Skip to content

Skip to table of contents

Fakamatala ke Taute Tutaki

Fakamatala ke Taute Tutaki

Fakamatala ke Taute Tutaki

“Kua fanogonogo atu a Akula mo Pisila kia [Apolo], ati takitaki age ai e laua a ia, mo e fakamatala fakatonu atu e puhala he Atua kia ia.”—GAHUA 18:26.

1. Pete ni “kua malolo foki hana loto,” ko e heigoa ne kua lata lahi mo Apolo?

KO PISILA mo Akula, ko e hoa Kerisiano ne mau he senetenari fakamua, ne fanogonogo ki a Apolo ne lauga he sunako he loto maga ha Efeso. Mo e tau kupu pulotu mo e malolo he ole atu hana, ne fakateliga e toloaga ki a Apolo. “Kua malolo foki hana loto,” mo e ‘fakaako fakamakutu atu ke he tau kupu ha Iesu.’ Ka e kua kitia maali ai “ko e papatisoaga a Ioane hokoia ne iloa” e Apolo. Ko e tau mena ne fakamatala e Apolo hagaao ke he Keriso kua moli ka e nakai kuenaia. Kua lekua ni he nakai katoatoa hana a iloilo. Kua lata ia Apolo ke fakalahi e iloilo hana ke he gahua a Iesu Keriso ke he fakakatoatoaaga he finagalo a Iehova.—Gahua 18:24-26.

2. Ko e heigoa e paleko ne talia e Pisila mo Akula?

2 Mo e nakai fakauaua, ne foaki e Pisila mo Akula a laua ke lagomatai a Apolo ke eke mo taha tagata ka “omaoma ke he tau mena oti” ne poaki he Keriso. (Mataio 28:19, 20) Ti talahau he fakamauaga ne uta e laua a Apolo “mo e fakamatala fakatonu atu e puhala he Atua kia ia.” Pete ni ia, nukua ha i ai e tau tala hagaao ki a Apolo ka matauka ai e falu a Kerisiano ke fakaako a ia. Ko e heigoa e tau tala ia? Mo e heigoa kua lata ia tautolu ke ako mai he tau laliaga ha Pisila mo Akula ke fakatutala e tau Tohiaga Tapu mo Apolo? Maeke fefe he liu manamanatu ke he fakamauaga tala tuai nei ke lagomatai a tautolu ke matakaki atu ke kamata e tau fakaako Tohi Tapu?

Matakaki Atu ke he Tau Tagata

3. Ko e ha ne nakai auhia ai a Pisila mo Akula he feakiaga ha Apolo ke fakaako a ia?

3 Ne fanau ko e Iutaia, ka e feaki hake a Apolo he maga ha Alesania. Ko Alesania he magahala ia ko e taone lahi ha Aikupito mo e ko e lotouho he tau fakaakoaga tokoluga, ti talahaua ha ko e fale toka tohi mitaki lahi i ai. Ne ha i ai he maga e puke tagata Iutaia lahi mahaki, fakalataha ai e tau tagata fakaako tokoluga. Ko e mena ia, ati taute mai i ai e fakaliliuaga Heleni he tau Tohiaga Tapu Heperu ne iloa ko e Septuagint. Ti ko e kakano aia ne kua “iloilo [a Apolo] ke he tau Tohi”! Ko Akula mo Pisila ko e tau tagata taute fale ie. Ti hopoate kia a laua he vagahau pulotu a Apolo? Nakai. Mai he fakaalofa, ne manamanatu a laua ke he tagata, hana tau manako, mo e puhala ka maeke ia laua ke lagomatai a ia.

4. I fe mo e puhala fe ne moua e Apolo e lagomatai ne lata mo ia?

4 Pete he mua atu e vagahau pulotu a Apolo, kua lata ia ia ke moua e tau fakaakoaga. Ko e lagomatai ne lata ke moua e ia kua nakai mai he ha univesiti ka e kua moua mai he hana tau katofia he fakapotopotoaga Kerisiano. Kua teitei tuai a Apolo ke moua e lagomatai ka fua mai ni he lahi e maama tonuhia ke he tau fakaholoaga he Atua ma e fakamouiaga. “Ati takitaki age e [Pisila mo Akula] a ia, mo e fakamatala fakatonu atu e puhala he Atua kia ia.”

5. Ko e heigoa ka talahau e koe hagaao ke he tuaga fakaagaga ha Pisila mo Akula?

5 Ko Pisila mo Akula kua malolo mo e mauokafua fakaagaga ke he tua. Ti tuga ni kua ‘mautali a laua ke tali atu kia lautolu oti kua hūhu mai ke he kakano he amaamanaki ha ha ia laua,’ pete ko ia ko e tagata mautu, ko e tagata mativa, ko e tagata fakaako tokoluga, po ke fekafekau. (1 Peteru 3:15) Kua maeke ia Akula mo e hoana hana ke “fakatokatoka fakahako e kupu moli.” (2 Timoteo 2:15) Maaliali ai, ko e tau tagata fakaako makutu a laua ke he tau Tohiaga Tapu. Ne aamotia ai a Apolo ha ko e tau fakaakoaga ne fakave ke he ‘kupu he Atua, ne kua moui ia mo e gahua malolo,’ ne haofia ke he loto.—Heperu 4:12.

6. Iloa fefe e tautolu kua loto fakaaue a Apolo ke he lagomatai ne moua e ia?

6 Kua loto fakaaue a Apolo ke he tau fakafifitakiaga he tau faiaoga hana ati makaka lahi foki he taute tutaki. Ne fakaaoga katoatoa e ia e iloilo hana ke he gahua fakapuloa he tala mitaki, mua atu ke he puke tagata Iutaia. Kua mahomo atu e aoga ha Apolo he fakamalolo e tau Iutaia hagaao ke he Keriso. ‘He malolo lahi ke he tau Tohiaga Tapu,’ kua maeke ia ia ke fakamoli ki a lautolu na matakaki atu oti e tau perofeta i tuai ke he haele mai he Keriso. (Gahua 18:24, Kingdom Interlinear Translation) Ne lafi atu e fakamauaga, kua finatu foki a Apolo ki Akaia, kavi ne “lagomatai fakalahi ai a ia kia lautolu ne tua ha ko e fakaalofa noa [he Atua]. Ha kua fakatonu mo e fakamakamaka a ia ke he tau tagata Iutaia ki mua he motu, kua fakakite atu ke he tau Tohi, ko Iesu ko e Keriso a ia.”—Gahua 18:27, 28.

Ako Mai he Tau Fakafifitakiaga he Falu a Faiaoga

7. Maeke fefe ia Akula mo Pisila ke eke mo tau faiaoga makaka?

7 Maeke fefe a Akula mo Pisila ke eke mo tau faiaoga pulotu lahi he Kupu he Atua? Kehe mai he uliulitonu ha laua he fakaako fakatagata mo e o atu ke he tau feleveiaaga, ko e fakafetui tata ha laua mo e aposetolo ko Paulo ne liga lahi foki e lagomatai. Ke he 18 e mahina ne nofo a Paulo he kaina ha Pisila mo Akula i Korinito. Ne gahua auloa a lautolu ke taute mo e fakafou e tau fale ie. (Gahua 18:2, 3) Manamanatu la ke he tau fakatutalaaga faka-Tohiaga Tapu hokulo ne kua fua mai ai. Ti ko e malikiti hake ha ia he ha laua a tuaga fakaagaga ha ko e fakafetui pihia mo Paulo! “Ko ia kua feoaki mo e tau tagata iloilo, kua iloilo ni a ia,” he talahau he Tau Fakatai 13:20. Ne lauia mitaki ai e tau mahani fakaagaga ha laua ha ko e fakafetui mitaki.—1 Korinito 15:33.

8. Ko e heigoa ne ako e Pisila mo Akula mai he kitekite atu ki a Paulo ke he fekafekauaga hana?

8 He magaaho ne mailoga e Pisila mo Akula a Paulo ko e tagata fakapuloa he Kautu, ne kitia e laua e faiaoga mitaki hane fa e gahua. Ne talahau he fakamauaga ia Gahua ‘kua vagavagahau foki a Paulo ke he sunako [i Korinito] ke he taha aho sapati, mo e taha aho sāpati, mo e ole atu ke he tau tagata Iutaia, katoa mo e tau tagata Heleni.’ Fakamui, he magaaho ne matutaki atu a Sila mo Timoteo ki a ia, ne ‘kamata gahua fakamakamaka a Paulo ke he kupu, he talahau atu ke he tau tagata Iutaia, ko Iesu ko e Keriso a ia.’ He kua tote e fiafia ne fakakite he tau tagata he sunako, ne mailoga e Pisila mo Akula kua hiki e Paulo e lotouho he gahua fakamatala hana ke he taha mena mitaki, ke he mena ne fetataaki mo e sunako. I ai ne maeke ia Paulo ke lagomatai a Kiripo, “ko e tagata ne pule ke he sunako,” ke eke mo tutaki. Ti tuga lahi foki, ne kitia e Pisila mo Akula ko e tauteaga he tutaki ia kua ha ha ai e lauiaaga hokulo mo e fua loga ke he matakavi. Ne talahau he fakamauaga: “Ko Kiripo, katoa mo e hana magafaoa oti; ne tokologa foki e tau tagata Korinito ne fanogonogo, kua tua a lautolu, mo e papatiso.”—Gahua 18:4-8, fakatatai NW.

9. Tali atu fefe a Pisila mo Akula ke he fakafifitakiaga a Paulo?

9 Ko e fakafifitakiaga a Paulo ke he fekafekau he fonua kua fifitaki he falu a tagata fakapuloa he Kautu, ke tuga a Pisila mo Akula. Ne fakamalolo he aposetolo e falu a Kerisiano: “Kia fifitaki mai a mutolu kia au, tuga na au kia Keriso.” (1 Korinito 11:1) Ke fakatatai ke he fakafifitakiaga a Paulo, ne lagomatai e Pisila mo Akula a Apolo ke moua e maama ke he fakaakoaga faka-Kerisiano ne hako lahi. Oti ai ne lagomatai atu agaia e ia e falu. Kua moli lahi na lagomatai e Pisila mo Akula ke taute tutaki i Roma, Korinito, mo Efeso.—Gahua 18:1, 2, 18, 19; Roma 16:3-5.

10. Ko e heigoa ne kua ako mai e koe ia Gahua veveheaga 18 ka lagomatai a koe ke he gahua taute tutaki?

10 Ko e heigoa ka ako mai e tautolu he ha tautolu a kitekiteaga ki a Gahua veveheaga 18? E, ke tuga ni he ako mai a Pisila mo Akula ia Paulo, kua maeke ia tautolu ke fakatolomaki e lotomatala ha tautolu ke taute tutaki he muitua ke he tau fakafifitakiaga he tau faiaoga mitaki he Kupu he Atua. Kua lata ia tautolu ke feoaki mo lautolu ne kua ‘gahua fakamakamaka ke he kupu’ mo e kua “fakamatala katoatoa atu” ke he falu. (Gahua 18:5, Kingdom Interlinear Translation) Maeke ia tautolu ke mailoga e puhala ne hokotia atu ai e falu ke he tau loto he tau tagata, he fakaaoga e tau fakaakoaga makaka mo e ole atu. Maeke he tau makaka pihia ke lagomatai a tautolu ke taute tutaki. He magaaho ka fakaako e tagata ke he Tohi Tapu mo tautolu, liga to fakamafana e tautolu a ia ke uiina foki falu he magafaoa po ke tuutakaina hana ke matutaki mai ke he fakaakoaga. Po ke liga ole ki a ia ke talamai ki a tautolu kaeke fai tagata foki ke foaki e tautolu e fakaako Tohi Tapu ki ai.—Gahua 18:6-8.

Feaki e Tau Puhala ke Taute Tutaki

11. I fe ka moua ai e tau tutaki fou?

11 Ne kumi atu a Paulo mo e hana tau katofia Kerisiano ke taute tutaki he fakamatala mai he taha fale ke he taha fale, ke he tau makete, mo e he o fenoga ha lautolu—haia moli, ke he tau mena oti. Ha ko e tagata gahua makutu he Kautu ne kumi ke taute tutaki, kua maeke nakai ia koe ke fakalaulahi atu e tau gahua fekafekau hau he fonua? Maeke nakai ia koe ke fakaaoga fakamitaki e tau puhala ke kumi a lautolu kua lata mo e ke fakamatala ki a lautolu? Ko e heigoa e falu a puhala kua moua he ha tautolu a tau katofia fakailoa he tala mitaki e tau tutaki? Kia kikite fakamua atu a tautolu ke he fonua fakamatala he telefoni.

12-14. Ke fakakite e tau lagomatai he fakamatala ke he telefoni, kia talahau e tau fakafitaaga hau ni po ke taha ne moua he tau paratafa nei.

12 He fakamatala mai he taha fale ke he taha fale i Parasili, ne age he fifine Kerisiano ka fakahigoa e tautolu ko Maria e tuleke ke he fifine fuata hane hau he kaina hana. He fakaaoga ai e mataulu he tuleke ke kamata e fakamatalaaga, ne huhu a Maria, “Manako nakai a koe ke iloa atu foki hagaao ke he Tohi Tapu?” Ne tali e fifine: “E, loto lahi au. Ka e taha e lekua ha ko e faiaoga au, mo e kua fakamole katoa e tau magaaho haku ke fakaako.” Ne fakamaama age e Maria maeke foki ia laua ke tutala ke he tau matakupu Tohi Tapu ke he telefoni. Ne age he fifine e numera telefoni hana ki a Maria, mo e he afiafi ia ni, ne kamata e ia e fakaakoaga he telefoni he fakaaoga e porosua Ko e Heigoa e Manako he Atua ma Tautolu? *

13 He putoia ke he fakamatalaaga he telefoni, ne ofo e fekafekau gahua mau i Aitiope he magaaho ne vagahau a ia ke he tagata tane ka e logona e hoha mai i tua. Ne ole e tagata ki a ia ke liu hea age he taha magaaho fakamui. He magaaho ne liu a ia hea, ne fakamolemole e tagata tane mo e talahau ko e magaaho ne hea fakamua age a ia, kua uhouho e latau hana mo e hana hoana. Ne fakaaoga he matakainaga fifine e tala ia ke eke mo puhala ke tuhi ke he takitakiaga pulotu ne foaki he Tohi Tapu ke fakafehagai mo e tau lekua fakamagafaoa. Ne tala age he matakainaga kua tokologa e tau magafaoa ne kua lagomatai he Ko e Mena Galo he Fiafia he Magafaoa, ko e tohi ne lomi fakailoa he Tau Fakamoli a Iehova. Gahoa e tau aho he mole he fakafano age e tohi, ne liu e matakainaga vilo e tagata tane ia. Ne talahau fiafia e ia: “Kua fakahao he tohi nei e fakamauaga haku!” Ko e moli, ne taute e ia e fono fakamagafaoa ke fakakite age e tau manatu mitaki ne totou e ia i loto he tohi. Ne kamata ai e fakaako Tohi Tapu he kaina, mo e nakai leva ne kamata e tagata ke finatu tumau ke he tau feleveiaaga Kerisiano.

14 Ko e tagata fakapuloa he Kautu ne nofo i Tenemaka ne kamata e fakaako Tohi Tapu he fakamatala he telefoni, ne talahau: “Ne fakamalolo he leveki fekafekau au ke fakamatala he telefoni. Fakamua ne fakauaua au, he talahau: ‘Nakai manako au ke he puhala ia.’ Ka e, he taha aho ne fakamalolo au mo e kamata ke vilo atu ke he tagata fakamua. Ne tali e Sonja mo e, he mole e fakatutalaaga ku, talia ke moua e tau tohi faka-Tohiaga Tapu. He taha afiafi ne fakatutala a maua ke he matakupu he tufugatiaaga, mo e manako a ia ke totou e Life—How Did It Get Here? By Evolution or by Creation. * Ne tala age e au kua mitaki kaeke feleveia mata a maua mo e tutala ke he mataulu ia. Ne talia e ia. Kua mautali ai a Sonja ma e fakaakoaga he magaaho ne hoko atu au, ti kua fakaako a maua he tau fahitapu oti tali mai he magaaho ia.” Ne fakahiku mai e matakainaga fifine Kerisiano ha tautolu: “Kua loga e tau tau ne liogi au ma e fakaako Tohi Tapu, ka e nakai piko au to moua e au he fakamatala he telefoni.”

15, 16. Ko e heigoa e tau fakafitaaga kua maeke ia koe ke talahau ke fakakite e aoga he mataala lahi ke he tau puhala kehekehe ke kamata e tau fakaako Tohi Tapu?

15 Kua fiafia e tokologa ke he kautuaga ha kua fakagahuahua e tau lagomataiaga ke fakamatala ke he tau mena ne ha ha ai e tau tagata. Ne fakatu he fifine Kerisiano he Tau Fahi Kaufakalataha e motoka hana he tapa he vene gahua he paaka motoka. He magaaho ne kitia he fifine i loto he vene a ia, ne kamata e matakainaga fifine ke fakamaama age e alito he gahua fakaako Tohi Tapu ha tautolu. Ne fanogonogo e fifine, hopo ki fafo he vene, mo e lalaka atu ke he motoka he matakainaga fifine. Ne tala age a ia: “Ko e fiafia lahi ha ia haku he tu a koe ke tala ki a au. Kua leva tuai he nakai liu moua e au e tau tohi faka-Tohi Tapu ha mutolu. Taha mena foki, manako au ke liu fakaako e Tohi Tapu. Fefe ke fakaako a koe mo au?” Kua feaki ai he matakainaga fifine ha tautolu e puhala totoka ke fakamatala e tala mitaki.

16 Ne fakafita e matakainaga fifine he Tau Fahi Kaufakalataha ke he mena ne mui mai he magaaho ne aahi atu a ia ke he kaina leveki fuakau: ne finatu a ia ke he takitaki gahua he falu a matagahua i loto mo e tala age e matakainaga ki a ia kua manako a ia ke foaki noa e magaaho hana ke lagomatai e tau manako fakaagaga he tau tagata he kaina ia. Ne lafi age ha tautolu a matakainaga fifine, kua fiafia a ia ke takitaki e fakaako Tohi Tapu fakafahitapu nakai totogi mo e tau tagata oti ne manako ke o mai. Ne age he takitaki gahua e fakaataaga ki a ia ke ahiahi e tau poko he tau tagata kehekehe i ai. Nakai leva, ne takitaki e ia e fakaako Tohi Tapu ke lagatolu he fahitapu ne fakalataha mai e 26 e tagata, ti taha kua maeke ke hau tumau ke he tau feleveiaaga ha tautolu.

17. Ko e heigoa e tau feleveiaaga ne fa lauia mitaki he kamata e tau fakaako Tohi Tapu he kaina?

17 Ma e falu a tagata fakapuloa he Kautu, kua fua mitaki ke uiina fakahako ke fakaako Tohi Tapu. He taha pogipogi, ne taute he taha fakapotopotoaga ne 105 e tagata fakailoa e laliaga pauaki ke foaki e fakaako Tohi Tapu ke he tau tagata takitaha ne feleveia mo lautolu he tau fale. Ne valugofulu ma ono e tagata fakailoa ne fakalataha ke he fekafekau he fonua, mo e he mole e ua e matahola he fakaaoga ke he gahua fakamatala, ne mailoga ai e lautolu nukua 15 e tau fakaako Tohi Tapu fou ne kamata.

Kia Fakatumau ke Kumi a Lautolu kua Lata

18, 19. Ko e heigoa e takitakiaga aoga mai ia Iesu ne kua lata ia tautolu ke tokaloto, mo e ke he mena ia ko e heigoa kua lata ia tautolu ke fakamalolo ke taute?

18 Ko e tagata fakapuloa he Kautu, liga to manako a koe ke fakataitai e tau lagomatai ne totoku i loto he vala tala nei. E moli, kua pulotu ke manatu e tau aga mau he matakavi he magaaho ka faala e tau puhala ke fakamatala. Ka e mua atu, kia tokaloto e tautolu e takitakiaga a Iesu ke kumi a lautolu kua lata mo e ke lagomatai takitokotaha a lautolu ia ke eke mo tau tutaki.—Mataio 10:11; 28:19.

19 Ke he mena ia, kia lata ia tautolu ke “fakatokatoka fakahako e kupu moli.” Kua maeke ia tautolu ke taute pihia he fakaaoga e ole atu ne fakave katoatoa ke he tau Tohiaga Tapu. To lagomatai he mena nei a tautolu ke aamo e loto ha lautolu ne fanogonogo mai mo e omoi a lautolu ke gahuahua. He liogi mo e falanaki a tautolu ki a Iehova, maeke ia tautolu ke lagomatai auloa e falu ke eke mo tau tutaki ha Iesu Keriso. Ti kua palepale lahi ha ia e gahua nei! Kia taute ai e tautolu e ‘lalilali atu kia eke a tautolu mo tau tagata kua fiafia ki ai e Atua,’ he fakaheke tumau a Iehova ko e tau tagata fakapuloa makutu he Kautu, ne fakamatala katoa mo e finagalo ke taute tutaki.—2 Timoteo 2:15.

[Tau Matahui Tala]

^ para. 12 Lomi fakailoa he Tau Fakamoli a Iehova.

^ para. 14 Lomi fakailoa he Tau Fakamoli a Iehova.

Manatu Nakai e Koe?

• Ko e ha kua lata ia Apolo ke fakamatala katoatoa e puhala he Atua ki a ia?

• Ko e tau puhala fe ne ako e Pisila mo Akula mai he aposetolo ko Paulo?

• Mai ia Gahua veveheaga 18, ko e heigoa ne kua ako e koe hagaao ke he gahua taute tutaki?

• Maeke fefe ia koe ke feaki e tau puhala ke taute tutaki?

[Tau Huhu he Fakaakoaga]

[Fakatino he lau 18]

Ne “fakamatala fakatonu atu [e Pisila mo Akula] e puhala he Atua” ki a Apolo

[Fakatino he lau 21]

Ne fakamatala a Paulo he tau matakavi oti ne fano a ia ki ai