‘Kia Fakatokatoka Fakahako e Kupu he Atua’

“Kia lalilali atu a koe kia eke a koe mo tagata kua fiafia ki ai e Atua, ko e ekegahua nakai fai mena ke mā ai, kua fakatokatoka fakahako e kupu moli.”—2 TIMOTEO 2:15.

1, 2. (a) Ko e ha ne kua lata e tau tagata gahua ke fai kanavaakau? (e) Ko e heigoa e tau gahua hane putoia ki ai e tau Kerisiano, mo e fakakite fefe e lautolu kua kumikumi fakamua e lautolu e Kautu?

KUA lata lahi e tau tagata gahua ke fai kanavaakau ke lagomatai a lautolu ke taute e tau gahua ha lautolu. Ka e kua nakai kuenaia ke moua ha kanavaakau ni. Kua lata e tagata gahua ke moua e kanavaakau hako, mo e kua lata ia ia ke fakaaoga ai ke he puhala kua latatonu. Ke tuga a ia, kaeke kua ta e tama fale toka koloa, mo e manako a koe ke fakapikiua e tau lapa, kua lata ia koe ke fai mena foki mai he hamala mo e tau fao. Kua lata ia koe ke iloa e puhala ke pao e fao ki loto he akau mo e nakai maloku e fao. Ke lali ke pao e fao ki loto he akau ka e nakai iloa e puhala ke fakaaoga aki ko e mena uka lahi, mo e fakahogohogo manava foki. Ka e ko e tau kanavaakau ne fakatokatoka fakahako ka lagomatai a tautolu ke fakakatoatoa e tau matagahua mo e moua ai e tau fua ne fakahohoko manava.

² Ti ko e tau Kerisiano, kua fai gahua a tautolu ke taute. Ko e gahua ia kua mua ue atu e aoga. Ne tomatoma e Iesu Keriso e tau tutaki hana ke ‘kumikumi fakamua e kautu.’ (Mataio 6:33) Maeke fefe ia tautolu ke taute e mena ia? Taha e puhala ko e fakamakutu ke he gahua fakamatala he Kautu mo e taute tutaki. Taha puhala foki ko e fakamatapatu e fekafekauaga ha tautolu ke he Kupu he Atua. Ko e puhala ke toluaki ko e mahani mitaki. (Mataio 24:14; 28:19, 20; Gahua 8:25; 1 Peteru 2:12) Ke lauia mitaki mo e fiafia ke he gahua kotofa faka-Kerisiano nei, kua lata ke moua e tautolu e tau kanavaakau kua lata mo e iloilo ke he puhala ke fakatokatoka fakahako ai a lautolu. Ke he mena nei, ne fakatoka he aposetolo ko Paulo e fakafifitakiaga kua mua ue atu ko e tagata gahua Kerisiano, mo e fakamafana e ia e tau katofia talitonu ke fifitaki ki a ia. (1 Korinito 11:1; 15:10) Ti, ko e heigoa mogoia ka ako e tautolu mai ia Paulo, ko e ekegahua ha tautolu?

Paulo​—Ko e Tagata Fakapuloa Makutu he Kautu

3. Ko e ha ne pehe ai ko e tagata gahua makutu he Kautu e aposetolo ko Paulo?

³ Ko e faga tagata gahua fefe a Paulo? Kua makutu moli a ia. Ne eketaha fakalahi a Paulo, he folafola e vagahau mitaki ke he tau matakavi loga he fahi he Metiteraneani. Foaki mai ai e kakano ma e fakapuloaaga loto katoatoa hana he Kautu,  ne talahau he aposetolo hakahakau nei: “Ha ko e mena kaeke kua fakamatala atu e au e vagahau mitaki, nakai fai mena au ke hula ki ai, nukua nakai ha ha ia au e pule ke he mena ia; oi fakaalofa foki kia au, kaeke ke nakai fakamatala e au e vagahau mitaki.” (1 Korinito 9:16) Kua fiafia kia a Paulo ke fakahao e moui ni hana? Nakai. Ha ko e tagata nakai fulukovi a ia. Ka e, kua manako a ia ke moua foki he falu e aoga mai he vagahau mitaki. Ne tohia e ia: “Kua eke foki e au e mena nai ha ko e vagahau mitaki kia igatia fakalataha a tautolu mo au.”—1 Korinito 9:23.

4. Ko e heigoa e kanavaakau ne kua uho lahi ke he tau tagata gahua Kerisiano?

⁴ Ko e aposetolo ko Paulo ko e tagata gahua mo e loto holoilalo ne mailoga kua nakai maeke ia ia ke falanaki ni ke he tau makaka fakatagata hana. Ke tuga e tagata kamuta ne lata ke fai hamala, kua lata ia Paulo ke moua e kanavaakau hako ke pao ke he loto he tau tagata ne fanogonogo ki a ia e Kupu he Atua. Ko e heigoa e kanavaakau ne fakaaoga lahi e ia? Ko e Kupu he Atua, ko e tau Tohiaga Tapu. Tatai foki, kua fakaaoga e tautolu e Tohi Tapu katoa mo matapatu kanavaakau ke lagomatai a tautolu ke taute tutaki.

5. Ke eke mo tau fekafekau lauia mitaki, ko e heigoa kua lata ia tautolu ke taute he lafi atu ke he tau kupu tohi ne fatiaki?

⁵ Ne iloa e Paulo ke fakatokatoka fakahako e Kupu he Atua kua nakai kuenaia ke fatiaki mai i ai. Ne fakaaoga e ia e “ole atu.” (Gahua 28:23) Fefe? Ne fakaaoga fakamitaki e Paulo e Kupu tohi he Atua ke fakalagalaga e tokologa ke talia e kupu moli he Kautu. Ne fakamaama fakamitaki atu a ia ki a lautolu. Ke he tolu e mahina i loto he sunako i Efeso, ne ‘vagavagahau mo e ole atu a Paulo ke he tau mena he kautu he Atua.’ Pete he “fakamao e falu, mo e nakai talia,” ka e kua fanogonogo ni e falu. Ko e fua he fekafekauaga ha Paulo i Efeso, “kua tupu ue atu ai, mo e malolo e kupu he Iki.”—Gahua 19:8, 9, 20.

6, 7. Puhala fe ne nava e Paulo e feua hana, mo e maeke fefe ia tautolu ke taute pihia foki?

⁶ Ha ko e tagata fakapuloa makutu he Kautu, ne ‘nava a Paulo ke he hana feua.’ (Roma 11:13) Fefe? Kua nakai manako a ia ke fakahakehake ne ia a ia; nakai ma foki a ia ke iloa he tau tagata ko e taha he tau ekegahua he Atua. Ka e, kitia e ia e feua hana ko e mena lilifu ne mua ue atu. Ne fakatokatoka fakamakaka mo e fakalauia mitaki e Paulo e Kupu he Atua. Ne foaki he tau gahua fua loga hana e fakamaloloaga ma e falu, he lagomatai ke omoomoi a lautolu ke fakakatoatoa e fekafekau ha lautolu. He puhala nei foki, kua nava ai ke he hana feua.

⁷ Ke tuga a Paulo, kua maeke ia tautolu ke nava ke he gahua ha tautolu ko e tau fekafekau he fakaaoga tumau mo e fakalauia mitaki e Kupu he Atua. Ke he tau fahi oti he feua ha tautolu he fonua, kua lata ke foli a tautolu ke folafola e falu a mena mai he tau Tohiaga Tapu mo e tau tagata tokologa. Maeke fefe ia tautolu ke taute e mena nei mo e ole atu? Kikite ke he tau puhala tolu ne mua: (1) Fakamahino atu ke he Kupu he Atua he puhala ne fakatupu ai e lilifu ki ai. (2) Fakamaama fakalotomatala mo e fakagahuahua e tau mena ne talahau he Tohi Tapu. (3) Fakakakano mai he tau Tohiaga Tapu ke he puhala kua fakalagalaga.

8. Ko e heigoa e tau kavanaakau fakamatala he Kautu ne ha ha ia tautolu he vaha nei, mo e puhala fe ne kua fakaaoga ai e koe?

⁸ Kua ha ha he tau tagata fakapuloa he Kautu he vaha fou nei e tau kanavaakau ne nakai moua e Paulo he magahala he fekafekauaga hana. Kua putoia ki ai e tau tohi, tau mekasini, tau porosua, tau laupepa ikiiki, tau tuleke, mo e tau fakamauaga he tau tepi mo e tau vitio. He senetenari kua mole, ne fakaaoga foki e tau laupepa fakamatala, tau lapakofe fakatagi, tau motoka fakataogo leo, mo e tau leo taogo he letio. Ka e moli, ko e kanavaakau mitaki lahi ha tautolu ko e Tohi Tapu, ti kua lata ia tautolu ke fakaaoga fakamitaki mo e fakahako e kavanaakau kua latatonu lahi nei.

Latatonu ke Fakamatapatu e Fekafekau ha Tautolu ke he Kupu he Atua

9, 10. Ke he fakaaoga he Kupu he Atua, ko e heigoa ka ako e tautolu mai he fakatonuaga a Paulo ki a Timoteo?

⁹ Maeke fefe ia tautolu ke fakaaoga e Kupu he Atua ke eke mo kanavaakau lauia mitaki? He omaoma ke he tau kupu nei ha Paulo ne fakatonu atu ke he hana ekegahua ko Timoteo: “Kia lalilali atu a koe kia eke a koe mo tagata kua fiafia ki ai e Atua, ko e ekegahua nakai fai mena ke mā ai, kua  fakatokatoka fakahako e kupu moli.” (2 Timoteo 2:15) Ko e heigoa kua putoia ke he “fakatokatoka fakahako e kupu moli”?

¹⁰ Ko e kupu Heleni ne pehe “fakatokatoka fakahako” kua kakano moli ko e “helehele fakahakotika” po ke “ke hehele fakatatai e hala.” Ko e tomatomaaga ni ha Paulo ki a Timoteo ne fakaaoga e kupu ia i loto he tau Tohiaga Tapu Heleni Kerisiano. Kua maeke ke fakaaoga foki e kupu ia ke fakakite aki e puhala kua lata ke palao fakahako e tau fakatapuke he fonua. Ti ko e tau laini keukeu kua eke mo mena fakama ke he tagata gahua faama. Ke eke mo “ekegahua nakai fai mena ke mā ai,” ne fakamanatu ki a Timoteo kua nakai maeke ke vevehe kehe mai he tau fakaakoaga moli he Kupu he Atua. Kua nakai fakaata a Timoteo ke toka e tau onoono fakatagata hana ke fakaohooho aki e tau fakaakoaga hana. Kua lata ia ia ke matapatu e gahua fakamatala mo e fakaakoaga hana ke he tau Tohiaga Tapu. (2 Timoteo 4:2-4) Ha ko e puhala nei, kua takitaki atu ai e tau tagata takitokotaha ne loto fakamoli ke moua e tau manatu a Iehova ke he tau puhala hana, ti nakai talia mogoia e tau pulotu fakalalolagi. (Kolose 2:4, 8) Kua moli pihia foki ke he vaha nei.

Lata ke Mitaki e Tau Mahani ha Tautolu

11, 12. Ko e heigoa e tau lauiaaga ne ha ha he tau mahani ha tautolu ke he ha tautolu a fakatokatoka fakahako he Kupu he Atua?

¹¹ Kua lata ia tautolu ke mua atu e mena ka taute mai he fakatokatoka fakahako e Kupu he Atua he fakapuloa e tau kupu moli mai i ai. Kua lata e tau mahani ha tautolu ke fakatatai atu ki ai. “Ko e tau ekegahua a [t]autolu fakalataha mo e Atua,” ti kua nakai lata a tautolu ke eke mo tau ekegahua fakatupua. (1 Korinito 3:9) Ne talahau he Kupu he Atua: “Hanai, ko koe kua fakaako ke he taha tagata, nakai kia fakaako e koe a koe? ko koe kua fakamatala atu, Ua kaiha, kua kaiha kia a koe? ko koe kua pehe atu, Ua faivao, kua faivao kia a koe? ko koe kua fakalialia ke he tau tupua, kua fofo kia e koe e tau faituga ha lautolu?” (Roma 2:21, 22)  Ti ko e tau ekegahua he Atua he vaha fou nei mogoia, ko e taha puhala ke fakakatoatoa fakahako e tautolu e Kupu he Atua he omaoma ke he tomatomaaga nei: “Kia tua a koe kia Iehova mo e hāu a loto katoa; ka e aua neke falanaki a koe ke he hāu a pulotu. Kia manatu e koe a ia ke he hāu a tau puhala oti, ti fakahakohako ai e ia hāu a tau puhala.”—Tau Fakatai 3:5, 6.

¹² Ko e heigoa e tau fua ka amanaki ki ai a tautolu mai he fakatokatoka fakahako e Kupu he Atua? Kikite atu la ke he malolo ne ha ha he Kupu tohi he Atua ke he tau momoui he tau tagata takitokotaha ne loto fakamoli.

Ha Ha he Kupu he Atua e Malolo Fakafaliu

13. Ko e heigoa kua maeke ka fakagahuahua he tagata e Kupu he Atua?

¹³ He magaaho ka talia kua ha i ai e pule, ne foaki he Kupu he Atua e fakaohoohoaga malolo ue atu ne lagomatai e tau tagata ke taute e tau hikihikiaga lalahi ke he tau momoui ha lautolu. Ne kitia e Paulo e gahuahuaaga he kupu he Atua mo e fakamoli foki hana a lauiaaga mitaki ki a lautolu ne kua eke mo tau Kerisiano i Tesalonia i tuai. Ati tala age a ia ki a lautolu: “Kua fakaaue atu foki a mautolu ke he Atua nakai noa, ha kua talia e mutolu e kupu he Atua ne fanogonogo mai ai a mutolu kia mautolu, ti talia ai e mutolu nakai ko e kupu he tau tagata, ka ko e kupu he Atua, (ko e moli ni haia,) kua gahua ai ni i loto ia mutolu kua tua.” (1 Tesalonia 2:13) Ma e tau Kerisiano ia—haia, ma e tau tutaki moli he Keriso—kua nakai fakatatai e tau fakamaama teao he tagata ke he pulotu ne mua ue atu he Atua. (Isaia 55:9) Ko e tau Tesalonia ne ‘talia e kupu mo e matematekelea lahi, mo e fiafia mai he agaga tapu’ mo e eke ai mo tau fakafifitakiaga ke he falu ne talitonu.—1 Tesalonia 1:5-7.

14, 15. Kua malolo lahi fefe e fekau he Kupu he Atua, mo e ko e ha?

¹⁴ Kua malolo ue atu e Kupu he Atua, ke tuga ni hana Punaaga, ko Iehova. Kua tupu mai ai he “Atua moui,” ko ia “ne eke ai e lagi” ha ko e hana tau kupu, mo e ‘kua monuina tumau e kupu ia ke he mena ne fakafano ki ai.’ (Heperu 3:12; Salamo 33:6; Isaia 55:11) Ne talahau he taha tagata fakaako Tohi Tapu: “Kua nakai vevehe he Atua a ia mai he Kupu hana. Ti nakai fakatikai ai e ia ke tuga ko e mena kua kehe ki a ia. . . . Ti ko e mena ia kua nakai ke mateafu mo e fakateaga ke he tau mena hana ka taute ki ai; ha ko e pipiaga he fakalataha a ia mo e Atua moui.”

¹⁵ Ko e malolo fefe e fekau ne mapuna hake he Kupu he Atua? Kua ha i ai e malolo lahi mahaki. Latatonu ai, ne tohia e Paulo: “Ko e kupu he Atua kua moui ia, mo e gahua malolo, kua mua foki hana matila ke he tau pelu oti kana kua matila fakafahiua, kua tuina foki ato vevehe tuai ai e loto mo e agaga, ko e tau fatia mo e tau uho hui, kua fakafili foki e tau manatu mo e tau fakafiliaga he tau loto.”—Heperu 4:12.

16. Kua maeke fefe he Kupu he Atua ke hiki matua e tagata?

¹⁶ Ko e fekau he Kupu tohi he Atua “kua mua foki hana matila ke he tau pelu oti kana kua matila fakafahiua.” Ko e mena ia, ne kua hokulo mahaki ai e malolo ti kua mua ue atu ke he ha koloa po ke kanavaakau he tagata. Kua tuina matua atu e Kupu he Atua ke he loto he tagata mo e hiki ai e loto hana, kua hufia ai e puhala manamanatu hana mo e tau mena ne ofania e ia, ati eke ai a ia mo tagata kua talia mo e gahua mitaki. Ko e kanavaakau malolo lahi ha ia!

17. Fakamaama e malolo fakafaliu he Kupu he Atua.

¹⁷ Kua fakatapakupaku he Kupu he Atua e loto moli he tagata he fakatatai atu ke he tau mena ne manatu a ia ki a ia po ke tau mena ne fakaata e ia e falu ke kitia. (1 Samuela 16:7) Kua maeke foki he tagata kelea ke fufu e tau mena he loto hana he uufi aki e mahani totonu po ke fakalilifu. Kua mahani fakavai e tau tagata kelea ha ko e tau kakano kelea. Ko e tau tagata fakaikaluga kua fakatupua ke loto fakatokolalo he manako lahi ke moua e fiafia mai he tau tagata. Ka e, he fakakite moli e tau mena he loto kua maeke he Kupu he Atua ke omoi fakamalolo e tagata loto fakatokolalo ke aaki e tagata tuai mo e ‘tapulu ke he tagata fou kua eke ke lata mo e Atua, ke he tututonu mo e mahani mitaki ke fakamoli ai.’ (Efeso 4:22-24) Kua maeke he tau fakaakoaga he Kupu he Atua ke fakafaliu foki e tau loto maimaina ke eke mo Tau Fakamoli loto malolo ha Iehova mo e tau tagata fakapuloa makutu he Kautu.—Ieremia 1:6-9.

18, 19. He fakave ke he tau paratafa nei po ke ke he tau fakafitaaga fakatagata he fekafekau ke he fonua, kia fakakite e puhala ne maeke he kupu moli faka-Tohiaga Tapu ke hiki e aga he tagata.

¹⁸ Kua ha ha he malolo fakafaliu he Kupu he Atua e lauia mitaki ke he tau tagata he tau fahi oti.  Ke fakatai ki ai, ko e tau tagata fakapuloa he Kautu mai i Phnom Penh, Kamepotia, ne fakamatala ke he matakavi i Kompong Cham ke lagaua he mahina. He mole he logona e falu a akoako ne vagahau totoko hagaao ke he Tau Fakamoli a Iehova, ne taute he akoako he matakavi ia e fakatokatokaaga ke feleveia mo e Tau Fakamoli ka liliu aahi mai ki a lautolu. Ne huhu toko atu a ia ki a lautolu hagaao ke he tau aho okioki mo e fanogonogo fakatekiteki he magaaho ne fakamaama ki a ia mai he tau Tohiaga Tapu. Ati talahau e ia: “Iloa ai e au mogonei kua nakai moli e tau mena ne talahau he tau katofia akoako haku hagaao ki a mutolu! He talahau e lautolu kua nakai fakaaoga e mutolu e Tohi Tapu, ka e he pogipogi nei ko e mena ia ni ne fa e fakaaoga e mutolu!”

¹⁹ Kua fakatumau e fakatutalaaga he fifine nei ke he Tohi Tapu mo e Tau Fakamoli mo e nakai fakaata e tau fakaneinei ke utakehe a ia mai he tuaga akoako ke fakaliutua aki a ia. Ne talahau e ia e tau fakatutalaaga faka-Tohiaga Tapu hana ke he kapitiga, ne kamata he mogoia ke fakaako e Tohi Tapu mo e Tau Fakamoli a Iehova. Nukua olioli lahi ai e kapitiga hagaao ke he tau mena ne ako e ia ti ke he taha he lauga he tapu ne fano a ia ki ai, ne omoi a ia ke talahau, “Kia o mai, fakaako e Tohi Tapu mo e Tau Fakamoli a Iehova!” Nakai leva he mole, ne kamata e akoako fakamua mo e falu foki ke fakaako e Tohi Tapu mo e Tau Fakamoli a Iehova.

20. Fakatata fefe he fakafitaaga he fifine i Kana e malolo he Kupu he Atua?

²⁰ Kua fakatata foki e malolo he Kupu he Atua ke he mena ne tupu ki a Paulina, ko e fifine i Kana. Ne fakaako Tohi Tapu e tagata fakapuloa tumau he Kautu mo ia ke he tohi Iloilo ne Takitaki Atu ke he Moui Tukulagi. * Kua putoia a Paulina ke he fakamauaga hoana loga mo e mailoga ai e lata ke taute e tau hikihikiaga, ka e kua totoko kelea e tane hana mo e tau magafaoa oti hana ki a ia. Ko e matua tupuna tane hana, ko e ikifakafili he fale hopotokoluga mo e ulumotua he lotu, ne lali ke taofi a ia he fakaaoga fakahehe e Mataio 19:4-6. Ti tuga kua moli lahi ni e ikifakafili, ka e mafiti a Paulina ke mailoga kua tatai e mena nei ke he puhala ne fakakeukeu e Satani e tau Tohiaga Tapu he magaaho ne kamatamata e ia a Iesu Keriso. (Mataio 4:5-7) Ne manatu e ia e talahauaga mahino a Iesu ke he fakamauaga, he talahau na tufugatia he Atua e tau tagata ko e tane mo e fifine, nakai tane mo e tau fifine, ti tokoua, nakai tokotolu, ne eke mo tino taha. Ne pipiki mau a ia ke he hana tau fifiliaga mo e fakahiku foaki age ki a ia e tau vevehe fakamotu mai he fakamauaga hoana loga. Nakai leva, ko e tagata fakapuloa fiafia a ia he Kautu.

Fakatumau ke Fakatokatoka Fakahako e Kupu he Atua

21, 22. (a) Ko e heigoa e fakamalolo ne kua manako a tautolu ke moua ko e tau tagata fakapuloa he Kautu? (e) Ko e heigoa ka kikite a tautolu ki ai he vala tala ne mui mai?

²¹ Ko e Kupu tohi he Atua ko e kanavaakau malolo lahi moli ke fakaaoga e tautolu ke lagomatai aki falu ke taute e tau hikihikiaga ke he tau momoui ha lautolu ke maeke ke fakatata atu ki a Iehova. (Iakopo 4:8) Ke tuga ni he fakaaoga he tau tagata gahua makaka e tau kanavaakau ke moua aki e tau fua mitaki, kia lata ke fakamalolo a tautolu ke gahua fakalahi ke fakaaoga fakamakaka e Kupu he Atua, ko e Tohi Tapu, ke he gahua foaki he Atua ha tautolu ko e tau tagata fakapuloa he Kautu.

²² Maeke fefe ia tautolu ke fakatokatoka fakamitaki e tau Tohiaga Tapu ke he gahua taute tutaki ha tautolu? Taha puhala ko e feaki e tau lotomatala ha tautolu ke eke mo tau faiaoga fakaohooho. Fakamolemole kia fakatonu atu e onoonoaga ha mutolu ke he vala tala ne mui mai, ha kua fakakite mai e tau puhala ke fakaako mo e lagomatai e falu ke talia e fekau he Kautu.

[Matahui Tala]

Manatu Nakai e Koe?

• Ko e heigoa e tau kanavaakau hane ha i ai ma e tau tagata fakapuloa he Kautu?

• Ko e heigoa e tau puhala ne eke a Paulo mo fakafifitakiaga ko e tagata gahua he Kautu?

• Ko e heigoa kua putoia ke he fakatokatoka fakahako he Kupu he Atua?

• Malolo lahi fefe e kanavaakau ko e Kupu tohi a Iehova?

[Tau Huhu he Fakaakoaga]

[Tau Fakatino he lau 10]

Falu a kanavaakau ne fakaaoga he tau Kerisiano he gahua fakapuloa he Kautu