tala mitaki nai he kautu ke he lalolagi oti, ke eke mo talahau ke he tau atu motu oti; ti hoko mai ai e fakaotiaga.”—Mataio 24:14.
18, 19. (a) Nakai fai kakano he ha ma e Tau Fakamoli a Iehova ke tiaki e gahua fakamatala ha lautolu, pete ni e totoko ki a lautolu? (e) Lalago fefe he Salamo 41:11 e fakamoliaga kua ha ha he Tau Fakamoli e lalagoaga he Atua?
18 To fakatumau e Tau Fakamoli a Iehova ke taute e poakiaga nei, he nakai fakaata e favale po ke totokoaga ke fakatauhele e gahua ha lautolu. Kua latatonu mo e to taute e gahua ha Iehova. Ko e ha totokoaga ne taute he falu he tau senetenari kua mole ke fakatauhele aki e Tau Fakamoli mai he fakakatoatoa e gahua he Atua ne fakahiku ai ke he kaumahala katoatoa, nukua mavehe e Iehova: “Ko e tau kanavaakau oti kua taute ke tau kia koe, nakai monuina ia; ko e tau alelo oti ke taufetoko mo koe ke he fakafiliaga to fakahala ai e koe; ko e tufaaga hanā he tau fekafekau a Iehova, ko e ha lautolu a tututonu foki mai ia au haia.”—Isaia 54:17.
19 Ko e kakano kua malolo atu mo e gahuahua lahi e Tau Fakamoli a Iehova he magaaho nei nakai tuga fakamua—mo e he fehagai ke he totokoaga he lalolagi katoa—ko e fakamoliaga kua fiafia a Iehova ke he mena hane taute e lautolu. Ne pehe e Patuiki ko Tavita: “Ko e mena ia kua iloa ai e au kua finagalo fiafia mai a koe kia au, ha kua nakai hula kia au e tagata kua fai fi kia au.” (Salamo 41:11; 56:9, 11) To nakai maeke he tau fi he Atua ke kalaga he kautu ke he tau tagata ha Iehova, ha ko e Takitaki ha lautolu, ko Iesu Keriso, hane hoko atu ke he kautuaga fakahiku!
Maeke Nakai Ia Koe ke Tali?
• Ko e heigoa falu fakafifitakiaga i tuai he tau tagata kua moua e lalagoaga he Atua?
• Ko e heigoa falu fakamailoga he lotu moli?
• Ko e ha kua mauokafua ai a koe kua moua he Tau Fakamoli a Iehova e lalagoaga he Atua?
[Tau Huhu he Fakaakoaga]
[Fakatino he lau 23]
Ko lautolu kua manako ke moua e lalagoaga he Atua kua lata ke fakave ha lautolu a tau fakaakoaga mauokafua ke he Kupu he Atua
[Fakatino he lau 25]
Kua eke e tau motua Kerisiano mo tau fakafifitakiaga ma e fuifui mamoe