Skip to content

Skip to table of contents

Kia Eke e Tau Mena ne Ako e Koe

Kia Eke e Tau Mena ne Ako e Koe

Kia Eke e Tau Mena ne Ako e Koe

“Ko e tau mena foki kua ako ai a mutolu, mo e talia e mutolu, ne fanogonogo foki mo e kitia mai e mutolu kia au, kia eke e mutolu e tau mena ia; to ha ia mutolu e Atua hana a monuina.”—FILIPI 4:9.

1, 2. Ke he puhala lahi, kua fakalagalaga kia he Tohi Tapu e tau moui he tau tagata ne manatu ko e tau tagata lotu a lautolu? Fakamaama.

“KUA Holo Hake e Fakaohoohoaga he Lotu, ka e To Hifo e Fakaohoohoaga he Mahani Mitaki.” Ko e mataulu nei he tohi tala Emerging Trends nukua fakakite e tau fua mai he vili he motu katoa he Tau Fahi Kaufakalataha. Maali ai, kua mailoga he motu ia e tupu he tau tagata o tapu mo e talahau kua ofania lahi e lotu ke he tau moui ha lautolu. Ka kua talahau mai he hokotakiaga: “Pete ko e tau totouaga lalahi nei, kua tokologa e tau tagata Amerika ne huhu toko e lauiaaga ne ha ha he tua he lotu ke he tau moui he tau tagata takitokotaha mo e he kaufakalatahaaga katoa.”

2 Ko e tuaga nei kua nakai koenaia ke he taha ni e motu. He lalolagi katoa, kua tokologa e tau tagata ne talahau kua talia e lautolu e Tohi Tapu mo e fai lotu, nukua nakai toka e tau Tohiaga Tapu ke fakaohooho moli aki e tau moui ha lautolu. (2 Timoteo 3:5) “Kua fakatokoluga agaia e mautolu e Tohi Tapu,” he talahau he takitaki he taha matakau kumikumi, “ka e ke fai magaaho ke totou ai, kumikumi ki ai mo e fakagahuahua ai—ko e mena kua mole tuai a ia.”

3. (a) Lauia fefe a lautolu ne eke mo tau Kerisiano moli he Tohi Tapu? (e) Fakagahuahua fefe he tau tutaki ha Iesu e fakatonuaga ha Paulo ne fakamau he Filipi 4:9?

3 Ka e, mo e tau Kerisiano moli kua nakai pihia e tuaga. Ko e fakagahuahua he tau fakatonuaga mai he Kupu he Atua nukua hikihiki aki e tau manamanatu mo e tau mahani ha lautolu. Fakalataha mo e tagata fou ne fakatata e lautolu, kua kitia maali ai ke he falu. (Kolose 3:5-10) Ma e tau tutaki ha Iesu, ko e Tohi Tapu ko e tohi fakaaoga ne nakai efu he toka he fatapepa. Ke he taha fahi ne tala age e aposetolo ko Paulo ke he tau Kerisiano i Filipi: “Ko e tau mena foki kua ako ai a mutolu, mo e talia e mutolu, ne fanogonogo foki mo e kitia mai e mutolu kia au, kia eke e mutolu e tau mena ia; to ha ia mutolu e Atua hana e monuina.” (Filipi 4:9) Kua mua atu e mena ne taute he tau Kerisiano mai he talia ni e kupu moli he Kupu he Atua. Kua fakagahuahua e lautolu e tau mena ne ako e lautolu, fakatumau ke fakagahuahua e fakatonuaga he Tohi Tapu—ke he magafaoa, ke he gahua tupe, i loto he fakapotopotoaga, mo e ke he tau fahi oti foki he moui.

4. Ko e ha ko e paleko ke eke e tau fakatufono he Atua?

4 Kua nakai ko e mena mukamuka ke eke e tau fakatufono mo e tau matapatu fakaakoaga he Atua. Nukua nonofo a tautolu he lalolagi ha i lalo he malolo ha Satani ko e Tiapolo, ne ui he Tohi Tapu ko e “atua he lalolagi nai.” (2 Korinito 4:4; 1 Ioane 5:19) Ko e mena ia, kua lata lahi ke mataala ke he ha mena ka fakatauhele a tautolu mai he tutuli e puhala loto fakamoli ki a Iehova ko e Atua. Maeke fefe ia tautolu ke eke mo tau tagata loto fakamoli mau?

Kia ‘Fakafifitaki e Tau Kupu Tonu’

5. Ko e heigoa e kakano he talahauaga ha Iesu: “[Kia] mui mai ai kia au”?

5 Ko e taha mena foki he eke e tau mena ne ako e tautolu kua lata ni ke fakatokoluga fakamoli e tapuaki moli, pete he totoko mai e tau tagata nakai talitonu. Kua lata ai e fakauka ke fai laliaga. “Ko e tagata ka fia mui mai kia au,” he talahau e Iesu, “aua neke omaoma a ia kia ia, ka e nikiti a hana satauro, mo e mui mai ai kia au.” (Mataio 16:24) Kua nakai pehe a Iesu kua lata ia tautolu ke mumui ki a ia ke taha ni e fahitapu, taha e mahina, po ke taha e tau. Ka kua pehe a ia: “[Kia] mui mai ai kia au.” Ne fakakite he tau kupu hana kua nakai lata ke eke ha tautolu a gahua tutaki mo taha vala noa he ha tautolu a tau moui po ke fakamoliaga mole ne haia he aho nei mo e galo a pogi. Ko e kakano he fakatokoluga e tapuaki moli ke fakauka fakamoli a tautolu ke he mena ne fifili e tautolu, pete ni ko e heigoa ka tupu. Maeke fefe ia tautolu ke taute e mena ia?

6. Ko e heigoa e fakafifitaki he tau kupu tonu ne ako he tau Kerisiano he senetenari fakamua mai ia Paulo?

6 Ne omoi e Paulo e ekegahua hana ko Timoteo: “Kia eke e koe mo fakafifitaki hau e tau kupu tonu, ne fanogonogo ai a koe kia au mo e tua mo e fakaalofa ha ia Keriso Iesu.” (2 Timoteo 1:13) Ko e heigoa e kakano ha Paulo? Ko e kupu Heleni nei ne pehe “fakafifitaki” kua hagaao tonu ke he fakatino he tagata ta fakatino. Pete he nakai lahi e mena ne fakamatafeiga mai, ka kua ha ha he fakatino pihia e talagaaga maaliali ke maeke he tagata kitekite ke mailoga moli e fakatino katoa. Tatai foki, ko e fakafifitaki he kupu moli ne fakaako e Paulo ki a Timoteo mo e falu kua nakai talaga ke foaki e tali tonu ke he tau huhu oti kana. Ka kua foaki he puhala fakaako nei e takitakiaga kua lata—ko e fakatokaaga, ke fakatai—ke maeke he tau tagata mahani fakamoli ke mailoga e mena ne manako e Iehova ma lautolu. Ka ke fakafiafia e Atua, kua lata ia lautolu ke tapiki tumau ke he fakafifitaki ia he kupu moli he eke e tau mena ne ako e lautolu.

7. Maeke fefe e tau Kerisiano ke tapiki ke he fakafifitaki he tau kupu tonu?

7 He senetenari fakamua, ko e tau tagata pihia tuga a Humenio, Alesana, mo Fileto kua lalago e tau manatu ne nakai felauaki mo e ‘fakafifitaki ke he tau kupu tonu.’ (1 Timoteo 1:18-20; 2 Timoteo 2:16, 17) Maeke fefe he tau Kerisiano fakamua atu ke kalo mai neke fakahehe he tau tagata tiaki taofiaga? He fakaako fakamakutu e tau matatohi omoi agaga mo e fakagahuahua ai ke he tau moui. Ko lautolu ne mumui ke he fifitakiaga ha Paulo mo e falu ne tua fakamoli kua maeke ke mailoga mo e fakaheu ha mena ne nakai tatai ke he fakafifitaki he kupu moli ne fakaako ki a lautolu. (Filipi 3:17; Heperu 5:14) He nakai ‘mate he fia kumikumi mo e taufetoko ke he tau kupu,’ ne fakatumau a lautolu ke tupu ki mua ke he ha lautolu a puhala hako he mahani Atua. (1 Timoteo 6:3-6) Kua taute e tautolu e mena taha ia ni he magaaho ne eke tumau e tautolu e tau kupu moli ne ako e tautolu. Ko e fakamalolo ha ia he tua ke kitia ko e totou miliona ne fekafekau ki a Iehova he lalolagi katoa hane fakatumau ke tapiki ke he fakafifitaki he kupu moli he Tohi Tapu ne kua fakaako ki a lautolu.—1 Tesalonia 1:2-5.

Fakaheu e “Tau Tala Tuai”

8. (a) Lali fefe a Satani ke moumou e tua ha tautolu he vaha nei? (e) Ko e heigoa e hatakiaga ha Paulo ne moua he 2 Timoteo 4:3, 4?

8 Ne lali a Satani ke moumou e fakamoliaga ha tautolu he gana e tau fakauaua hagaao ke he tau mena ne ako e tautolu. He vaha nei, tuga he senetenari fakamua, ne lali e tau tagata tiaki taofiaga ke moumou e tua he tau tagata mahani hakohako. (Kalatia 2:4; 5:7, 8) Falu magaaho ne fakaaoga e lautolu e puhala tohi tala ke fakaholofa aki e tau fakailoaaga fakahehe po ke tau pikopiko uli hagaao ke he tau puhala mo e tau manatu he tau tagata ha Iehova. Ne hataki e Paulo to mafoki kehe falu mai he kupu moli. “Ko e mena to hoko mai e vaha,” he tohia e ia, ka “nakai maeke ai ia lautolu ke talia e kupu tonu ka e lata ni mo e tau manako lahi ha lautolu, ke fakapotopoto ai e tau akoako ma lautolu, ha kua magiho a tau teliga ha lautolu; to mafoki kehe foki ha lautolu a tau teliga mai he kupu moli, ka e hagao atu ke he tau tala tuai.”—2 Timoteo 4:3, 4.

9. Liga ko e heigoa he loto manamanatu ha Paulo he magaaho ne hagaao a ia ke he “tau tala tuai”?

9 He nakai tapiki ke he fakafifitaki he tau kupu tonu, nukua fakataki he “tau tala tuai” e falu. Ko e heigoa e tau tala tuai nei? Liga ha he loto manamanatu ha Paulo e tau tala fakalata, tuga ne moua he tohi noa ko e Tobit. * Kua liga putoia ke he tau tala tuai e tau tala fakavai ne fakalagalaga mo e tuaha. Taha mena foki, ko e falu—‘ke lata mo e tau manako lahi ha lautolu’—kua liga fakavaia lahi e lautolu ne lalago e onoonoaga fakahanoa ke he tau tutuaga he Atua po kua tuhituhi ki a lautolu ne takitaki e fakapotopotoaga. (3 Ioane 9, 10; Iuta 4) Ko e heigoa ni e tau mena ke tauveli ai, kua manako pauaki falu ke he tau mena fakavai nakai ke he tau kupu moli he Kupu he Atua. Nakai leva ne fakaoti e eke e lautolu e tau mena ne ako e lautolu, ti kua hagahaga kelea a lautolu fakaagaga.—2 Peteru 3:15, 16.

10. Ko e heigoa falu he tau tala tuai he vaha fou nei, mo e fakakite fefe e Ioane e lata ke fakaeneene?

10 Maeke ia tautolu ke fuluhi kehe mai he tau tala tuai he vaha nei kaeke kumikumi hifo mo e ka fifili e tau mena ka fanogonogo ki ai mo e tau mena totou e tautolu. Ke fakatai ki ai, nukua tumau e puhala tohi tala ke fakahakehake e mahani feuaki. Kua tokologa e tau tagata ne fakamalolo e nakai talitonu ko e fai Atua po ke nakai talitonu pauaki ke he Atua. Kua fakafiufiu he tau tagata tuhituhi ne kumikumi ke he Tohi Tapu e mena ne talahau he Tohi Tapu ke omoi he agaga he Atua. Mo e lali tumau e tau tagata tiaki taofiaga he vaha fou nei ke gana e tau tega he fakauaua ke fakaliliu aki e tua he tau Kerisiano. Hagaao ke he hagahaga kelea pihia ne taute he tau perofeta fakavai he senetenari fakamua, ne hataki mai e aposetolo ko Ioane: “Ko e tau tagata fakahelehele na e, aua neke talia e tau agaga oti kana, ka kia kamatamata e mutolu e tau agaga po ke mai he Atua a lautolu; nukua tokologa e tau perofeta pikopiko kua o atu ke he lalolagi.” (1 Ioane 4:1) Ti kua lata ia tautolu ke fakaeneene.

11. Ko e heigoa taha puhala ke kamatamata ke kitia ko e haia nakai a tautolu he tua?

11 Ke he mena nei, ne tohia e Paulo: “Kia kamatamata e mutolu a mutolu, po kua ha ha i ai a mutolu ke he tua.” (2 Korinito 13:5) Ne tomatoma he aposetolo a tautolu kia kamatamata e tautolu na tautolu ke kitia ko e pipiki mau nakai a tautolu ke he tau taofiaga Kerisiano oti kana. Kaeke fakahihiga e tau teliga ha tautolu ki a lautolu ne guguhu, kua lata ia tautolu ke kumikumi hifo ki a tautolu ni he liogi. (Salamo 139:23, 24) Kua hagahaga kia a tautolu ke kumi kelea atu ke he tau tagata ha Iehova? Kaeke pihia, ko e ha? Kua hukia kia a tautolu he tau kupu po ke tau gahua he taha tagata? Kaeke pihia, kua kikite fakamitaki nakai a tautolu ke he tuaga ia? Ko e ha matematekelea ne fehagaao mo tautolu he fakatokaaga nei na mole vave. (2 Korinito 4:17) Pete foki kaeke mailoga e tautolu falu kamatamata i loto he fakapotopotoaga, ko e ha kua lata ia tautolu ke fakaoti e fekafekau ke he Atua? Kaeke hukia a tautolu ke he taha mena, nakai kia mitaki lahi ke taute taha mena ke fakamafola aki e lekua ia ti toka ai ke he malolo ha Iehova?—Salamo 4:4; Tau Fakatai 3:5, 6; Efeso 4:26.

12. Fakatoka fefe he tau Perea e fakafifitakiaga mitaki ma tautolu?

12 He nakai tuhituhi, kia fakatumau e tautolu e onoonoaga malolo fakaagaga ke he tau fakailoaaga ne moua mai he fakaako fakatagata mo e he tau feleveiaaga he fakapotopotoaga. (1 Korinito 2:14, 15) Mo e he nakai fakauaua ke he Kupu he Atua, ko e pulotu ha ia ke moua e aga he tau Perea he senetenari fakamua ne kumikumi fakamakutu ke he tau Tohiaga Tapu! (Gahua 17:10, 11) Ati, fakagahuahua ai e tautolu e tau mena ne ako e tautolu, he fakaheu e tau tala tuai mo e tapiki mau ke he kupu moli.

13. Puhala fe ka folafola e tautolu e tau tala tuai ka e nakai iloa?

13 Ha ha ai taha faga tala tuai foki ne kua lata ia tautolu ke puipui mai ai. Kua loga lahi e tau tala tuai fakalagalaga hane feutaaki, fa mahani he puhala he E-mail. Kua pulotu ke fakaeneene hagaao ke he tau tala tuai pihia, mua atu kaeke nakai iloa e tautolu ko e mai i fe e tau fakailoaaga. Pete ni foki ka fakailoa atu he Kerisiano talahaua mitaki e mena ne tupu po ke tala, liga nakai iloa fakamua he tagata ia e tala moli. Kakano haia ne kua aoga ke fakaeneene hagaao ke he liu fatiaki po ke fakailoa e tau tala nakai iloa mitaki. Kua nakai ni manako a tautolu ke liu fatiaki e “tau tala fakatai nakai faka-Atua,” po ke “tau tala tuai ne kua kelea.” (1 Timoteo 4:7; New International Version) Ha kua ha ha ia tautolu e kotofaaga ke vagahau fakamoli ke he taha mo e taha, kua taute ai e tautolu e pulotu he kalo mai he ha mena ka taute a tautolu ke folafola e tau tala pikopiko pete he nakai iloa.—Efeso 4:25.

Tau Fua Mitaki he Eke e Kupu Moli

14. Ko e heigoa e tau aoga ne fua mai he eke e tau mena ne ako e tautolu mai he Kupu he Atua?

14 He eke e tau mena ne ako e tautolu mai he fakaako Tohi Tapu fakatagata mo e he tau feleveiaaga Kerisiano ka tamai e tau fua aoga loga. Ke fakatai ki ai, to liga kitia e tautolu kua malikiti e tau fakafetuiaga ha tautolu mo lautolu ne faoa mo tautolu ke he tua. (Kalatia 6:10) To hiki ke he mitaki e manamanatuaga ha tautolu he magaaho ka fakagahuahua e tautolu e tau matapatu fakaakoaga he Tohi Tapu. (Salamo 19:8) Mua atu, he eke e tau mena ne ako e tautolu, nukua ‘fakalilifu e tautolu e tau kupu he Atua’ mo e liga futia mai falu ke he tapuaki moli.—Tito 2:6-10.

15. (a) Moua fefe he taha tama e malolo ke fakamatala he aoga? (e) Ko e heigoa ne ako e koe mai he mena nei?

15 Haia he Tau Fakamoli a Iehova e tau fuata ikiiki tokologa ne eke e tau mena ne ako e lautolu mai he fakaako fakatagata he Tohi Tapu mo e he tau tohi faka-Kerisiano pihia foki he haia tumau ke he tau feleveiaaga he fakapotopotoaga. Ko e mahani mitaki ha lautolu ko e fakamoliaga malolo a ia ke he tau faiaoga mo e tau tama aoga. (1 Peteru 2:12) Kikite ki a Leslie, ko e tama fifine 13 e tau he moui he Tau Fahi Kaufakalataha. Ne talahau e ia na fa uka ia ia ke vagahau ke he tau kapitiga aoga hagaao ke he hana tua, ka e he taha aho ne hiki e tuaga ia. “Ne tutala e vahega hagaao ke he puhala ne lali e tau tagata ke fakafua ki a koe e tau koloa. Taha e tama fifine ne hiki e lima hana mo e totoku e Tau Fakamoli a Iehova.” Ha ko e Fakamoli, fefe la a Leslie? “Ne lalago e au e tua haku,” he talahau e ia, “ne liga ofo ai e tau tama oti, ha ko e mena fa fakanono au he aoga.” Ko e fua he fakamalolo ha Leslie? “Kua maeke ia au ke toka hifo e porosua mo e tuleke mo e tama aoga, ha kua fai huhu foki a ia,” he talahau e Leslie. Ko e fiafia ha ia ha Iehova he magaaho ne fakamalolo e tau tama ke eke e tau mena ne ako e lautolu ke fakamatala he aoga!—Tau Fakatai 27:11; Heperu 6:10.

16. Maeke fefe e Aoga Fekafekau Fakateokarasi ke lagomatai taha tama Fakamoli?

16 Taha foki e fakafifitakiaga ha Elizabeth. Kamata mai he fitu e tau mo e ke he tau tau katoa hana he aoga fakamahani, ne uiina he tama fifine nei e tau faiaoga hana ke he Fale he Kautu he magaaho ka fai kotofaaga a ia he Aoga Fekafekau Fakateokarasi. Ka nakai maeke taha faiaoga ke fano, ne nofo hifo a Elizabeth he hili e aoga mo e fakatata e lauga ke he faiaoga. He tau fakahiku hana he aoga tokoluga, ne tohia e Elizabeth e tala ne hogofulu e lau pepa hagaao ke he tau mena aoga he Aoga Fekafekau Fakateokarasi mo e taute e fakatataaga ki mua he fa e faiaoga. Nukua uiina foki a ia ke foaki e lauga fakatai he Aoga Fekafekau Fakateokarasi, ne fifili ne ia e mataulu “Ko e Ha ne Fakaata he Atua e Mahani Kelea?” Ne moua e Elizabeth e aoga mai he polokalama fakaako ne taute he Tau Fakamoli a Iehova he Aoga Fekafekau Fakateokarasi. Ko ia ko e taha mai ni he tau tama Kerisiano ne fakaheke a Iehova he eke e tau mena ne ako e lautolu mai he Kupu hana.

17, 18. (a) Ko e heigoa e fakatonuaga ne foaki he Tohi Tapu hagaao ke he mahani fakamoli? (e) Lauia fefe taha tagata tane ha ko e mahani fakamoli he taha he Tau Fakamoli a Iehova?

17 Ne tomatoma he Tohi Tapu e tau Kerisiano ke mahani fakamoli a lautolu ke he tau mena oti. (Heperu 13:18) Kua maeke he nakai fakamoli ke moumou e fakafetuiaga ha tautolu mo e falu ka e, mua atu, mo Iehova ni. (Tau Fakatai 12:22) Kua fakakite he mahani fakamoli ha tautolu hane eke e tautolu e tau mena ne ako e tautolu, ti kua taute e tokologa ke lahi e fakalilifu ma e Tau Fakamoli a Iehova.

18 Mailoga e mena ne tupu ke he tagata kautau ne higoa ko Phillip. Ne galo ia ia e sieke ne fita he saini ka e nakala tohi ia e tupe ti nakai iloa e ia ato liuaki la ki a ia he meli. Ne moua he taha he Tau Fakamoli a Iehova e sieke, mo e pine ki ai ne tohi ne talahau ko e taofiaga fakalotu he tagata ne moua e sieke ne fakaohooho ke liuaki ai. Ne ofogia a Phillip. “Nukua maeke ia lautolu ke kaiha ia au $9,000!” he talahau e ia. Ka kua fakahahaku a ia he taha magaaho ne kaiha e pulou hana he fale tapu. Ko e mena ne tupu, ne uta he tagata fa mahani e pulou hana, ka kua liuaki he tagata kehe e sieke ne ha ha ai e tau afe e tau tala! Moli ni, kua tamai he tau Kerisiano mahani fakamoli e fakalilifu ki a Iehova ko e Atua!

Fakatumau ke Eke e Tau Mena ne Ako e Koe

19, 20. To aoga fefe a tautolu mai he fakatatai atu ke he tau mena faka-Tohiaga Tapu ne ako e tautolu?

19 Ko lautolu ne eke e tau mena ne ako e lautolu mai he Kupu he Atua kua moua e tau aoga loga. Ne tohia he tutaki ko Iakopo: “Ko ia kua kikite ke he fakatufono kua katoatoa e mitaki ha i ai e tokanoaaga, mo e tumau ki ai, kua nakai fanogonogo fakanimonimo e tagata ia, ka kua eke e ia e gahua, to monuina e ia ke he hana omaoma.” (Iakopo 1:25) Haia, kaeke gahua a tautolu ke fakatatai ke he tau mena faka-Tohiaga Tapu ne ako e tautolu, to moua e tautolu e fiafia moli mo e to fahia mitaki ke he tau mena mamafa he moui. Ko e mena ne mua, to moua e tautolu e fakamonuina ha Iehova mo e amanakiaga ke moui tukulagi!—Tau Fakatai 10:22; 1 Timoteo 6:6.

20 Ti ke he tau mena oti mogoia, kia tumau ke fakaako e koe e Kupu he Atua. Kia fakapotopoto tumau mo e tau tagata tapuaki ha Iehova, mo e manamanatu ke he tau manatu ne foaki mai he tau feleveiaaga Kerisiano. Kia fakagahuahua e tau mena ne ako e koe, kia eke tumau ai, ti “to ha ia mutolu e Atua hana e monuina.”—Filipi 4:9.

[Matahui Tala]

^ para. 9 Ko e Tobit, ne liga tohia he senetenari ke tolu aki F.V.N., kua putoia ai e tala tuai ne puke he matakutaku aitu he Iutaia ne higoa ko Tobias. Ne talahau ke moua e ia e tau malolo ke fakamaulu mo e vega aki e tau temoni he fakaaoga e atefua, e ahu, mo e ate he ika makimaki.

Manatu Nakai e Koe?

• Ko e heigoa e ‘fakafifitaki e tau kupu tonu,’ mo e maeke fefe ia tautolu ke tapiki mau ki ai?

• Ko e heigoa e “tau tala tuai” kua lata ia tautolu ke fakaheu?

• Ko e heigoa e tau aoga ka fua mai ki a lautolu ne eke e tau mena ne ako e lautolu mai he Kupu he Atua?

[Tau Huhu he Fakaakoaga]

[Fakatino he lau 15]

Maeke fefe e tau Kerisiano fakamua atu ke kalo mai neke fakahehe he tau tagata tiaki taofiaga?

[Tau Fakatino he lau 16]

Maeke e tau tega he fakauaua ke fakatupu he tohi tala, he puhala he “Internet,” mo e he tau tagata tiaki taofiaga he vaha fou nei

[Fakatino he lau 17]

Kua nakai pulotu ke tufatufa e tau hokotaki nakai iloa mitaki

[Tau Fakatino he lau 18]

He gahuaaga, he aoga, mo e he falu a mena, kua fakagahuahua he Tau Fakamoli a Iehova e tau mena ne ako e lautolu he Kupu he Atua