Skip to content

Skip to table of contents

“Kia Mitaki ha Mutolu a Mahani ki Mua he Tau Motu Kehe”

“Kia Mitaki ha Mutolu a Mahani ki Mua he Tau Motu Kehe”

“Kia Mitaki ha Mutolu a Mahani ki Mua he Tau Motu Kehe”

“Kia fakalilifu a mutolu ke he tau tagata oti kana; kia fakaalofa ke he tau matakainaga.”—1 PETERU 2:17.

1, 2. (a) Ko e heigoa e talahauaga ne talahau he nusipepa hagaao ke he Tau Fakamoli a Iehova? (e) Ko e ha ne lali e Tau Fakamoli a Iehova ke fakatumau e tau tutuaga tokoluga he mahani?

FALU tau kua mole, ko e tagata tohi nusipepa i Amarillo, Texas, U.S.A., ne ahi atu ke he tau tapu kehekehe he matakavi mo e hokotaki hana tau kumikumiaga. Taha e matakau ne kehe lahi ki a ia. Ne pehe a ia: “Ke tolu e tau, ne hoko atu au ke he tau fonoaga he Tau Fakamoli a Iehova ne taute lagataha he tau ke he Amarillo Civic Center. He fio au mo lautolu, nakai lagataha e kitia e au ha tagata ne tugi e tapaka, hafagi e apa pia, po ke vagahau kiva. Ko lautolu e toloaga tagata kua mea lahi, mahani mitaki, tauteute lilifu, mo e aga mitaki nukua feleveia laia mo au.” Ko e tau talahauaga taha ia hagaao ke he Tau Fakamoli a Iehova ne fa tohia. Ko e ha ne fakaheke tumau e Tau Fakamoli mai he tau tagata ne kehe e tua ke he ha lautolu?

2 Mahani ai, ne fakaheke e tau tagata he Atua ha ko e mahani mitaki ha lautolu. Hane malolo hifo e tau tutuaga he tokologa, ka kua tokoluga e onoonoaga he Tau Fakamoli a Iehova ke he tau tutuaga he mahani ha ko e kotofaaga, ko e vala he tapuakiaga ha lautolu. Kua iloa e lautolu ko e tau gahua ha lautolu kua fakaata a Iehova mo e tau matakainaga Kerisiano ha lautolu mo e ko e mahani mitaki ha lautolu kua fakamalolo e kupu moli kua fakamatala e lautolu. (Ioane 15:8; Tito 2:7, 8) O mai la tautolu ke kitia, mogoia, ko e maeke fefe a tautolu ke fakatumau e mahani mitaki ha tautolu mo e fakatumau ke pipiki ke he aga mitaki ha Iehova mo e hana Tau Fakamoli mo e aoga fefe ki a tautolu he taute ai.

Ko e Magafaoa Kerisiano

3. Mai he heigoa ne kua lata e tau magafaoa Kerisiano ke puipui mai i ai?

3 Manamanatu ke he mahani ha tautolu i loto he magafaoa. Ko e tohi Die Neuen Inquisitoren: Religionsfreiheit und Glaubensneid (The New Inquisitors: Freedom of Religion and Religious Envy), ha Gerhard Besier mo Erwin K. Scheuch, kua pehe: “Ma e [Tau Fakamoli a Iehova] ko e magafaoa ko e taha mena kua lata pauaki ke puipui.” Kua moli e talahauaga ia, mo e vaha nei kua loga e mena kua lata e magafaoa ke puipui mai ai. Ha ha i ai e tau fanau kua “faliuliu ke he tau matua” mo e tau tagata lalahi kua “nakai fai fakaalofa” po ke “nakai taofi e tau manako he tino.” (2 Timoteo 3:2, 3) Ko e tau magafaoa ko e tau takaiaga he favale ke he hoa mau, ekefakakelea po ke tiaki he tau mamatua e tau fanau, mo e totoko e tau fanau, he putoia ke he fakaaoga hehe e tulaki mo e mahani feuaki, po ke fehola he kaina. Kua fua e tau mena oti nei ha ko e fakaohoohoaga moumou he ‘agaga he lalolagi nai.’ (Efeso 2:1, 2) Kua lata ia tautolu ke puipui e tau magafaoa ha tautolu mai he agaga ia. Fefe? He omaoma ke he fakatonuaga mo e takitakiaga ha Iehova ma e tau tagata he magafaoa.

4. Ko e heigoa e tau matagahua he tau tagata he magafaoa Kerisiano ke he taha mo e taha?

4 Kua mailoga he tau hoa mau Kerisiano kua ha ha ia laua e tau matagahua he manamanatuaga, fakaagaga, mo e fakatino ko e taha ke he taha. (1 Korinito 7:3-5; Efeso 5:21-23; 1 Peteru 3:7) Ha ha he tau matua Kerisiano e tau matagahua mamafa ke he tau fanau ha lautolu. (Tau Fakatai 22:6; 2 Korinito 12:14; Efeso 6:4) Ti he lalahi hake e tau fanau he tau kaina Kerisiano, kua iloa e lautolu kua fai matagahua foki a lautolu. (Tau Fakatai 1:8, 9; 23:22; Efeso 6:1; 1 Timoteo 5:3, 4, 8) Ko e taute e tau kotofaaga he magafaoa kua lata mo e laliaga, fakamaloloaga, mo e agaga he fakaalofa mo e foaki noa he tagata. Ti, ke he mena ia, kua lata he tau tagata he magafaoa ke hokotia ke he tau matagahua ne foaki he Atua ki a lautolu, ti eke a lautolu mo monuina ke he taha mo e taha mo e ke he fakapotopotoaga. Mua atu, kua fakalilifu e lautolu e Punaaga he magafaoa, ko Iehova ko e Atua.—Kenese 1:27, 28; Efeso 3:15.

Ko e Fakamatakainaga Kerisiano

5. Ko e heigoa e tau monuina ka helehele e tautolu mai he feoaki mo e tau matakainaga Kerisiano?

5 Ko e tau Kerisiano, ha ha foki ia tautolu e tau matagahua ke he falu matakainaga talitonu he fakapotopotoaga mo e, mua atu, ki a lautolu “he tau matakainaga . . . ha he lalolagi.” (1 Peteru 5:9) Ko e fakafetuiaga ha tautolu mo e fakapotopotoaga kua aoga ma e malolo fakaagaga ha tautolu. Ka fakalataha a tautolu mo e tau matakainaga Kerisiano, kua fiafia a tautolu ke he feoakiaga malolo ha lautolu ti pihia mo e tau mena kai huhua fakaagaga mai he ‘tau fekafekau fakamoli mo e loto matala.’ (Mataio 24:45-47) Ka fai lekua a tautolu, maeke ia tautolu ke o atu ke he tau matakainaga tane ma e hatakiaga mitaki ne fakave ke he tau matapatu fakaakoaga faka-Tohi Tapu. (Tau Fakatai 17:17; Fakamatalaaga 4:9; Iakopo 5:13-18) Ka manako lagomatai a tautolu, nakai tiaki he tau matakainaga a tautolu. Ko e fakamonuina ha ia ke fai vala he fakatokatokaaga he Atua!

6. Fakakite fefe e Paulo kua fai matagahua a tautolu ke he falu Kerisiano?

6 Pete ia, nakai ha ha i ai a tautolu he fakapotopotoaga ke moua hokoia; ka e ha ha i ai foki a tautolu ke foaki. Moli, ne pehe a Iesu: “Kua mua e monuina hana ke foaki atu, ke he monuina hana ke talia mai.” (Gahua 20:35) Ne fakakite he aposetolo ko Paulo e agaga foaki he tohi e ia: “Kia taofi mau e tautolu ha tautolu a amaamanaki kua talahau atu e tautolu mo e nakai hikihikifano; ha kua fakamoli a ia kua talahaua mai; Kia manatu foki a tautolu ko e taha ke he taha, ke fakalagalaga ai e fakaalofa mo e tau gahua mitaki; Aua neke tiaki e fakapotopotoaga ha tautolu tuga ne mahani he falu, ka kia fefakamafanaaki; kia au atu ai foki he pihia ha kua kitia e mutolu kua tata tuai e aho.”—Heperu 10:23-25.

7, 8. Fakakite fefe e tautolu e aga foaki ki loto he fakapotopotoaga mo e ke he tau Kerisiano ha tautolu he falu motu?

7 I loto he fakapotopotoaga, kua taute e tautolu e “ha tautolu a amaamanaki kua talahau atu” ka tali a tautolu he feleveiaaga po ke fai vala foki he fakaholoaga. Ko e tau foakiaga ia kua fakamalolo moli e tau matakainaga ha tautolu. Kua fakamalolo foki e tautolu a lautolu ha ko e fakatutalaaga ha tautolu ato kamata mo e ka oti e feleveiaaga. Ko e magaaho a ia ka fakamalolo e tautolu a lautolu kua lolelole, fakamafana a lautolu kua manava tote, fakamafana a lautolu kua gagao. (1 Tesalonia 5:14) Kua fakamokoi e tau Kerisiano moli mo e foaki pihia, ti ko e kakano haia nukua tokologa kua o mai ke he tau feleveiaaga ha tautolu ke he magaaho fakapa ne nava ke he fakaalofa kua logona e lautolu ne ha ha ia tautolu.—Salamo 37:21; Ioane 15:12; 1 Korinito 14:25.

8 Pete ia ko e fakaalofa ha tautolu kua nakai fakakaupa ke he fakapotopotoaga ni ha tautolu. Kua fakamalolo e feoakiaga katoatoa he tau matakainaga ha tautolu he lalolagi oti. Ko e kakano haia, ma e fakatai, ha ha i ai e puha mena fakaalofa ma e Fakaputuaga Tupe he Fale he Kautu kua takitaha ai he tau Fale he Kautu. Liga mitaki e tuaga he Fale he Kautu ha tautolu, ka e iloa e tautolu totou afe e tau matakainaga Kerisiano he falu motu ne nakai fai matakavi mitaki ke feleveia ai. Ka foaki e tautolu ke he Fakaputuaga Tupe he Fale he Kautu, kua fakakite e tautolu e fakaalofa ma lautolu ia pete ni ka nakai iloa moli e tautolu a lautolu.

9. Ko e heigoa e matapatu kakano ne feofanaki e Tau Fakamoli a Iehova?

9 Ko e ha ne feofanaki e Tau Fakamoli a Iehova? Ha kua poaki a Iesu ki a lautolu ke taute pihia. (Ioane 15:17) Ti ko e fakaalofa ne ha ha ia lautolu ma e taha mo e taha kua fakamoli e gahuahuaaga he agaga he Atua ki a lautolu takitokotaha mo e ke he matakau. Ko e fakaalofa e vala he tau “fua he [a]gaga.” (Kalatia 5:22, 23) He fakaako he Tau Fakamoli a Iehova e Tohi Tapu, o atu ke he tau feleveiaaga Kerisiano, mo e liogi tumau ke he Atua, kua eke e fakaalofa mo pauaki ki a lautolu pete ni e nonofo he lalolagi kua ‘momoko e fakaalofa he tau loto he tau tagata tokologa.’—Mataio 24:12.

Fehagai mo e Lalolagi Nei

10. Ko e heigoa e matagahua kua ha ha ia tautolu ke he lalolagi?

10 Ko e totoku ha Paulo ke he “amaamanaki kua talahau atu” kua fakamanatu ki a tautolu taha matagahua. Kua putoia e talahau atu nei ke he gahua fakamatala he tala mitaki ki a lautolu kua nakai la ko e tau matakainaga Kerisiano ha tautolu. (Mataio 24:14; 28:19, 20; Roma 10:9, 10, 13-15) Ko e fakamatala pihia ko e matagahua foki he foaki atu. Ke fai vala i ai kua lata mo e magaaho, malolo, tauteuteaga, fakamahani, mo e fakaaoga e tau koloa fakatagata. Ka e, tohi foki e Paulo: “Ha ha ia au e tau mena he tau tagata Heleni katoa mo e tau tagata kehe, ko e tau iloilo katoa mo e tau goagoa; ko e mena ia kua amaamanaki ai au, kia fakamatala atu au e tala mitaki kia mutolu foki ha i Roma.” (Roma 1:14, 15) Tuga a Paulo, kia nakai lamakai a tautolu he totogi e “tau mena nei.”

11. Ko e heigoa e tau matapatu fakaakoaga faka-Tohiaga Tapu ua kua takitaki e fakafetuiaga ha tautolu mo e lalolagi, ka ko e heigoa mogoia ha tautolu ke mailoga?

11 Fai matagahua foki nakai a tautolu ki a lautolu ne nakai la matakainaga talitonu? E. Mailoga moli e tautolu ko e “lalolagi oti ha he pule hana kua mahani kelea.” (1 Ioane 5:19) Iloa e tautolu na pehe a Iesu hagaao ke he tau tutaki hana: “Nakai ko e tau tagata he lalolagi a lautolu, ke tuga foki au, nakai ko e tagata he lalolagi au.” Nukua nonofo agaia a tautolu he lalolagi, mo e tutuli tupe i ai, mo e moua e tau gahua i ai. (Ioane 17:11, 15, 16) Ti ha ha ia tautolu e tau kotofaaga ke he lalolagi nei. Ko e heigoa a lautolu? Ne tali he aposetolo ko Peteru e huhu ia. Nakai leva ato moumou a Ierusalema, ne tohi e ia e tohi ke he tau Kerisiano i Asia Tote, ti lagomatai he vala he tohi ia a tautolu ke ha ha ai e matutakiaga lagotatai mo e lalolagi.

12. Ke he puhala fe he tau Kerisiano “ko e tau tagata paea mo e tau tagata kehe,” ti tuga a ia, ko e heigoa kua lata ia lautolu ke fakamamao mai ai?

12 Ke kamata aki, ne pehe a Peteru: “Ko e tau fakahelehele na e, kua ole atu au kia mutolu ko e tau tagata paea mo e tau tagata kehe, kia fakamamao a mutolu mo e tau manako lahi he tino, ko e tau mena ia kua tau ke he [“solu,” NW].” (1 Peteru 2:11) Ko e tau Kerisiano moli, ke he puhala fakaagaga, ko e “tau tagata paea mo e tau tagata kehe” ha ko e amaamanaki he moui tukulagi e hagaaki moli he tau momoui ha lautolu—ko lautolu ne fakauku he agaga ke he lagi mo e ‘tau mamoe kehe’ ke he parataiso he lalolagi anoiha. (Ioane 10:16; Filipi 3:20, 21; Heperu 11:13; Fakakiteaga 7:9, 14-17) Ko e heigoa, mogoia, e tau manako fakatino? Kua lauia foki he tau mena nei e manako ke monuina, manako ke matamua, tau manako feuaki, mo e tau manako ne fakamaama ko e “mahekeheke” mo e ‘velevelekoloa.’—Kolose 3:5; 1 Timoteo 6:4, 9; 1 Ioane 2:15, 16.

13. Maeke fefe e tau manako he tino ke ‘tau ke he tau solu ha tautolu’?

13 Ko e tau manako pihia ‘kua tau ke he tau solu ha tautolu.’ Kua fofo ai e fakafetuiaga ha tautolu mo e Atua ti tuku e amaamanakiaga Kerisiano ha tautolu (ko e ‘solu,’ po ke moui ha tautolu) ke he tuaga hagahagakelea. Ma e fakatai, kaeke ke feaki e tautolu e fiafia ke he tau mena kelea, maeke fefe ia tautolu ke fakakite a tautolu ‘ko e poa moui, mo e tapu, ke talia mo e fiafia ke he Atua’? Ka mokulu a tautolu ke he matahele he velevelekoloa, maeke fefe a tautolu ke “kumikumi fakamua . . . ke he kautu he Atua”? (Roma 12:1, 2; Mataio 6:33; 1 Timoteo 6:17-19) Ko e puhala mitaki ke muitua ke he fakafifitakiaga ha Mose, ke fuluhi kehe mai a tautolu he tau matahele he lalolagi, mo e tuku fakamua e fekafekauaga ha Iehova he tau momoui ha tautolu. (Mataio 6:19, 20; Heperu 11:24-26) Ko e matapatu aoga a ia ke moua e matutakiaga lagotatai mo e lalolagi.

‘Kia Mitaki e Mahani’

14. Ko e tutuli he ha a tautolu ko e tau Kerisiano ke fakatumau e mahani mitaki?

14 Ko e taha takitakiaga aoga ne moua he falu kupu ha Peteru: “Kia mitaki ha mutolu a mahani ki mua he tau motu kehe, ko e mena kua kupu kelea ai kia mutolu tuga ne tau tagata mahani kelea a mutolu, ka kitekite a lautolu ke he tau gahua mitaki ha mutolu, ti fakaheke atu ai a lautolu ke he Atua ke he aho ke ahi mai ai.” (1 Peteru 2:12) Ha ko e tau Kerisiano, kua tutuli a tautolu ke eke mo fakafifitakiaga. Ne fakaako fakamalolo a tautolu he aoga. He matakavi gahua ha tautolu, kua makau mo e fakamoli a tautolu—pete ni kaeke kua nakai mitaki e takitaki gahua ha tautolu. He kaina mavehevehe, ko e tane po ke hoana talitonu kua lali pauaki ke muitua e tau matapatu fakaakoaga Kerisiano. Kua nakai mukamuka tumau, ka e iloa e tautolu ko e mahani fakafifitaki ha tautolu kua fakafiafia a Iehova mo e fa lauia mitaki ke he Tau Fakamoli nakai talitonu.—1 Peteru 2:18-20; 3:1.

15. Iloa fefe e tautolu kua mailoga he lalolagi katoa e tuaga tokoluga he tau mahani mitaki he Tau Fakamoli a Iehova?

15 Ko e kautuaga he laulahi he Tau Fakamoli a Iehova nukua fakatumau e tau tutuaga fifitaki kua kitia ke he tau talahauaga hagaao ki a lautolu ne kua lomi fakailoa ke he tau tau loga kua mole. Ma e fakatai, ne talahau he Il Tempo i Italia: “Ko e tau tagata ne taute e Tau Fakamoli a Iehova mo tau kapitiga gahua kua hagaao ki a lautolu ko e tau tagata gahua fakamoli, kua talitonu lahi ke he tua ha lautolu ti tuga kua lavelave lahi e manamanatuaga ha lautolu ki ai; ka e pete ia, kua lata ke fakalilifu a lautolu ha ko e ha lautolu a mahani fakamoli.” Ne talahau he Herald ha Buenos Aires, i Argentina: “Kua fakamoli ko e Tau Fakamoli a Iehova he tau tau loga kua eke mo tau tagata gahua makaukau, manamanatu, monuina, mo e tau tagata matakutaku Atua.” Kua talahau he pulotu Rusia ko Sergei Ivanenko: “Kua talahaua e Tau Fakamoli a Iehova ke he lalolagi katoa ko e tau tagata omaoma kikiha ke he matafakatufono ti mahomo atu ke he ha lautolu a aga fakamoli ke totogi e tau tukuhau.” Ko e takitaki he fale i Zimbabwe ne fakaaoga he Tau Fakamoli a Iehova ma e fonoaga ha lautolu ne pehe: “Kua kitia e au falu Fakamoli ne oko e tau laupepa mo e kana e tau fale ikiiki. Ne mea lahi e fonua ia he toka hifo nakai tuga fakamua. Kua takitaki he tau matapatu fakaakoaga e tau fuata mui ha mutolu. Manako au ke puke e lalolagi katoa he Tau Fakamoli a Iehova.”

Omaoma Faka-Kerisiano

16. Ko e heigoa e fakafetuiaga ha tautolu mo e tau pule he lalolagi, mo e ko e ha?

16 Kua vagahau foki a Peteru hagaao ke he fakafetuiaga ha tautolu mo e tau pule he lalolagi. Ne pehe a ia: “Hanai, kia omaoma a mutolu ke he tau pule oti he tau tagata ha ko e Iki; po ke patuiki ha kua mua ni a ia; po ke tau iki, ko lautolu kua fakafano mai e ia ke fakahala e tau tagata mahani kelea, ka kia nava kia lautolu kua mahani mitaki. Ha ko e finagalo he Atua ia; kia ponoti ai e mutolu e tau gutu hepehepe he tau tagata goagoa ke he tau mahani mitaki ha mutolu.” (1 Peteru 2:13-15) Kua loto fakaaue a tautolu ke he tau aoga ne moua mai he fakatufono maopoopo, mo e takitaki he tau kupu ha Peteru, kua omaoma a tautolu ke he tau matafakatufono mo e totogi e tau tukuhau ha tautolu. Hane fa e mailoga e tautolu e tonuhia he tau fakatufono ne foaki he Atua ke fakahala e tau tagata moumou matafakatufono, ko e kakano uho kua omaoma a tautolu ke he pule he lalolagi “ha ko e Iki.” Ko e finagalo he Atua. Mua atu, kua nakai manako a tautolu ke ekefakakelea e higoa ha Iehova he fakahala ha ko e mahani kelea.—Roma 13:1, 4-7; Tito 3:1; 1 Peteru 3:17.

17. Ka totoko he “tau tagata goagoa” a tautolu, ko e heigoa kua mauokafua a tautolu ki ai?

17 Mahala ai, ko e falu “tagata goagoa” ne pule kua favale ki a tautolu po ke totoko a tautolu ke he falu puhala—tuga e fakatolomaki e tau matagahua ekefakakelea ki a tautolu. Ke he magaaho agaia ni ha Iehova, kua fakatapakupaku tumau e tau pikopiko ha lautolu, mo e ha lautolu a “tau gutu hepehepe” nukua lata ke ponoti. Kua kitia maali ai ke he fakamauaga he mahani Kerisiano ha tautolu. Ko e kakano haia ne fa nava he tau kau gahua fakamoli a tautolu ko e tau tagata taute mitaki.—Roma 13:3; Tito 2:7, 8.

Tau Fekafekau he Atua

18. Ha ko e tau Kerisiano, ko e heigoa e tau puhala ka kalo mai a tautolu he fakaaoga hehe e tokanoaaga ha tautolu?

18 Kua hataki e Peteru mogonei: “Tuga ne tau tagata toka noa, ka e aua neke eke ha mutolu a tokanoaaga mo ufiufi he kelea, ka kia tuga e tau fekafekau he Atua.” (1 Peteru 2:16; Kalatia 5:13) He vaha nei, ko e iloilo ha tautolu ke he kupu moli he Tohi Tapu kua fakatokanoa a tautolu mai he tau fakaakoaga fakalotu ne fakavai. (Ioane 8:32) Mua atu, ha ha ia tautolu e manako ataina, ti maeke ia tautolu ke taute e tau fifiliaga. Ka e nakai manako agaia a tautolu ke fakahehe e tokanoaaga ha tautolu. Ka taute e tau fifiliaga hagaao ke he tau feoakiaga, tapulu, tauteuteaga, fakafiafiaaga—pihia mo e tau mena kai mo e inu—ke manatu e tautolu ko e tau Kerisiano moli e tau fekafekau he Atua, he nakai fakafiafia a lautolu ni. Kua fifili a tautolu ke fekafekau ki a Iehova ka e nakai fakatupa ke he ha tautolu a tau manako fakatino po ke tau fasone mo e tau puhala he lalolagi.—Kalatia 5:24; 2 Timoteo 2:22; Tito 2:11, 12.

19-21. (a) Fefe e onoonoaga ha tautolu ki a lautolu he tau tutuaga he pule he lalolagi? (e) Fakakite fefe he falu e “fakaalofa ke he tau matakainaga”? (i) Ko e heigoa e matagahua aoga lahi ha tautolu?

19 Kua matutaki a Peteru ke pehe: “Kia fakalilifu a mutolu ke he tau tagata oti kana; kia fakaalofa ke he tau matakainaga; kia matakutaku ke he Atua; kia fakalilifu ke he patuiki.” (1 Peteru 2:17) Ha kua fakaata e Iehova ko e Atua e tau tagata ke pule he tau tuaga kehekehe, kia fakakite e tautolu e fakalilifu kua lata ke he tau tagata ia. Kia liogi foki a tautolu hagaao ki a lautolu ia, ke hokotia ke liga fakatokanoa a tautolu ke he mafola mo e mahani Atua he fekafekauaga ha tautolu. (1 Timoteo 2:1-4) Pete ia, he magaaho taha, “kia fakaalofa [a tautolu] ke he tau matakainaga.” Kua gahua tumau a tautolu ma e mitaki, nakai ke hagahagakelea e tau matakainaga Kerisiano ha tautolu.

20 Ma e fakatai, he magaaho ne mavehevehe e taha motu Aferika ha ko e favale fakamatakau, ko e mahani Kerisiano he Tau Fakamoli a Iehova kua kitia maali. Ko e nusipepa Reformierte Presse mai Switzerland ne hokotaki: “He 1995, ko e Tonu he Tau Aferika . . . ne maeke ke fakamoli e fakalatahaaga he tau lotu oti [he taufetoko] ka e nakai putoia e Tau Fakamoli a Iehova.” He magaaho ne holofa e tala ke he tau mena tutupu matematekelea nai ke he tau kalakala he lalolagi, ne fakafano fakamafiti he Tau Fakamoli a Iehova i Europa e tau mena kai mo e tau lagomatai fakaekekafo ke he tau matakainaga ha lautolu mo e falu ne lauia ai he motu. (Kalatia 6:10) Ne omaoma e lautolu e tau kupu he Tau Fakatai 3:27: “Aua neke lamakai e koe e mena mitaki kia lautolu kua lata ki ai, ka kua maeke kia koe ke eke.”

21 Ha ha i ai mogoia, e matagahua aoga mai he fakalilifu kua foaki e tautolu ke he ha pule he lalolagi mo e pihia ke he fakaalofa kua foaki e tautolu ke he tau matakainaga ha tautolu. Ko e heigoa a ia? Ne tala age a Peteru: “Kia matakutaku ke he Atua.” Kua lata ke lahi atu e mena kua foaki e tautolu ki a Iehova ke he ha tagata. Moli fefe e mena ia? Ti maeke fefe a tautolu ke fakalagotatai e tau kotofaaga ha tautolu ke he Atua mo e mena ka foaki e tautolu ke he tau pule he lalolagi? Ko e tau huhu nei ka tali he vala tala ka mui mai.

Manatu Nakai e Koe?

• Ko e heigoa e tau matagahua kua ha ha he tau Kerisiano i loto he magafaoa?

• Maeke fefe a tautolu ke fakakite e aga foaki he fakapotopotoaga?

• Ko e heigoa e tau matagahua kua ha ha ia tautolu ke he lalolagi nei?

• Ko e heigoa falu aoga kua tamai he fakatumau ke he tau tuaga tokoluga he mahani?

[Tau Huhu he Fakaakoaga]

[Fakatino he lau 19]

Maeke fefe e magafaoa Kerisiano ke eke mo punaaga he olioli lahi?

[Tau Fakatino he lau 20]

Ko e ha ne feofanaki e Tau Fakamoli a Iehova?

[Tau Fakatino he lau 20]

Maeke nakai ia tautolu ke fakakite e fakaalofa ha tautolu ma e tau matakainaga pete ni e nakai iloa moli e tautolu a lautolu?