Totoka Mai he Tupetupe​—Ko e Fakamaloloaga Moli

“Kia o mai a mutolu kia au, ko mutolu oti ne matematekelea mo e pehia he tau kavega; ko au foki ke okioki ai a mutolu.”—MATAIO 11:28.

1, 2. (a) Ko e heigoa ne toka he Tohi Tapu ne kua lagomatai ke fakatote hifo e tupetupe lahi? (e) Lauia fefe e tau fakaakoaga ha Iesu?

Liga talitonu foki a koe, ka lahi e tupetupe ti tupu e kelea; kua hokotia atu ke he fakaatukehe. Ne tuhi mai he Tohi Tapu nukua pehia e tau tagata oti kana he tau kavega, ati tokologa ha ne fakatalitali ke laveaki mai he moui tupetupe he vaha nei. (Roma 8:20-22) Ka kua fakakite mai foki he tau Tohiaga Tapu e puhala ke moua e tautolu he mogonei ni e totoka mahaki mai he tupetupe. Ti moua ai he muitua ke he tomatomaaga mo e fakafifitakiaga he fuata tane ne moui he 20 e tau senetenari he vaha kua mole. Ko e tagata ta fale a ia ka kua lahi e fakaalofa hana ke he tau tagata. Ne vagahau a ia ke he tau loto he tau tagata, leveki e tau manako ha lautolu, lagomatai a lautolu ne lolelole mo e fakamafana a lautolu ne loto mamahi. Ka e mua atu, ne lagomatai e ia e tokologa ke hokotia ke he lotomatala fakaagaga ha lautolu. Ati moua ai e lautolu e totoka mai he tupetupe lahi, tuga he moua e koe.—Luka 4:16-21; 19:47,48; Ioane 7:46.

² Ko e tagata nei, ko Iesu ko e Nasareta, kua nakai fakataki he tau fakaakoaga tokoluga ne tutuli he falu i Roma i tuai, Atenai, po ko Alesana. Pete ia, kua talahau e tau fakaakoaga hana. Kua ha ha ai e mataulu: ko e fakatufono ka pule katoatoa ai e Atua ke he lalolagi ha tautolu. Ne fakamaama foki e Iesu e tau matapatu fakaakoaga aoga ma e moui-tau matapatu fakaakoaga kua uho lahi he vaha nei. Ko lautolu ne ako mo e fakagahuahua e tau mena ne fakaako e Iesu kua olioli e tau fua mitaki, ti totoka mai foki he tupetupe lahi. Nakai kia fiafia foki a koe ke he mena ia?

3. Ko e heigoa e uiina mitaki lahi ne foaki e Iesu?

³ Liga fakauaua a koe. ’Maeke kai ha tagata ne moui he vaha i tuai ke fai fakaohoohoaga ke he moui haku he mogonei?’ Ka kia fanogonogo la ke he tau kupu ne uiina mai e Iesu: “Kia o mai a mutolu kia au, ko mutolu oti ne matematekelea mo e pehia he tau kavega; ko au foki ke okioki ai a mutolu. Kia hahamo e mutolu e lakau hahamo haku, mo e fifitaki mai a mutolu kia au; ha ko au ni ko e totonu mo e loto holoilalo; ti moua ai e mutolu e okiokiaga mo e tau agaga ha mutolu. Ha ko e mena maeke vave haku a lakau hahamo he uta, ko e haku a kavega foki, ko e mena mama a ia.” (Mataio 11:28-30) Ko e heigoa e kakano hana? Kia kumikumi fakamakutu a tautolu ke he tau kupu nei mo e mailoga e puhala kua lagomatai a koe ke moua e totoka mai he tupetupe ekefakakelea.

4. Ne vagahau a Iesu ki a hai, mo e ko e ha kua liga uka he tau tagata fanogonogo hana ke taute e mena ne ole ki a lautolu ke taute?

⁴ Ne vagahau a Iesu ke he tokologa ne fakamakamaka ke taute e tau mena kua hako ka kua “pehia he tau kavega” ha kua taute he tau takitaki Iutaia e lotu mo mena mamafa. (Mataio 23:4) Kua fakalaulahi e lautolu e tau matafakatufono ke teitei maluia e tau puhala oti he moui. Nakai kia tupetupe e mena ia ki a koe he logona tumau “kua nakai lata a koe” ke taute e mena ia po ke mena ko? Ke he taha fahi, ko e uiina ha Iesu ke takitaki atu ke he kupu moli, ke he tututonu,  ke he moui mitaki lahi he fanogonogo ki a ia. E, ko e puhala ke iloa e Atua moli kua lata foki ke fanogonogo ki a Iesu Keriso, ha ko ia, ati maeke he tau tagata ke kitia e tau puhala ha Iehova. Ne talahau e Iesu: “Ko ia kua kitia au, kua kitia foki e ia e Matua.”—Ioane 14.9.

Tupetupe Lahi Kia e Moui Hau?

5, 6. Fakatatai fefe e tau tutuaga gahua tupe mo e tau totogi he vaha a Iesu ke he vaha ha tautolu?

⁵ Liga manamanatu a koe ke he mena nei ha ko e hau a gahua po ke tuaga magafaoa kua liga fakatupetupe lahi ki a koe. Po kua liga mamafa lahi e falu matagahua. Ka pihia, kua tatai a koe mo e tau tagata loto fakamoli ne fakafeleveia mo e lagomatai e Iesu. Ke fakatai ki ai, manamanatu ke he lekua he gahua ma e moui. Kua tokologa ne taufetului ki ai he vaha nei, mo e pihia foki e tokologa he vaha a Iesu.

⁶ He magaaho ia, ne 12 e matahola he aho ne gahua ai e tagata, 6 e aho he fahitapu, ke moua tahamaka e tenari he aho katoa. (Mataio 20:2-10) Tatai fefe mogoia mo e totogi hau po ke he kapitiga hau? Ko e paleko a ia ke fakatatai e tau totogi he vaha i tuai ke he tau totogi he vaha fou nei. Ko e taha puhala foki ke manamanatu ke he mena ne maeke he tupe ke fakatau. Ne talahau he taha tagata pulotu, he vaha a Iesu ko e fua falaoa ne laku aki e taha e lita he falaoa mata ko e totogi a ia he taha e matahola. Talahau foki he taha tagata pulotu ko e totogi he kapiniu uaina mitaki ko e totogi a ia he ua e matahola. Kitia ai e koe mai he tau matafeiga pihia kua gahua lahi mo e gahua loa e tau tagata he magaaho ia ma e moui. Kua lata ia lautolu ke moua e totoka mo e okiokiaga, tuga ni a tautolu. Kaeke gahua a koe, liga logona e koe e peehi ke lahi e mena ka taute. Ka kua nakai moua e tautolu e magaaho ata ke taute e tau fifiliaga mitaki. Liga talahau mogoia e koe kua manako a koe ke fai totokaaga.

7. Ko e heigoa e tali ke he aogo ha Iesu?

⁷ Maaliali ai, ko e uiina ha Iesu ke he tau tagata oti ne “matematekelea mo e pehia he tau kavega” kua mitaki lahi ke he tau tagata fanogonogo he magaaho ia i tuai. (Mataio 4:25; Mareko 3:7,8) Mo e manatu na lafi foki e Iesu e maveheaga, “ko au foki ke okioki ai a mutolu.” Ko e maveheaga ia kua lauia ai e lalolagi he vaha nei. Kua hagaao foki ki a tautolu kaeke kua “matematekelea mo e pehia he tau kavega” a tautolu. Mo e hagaao foki ke he tau fakahele ha tautolu, nukua tatai e tau tutuaga mo e ha tautolu.

8. Maeke fefe e feaki toma mo e fuakau ke lafi ke he tupetupe?

⁸ Ka e fai mena foki ne mamafa ai e tau tagata. Ke feaki hake e fanau ko e paleko lahi. Kua eke foki e vaha tama mo paleko. Kua tupu ki luga e numera he tau tagata takitokotaha ne fehagai mo e tau lekua he manamanatuaga mo e malolo tino. Mo e pete ni he momoui loloa e tau tagata, ha ha he tau momotua e tau lekua pauaki ke fehagai ki ai, pete he holo ki mua e mitaki he tau vai lakau.—Fakamatalaaga 12:1.

I Lalo he Akau Hahamo

9, 10. He vaha i tuai, ko e heigoa ne fakatino he akau hahamo, mo e ko e ha ne uiina e Iesu e tau tagata ke uta e akau hahamo hana?

⁹ Mailoga nakai e koe he tau kupu ia Mataio 11:28, 29, ne pehe a Iesu: “Kia hahamo e mutolu e lakau hahamo haku, mo e fifitaki mai a mutolu kia au.” He magaaho ia, liga logona hifo he tagata kua tuga gahua a ia i lalo he akau hahamo. Tali mai he tau vaha i tuai, ko e akau hahamo ko e fakamailoga he fakatupa. (Kenese 27:40; Levitika 26:13; Teutaronome 28:48) Tokologa e tau tagata gahua aho ne feleveia mo Iesu kua hahamo moli e akau he tau ua ha lautolu, he fua e tau kavega mamafa. Fakalata ke he talagaaga he akau hahamo, kua maeke ke mukamuka ke fua he kakia mo e tau ua po kua makilikili. Ko e tagata ta fale, kua tufuga foki e Iesu e tau akau hahamo, mo e tuga iloa foki e ia e puhala ke taute ai ke “maeke vave.” Liga fakaalo e ia e vala ne piki ke he kakia mo e tau ua aki e kili manu ke fakamolu aki e akau hahamo.

¹⁰ He magaaho ne talahau e Iesu, “Kia hahamo e mutolu e lakau hahamo haku,” liga fakatai ne ia a ia ke he tagata ne foaki e tau akau hahamo mitaki nukua “maeke vave” ke he kakia mo e tau ua he tagata gahua. Ati lafi e Iesu: “Ko e haku a kavega foki, ko e mena mama a ia.” Fakakite he mena nei kua nakai mao e akau hahamo ke fakaaoga, mo e nakai gahua fakatupa foki. Moli, he uiina hana tau tagata fanogonogo ke talia e akau hahamo hana, kua nakai foaki e Iesu e totoka mafiti mai he tau matematekelea oti ne tutupu he magaaho ia. Pete ia, to tamai he onoonoaga kehe  ne foaki e ia e okiokiaga lahi. To fakatotoka foki a lautolu ka hiki ha lautolu a tau puhala moui mo e tau puhala taute mena. Ka e mua atu e aoga, to lagomatai he amaamanakiaga maaliali mo e mauokafua a lautolu ke tote hifo e tupetupe he moui.

Maeke Ia Koe ke Moua e Okiokiaga

11. Ko e ha kua nakai talahau mai a Iesu ke fakafetui e tau akau hahamo?

¹¹ Fakamolemole mailoga, kua nakai pehe a Iesu ke fakafetuiaki he tau tagata e tau akau hahamo. Kua pule agaia a Roma ke he motu, ke tuga ne tau fakatufono he vaha nei ne pule ke he mena ne nonofo ai e tau Kerisiano. Ko e puhala tukuhau ha Roma, he senetenari fakamua kua fakatumau. To tumau ai e tau lekua malolo tino mo e he tupe. To tumau e nakai mitaki katoatoa mo e hala ke hufia ai e tau tagata. Pete ia, to moua e lautolu e okiokiaga he fakagahuahua e fakaakoaga ha Iesu, ti pihia foki ki a tautolu he vaha nei.

12, 13. Ko e heigoa ne talahau e Iesu ka tamai e okiokiaga, mo e tali fefe e falu?

¹² Ko e fakaaogaaga ne mua he fakataiaga ha Iesu ke he akau hahamo kua kitia maali ai he fakahagaao atu ke he gahua taute tutaki. Nakai fakauaua ko e matapatu gahua ha Iesu ke fakaako e falu, mo e peehi lahi ke he Kautu he Atua. (Mataio 4:23) Ti he magaaho ne talahau e ia, “Kia hahamo e mutolu e lakau hahamo haku,” ko e kakano foki ke muitua ki a ia he gahua taha ia ni. Ne fakakite he fakamauaga he Evagelia ne omoi e Iesu e tau tagata loto fakamoli ke hiki e tau gahua ha lautolu, ko e kapaletu ne mua he moui he tokologa. Manatu ne ui a ia ki a Peteru, Aneterea, Iakopo, mo Ioane: “Ati mumui mai a kia au, to eke e au a mua mo takafaga ke he tau tagata.”  (Mareko 1:16-20) Ne fakakite e ia ke he tau tagata takafaga ika ia e makona lahi ka taute e lautolu e gahua ne tuku fakamua e ia he hana moui, he taute ai i lalo he takitakiaga mo e lagomatai hana.

¹³ Ne maama he falu he tau Iutaia fanogonogo hana e tau fakaakoaga hana mo e fakagahuahua ai. Fakatino la e fahi tahi ne totou e tautolu ia Luka 5:1-11. Tokofa e tagata takafaga ika ne hi ika he po katoa ka e nakai fai ola. Amanaki ni, ti puke e kupega ha lautolu! Nakai tupu noa e mena nei; kua fua mai ha ko e gahua ha Iesu. He onoono hake a lautolu ki luga, ne kitia e lautolu e tau tagata tokologa ne fiafia lahi ke he tau fakaakoaga ha Iesu. Kua lagomatai he mena ia ke fakamaama e mena ne tala age e Iesu ki a lautolu tokofa ia: “Ke kamata he vaha nai ke moua ai e koe e tau tagata.” Ko e heigoa e tali ha lautolu? “Kua hiki hake ha lautolu a tau foulua ki uta, ati toka ai e lautolu e tau mena oti, ka e mumui atu kia ia.”

14. (a) Moua fefe e tautolu e okiokiaga he vaha nei? (e) Ko e heigoa e tala okioki mitaki ne fakapuloa e Iesu?

¹⁴ Kua maeke foki ia koe ke tali pihia. Ko e gahua ke fakaako e tau tagata ke he kupu moli he Tohi Tapu ha ne taute agaia. Kavi ke ono e miliona he Tau Fakamoli a Iehova he lalolagi katoa kua talia e uiina ha Iesu ke ’hahamo e lautolu [hana] lakau hahamo’; kua eke a lautolu ke “takafaga ke he tau tagata.” (Mataio 4:19) Kua eke he falu mo gahua mau ha lautolu; ka e gahua fakaku e falu ke he mena ne fahia a lautolu. Kua okioki e gahua ia ki a lautolu oti, ati totoka hifo e tupetupe ha lautolu. Kua putoia ai e mena ne fiafia a lautolu ke taute, he tala age ke he falu e tala mitaki — ko e “vagahau mitaki he kautu.” (Mataio 4:23) Ko e mena fiafia tumau ke vagahau hagaao ke he tala mitaki ka e mua atu ke he tala mitaki nei. Ne  toka i loto he Tohi Tapu e tau matapatu manatu ne lata ia tautolu ke fakakite ke he tokologa na maeke ia lautolu ke moua e moui ne tote e tupetupe.—2 Timoteo 3:16,17.

15. Aoga fefe a koe mai he tau fakaakoaga ha Iesu hagaao ke he moui?

¹⁵ Ke he taha mena foki, ko e tau tagata ne ako laia ke he Kautu he Atua kua moua e aoga mai he tau fakaakoaga ha Iesu ne hagaao ke he puhala he moui. Tokologa kua maeke ke talahau fakamoli ne fakaokioki he tau fakaakoaga ha Iesu a lautolu mo e lagomatai a lautolu ke hiki ha lautolu a tau momoui. Maeke ia koe ke mailoga e mena ia he kumikumi fakatagata e falu he tau matapatu fakaakoaga he moui ne fakamaama mai he moui mo e fekafekauaga ha Iesu, mahomo atu he Evagelia ne tohia e Matio, Mareko, mo Luka.

Puhala ke he Okiokiaga

16, 17. (a) Moua e koe i fe e falu he tau fakaakoaga ne mua ha Iesu? (e) Ko e heigoa kua lata ke moua aki e okiokiaga he fakagahuahua he tau fakaakoaga ha Iesu?

¹⁶ He vaha tapu he 31 V.N., ne lauga e Iesu e lauga nukua talahaua ke he lalolagi katoa ke he aho nei. Nukua iloa ko e Lauga he Mouga. Kua fakamau ia Mataio tau veveheaga 5 ke he 7 mo Luka veveheaga 6, ti talahau e tau manatu aoga he tau fakaakoaga loga hana. Maeke foki ia koe ke moua e falu fakaakoaga ha Iesu he taha vala foki he tau Evagelia. Loga he tau mena ne talahau e ia kua maamatika, ka ke fakagahuahua ai ko e paleko. He ha mogoia he totou fakaeneene mo e manamanatu fakamitaki ke he tau veveheaga ia? Kia toka e malolo he tau manatu hana ke fakaohooho aki e tau manatu mo e aga hau.

¹⁷ Maaliali ai, kua maeke e tau fakaakoaga ha Iesu ke fakatokatoka ke he tau puhala keheheke. Kia fakavahega e tautolu e tau fakaakoaga ne mua, ti taha mogoia e fakaakoaga he tau aho takitaha he mahina, mo e foliaga ke fakagahuahua a lautolu he moui hau. Puhala fe? Lata ke nakai fakahehela noa ni ki ai. Manatu e pule muhukoloa ne huhu ki a Iesu Keriso: “Ko [e] heigoa e mena ke eke e au ke moua ai e moui tukulagi? ” He magaaho ne liu fatiaki e Iesu e tau manako ke mua he Fakatufono he Atua, ne tali age e tagata kua fita he taute e ia e tau mena nei. Ka e mailoga agaia e ia, kua lata ia ia ke lahi foki e mena ka taute. Ne ole a Iesu ki a ia ke lali fakalahi ke fakagahuahua e tau matapatu fakaakoaga he Atua ke he tau puhala kua lata, ke eke mo tutaki moli. Ka e tuga ia kua nakai mautali e tagata ke hoko ki ai. (Luka 18:18-23) Ti ko e tagata ne manako ke iloa e tau fakaakoaga ha Iesu he vaha nei, kua lata ke manatu e kehekehe he vahaloto he talitonu  ki ai mo e mautali ke taute e tau fakaakoaga ia, ha ko e mena tote e tupetupe ka taute pihia.

18. Talahau la e puhala kua maeke ia koe ke fakaaoga fakamitaki e puha ne faihoani mai.

¹⁸ He kamata ke kumikumi mo e fakagahuahua e tau fakaakoaga ha Iesu, kia kikite atu ke he manau 1 i loto he puha ne faihoani mai. Kua hagaaki ki a Mataio 5:3-9. Moli, kua maeke he taha ni ia tautolu ke fai magaaho ke manamanatu fakahokulo ke he tau fakatonuaga mitaki lahi ne foaki mai he tau kupu ia. Ka e he kikite ke he tau mena oti ia, ko e heigoa e manatu fakahiku hau hagaao ke he aga? Kaeke manako moli a koe ke kautu mai he hufia he tau tupetupe loga he moui hau, ko e heigoa kua maeke ke lagomatai? Maeke fefe a koe ke fakaholo ki mua e tauga hau kaeke fakatupu ki mua e koe e lotomatala hau ke he tau mena fakaagaga, he toka e tau mena ia ke hokotia ke he tau manatu hau? Fai kapaletu nakai a koe he moui hau ne kua lata ke tukutuku hifo e aoga, ke fakaata ma e tau matakupu fakaagaga ne mua? Kaeke taute pihia e koe, to lafi ai ke he hau a fiafia he mogonei.

19. Ko e heigoa kua lata ia koe ke taute ke moua atu foki e lotomatala mo e maamaaga?

¹⁹ Kia fakalaulahi atu e mena ke taute. He ha he fakatutala e tau kupu ia mo e taha fekafekau he Atua, liga ko e hoa mau hau, ko e magafaoa tata, po ke kapitiga? (Tau Fakatai 18:24; 20:5) Kia tokaloto na ole e pule muhukoloa ke he taha tagata—ko Iesu—hagaao ke he mena aoga lahi. Nukua lata he tali ke fakatolomaki e amaamanakiaga hana ke fiafia mo e moui tukulagi. Ko e katofia tapuaki ne tutala mo koe hagaao ke he tau kupu nei to nakai tatai mo Iesu; pete ia, ko e fakatutalaaga hagaao ke he tau fakaakoaga ha Iesu ka lagomatai a mua tokoua. Lali ke fakagahuahua ai he mogonei.

20, 21. Ko e heigoa e fakaholoaga ka muitua a koe ki ai ke iloa e tau fakaakoaga ha Iesu, mo e fuafua fefe e koe e holo ki mua hau?

²⁰ Kikite foki ke he puha ne faihoani mai, “Tau Fakaakoaga ke Lagomatai a Koe.” Ko e tau fakaakoaga nei kua fakavahega ke maeke ia koe ke taha e fakaakoaga he aho ke manamanatu ki ai. Lata ke totou fakamua e koe e mena ne talahau e Iesu i loto he tau kupu ne tohi hifo. Ti manamanatu ke he tau kupu hana. Manamanatu ke he puhala ka fakagahuahua e koe he moui hau. Kaeke kua fita he taute e koe, kia manamanatu ke kitia ko e heigoa foki kua lata ia koe ke taute ke nofomau he tau fakaakoaga faka-Atua ia. Kia fakagahuahua ai he magahala he aho ia. Kaeke ke taufetului a koe ke maama e tau fakaakoaga ia po ke kitia e puhala ke fakagahuahua ai e koe, lata ke fai aho foki ke gahua ki ai. Ka e tokaloto, kua nakai lata ke pulotu lahi a koe ke he tau fakaakoaga ia ato holo atu ke he taha. He aho hake, lata ia koe ke manamanatu ke he taha fakaakoaga foki. He matahiku he fahitapu, maeke ia koe ke liu kikite ko e heigoa ne moua e koe ke fakagahuahua fa po ke lima e tau fakaakoaga ha Iesu. He fahitapu ke ua aki lafi ki mua e tau fakaakoaga, he tau aho takitaha. Ka to noa e falu he tau fakaakoaga, kia nakai fakalolelole. To tupu pihia ni ke he tau Kerisiano oti. (2 Nofoaga he Tau Patuiki 6:36; Salamo 130:3; Fakamatalaaga 7:20; Iakopo 3:8) Kia taute pihia foki he fahitapu ke tolu aki mo e fa aki.

²¹ He mole e mahina po ke ha, liga kua fita he fakagahuahua oti e koe e tau manatu ne 31. Ko e heigoa ni, to fefe e logonaaga hau ke he fua ne tupu mai? Nakai kia to fiafia lahi a koe, liga lahi e totoka? Ti pete ni ka tote e mena hau ne moua, to kitia e koe e tote hifo he tupetupe hau, po kua laukauka e fehagaiaga hau ke he tupetupe, mo e to moua e koe e puhala ke fakatumau ki ai. Kia nakai nimo kua ha ha ai foki e falu manatu  mitaki he tau fakaakoaga ha Iesu ne nakai tohi hifo. He ha he kumikumi ke he falu mena ia mo e lali ke fakagahuahua a lautolu?—Filipi 3:16.

22. Ko e heigoa ka liga fua mai he muitua ke he tau fakaakoaga ha Iesu, ka ko e heigoa e tau puhala foki kua lata ke kumikumi ki ai?

²² Kitia ai e koe ko e hahamo ha Iesu, pete he nakai mama, kua maeke vave moli. Ko e kavega he tau fakaakoaga hana mo e he taute tutaki hana kua mama. He mole e 60 e tau tau he fakafita fakatagata ki ai, ne talamai he aposetolo ko Ioane, ko e kapitiga uho ha Iesu: “Ko e fakaalofa ke he Atua hanai, kia omaoma a tautolu ke he tau poaki hana; nakai mamafa foki hana tau poaki.” (1 Ioane 5:3) Maeke ia koe ke mauokafua pihia foki. Ko e leva he fakagahuahua e koe e tau fakaakoaga ha Iesu, to kitia e koe ko e tau mena ne fakatupetupe aki e tau moui ma a tokologa he vaha nei kua nakai fakatupetupe lahi aki a koe. To kitia ai e koe kua moua e koe e totoka mahaki. (Salamo 34:8) Ka e fai puhala foki ke he hahamo molu ha Iesu ne kua lata ia koe ke manamanatu ki ai. Totoku foki e Iesu kua “totonu mo e loto holoilalo” a ia. Hao fefe e mena ia ke he fakaakoaga mo e fifitakiaga ha tautolu ki a Iesu? He vala tala ka mui mai, to manamanatu a tautolu ke he mena nei.—Mataio 11:29.

Ko e Heigoa e Tali Hau?

• Ko e ha kua lata ia tautolu ke hahaga atu ki a Iesu he magaaho ka kumi e tautolu e totoka mai he tau tupetupe loga?

• Ko e heigoa ne fakatino he akau hahamo, mo e ko e ha?

• Ko e ha ne uiina e Iesu e tau tagata ke uta e akau hahamo hana?

• Maeke fefe e okiokiaga fakaagaaga ke moua e koe?

[Tau Huhu he Fakaakoaga]

[Blurb he lau 11]

To eke e matakupu he tau ma e Tau Fakamoli a Iehova he magahala he 2002: “Kia o mai a mutolu kia au . . . ko au foki he okioki ai a mutolu.”—Mataio 11:28.

[Puha/Fakatino he lau 8, 9]

Tau Fakaakoaga ke Lagomatai a Koe

Ko e heigoa e tau mena mitaki kua maeke ia koe ke moua he Mataio tau veveheaga 5 ke he 7? Kua toka i loto he tau veveheaga nei e tau fakaakoaga ne foaki mai he fahi mouga i Kalilaia he Iki Faiaoga, ko Iesu. Fakamolemole totou e tau kupu ne tohi i lalo, he fakaaoga e Tohi Tapu ni hau, mo e huhu hifo ki a koe ni e tau huhu ne matutaki ki ai.

1. 5:3-9 Ko e heigoa ne tala mai he mena nei ki a au hagaao ke he aga haku? Maeke fefe au ke gahua ke moua e fiafia lahi? Maeke fefe au ke lahi e magaaho ka foaki ke he tau mena fakaagaga haku?

2. 5:25, 26 Ko e heigoa ne mua atu e mitaki ke he fifitaki e agaga taufetoko ne ha ha he tokologa?—Luka 12:58, 59.

3. 5:27-30 Ko e heigoa ne peehi he tau kupu ha Iesu hagaao ke he manamanatu noa ke he mahani fakatane mo e fifine? Ti maeke fefe e kalo mai haku he mena pihia, ke lafi ke he haku a fiafia mo e loto mafola?

4. 5:38-42 Ko e ha kua lata ia au ke eketaha ke kalo mai he kakano ne tuku he kaufakalatahaaga fou nei ke he mahani pule lahi?

5. 5:43-48 To moua fefe e au e aoga he fakamahani mo lautolu ne matutaki mo au ko lautolu haia kua tuga kitia e au ko e tau fi? Ko e heigoa ka liga taute he mena nei ke fakatote hifo po ke uta kehe e aga totoko?

6. 6:14, 15 Ka hagahaga au falu magaaho ke nakai fakamagalo, kua pihia kia ha ko e mahekeheke po ke he vihiatia? Maeke fefe au ke hiki e mahani ia?

7. 6:16-18 Kua hagahaga nakai au ke mua atu e manamanatu ke he tau mena kitia ke he mena he loto haku? Ko e heigoa ka mataala lahi au ki ai?

8. 6:19-32 Ko e heigoa ka tupu kaeke to lahi e manamanatu haku ke he tupe mo e tau koloa? Ko e heigoa ka manamanatu au ki ai ka lagomatai au ke fakalautatai ke he mena nei?

9. 7:1-5 Fefe e logonaaga haku ka ha ha au he tau tagata aga fakafili mo e tuhituhi, ne kumi hehe tumau? Ko e ha kua aoga ai ki a au ke kalo mai neke aga pihia?

10. 7:7-11 Kaeke kua mitaki ke fakatumau he magaaho ka ole mena a au ke he Atua, ka e kua mogoia he falu a puhala he moui?—Luka 11:5-13.

11. 7:12 Pete iloa e au e Fakatufono Auro, fa laga fiha e magaaho ne fakagahuahua e au e fakatonuaga nei he fehagai mo e falu?

12. 7:24-27 Ha ko au ni ka takitaki e moui haku, lata fefe au mogoia ke mautauteute ke he tau mena uka mo e tau lekua loga? Kua lata he ha au ke manamanatu ke he mena nei he mogonei?—Luka 6:46-49.

Falu fakaakoaga ka manamanatu au ki ai:

13. 8:2, 3 Maeke fefe ia au ke fakaata e fakaalofa ki a lautolu ne nonofogati, ke tuga ne fa taute e Iesu?

14. 9:9-38 Ko e heigoa e vala ne fakakite e fakaalofa noa he moui haku, mo e maeke fefe au ke fakakite fakalahi e fakaalofa noa ia?

15. 12:19 He ako mai he perofetaaga hagaao ki a Iesu, kua lali nakai au ke kalo mai he tau taufetoko?

16. 12:20, 21 Ko e heigoa e mitaki ka taute e au he nakai fakamamahi e falu ha ko e tau kupu haku po ke he tau mena ne taute e au?

17. 12:34-37 Ko e heigoa ne tala tumau au ki ai? Iloa e au ka fofota e au e fua moli, ne tafe mai e puke moli, ti ko e ha nukua lata ia au ke manamanatu ke he mena i loto ia au, he haku loto?—Mareko 7:20-23.

18. 15:4-6 Mai he mena ne talahau e Iesu, ko e heigoa ne kitia e au hagaao ke he levekiaga fakaalofa he tau momotua?

19. 19:13-15 Ko e heigoa kua lata ia au ke toka taha magaaho ke taute ai?

20. 20:25-28 Ko e ha kua nakai mitaki ke foaki noa ni e pule? Maeke fefe au ke fifitaki a Iesu hagaao ke he mena nei?

Falu manatu, ne fakamau e Mareko:

21. 4:24, 25 Ko e heigoa e kakano he puhala ne fehagai au mo e falu?

22. 9:50 Kaeke mitaki e mena haku ne talahau mo e taute, ko e heigoa e fua mitaki ka liga fua mai?

Fakahiku, ko e tau fakaakoaga gahoa ne fakamau e Luka:

23. 8:11, 14 Kaeke toka e au e tupetupe, mahuiga, mo e fiafia ke pule he moui haku, ko e heigoa ka tupu mai?

24. 9:1-6 Pete ha ha ia Iesu e mana ke fakamalolo a lautolu ne gagao, ko e heigoa ne tuku fakamua e ia?

25. 9:52-56 Mafiti kia au ke ita? Kalo mai nakai au he aga liu taui?

26. 9:62 Lata fefe au ke mailoga e matagahua haku ke vagahau hagaao ke he Kautu he Atua?

27. 10:29-37 Fakakite fefe e au ko e katofia au, nakai ko e tagata kehe?

28. 11:33-36 Ko e heigoa e tau hikihikiaga kua lata ia au ke taute ke fakamukamuka haku a moui?

29. 12:15 Ko e heigoa e fakafetuiaga he vahaloto he moui mo e tau koloa?

30. 14:28-30 Kaeke toka e au taha magaaho ke fuafua fakaeneene e tau fifiliaga, ko e heigoa ka liga tiaki e au, mo e heigoa mogoia e aoga?

31. 16:10-12 Ko e heigoa e tau aoga ka moua e au he fakatumau e mahani fakamoli?

[Tau Fakatino he lau 10]

Ko e okiokiaga e gahua fakamoui i lalo he akau hahamo ha Iesu