“Kitiala, Ko e Ha Tautolu a Atua Hanai”
“Kitiala, Ko e Ha Tautolu a Atua Hanai”
Ko e vala tala fakaakoaga nei ne tutala a tautolu ki ai nukua fakave ke he tohi Fakatata Atu ki a Iehova, ne fakatoka mai he tau fonoaga he fahimotu ne fakahoko ke he lalolagi katoa he 2002/03.—Kikite e vala tala “Kua Fakapuke e Manako he Loto Haku,” he lau tohi 30.
“Kitiala, ko e ha tautolu a Atua hanai; ne tatali a tautolu kia ia, ti fakamomoui e ia a tautolu; ko Iehova hanai.”—ISAIA 25:9.
1, 2. (a) Hagaao fefe a Iehova ke he tupuna ko Aperahamo, mo e heigoa kua liga fakatupu a tautolu ke manamanatu ki ai? (e) Fakamafana fefe he Tohi Tapu ki a tautolu kua maeke ia tautolu ke fai fakafetuiaga mo e Atua?
“HAKU a kapitiga.” Talahau pihia a Iehova, ko e Tufuga he lagi mo e lalolagi, ke he tupuna ko Aperahamo. (Isaia 41:8) Manamanatu la—ko e tagata noa ne fiafia e kapitiga mo e Iki Pule Katoatoa he lalolagi mo e lagi katoatoa! Liga manamanatu a koe, ‘Maeke kia ia au ke tata atu pihia ke he Atua?’
2 Kua fakamafana mai he Tohi Tapu ki a tautolu kua maeke e fakafetuiaga mo e Atua. Kua fakagofua e tata lahi pihia ki a ia ha kua “tua Aperahamo ke he Atua.” (Iakopo 2:23) He vaha nei foki, “kua feofanaki a [Iehova] mo lautolu ne mahani hakohako.” (Tau Fakatai 3:32) Ia Iakopo 4:8, kua fakamafana he Tohi Tapu a tautolu: “Kia fakatata atu a mutolu ke he Atua, ti fakatata mai ai a ia kia mutolu.” Maali ai, ka taute e tautolu e tau lakaaga ke fakatata ki a Iehova, to tali mai a ia. Moli, to fakatata a ia ki a tautolu. Ka kua kakano kia e tau kupu omoomoi nei ko tautolu—ko e tau tagata agahala, nakai mitaki katoatoa—ka taute e lakaaga fakamua? Nakai pihia. Ko e fakafetui mo Iehova kua maeke ni ha kua ua e lakaaga ne taute he Atua fakaalofa ha tautolu.—Salamo 25:14.
3. Ko e heigoa e tau lakaaga ua ne taute e Iehova ke maeke ia tautolu ke fiafia e kapitiga mo ia?
3 Fakamua, ne fakatokatoka e Iehova ma Iesu ke “foaki atu foki hana moui mo lukutoto ke hukui aki e tau tagata tokologa.” (Mataio 20:28) Ko e poa lukutoto ia kua maeke ke fakatata atu a tautolu ke he Atua. Kua talahau mai he Tohi Tapu: “Kua fakaalofa a tautolu, ha ko e mena ne fakamua mai hana fakaalofa kia tautolu.” (1 Ioane 4:19) E, ha ko e Atua ne “fakamua mai hana fakaalofa kia tautolu,” ne fakatoka e ia e fakaveaga ma tautolu ke maeke ke kapitiga mo ia. Uaaki, ne fakakite e Iehova a ia ki a tautolu. He fakatu kapitiga a tautolu, ko e pipiaga kua fakave ke he iloa moli e taha tagata, he nava mo e fakaheke hana tau aga. Manamanatu ke he kakano he mena nei. Kaeke ko Iehova ko e Atua fakamumuli, nakai iloa, to liga nakai tata a tautolu ki a ia. Ka e, nakai fakamumuli a ia, kua manako a Iehova ke iloa e tautolu a ia. (Isaia 45:19) He hana Kupu, ko e Tohi Tapu, ne fakakite e ia a ia ke he puhala kua maeke ia tautolu ke maama—ko e fakamoliaga ne nakai ni fakaalofa a ia ki a tautolu ka e manako a ia ki a tautolu ke iloa mo e fakaalofa ki a ia ko e Matua ha tautolu he lagi.
4. Fefe e logonaaga ha tautolu ki a Iehova he maeke ia tautolu ke iloa mitaki hana tau fua?
4 Kua kitia nakai e koe e tama tote ne fakakite e matua tane hana ke he tau kapitiga hana mo e talahau fiafia mo e matalahi, “Ko e tete haku ai ko”? Ko e tau tagata tapuaki he Atua kua fai kakano lahi ke logona pihia hagaao ki a Iehova. Kua talahau tuai he Tohi Tapu e magaaho ka fakapuloa e tau tagata tua fakamoli: “Kitiala, ko e ha tautolu a Atua hanai.” (Isaia 25:8, 9) Ko e lahi he maama ha tautolu ne iloa ke he tau aga ha Iehova, to lahi e logonaaga ha tautolu kua ha ha ke he ha tautolu a Matua mitaki ue atu mo e Kapitiga tata lahi. E, ko e iloa e tau aga ha Iehova kua foaki ki a tautolu e tau kakano loga he fakatata fakalahi atu ki a ia. Ti o mai la tautolu ke kumikumi e puhala kua fakakite he Tohi Tapu e tau fua mua ue atu ha Iehova—ko e malolo, fakafili tonu, pulotu, mo e fakaalofa. He vala tala nei, to fakatutala a tautolu ke he tau fua tolu fakamua nei.
“Mua Ue Atu [e] Malolo”
5. Ko e ha e lata ke ui a Iehova hokoia “ko e Mua Ue Atu,” ti ko e heigoa e tau puhala ne fakaaoga e ia hana malolo ofoofogia?
5 Kua “mua ue atu [e] malolo” ha Iehova. (Iopu 37:23) Pehe mai e Ieremia 10:6: “Nakai ni ha i ai taha ke tatai mo koe, Iehova na e; kua mua ue atu a koe, mo e hāu a higoa kua mua ue atu ia he malolo.” Nakai tatai ke he falu mena moui, ne ha ha ia Iehova e malolo nakai fakakaupa. Ma e kakano ia, ko ia hokoia ne ui “ko e Mua Ue Atu.” (Fakakiteaga 15:3, NW) Kua fakaaoga e Iehova hana malolo ofoofogia ke tufugatia, ke moumou, ke puipui, mo e ke fakafou. Manamanatu la ke he ua e fakafifitakiaga—hana malolo tufuga mo e hana malolo puipui.
6, 7. Malolo lahi fefe e la, ti ko e heigoa e kupu moli aoga kua fakakite ai?
6 Ka tu a koe i fafo he aho kikila mafana, ko e heigoa kua logona e koe ke he kili hau? Ko e mafana he la. Logona moli e koe e tau fua he malolo tufuga ha Iehova. Malolo fefe e la? Ko e uho tonu, ko e kavi ke he 15,000,000 he Celsius. Kaeke uta e koe e tama vala kiliiku he uho tonu he la mo e tuku he fua lalolagi, to matematekelea a koe ka tu 140 e kilomita mai he punaaga velagia itikuhila ia! He tau sekone takitaha, ne fakatoka mai he la e malolo ne tatai ke he pa he tau teau mo e tau miliona loga he tau pomu niukilia. Ka, ko e lalolagi kua holo viko ke he tuaga hako mai he vevela thermonuclear homo ue atu. Ka tata lahi, to faliu hahau e vai he lalolagi; ka mamao lahi, to tuli e vai. Ti ka to lahi ke he taha he tau fahi ua ia to nakai fai moui e palaneta ha tautolu.
7 Pete kua falanaki e tau momoui ha lautolu ke la, kua tokologa e tau tagata ne fakateaga ke he la, nukua falanaki e tau momoui ha lautolu ki ai. He pihia, ati nakai iloa e lautolu e mena ne fakaako he la ki a tautolu. Ne talahau he Salamo 74:16 hagaao ki a Iehova: “Ko koe ni ne taute e maama mo e la.” E, tamai he la e lilifu ki a Iehova, “ko ia ne eke e lagi katoa mo e lalolagi.” (Salamo 146:6) Pihia foki, ko e taha ni a ia he tau tufugaaga loga kua fakaako ki a tautolu e malolo lahi ha Iehova. Ko e lahi e ako ha tautolu ke he malolo tufuga ha Iehova, ko e lahi he fakalilifu ha tautolu ki ai.
8, 9. (a) Ko e heigoa e fakatino fakaalofa kua fakakite e Iehova e manako ke puipui mo e leveki hana tau tagata tapuaki? (e) Ko e heigoa e levekiaga kua foaki he leveki mamoe he tau vaha Tohi Tapu ma e hana tau mamoe, ti ko e heigoa he mena nei kua fakaako ki a tautolu hagaao ke he Leveki Mamoe Mua Ue Atu?
8 Kua fakaaoga foki e Iehova hana malolo lahi ke puipui hana tau fekafekau mo e ke leveki ki a lautolu. Kua fakaaoga he Tohi Tapu falu fakataitaiaga malolo ka e amotia ke fakamaama aki e tau maveheaga ha Iehova ke he levekiaga puipui. Mailoga, ma e fakatai, e Isaia 40:11. Kua fakatatai e Iehova a ia ke he leveki mamoe mo e hana tau tagata ke he tau mamoe. Totou e tautolu: “To leveki e ia hana fuifui ke tuga ne leveki mamoe; to hapai e ia e tau punua mamoe ke he hana tau lima, mo e uta e ia a lautolu ke he hana fatafata; to takitaki fakatekiteki e ia e tau mamoe kua fai punua.” Maeke nakai a koe ke fakatino e mena ne fakamaama he kupu tohi ia?
9 Kua gaogao falu manu ne lolelole tuga e tau mamoe fao. Ko e leveki mamoe he tau vaha Tohi Tapu kua fakamalolo ke puipui e tau mamoe hana mai he tau luko, tau urosa, mo e tau leona. (1 Samuela 17:34, 36; Ioane 10:10-13) Ka e fai magaaho ne puipui mo e leveki ai e tau mamoe kua lata ke fakakite e levekiaga. Ma e fakatai, ka fanau mamao e mamoe mai he lotopa, to maeke fefe he leveki mamoe ke puipui e punua mamoe lolelole fanau fou? To liga fai aho ka tuku e ia “ke he hana fatafata”—ko e fafatuaga he tapulu luga hana. Ka e hoko mai fefe e punua mamoe ke ha ha he fatafata he leveki mamoe? Liga fano e punua mamoe ke he leveki, mo e neneke e hui hana. Pete he pihia, ko e leveki mamoe ka fakamaloku hifo, lagaki e punua mamoe, mo e tuku fakaeneene i loto he pelu he fatafata hana. Ko e fakatino fakaalofa ha ia he fakamakai he Leveki Mamoe Mua Ue Atu ha tautolu ke lavahi mo e puipui hana tau fekafekau!
10. Ko e heigoa e puipuiaga kua foaki e Iehova he vaha nei, ti ko e ha kua aoga pauaki e puipuiaga ia?
10 Kua mua atu e mena ne taute e Iehova he mavehe mai e puipuiaga. He vaha Tohi Tapu, ne fakatata e ia he tau puhala mana na kua maeke ia ia ke “laveaki e tau tagata mahani Atua mai he kamatamata.” (2 Peteru 2:9) Ka e kua he vaha nei? Iloa e tautolu nakai fakaaoga e ia hana malolo ke puipui a tautolu mai he tau matematekelea oti he mogonei. Ka e, maeke ia ia ke foaki taha mena mua atu e aoga—ko e puipuiaga fakaagaga. Kua puipui he Atua fakaalofa ha tautolu a tautolu mai he hagahagakelea fakaagaga he foaki ki a tautolu e tau mena kua lata ke maeke ke fakauka ke he tau kamatamata mo e puipui e fakafetuiaga ha tautolu mo ia. Ma e fakatai, kua fakakite mai he Luka 11:13: “Ko mutolu ne mahani kelea, kaeke kua iloa e mutolu ke uta e tau mena mitaki mo e tau fanau ha mutolu; ka e nakai kia mua e Matua ha mutolu ha ha he lagi ke foaki mai e [a]gaga [t]apu kia lautolu ka ole atu ai kia ia.” Ko e gahuahua malolo ia kua maeke ke taute a tautolu ke maeke ia tautolu ke fakamafola e ha kamatamata po ke lekua kua fehagai mo tautolu. (2 Korinito 4:7) Kua gahua a Iehova ke fakahao e tau momoui ha tautolu, nakai ni ke he tau tau ku gahoa, ka ke he tukumalagi. Mo e amaamanakiaga ia he manamanatuaga, kua onoono moli a tautolu ke he ha matematekelea he fakatokaaga nei ko e “mama mo e mole vave.” (2 Korinito 4:17) Nakai kia fakatata a tautolu ke he Atua kua fakaaoga fakaalofa hana malolo ke lata mo tautolu?
“Ko Iehova ko e Ofania he Fakafili Tonu”
11, 12. (a) Ko e ha kua futiaki he fakafili tonu ha Iehova a tautolu ki a ia? (e) Ko e heigoa e fakahikuaga ha Tavita hagaao ke he fakafili tonu ha Iehova, ti fakamafana fefe he tau kupu fakalagalaga nei a tautolu?
11 Kua taute e Iehova e mena kua hako mo e tonu, ti taute tumau e ia, mo e nakai fili. Nakai fakateaga e fakafili tonu faka-Atua, aga vale kua totoko ki a tautolu, ka ko e aga fakahele kua fakatata a tautolu ki a Iehova. Kua fakamaama fakamahino he Tohi Tapu e aga pauaki loto mafanatia he aga nei. O mai la tautolu ke manamanatu ke he tolu e puhala kua fakagahuahua e Iehova e fakafili tonu hana.
12 Fakamua, kua omoi he fakafili tonu a Iehova a ia ke fakakite e tua fakamoli mo e fakamoli ke he hana tau fekafekau. Kua loto fakaaue moli e salamo ko Tavita ke he vala nei he fakafili tonu ha Iehova. He hana ni a iloaaga mo e mai he fakaako hana he tau puhala he Atua, ko e heigoa ne fakahiku e Tavita ki ai? Ne fakapuloa e ia: “Ha ko Iehova ko e ofania he fakafili tonu, Ti to nakai toka e ia a lautolu ne fakamoli. To leoleo e ia a lautolu ke hoko ke he tukulagi.” (Salamo 37:28, NW) Ko e fakamafanaaga mitaki ha ia! To nakai liu e Atua ha tautolu ke tiaki a lautolu kua fakamoli ki a ia. Ko e mena ia to falanaki a tautolu ke he fakatata mai hana mo e leveki fakaalofa hana. Kua fakamoli he fakafili tonu e mena nei!—Tau Fakatai 2:7, 8.
13. Fakamoli fefe e manamanatu ha Iehova ki a lautolu ne mativa ke he Fakatufono ne age e ia ki a Isaraela?
13 Uaaki, ko e fakafili tonu faka-Atua kua uliulitonu lahi ke he tau manako ha lautolu ne matematekelea. Ko e tupetupe ha Iehova ma lautolu ne nonofogati kua kitia maali he Fakatufono ne foaki e ia ki a Isaraela. Ke fakatai ki ai, ne foaki pauaki he Fakatufono ke leveki fakamoli e tau tama nakai fai matua mo e tau takape. (Teutaronome 24:17-21) He mailoga e uka lahi he moui ma e tau magafaoa pihia, ne eke a Iehova mo Iki Fakafili mo e Puipui fakamatua tane ma lautolu. (Teutaronome 10:17, 18) Ne hataki age e ia ke he tau Isaraela kaeke fakamatematekelea e lautolu e tau fifine mo e fanau lolelole, to logona moli e ia e tagi ha lautolu ia. “Ati tupu ai ni haku a ita,” he talahau e ia he Esoto 22:22-24. Pete nakai ko e ita e taha he tau fua ne mua ha Iehova, ka kua fakalagalaga a ia ke tonu e ita ha ko e tau gahua nakai fakafili tonu ne taute pauaki, mua atu ka matematekelea a lautolu ne lolelole.—Salamo 103:6.
14. Ko e heigoa e fakamoliaga kehe lahi moli he nakai fakamailoga tagata ha Iehova?
14 Toluaki, ia Teutaronome 10:17, ne fakamoli mai he Tohi Tapu ko Iehova na “nakai fakamailoga tagata a ia, ti nakai talia e ia e taui.” He nakai tatai mo e tau tagata tokologa ne toka ai e malolo po ke fakaohoohoaga, kua nakai fakaohooho he muhu koloa po ke foliga he tau mena ne kitia a Iehova. Kua ataina mai a ia he tu fahi po ke fakamailoga tagata. Hanai e fakamoliaga kehe lahi he nakai fakamailoga hana: Ko e magaaho ke eke mo tau tagata tapuaki moli hana, fakalataha mo e moui tukulagi i mua, kua nakai fakakaupa ni ke he gahoa ne fifili. Ka kua fakakite mai he Gahua 10:34, 35: “Nakai fakamailoga tagata e Atua. Ka ko e tau tagata he tau motu oti kana ne matakutaku kia ia mo e mahani tututonu, kua talia ai e ia.” Ko e amaamanakiaga mitaki ue atu nei kua hafagi ke he tau tagata oti kana pete ko e tuaga fakamotu ha lautolu, ko e lanu he kili ha lautolu, po ke motu ne nonofo ai a lautolu. Nakai kia ko e fakafili tonu mitaki lahi a ia? Moli, ko e maama mitaki he fakafili tonu ha Iehova kua fakatata a tautolu ki a ia!
‘Oi, Oi! ko e Hokulo he Pulotu he Atua!’
15. Ko e heigoa e pulotu, ti fakatata fefe e Iehova?
15 Ne omoomoi e aposetolo ko Paulo ke fakapuloa, tuga he fakamau ia Roma 11:33: ‘Oi, oi! ko e hokulo he pulotu he Atua!’ E, he manamanatu a tautolu ke he tau fahi kehekehe he pulotu lahi ha Iehova, kua maeke ia tautolu ke puke ke he fakalilifu. Maeke fefe ia tautolu ke fakamaama e fua nei? Ko e pulotu kua tamai e iloilo, manamanatu, mo e maama fakalataha mo e fakagahuahua auloa ai. He futia mai e laulahi he iloilo hana mo e he hokulo he maamaaga hana, ne taute tumau e Iehova e tau fifiliaga mitaki lahi, he taute ai he kakano he puhala gahua mitaki lahi ne manatu ki ai.
16, 17. Fakakite moli fefe he tau tufugatia ha Iehova hana pulotu lahi? Foaki e fakataiaga.
16 Ko e heigoa falu fakamoliaga pauaki he pulotu lahi ha Iehova? Talahau he Salamo 104:24: “Iehova na e, kua loga ue atu hāu a tau gahua! Ne eke e koe e tau mena oti ia mo e [“pulotu,” NW], kua puke e lalolagi ke he hāu a tau mena.” Moli, ko e lahi he ako e tautolu hagaao ke he tau mena ne taute e Iehova, ko e lahi he tau mena kua moua e tautolu e fakalilifu ke he hana pulotu. Kua lahi e mena ne iloa he tau saienetisi mai he pulotu tufugatia ha Iehova! Ha ha ai foki e fahi enesinia, ne ui ko e tau biomimetic, ne lali ke fifitaki e tau talagaaga pauaki.
17 Ke tuga anei, liga kua fita he onoono a koe mo e ofogia ke he fulufuluola he fata kufani. Kua eke moli mo mena homo ue atu he talagaaga. Ko e falu kave ne tuga e molulu kua mua atu e malolo ke he lapatoa, mao atu he tau filo he tapulu puipui matapulu. Ko e heigoa moli e kakano he mena ia? Manatu la ke he fata kufani ne tia ato hoko e lahi ke tuga e kupega ne fakaaoga he poti hi ika. Kua maeke he fata kufani pihia ke kototia e vakalele heke tagata i luga he pulagi! E, kua taute e Iehova e tau mena oti pihia “mo e pulotu.”
18. Kitia fefe e pulotu ha Iehova he fakaaoga hana he tau tagata ke fakamau hifo hana Kupu, ko e Tohi Tapu?
18 Ko e fakamoliaga lahi mahaki he pulotu ha Iehova kua maeke ke moua he hana Kupu, ko e Tohi Tapu. Ko e fakatonuaga pulotu ne moua i loto kua fakakite moli ki a tautolu e puhala mitaki lahi mahaki ke moui. (Isaia 48:17) Ka ko e pulotu mua ue atu ha Iehova kua kitia foki ke he puhala ne tohi e Tohi Tapu. Pihia fefe? He hana pulotu, kua fifili e Iehova ke fakaaoga e tau tagata ke fakamau hana Kupu. Ane mai fakaaoga e ia e tau agelu ke tohi e Kupu mai he agaga, to futia pihia nakai e Tohi Tapu? Moli ai, na kua lata ke fakatino he tau agelu a Iehova mai he tuaga tokoluga ha lautolu mo e na lata ke fakakite e lautolu e fakamoli ha lautolu ki a ia. Ka kua maeke moli nakai ia tautolu ke kitia mo e maama e tau mena momoui fakaagaga mitaki katoatoa, nukua mua atu e tokoluga e iloilo, iloaaga, mo e malolo ke he ha tautolu?—Heperu 2:6, 7.
19. Ko e heigoa e fakafifitakiaga kua fakakite ko e fakaaoga he tau tagata tohia kua foaki ke he Tohi Tapu e mafanatia mo e futiaki lahi ue atu?
19 Ko e fakaaoga e tau tagata ke tohia, kua foaki e mafanatia mo e futiaki lahi ke he Tohi Tapu. Ko e tau tagata ne tohia ai ko e tau tagata ne fai logonaaga tuga ni ha tautolu. He nakai mitaki katoatoa, ne fehagai a lautolu mo e tau peehiaga tuga ni ha tautolu. Ke he falu mena, ne omoi he agaga ha Iehova a lautolu ke tohi hagaao ke he tau logonaaga mo e taufetuluiaki ni ha lautolu. (2 Korinito 12:7-10) Ti tohi hifo e lautolu e tau kupu ha lautolu ni, ko e tau kupu ne nakai maeke e tau agelu ke talahau. Manamanatu, ke fakatai ki ai, ke he tau kupu ha Tavita ne fakamau ia Salamo 51. Hagaao ke he mena ne tohi, ne fati e Tavita e salamo nei he mole he taute e ia e tau hala kelea lahi. Ne liligi ai e ia e loto hana, he olelalo ma e fakamagaloaga he Atua. Pehe e kupu 2 mo e 3: “Kia mulu fakalahi e koe au ke he haku a tau mahani hepehepe, mo e fakamea e koe au he haku a tau hala. Ha kua iloa ni e au haku a tau holifono; ha i mua foki ia au haku tau hala nakai noa.” Mailoga e kupu 5: “Kitiala, ne fanau au mo e mahani hepehepe; ne fatu foki haku matua fifine ia au mo e hala.” Pehe e kupu 17: “Ko e tau poa ke he Atua ko e loto malipilipi ia; ko e Atua na e, nakai vihiatia e koe e loto malipilipi mo e pehia.” Nakai kia logona e koe e ita he tagata tohia? Ko hai foki, ka ko e tagata nakai mitaki katoatoa kua maeke ke talahau e tau manatu loto hokulo ia?
20, 21. (a) Ko e ha kua talahau ai pete ni e fakaaoga e tau tagata tohia, kua ha ha he Tohi Tapu e pulotu ha Iehova? (e) Ko e heigoa ka fakatutala ke he vala tala ka mui mai?
20 He fakaaoga hana he tau tagata nakai mitaki katoatoa, ne foaki mai e Iehova e mena ne lata mo tautolu—ko e fakamauaga ne ‘mai he agaga he Atua’ ka e tokai agaia e tau foliaga fakatagata. (2 Timoteo 3:16) E, ko e tau tagata tohia ia ne takitaki he agaga tapu. Ne fakamau e lautolu e pulotu ha Iehova, nakai ko e ha lautolu. Kua falanaki katoatoa ke he pulotu ia. Kua tokoluga hake he pulotu ni ha tautolu kua fakamafana fakaalofa he Atua a tautolu: “Kia tua a koe kia Iehova mo e hāu a loto katoa; ka e aua neke falanaki a koe ke he hāu a pulotu. Kia manatu e koe a ia ke he hāu a tau puhala oti, ti fakahakohako ai e ia hāu a tau puhala.” (Tau Fakatai 3:5, 6) He muitua e hatakiaga pulotu ia, kua fakatata fakalahi a tautolu ke he Atua pulotu-katoatoa ha tautolu.
21 Ko e mena ofania mo e fulufuluola lahi he tau fua oti ha Iehova ko e fakaalofa. Ko e puhala kua fakakite e Iehova e fakaalofa ka fakatutala a tautolu ke he vala tala ka mui mai.
Manatu Nakai e Koe?
• Ko e heigoa e tau lakaaga kua taute e Iehova ke maeke ia tautolu ke feaki e fakafetuiaga tata mo ia?
• Ko e heigoa falu fakafifitakiaga he malolo tufuga mo e malolo puipui ha Iehova?
• Ko e heigoa e tau puhala kua fakagahuahua e Iehova hana fakafili tonu?
• Kitia fefe e pulotu ha Iehova ke he hana tau tufugatia mo e ki loto he Tohi Tapu?
[Tau Huhu he Fakaakoaga]
[Fakatino he lau 20]
Tuga e leveki mamoe ne tuku e punua mamoe ke he hana fatafata, kua leveki fakaalofa e Iehova Hana tau mamoe
[Fakatino he lau 23]
Kitia e pulotu ha Iehova ke he puhala kua tohia e Tohi Tapu