Skip to content

Skip to table of contents

Maeke Nakai ia Koe ke ‘Mailoga e Mitaki mo e Kelea’?

Maeke Nakai ia Koe ke ‘Mailoga e Mitaki mo e Kelea’?

Maeke Nakai ia Koe ke ‘Mailoga e Mitaki mo e Kelea’?

“Ki a kumikumi a mutolu e tau mena kua fiafia e Iki ki ai.”—EFESO 5:10.

1. Ko e heigoa e puhala he moui kua uka he vaha nei, ti ko e ha?

“IEHOVA na e, kua iloa e au, kua nakai ha i ai ke he tagata hana puhala, nakai ha ha he tagata kua fano ke fakatonu e mena ke fano a ia ki ai.” (Ieremia 10:23) Ko e kitiaaga lotomatala ha Ieremia kua fai kakano lahi ki a tautolu he vaha nei. Ko e ha? Ha kua nonofo a tautolu he “tau aho uka,” he talahau tuai mai he Tohi Tapu. (2 Timoteo 3:1) He tau aho takitaha, ne fehagai a tautolu mo e tau tuaga uka nukua lata ke taute e tautolu e tau fifiliaga. Lahi mahaki po ke tote, kua ha ha he tau fifiliaga nei e lauiaaga hokulo ke he ha tautolu a tau tutuaga—fakatino, manamanatuaga, mo e fakaagaga.

2. Ko e heigoa e tau fifiliaga kua kitia ke fakateaga, ka e fefe e onoonoaga he tau Kerisiano ki ai?

2 Loga e tau fifiliaga ne taute e tautolu he tau aho takitaha he moui ha tautolu kua liga ko e fakaholoaga po ke fakateaga. He tau aho takitaha, ma e fakatai, na fifili e tautolu e tau mena tui kua tui e tautolu, tau mena kai kua kai e tautolu, tau tagata kua kitia e tautolu, mo e falu mena foki. Kua taute pulenoa e tautolu e tau fifiliaga nei, mo e nakai manamanatu lahi ki ai. Ka kua fakateaga moli kia e tau mena ia? Ma e tau Kerisiano tukulele, ko e mena ke manamanatu fakahokulo ki ai ko e tau fifiliaga kua taute e tautolu ma e ha tautolu a tau mena tui mo e foliga, ha tautolu a kai mo e inu, ha tautolu a vagahau mo e mahani ke fakaata tumau ha tautolu a matagahua ko e tau fekafekau ha Iehova ko e Atua, Mua Ue Atu. Kua fakamanatu mai ki a tautolu e tau kupu he aposetolo ko Paulo: “Po ke kai mena a mutolu, po ke inu a mutolu, po ke eke e mutolu taha mena, kia eke e mutolu e tau mena oti kana ke fakaheke ai ke he Atua.”—1 Korinito 10:31; Kolose 4:6; 1 Timoteo 2:9, 10.

3. Ko e heigoa e tau fifiliaga kua lata moli mo e manamanatu fakahokulo?

3 Ti ha ha i ai e tau fifiliaga kua mua atu e kapaletu lahi ki a tautolu. Ko e fifiliaga ke mau po ke tumau ke nofo tokotaha, ma e fakatai, kua moli ke ha ha i ai e lauiaaga hokulo mo e tukumalagi ke he moui he tagata. Ke iloa moli, ko e fifili e tagata hako ke mau, ke eke mo hoa tukulagi, nakai ko e mena fakateaga. * (Tau Fakatai 18:22) Lafi ki ai, ko e fifiliaga ha tautolu ke he tau kapitiga mo e tau fioaga, he fakaakoaga, he gahua, mo e he fakafiafiaaga ko e matagahua omoomoi lahi, mo e fifili tonu, he tuaga fakaagaga ha tautolu—mua atu ke he tuaga tukulagi ha tautolu.—Roma 13:13, 14; Efeso 5:3, 4.

4. (a) Ko e lotomatala fe ka manako lahi ki ai? (e) Ko e heigoa e tau huhu kua lata ke manamanatu ki ai?

4 He fehagai mo e tau mena oti nei, kua aoga moli a tautolu ke moua e lotomatala ke mailoga e mena kua mitaki mo e mena kua kelea po ke mena kua liga hako mo e mena kua hako moli. “Ha ha i ai e puhala kua hako ke he manatu he tagata; ka ko e hana fakahikuaga, ko e tau puhala ke mate ai haia,” he hataki he Tohi Tapu. (Tau Fakatai 14:12) Ti, liga huhu a tautolu: ‘Maeke fefe a tautolu ke feaki e lotomatala ke mailoga e mitaki mo e kelea? Fuluhi ki fe a tautolu ke maeke ke moua e takitakiaga kua lata ma e taute fifiliaga ha tautolu? Ko e heigoa he tau tagata, i tuai mo e mogonei, kua taute ke he mena nai, ti ko e heigoa e fua?’

‘Pulotu Nakai Aoga mo e Kupu Toka Tuai’ he Lalolagi

5. Ko e faga lalolagi fefe ne nonofo ai e tau Kerisiano?

5 Ne nonofo e tau Kerisiano he senetenari fakamua he lalolagi ne puke ke he tau koloa mo e tau manatu Heleni-Roma. He taha fahi, ha ha i ai e tau monuina mo e tu hagahaga mitaki he moui Roma, nukua mahekeheke ki ai e tokologa. He taha fahi, ko e tuaga iloilo he magahala kua fiafia ki ai nakai ni ke he tau manatu pulotu ha Plato mo Aristotle ka e pihia foki ke he tau fakaakoaga fou, tuga e tau Epikuro mo e tau Sitoiko. He magaaho ne hau e aposetolo ko Paulo ki Atenai he fenoga misionare hana ke ua aki, ne fehagaaoaki a ia mo e tau tagata Epikuro mo e tau Sitoiko fia iloilo ne logona kua mua atu a lautolu ke he “tagata fa lako nai,” ko Paulo.—Gahua 17:18.

6. (a) Ko e heigoa falu mena ne kamatamata e tau Kerisiano fakamua ke taute? (e) Ko e heigoa e ogo ne fakapuloa e Paulo?

6 Nakai uka mogoia, ke maama e kakano he falu he tau Kerisiano fakamua ne futiaki ke he tau puhala fakavaia mo e tau puhala moui he tau tagata ne viko takai ia lautolu. (2 Timoteo 4:10) Ko lautolu ne fakalataha he fakatokaaga ne tuga ke olioli e tau monuina mo e tau mouaaga, ti ko e tau fifiliaga ne taute e lautolu kua tuga ke mitaki. Kua tuga ke fai mena uho e lalolagi kua foaki ka e teao e puhala moui he Kerisiano tukulele. Pete ia, ne hataki he aposetolo ko Paulo: “A mutolu, neke lautaki e taha a mutolu ke he pulotu nakai aoga ke fakahehe ai, ke lata mo e kupu toka tuai he tau tagata, ke lata foki mo e tau kupu fakamua he lalolagi, ka e nakai lata mo Keriso.” (Kolose 2:8) Vagahau pihia he ha a Paulo?

7. Ko e heigoa e aoga moli he pulotu he lalolagi?

7 Ne fakapuloa e Paulo e ogo ia ha kua tuaha tuai a ia ke he hagahaga kelea ka mafuta hake he manamanatuaga ha lautolu kua futiaki he lalolagi. Ko e fakaaoga hana he talahauaga ‘pulotu nakai aoga mo e kupu toka tuai’ kua mua atu e aoga. Ko e kupu “pulotu” kua kakano “ko e fakaalofa mo e tutuli he iloilo.” Ko e mena ia hokoia kua liga aoga. Ka e i loto he Tohi Tapu, mua atu ke he tohi he Tau Fakatai, kua fakamalolo e puhala hako he tutuli e iloilo mo e pulotu. (Tau Fakatai 1:1-7; 3:13-18) Ne fakalataha ua e Paulo e “pulotu” mo e ‘kupu toka tuai nakai aoga.’ Talahau pehe foki, ne onoono a Paulo ke he pulotu ne foaki he lalolagi kua nakai aoga mo e fakahehe. Tuga e paluni fua lahi, kua foliga mao, ka e nakai fai fakaaogaaga. To moli ke fakateaga, ti hagahagakelea foki ke fakave e fifiliaga he tagata ke he mitaki mo e kelea he taha mena kua nakai fai matapatuaga tuga e “pulotu nakai aoga mo e kupu toka tuai” he lalolagi.

Lautolu ne Pehe kua “Mitaki e Mena Kelea, Ka e Kelea e Mena Mitaki”

8. (a) Fuluhi e tau tagata ki a hai ma e tomatomaaga? (e) Ko e faga tomatomaaga fefe kua foaki?

8 Nakai kehekehe mamao ke he tau mena he vaha nei. Ke he tau fahi kehekehe he laliaga he tagata, ha ha i ai e tokologa he tau tagata pulotu. Ko e tau tagata foaki hatakiaga ke he fakamauaga mo e magafaoa, tau tagata tohitala, tau tagata fakakite iloilo, tau tagata fakamaulu, tau makoi, tau taulatua, mo e falu kua mautali ke foaki e hatakiaga—na totogi. Ka ko e heigoa e faga hatakiaga nukua foaki? Fa mahani, kua tuku e tau mahani faka-Tohi Tapu ke he mafoa ka e fakaata ma e mena ne higoa ko e mahani fou. Ma e fakatai, he tutala hagaao ke he nakai talia he fakatufono ke tohi fakamoli e tau fakamauaga fakasotoma,” kua fakapuloa he tagata tohia he nusipepa talahaua a Kanata The Globe and Mail: “He tau 2000, kua kelea lahi ke fakatikai e hoa ne fakaalofa mo e fakamoli ha laua manako hofihofi ha kua tatai e tau fahi tino ha laua.” Ko e aga he vaha nei ke talia noa, nakai fili. Ko e tau mena oti kua tatai; nakai liu ke fai fifiliaga ke he mitaki mo e kelea.—Salamo 10:3, 4.

9. Ko e heigoa kua fa taute he tau tagata kua onoono fakalilifu ki ai he kaufakalatahaaga?

9 Onoono falu ke he kautuaga kaufakalataha mo e fakatupe—lautolu kua monuina mo e talahaua—ko e tau fakafifitakiaga ke he ha lautolu a taute fifiliaga. Pete ne onoono fakalilifu ke he tau tagata monuina mo e talahaua he kaufakalatahaaga he vaha nei, kua fa foaki ni e lautolu e fekafekauaga he gutu ke he tau mahani mitaki tuga e mahani fakamoli mo e tua ki ai. He tutuliaga he pule mo e mouaaga, tokologa ne logona hifo e nakai fakauaua ke fakaheu mo e moumou e tau matapatu fakaakoaga he mahani mitaki. Ke moua e mahuiga mo e talahaua, kua tiaki fakateaga he falu e tau poakiaga mo e falu tutuaga ne fakave ha ko e loto ke he mahani fakalialia mo e fakateteki. Fua mai e kaufakalatahaaga manako lahi mo e fakahanoa ne ha ha ki ai e talahauaga, “Ataina e tau mena oti.” Ko e mena ke ofo kia ha kua fakagogoa mo e fakahahaku e tau tagata hagaao ke he mitaki mo e kelea?—Luka 6:39.

10. Kua moli fefe e tau kupu ha Isaia hagaao ke he mitaki mo e kelea?

10 Ko e tau fua malaia he tau fifiliaga nakai pulotu ne taute he fakave ke he takitakiaga kelea nukua viko takai ia tautolu—ko e tau fakamauaga mo e tau magafaoa mavehevehe, fakaaoga hehe he tulaki mo e kava, tau matakau fuata favale, fio fakahanoa, tau gagao pikitia he mahani fakatane mo e fifine, ke totoku ni e falu. Ka e, amanaki fefe a tautolu ke moua e fua mitaki ka tiaki he tau tagata e tau tutuaga po ke tau manatu oti he fifili e mitaki mo e kelea? (Roma 1:28-32) Mena tonu ia ni ne fakapuloa he perofeta ko Isaia: “Oi te fakaalofa kia lautolu kua pehe mai, ko e mitaki e mena kelea, ka e kelea e mena mitaki; ko lautolu ne pehe ke he maama ko e pouli ia, ka e pehe ke he pouli ko e maama haia; ko lautolu ne pehe ko e mena humelie ko e mena kona haia; ka ko e mena kona ko e mena humelie haia. Oi te fakaalofa kia lautolu kua iloilo ke he manatu ha lautolu, mo lautolu kua eke mo tau tagata pulotu ke he taofi ha lautolu.”—Isaia 5:20, 21.

11. Nakai pulotu he ha ke falanaki ki a tautolu ni ka fifili e mitaki mo e kelea?

11 Ko e kakano ne fakahala he Atua a lautolu ko e tau Iutaia i tuai ne “iloilo ke he manatu ha lautolu” nukua aoga lahi ma tautolu ke tiaki e falanaki ni ki a tautolu he fifili e mitaki mo e kelea. Tokologa e tau tagata he vaha nei kua talia e manatu he “fanogonogo ke he loto hau,” po ke “taute e mena kua logona hifo e koe kua hako.” Ko e fifiliaga hako kia a ia? Nakai tatai ai ke he Tohi Tapu, he talahau fakalapalapa: “Kua mua ke he tau mena oti e loto he fakavai, ti gagao lahi ni a ia; po ke maeke kia hai ke iloa a ia?” (Ieremia 17:9) To falanaki nakai a koe ke he tagata fakavai mo e kelea ke takitaki a koe he taute e fifiliaga hau? Nakai pihia. Ka e, to liga taute e koe taha mena kehe kua talahau he tagata ia ki a koe. Ati fakamanatu mai he Tohi Tapu ki a tautolu: “Ko ia kua tua ke he hana loto, ko e tagata goagoa a ia; ka ko ia kua fano mo e iloilo, to laveaki ai a ia.”—Tau Fakatai 3:5-7; 28:26.

Ako e Mena kua Talia ke he Atua

12. Ko e lata he ha ke fakamoli ki a tautolu ni e “finagalo he Atua”?

12 Ha kua lata ia tautolu ke nakai falanaki ke he pulotu he lalolagi po ke ki a tautolu ni ka hagaao ke he mitaki mo e kelea, ko e heigoa kua lata ia tautolu ke taute? Mailoga e tomatomaaga maaliali nei mai he aposetolo ko Paulo: “Aua neke mahani foki a mutolu fakalataha mo e lalolagi nai, ka kia faliu a mutolu ke he liu foki fakafou he tau loto ha mutolu, kia kumikumi e mutolu po ke heigoa e finagalo he Atua, ko e mena mitaki, kia talia foki mo e fiafia, ti kua katoatoa.” (Roma 12:2) Ko e ha kua lata ke fakamoli ki a tautolu ni e finagalo he Atua? Kua foaki mai e Iehova, i loto he Tohi Tapu, e kakano tonutika ka e malolo lahi, he talahau: “Ko e mena tuga ne mua he tokoluga e lagi ke he lalolagi, kua mua he tokoluga pihia haku a mahani ke he mahani ha mutolu, mo e haku tau manatu kua mua ke he tau manatu ha mutolu.” (Isaia 55:9) Ti, nakai falanaki ke he manamanatuaga po ke logona hifo mitaki, nukua fakamafana ki a tautolu: “Kia kumikumi a mutolu e tau mena kua fiafia e Iki ki ai.”—Efeso 5:10.

13. Peehi fefe he tau kupu ha Iesu ne fakamau ia Ioane 17:3 e lata ke iloa e mena kua talia ke he Atua?

13 Ne peehi e Iesu Keriso e lata nei he magaaho ne pehe a ia: “Ko e moui tukulagi foki hanai, kia iloa e lautolu a koe, ko e Atua moli tokotaha ni, katoa mo ia ne fakafano mai e koe, ko Iesu Keriso haia.” (Ioane 17:3) Ko e talahauaga “kia iloa” kua hokulo lahi e kakano he “iloa” ni hokoia. Hagaao ke he Vine’s Expository Dictionary, kua “fakakite e fakafetuiaga he tagata kua iloa mo e mena talahaua; hagaao ke he mena nei, ko e mena ne talahaua na aoga ke he tagata kua iloa, ati fakatu ai e fakafetuiaga.” Ke fakafetui mo e taha kua kakano ke nakai ni iloa hokoia e tagata po ke higoa hana. Kua putoia foki e iloa he tau mena ne manako mo e tau mena ne nakai manako e tagata ia, iloa hana tau mahani, hana tau tutuaga—mo e fakalilifu ai.—1 Ioane 2:3; 4:8.

Fakamahani e Tau Manamanatuaga ha Tautolu

14. Ko e heigoa e matapatu kehekeheaga he talahauaga ha Paulo ke he tau tama mukemuke fakaagaga mo e tau tagata motua?

14 Maeke fefe mogoia, a tautolu ke moua e maama ke mailoga e mitaki mo e kelea? Ko e tau kupu ha Paulo ke he tau Kerisiano Heperu he senetenari fakamua ne foaki e tali. Ne tohi e ia: “Ko lautolu oti kua kai huhu, nakai maama a lautolu ke he kupu he tututonu; ha ko e tau tama mukemuke a lautolu. Ka ko e tau mena kakano, kua lata ia mo e tau tagata motua, ko lautolu ni kua mahani he ako mua ai ke mailoga e tau mena mitaki mo e tau mena kelea.” Nakai fakatatai e Paulo e “huhu” nei, ke he mena ne fakamaama e ia he kupu tohi fakamua ko e “tau kupu he kamataaga he kupu he Atua,” mo e “tau mena kai kakano,” kua lata mo e “tau tagata motua,” “kua mahani he ako mua ai ke mailoga e tau mena mitaki mo e tau mena kelea.”—Heperu 5:12-14.

15. Kua lata he ha e gahua malolo ke moua e iloilo moli he Atua?

15 Ko e kakano anei, fakamua, kua lata ke gahua malolo a tautolu ke moua e maama hako he tau tutuaga he Atua kua toka he Kupu hana, ko e Tohi Tapu. Nakai kumi a tautolu ke he tohi he tau mena ka taute mo e nakai taute ke talahau mai ki a tautolu nukua lata po ke nakai lata ke taute. Nakai ko e tohi pihia e Tohi Tapu. Ka e, ne fakamaama e Paulo: “Ko e tau Tohi Tapu oti kana mai he Agaga he Atua ia, kua aoga ni ke fakaako ai, ke fakatonu ai, ke akonaki ai, ke fakailoilo ai foki ke he tututonu. Kia katoatoa ai e mitaki he tagata he Atua, kia taute ni a ia ke he tau gahua mitaki oti kana.” (2 Timoteo 3:16, 17) Ke aoga mai he fakaako, fakatonu, akonaki, kua lata ia tautolu ke fakagahuahua e tau manatu mo e manamanatuaga ha tautolu. Lata e mena nei mo e laliaga, ka ko e fua—he ‘katoatoa ai e mitaki ke he tau gahua mitaki oti kana’—kua aoga lahi ai.—Tau Fakatai 2:3-6.

16. Ko e heigoa e kakano ke fakamahani e manamanatuaga he tagata?

16 Ti, tuga he fakakite e Paulo, ko e tau tagata motua kua “mahani he ako mua [e manamanatuaga] ke mailoga e tau mena mitaki mo e tau mena kelea.” Kua hoko mai a tautolu mogonei ke he uho manatu. Ko e talahauaga “mahani he ako mua [e manamanatuaga]” kua kakano “ko e tau vala kakano kua fakamahani (tuga e tagata hopo fakafiti).” (Kingdom Interlinear Translation) Ko e tagata hopo fakafiti makaka ke he fakatokaaga pauaki, tuga ke he tau lapatoa veliveli po ke akau fakalago tatai, kua maeke ke taute e tau hikihikiaga fakamavilo mafiti ke tuga kua kautu ke he malolo taofi. Maeke ia ia ke tautaofi katoatoa e tau fahi tino hana he tau magaaho oti, ti mailoga e ia tau gahuahuaaga kua lata ia ia ke taute ke fakakatoatoa hana feua ke he fakaotiaga. Fua mai e tau mena oti nei ha ko e fakamahani ukufakina mo e taute tumau.

17. Ko e heigoa e kakano kua lata ke tuga e tau tagata hopo fakafiti a tautolu?

17 Kia fakamahani foki a tautolu tuga e tagata hopo fakafiti, he puhala fakaagaga, ka manako a tautolu ke iloa tonu kua hako tumau e tau fifiliaga hane taute e tautolu. Kua lata ke tautaofi katoatoa e tautolu he tau magaaho oti e tau manamanatuaga mo e tau fahi tino ha tautolu. (Mataio 5:29, 30; Kolose 3:5-10) Ma e fakatai, fakamahani nakai e koe hau a tau mata ke nakai ono ke he tau tohi kiva po ke tau teliga ke fanogonogo ke he tau leo kofe mo e vagahau fakalialia? Moli kua takatakai a tautolu he tau mena kelea oti ia. Pete ia, ko e fifiliaga ni ha tautolu ke fakaata e tau mena ia ke hokohoko hifo ke he tau loto mo e tau manamanatuaga ha tautolu. Kia fifitaki e tautolu e salamo ne pehe: “Nakai tuku e au ki mua haku ha mena kelea, kua fakavihia e au e mahani ha lautolu ni liliu kehe, nakai pipiki mai ia kia au . . . nakai nofo ki mua haku taha kua vagahau pikopiko.”—Salamo 101:3, 7.

Fakamahani e Manamanatuaga Hau he Ako Mua

18. Ko e heigoa kua fakakite he talahauaga “ako mua” he fakamaamaaga ha Paulo hagaao ke he fakamahani e tau manamanatuaga he taha?

18 Tokaloto na mai he “ako mua” ati maeke ia tautolu ke fakamahani e tau manamanatuaga ha tautolu ke mailoga e mitaki mo e kelea. Pehe foki, ko e tau magaaho oti kua fehagaaoaki a tautolu mo e fifiliaga, kua lata ia tautolu ke ako mua e tau manamanatuaga ha tautolu ke iloa e tau matapatu fakaakoaga Tohi Tapu kua putoia ai mo e puhala ke fakaaoga aki. Feaki e aga he kumikumi e tau tohi faka-Tohi Tapu kua foaki mai he “fekafekau fakamoli mo e loto matala.” (Mataio 24:45) Moli, maeke ia tautolu ke kumi lagomatai mai he tau Kerisiano momotua. Moha ia, ko e laliaga fakatagata ha tautolu kua tuku ke fakaako e Kupu he Atua, fakalataha mo e liogi ki a Iehova ma e hana a takitakiaga mo e agaga, ka palepale mitaki mai anoiha.—Efeso 3:14-19.

19. Ko e heigoa e tau monuina ha tautolu ka fakatumau a tautolu ke fakamahani e tau manamanatuaga ha tautolu?

19 He holo ki mua e fakamahani e tautolu e tau manamanatuaga ha tautolu, ko e foliaga ke “nakai tuai eke a tautolu mo tau tama ikiiki kua hikihikifano, mo e havilia he tau matagi oti he tau kupu fakaako, ko e pikopiko he tau tagata ke he tau lagatau kelea kua taute ke fakahehe ai.” (Efeso 4:14) Ka e, fakave ke he iloilo mo e maama ha tautolu ke he mena kua talia ke he Atua, kua maeke ia tautolu ke taute e tau fifiliaga pulotu, lahi mo e tote, kua aoga ki a tautolu, ati hake ke he tau tagata tapuaki ha tautolu, mo e mua atu ke fakafiafia e Matua ha tautolu he lagi. (Tau Fakatai 27:11) Ko e monuina mo e puipuiaga ha ia ke he tau aho uka nei!

[Matahui Tala]

^ para. 3 He tohi ne molea e 40 he tau mena tutupu kua tupetupe lahi he moui he tagata, he tohi he tau Ekekafo ko Thomas Holmes mo Richard Rahe, ko e mate e hoa, tau vevehe, mo e nonofo kehekehe e tau mena tolu fakamua. Ko e fakamauaga e mena ke fitu aki.

Maeke Nakai a Koe ke Fakamaama?

• Ko e heigoa e lotomatala kua lata ke taute e tau fifiliaga mitaki?

• Ko e nakai pulotu he ha ke ono ke he tau tagata talahaua po ke falanaki ni ke he tau logonaaga ha tautolu ka fifili e mitaki mo e kelea?

• Ko e lata he ha ia tautolu ke iloa moli e mena kua talia ke he Atua ka taute e tau fifiliaga, ti taute fefe e tautolu?

• Ko e heigoa e kakano ke ‘fakamahani e tau manamanatuaga ha tautolu’?

[Tau Huhu he Fakaakoaga]

[Fakatino he lau 20]

Tuga e tagata hopo fakafiti, kua lata ke taofi katoatoa e tautolu e tau manamanatuaga mo e tau fahi tino ha tautolu

[Fakatino he lau 21]

Ko e onoono ke he monuina mo e talahaua ma e takitakiaga kua teao