Skip to content

Skip to table of contents

‘Kia Fiafia Lahi ki a Iehova’

‘Kia Fiafia Lahi ki a Iehova’

‘Kia Fiafia Lahi ki a Iehova’

‘Kia fiafia lahi ki a Iehova, ti foaki mai ai e ia kia koe e tau mena kua manako ki ai hāu a loto.’—SALAMO 37:4.

1, 2. Ko hai e Punaaga he fiafia moli, ti hagaaki atu fefe e Patuiki ko Tavita ke he moliaga nei?

“FIAFIA a lautolu ne manamanatu ke he tau mena fakaagaga kua lata ma lautolu, . . . fiafia a lautolu ne fakaalofa hofihofi noa, . . . fiafia a lautolu ne loto mafola.” Fakalataha mo e tau talahauaga ono ne toe ki a lautolu kua fiafia, kua fakatu he tau fakamoliaga nei e matapatu kehe ue atu ke he Lauga he Mouga ha Iesu nukua talahaua, ne fakamau he tohia Evagelia ko Mataio. (Mataio 5:3-11, NW) Kua foaki he tau kupu ha Iesu e fakamoliaga kua maeke ia tautolu ke moua e fiafia.

2 Ko e salamo ne tohi he Patuiki ko Tavita ha Isaraela i tuai kua hagaaki atu ke he Punaaga he fiafia moli, ko Iehova. ‘Kia fiafia lahi ki a Iehova,’ he talahau e Tavita, ‘ti to foaki mai ai e ia kia koe e tau mena kua manako ki ai hāu a loto.’ (Salamo 37:4) Ka ko e heigoa kua maeke ke taute e iloa a Iehova mo e tau fahi loga he hana aga fakatagata mo mena ‘fiafia lahi’? Maeke fefe e manamanatuaga ke he tau mena kua taute e ia mo e ka taute e ia ke fakakatoatoa aki hana finagalo nukua foaki ki a koe e amaamanakiaga he moua “e tau mena kua manako ki ai hāu a loto”? Ko e onoono hokulo ke he Salamo 37, kupu 1 ke he 11, kua foaki e tau tali.

‘Aua Neke Mahekeheke’

3, 4. He fakamau ia Salamo 37:1, ko e heigoa e tomatoma kua foaki e Tavita, ti ko e ha kua latatonu ke muitua ki ai he vaha nei?

3 Kua nonofo a tautolu he “tau aho uka,” ti tupu lahi e mahani kelea. Kua kitia e tautolu e fakamoliaga he tau kupu ha Paulo: “Ko e tau tagata mahani kelea mo e tau tagata kua fakavai, to tolomaki atu a lautolu ke au atu he kelea, kua fakahehe atu ti fakaheheina foki a lautolu.” (2 Timoteo 3:1, 13) Ko e mukamuka ha ia ke lauia e onoono kili ke he kautuaga mo e monuina he tau tagata mahani kelea! Maeke he tau mena oti ia ke fakatauhele a tautolu, he fakatupu e onoonoaga fakaagaga ha tautolu ke pulefu. Mailoga e puhala he tau kupu hafagi ha Salamo 37 kua fakamataala aki a tautolu ke he hagahagakelea moli nei: “Aua neke fakamamahi e koe a koe ha ko e tau tagata mahani kelea; aua foki neke mahekeheke kia lautolu kua eke mena kelea.”

4 Kua tapeehi he puhala uta tala he lalolagi a tautolu he tau aho takitaha aki e tau tala he nakai fakafili tonu. Ko e tau tagata pisinisi nakai mahani fakamoli kua hao mai he mahani kaiha. Kua ekefakakelea he tau tagata holifono a lautolu ne lolelole. Kua fakatumau e tau tagata kelipopo tagata ke nakai kitia po ke nakai fakahala. Ko e tau fakafifitakiaga pihia he kolokolovao he fakafili tonu kua maeke ke fakaita mo e fakatauhele e mafola he manamanatuaga ha tautolu. Ko e tuga e kautuaga he tau tagata mahani kelea kua fakamafiti e tau logonaaga he mahekeheke. Ka e to fakatolomaki kia he hogohogomanava ha tautolu e tau tutuaga? Maeke kia he tau mouaaga maaliali nukua fiafia he tau tagata mahani kelea ke hiki e fakahikuaga ma lautolu? Nakai pihia moli! Ti nakai lata moli ia tautolu ke “fakamamahi” ai. Ko e ha ne nakai pihia ai?

5. Ko e ha ne fakatai e tau tagata mahani kelea ke he motietie?

5 Kua tali he salamo: ‘Ha ko e mena helehele vave a lautolu tuga ne motietie; to fifigo foki a lautolu tuga ne motietie lanu lau kou mui.’ (Salamo 37:2) Kua liga fulufuluola e motietie lanu lau kou mui, ka ko e tau lau to nakai leva ti fifigo mo e mamate. Pihia foki e tau tagata mahani kelea. Ko e monuina maaliali ha lautolu na nakai tukumalagi. Ka mamate a lautolu, ko e tau moua kaiha ha lautolu to nakai lagomatai a lautolu. To fakahiku ke moua he tau tagata oti e fakafili tonu. “Ko e mate ko e palepale ia he hala,” he tohi e Paulo. (Roma 6:23) Ko e tau tagata mahani kelea mo lautolu kua nakai tututonu to fakahiku ni ke moua ha lautolu a “palepale” ti nakai liu foki. Ko e puhala nakai aoga ha ia he moui!—Salamo 37:35, 36; 49:16, 17.

6. Ko e heigoa e fakaakoaga kua maeke ke moua e tautolu mai he Salamo 37:1, 2?

6 Ti, kua lata kia ia tautolu ke fakaata e monuina hekeheke he tau tagata mahani kelea ke fakatauhele aki a tautolu? Ko e fakaakoaga mai he tau kupu tohi ua fakamua he Salamo 37 anei: Kia nakai fakaata e kautuaga ha lautolu ke fakatupu a koe ke hola kehe mai he puhala kua fifili a koe ke fekafekau ki a Iehova. Ka e, kia hagaaki mau a koe ke he tau monuina mo e tau foliaga fakaagaga.—Tau Fakatai 23:17.

‘Falanaki ki a Iehova mo e Eke e Mahani Mitaki’

7. Ko e ha kua lata ia tautolu ke falanaki ki a Iehova?

7 ‘Falanaki ki a Iehova mo e eke e mahani mitaki,’ he fakamafana he salamo ki a tautolu. (Salamo 37:3a) Ka pehia a tautolu he tau fakaatukehe po ke tau fakauaua foki, kua lata e mauokafua ha tautolu ke falanaki katoatoa ia Iehova. Ko Ia haia kua foaki e maluaga fakaagaga katoatoa. ‘Ko ia kua nofo ke he mena galo ha i ai e Mua Ue Atu,’ he tohi e Mose, ‘to nofo a ia ke he malu hana ha i ai e Malolo Oti Kana.’ (Salamo 91:1) Ka tupetupe ha ko e tupu lahi he kolokolovao he fakatokaaga nei, kua lata ia tautolu ke falanaki fakalahi ki a Iehova. Ka hapelua e hui ha tautolu, kua fakaaue a tautolu ke he lalagoaga mai he kapitiga. Pihia foki, ka lali a tautolu ke o he mahani fakamoli, kua lata ia tautolu ke moua e lalagoaga ha Iehova.—Isaia 50:10.

8. Maeke fefe he fakalataha ke he fekafekauaga Kerisiano ke lagomatai a tautolu ke kalo kehe mai he fakatauhele ha ko e monuina he tau tagata mahani kelea?

8 Ko e taha tuluiaga ke he fakatauhele ha ko e monuina he tau tagata mahani kelea ko e lavelave he kumi mo e lagomatai a lautolu ne tuga e tau mamoe ke o mai ke he iloilo tonu he finagalo ha Iehova. He tupu lahi e mahani kelea, kua lata ia tautolu ke lavelave lahi he lagomatai e falu. “Aua neke nimo ia mutolu ke mahani mitaki atu mo e fakaalofa atu,” he talahau he aposetolo ko Paulo, “ha ko e tau poa pihia kua fiafia ai e Atua.” Ko e “mitaki” mua ue atu kua maeke ia tautolu ke taute ko e talahau ke he falu e tala mitaki mua ue atu he Kautu he Atua. Ko e fakamatala ha tautolu ke he tau tagata kua moli ko e “poa fakaheke.”—Heperu 13:15, 16; Kalatia 6:10.

9. Fakamaama e fakamafanaaga ha Tavita ‘kia nofo ke he motu.’

9 ‘Kia nofo ke he motu,’ he matutaki e Tavita, ‘mo e fehagai mo e fakamoli.’ (Salamo 37:3e) “Ke he motu” he vaha ha Tavita ko e matakavi ne foaki e Iehova ki a Isaraela, ko e Motu he Maveheaga. He magahala ne pule a Solomona ko e tau fahi oti ne hokotia ki Tano he fahi tokelau ki Peresepa he fahi toga. Ko e nonofoaga ha Isaraela anei. (1 Tau Patuiki 4:25) He vaha nei, ko e mena fe ni ne nonofo a tautolu he lalolagi, kua ono atu a tautolu ke he vaha ka eke e palaneta katoatoa mo parataiso ke he lalolagi tututonu fou. Ke he magaaho nei, kua nonofo a tautolu ke he maluaga fakaagaga.—Isaia 65:13, 14.

10. Ko e heigoa e fua ka ‘fehagai a tautolu mo e fakamoli’?

10 Ko e heigoa la e fua ka ‘fehagai a tautolu mo e fakamoli’? Kua fakamanatu he fakatai mai he agaga ki a tautolu: “Ko e tagata kua fakamoli, kua fai mena loga a ia ke monuina ai.” (Tau Fakatai 28:20) Ko e fakamoli ha tautolu he fakauka ke he fakamatala he tala mitaki ke he ha matakavi kua nonofo ai a tautolu mo e ke he ha tagata kua maeke moli ai ke tamai e tau palepale ia Iehova. Ma e fakatai, ko Frank mo e hoana hana, ko Rose, ne gahua ke he kotofaaga paionia ke 40 e tau kua mole he taone he fahi tokelau i Sikotelani. Ko e tokogahoa ne fakakite e fiafia ke he kupu moli i ai ne tafea kehe. He nakai fakalolelole, ne kamata e hoa paionia nei ke he gahua he fakamatala mo e taute tutaki. Kua tupu olaola e fakapotopotoaga ia mogonei he taone ia. Ko e fakamoli he hoa nei kua moua moli e monuina ha Iehova. “Ko e monuina ne mua,” he fakamaama fakatokolalo e Frank, “ko maua agaia he kupu moli ti aoga agaia ki a Iehova.” E, ka ‘fehagai a tautolu mo e fakamoli,’ kua moua mo e loto fakaaue a tautolu ke he tau monuina loga.

‘Kia Fiafia Lahi ki a Iehova’

11, 12. (a) Maeke fefe ia tautolu ‘kia fiafia lahi ki a Iehova’? (e) Ko e heigoa e foliaga kua fakatoka e koe hagaao ke he fakaako fakatagata, mo e ko e heigoa e fua ka liga moua?

11 Ke fakamalolo e fakafetuiaga ha tautolu mo Iehova mo e fakatumau e falanaki ha tautolu ia ia, kua lata ia tautolu ‘kia fiafia lahi ki a Iehova.’ (Salamo 37:4a) Taute fefe e tautolu e mena ia? He nakai lavelave lahi ke he ha tautolu ni a tuaga, pete ni he uka, kua taute e tautolu a Iehova mo manamanatuaga mau ha tautolu. Ko e taha puhala ke taute e mena nei ko e fakatoka e magaaho ke totou hana Kupu. (Salamo 1:1, 2) Tamai nakai he hau a totouaga ke he Tohi Tapu e fiafia ki a koe? To pihia ka totou e koe mo e foliaga ke ako fakalahi hagaao ki a Iehova. He ha he fakamanou he mole e totou e vala kupu mo e huhu ki a koe ni, ‘Ko e heigoa he vala kupu nei kua fakaako ki a au hagaao ki a Iehova?’ To moua e koe e lagomatai lahi ke fai tohi fakamaumau po ke falu laupepa tata ka totou e koe e Tohi Tapu. He tau magaaho takitaha ka fakamanou a koe ke manamanatu ke he kakano he mena hau ne totou, kia fakamaumau hifo e tau kupu kua fakamanatu ki a koe e taha he tau mahani fulufuluola he Atua. He taha salamo, ne uhu e Tavita: ‘Kia mitaki foki kia koe e tau kupu he haku gutu, mo e tau manamanatu he haku loto, Iehova na e, ko e haku a Maka Tumau mo e haku a Lukutoto.’ (Salamo 19:14) Ko e onoono katoatoa nei ke he Kupu he Atua ke he vala ha tautolu kua “mitaki” ki a Iehova mo e fakafiafia ki a tautolu.

12 Moua fefe e tautolu e fiafia lahi mai he fakaako mo e manamanatu fakahokulo ha tautolu? Maeke ia tautolu ke taute mo foliaga ha tautolu ke ako fakalahi e tautolu hagaao ki a Iehova mo e hana tau puhala. Ko e tau tohi pihia tuga The Greatest Man Who Ever Lived mo e Fakatata Atu ki a Iehova * ne lahi e vala tala kua foaki mai ke maeke ia tautolu ke manamanatu ki ai mo e loto fakaaue. Fakahiku ai, kua fakailoa e Tavita ke he tau tagata tututonu, ko Iehova ‘to foaki mai ai e ia ki a koe e tau mena kua manako ki ai hāu a loto.’ (Salamo 37:4e) Ko e faga mauokafua pehenei kua maeke ke fakamafiti e aposetolo ko Ioane ke tohi e tau kupu: “Ko e fakamalolo foki hanai kua moua ki mua hana, kaeke ke ole atu ai e tautolu ha mena ke lata mo e hana finagalo, ti fanogonogo mai ai a ia kia tautolu. Kaeke foki kua iloa e tautolu kua fanogonogo mai a ia kia tautolu ke he tau mena oti ka ole atu ai, kua iloa e tautolu kua moua e tautolu e tau mena kua ole atu ai a tautolu kia ia.”—1 Ioane 5:14, 15.

13. He tau tau e kua mole laia, ko e heigoa e fakalaulahiaga he gahua fakamatala he Kautu ne kitia ai ke he tau motu loga?

13 Ha ko e tau tagata taofi mau ke he mahani fakamoli, ko e fiafia lahi mahaki ha tautolu ke kitia e fakatokolugaaga he pule katoatoa ha Iehova. (Tau Fakatai 27:11) Nakai kia puapua e fiafia he tau loto ha tautolu ka iloa e tautolu mogonei kua taute he tau matakainaga ha tautolu e gahua fakamatala lahi mahaki he tau motu ne taha vaha i lalo hifo he tau tagata pule okooko po ke pule kelea? Kua onoono makai atu a tautolu ke kitia foki e tokanoaaga ka tupu ato hoko e fakaotiaga he fakatokaaga nei. Tokologa he tau fekafekau ha Iehova ne nonofo he tau motu he fahi lalo kua eketaha he fakamatala atu ke he tau tagata fakaako, tau tagata fakapaea, mo e falu kua nonofo fakaku ke he fahi lalo mo e olioli e tokanoaaga he tapuakiaga. Ko e manako moli ha tautolu ki a lautolu nei ka liliu ke he motu ha lautolu, kua matutaki a lautolu ke fakakikila atu e kupu moli pete ni e tau tutuaga uka fefeke.—Mataio 5:14-16.

“Kia Tuku Atu Hāu a Puhala kia Iehova”

14. Ko e heigoa e fakamoliaga i ai kua maeke ia tautolu ke tua ki a Iehova?

14 Ko e totokaaga moli ha ia ke iloa ko e tau tupetupe ha tautolu mo e liga kua eke mo tau peehi vale ki a tautolu kua maeke ke lagaki hake! Fefe? “Kia tuku atu hāu a puhala kia Iehova, kia tua foki a koe kia ia,” he talahau e Tavita, “ti eke ai e ia.” (Salamo 37:5) He tau fakapotopotoaga ha tautolu, ha ha ia tautolu e fakamoliaga lahi kua lalago mauokafua a Iehova. (Salamo 55:22) Ko lautolu he fekafekauaga mau, ko e tau paionia, tau leveki faifano, tau misionare, po ko lautolu ne gahua foaki noa he Peteli, kua maeke ke talahau e mauokafua he levekiaga ha Iehova. He ha he tutala mo lautolu kua iloa e koe mo e huhu ke he puhala kua lagomatai e Iehova a lautolu? To nakai fakauaua ai ke logona e koe e tau iloaaga loga kua fakakite foki ke he tau magaaho uka, kua nakai ku e lima ha Iehova. Kua foaki tumau e ia e tau mena kua lata he moui.—Salamo 37:25; Mataio 6:25-34.

15. Maeke fefe he tututonu he tau tagata he Atua ke kikila atu?

15 Ka taute e tautolu a Iehova mo mauokafua mo e falanaki katoatoa ki a ia, maeke ke iloa e tautolu e tau kupu foki he salamo: “To fakakite e ia hāu a tututonu tuga ne maama, mo e hāu a [“fakafili tonu,” NW] tuga ne tupou la.” (Salamo 37:6) Ha ko e Tau Fakamoli a Iehova, kua fa iloa hehe ai hagaao ki a tautolu. Ka e hafagi e Iehova e tau mata ha lautolu ne loto fakamoli ke lagomatai a lautolu ke mailoga ko e fekafekauaga ha tautolu ke he tau tagata kua fakalagalaga he fakaalofa ma Iehova mo e katofia. He magaaho taha, ko e ha tautolu a mahani hakohako, pete he iloa hehe he tokologa, kua nakai galo ai. Kua fakatumau e Iehova a tautolu ke he tau puhala kehekehe oti he totokoaga mo e favaleaga. Ti ko e fua, ko e tututonu he tau tagata he Atua kua kikila atu tuga e la ke he tupou la.—1 Peteru 2:12.

“Kia Fakamate . . . mo e Talifaki”

16, 17. He lagotatai mo e Salamo 37:7, ko e heigoa ka taute he magaaho nei, mo e ko e ha?

16 Ko e tau kupu atu foki he salamo ko e: “Kia fakamate kia Iehova, mo e talifaki; aua neke fakamamahi e koe a koe ha ko ia ne monuina ke he hana tau puhala, ko e tagata kua eke lagatau kelea.” (Salamo 37:7) Kua peehi e Tavita he mena nei e lata ma tautolu ke talifaki fakaeneene ki a Iehova ke fai tauteaga. Pete ni kua nakai la hoko mai e fakaotiaga he fakatokaaga nei, nakai eke e mena nei mo gugu. Nakai kia kitia e tautolu e fakaalofa noa mo e fakauka ha Iehova kua mua ue atu tuga he manatu fakamua e tautolu? Maeke nakai ia tautolu mogonei ke fakakite kua talifaki fakaeneene foki a tautolu he fakatumau ke lavelave he fakamatala e tala mitaki ato hoko mai e fakaotiaga? (Mareko 13:10) Ko e magaaho anei ke nakai totomua e tau mena taute kua maeke ke fofo ha tautolu a olioli mo e maluaga fakaagaga. Ko e magaaho anei ke totoko fakalahi e fakaohoohoaga matahavala he lalolagi ha Satani. Ti ko e magaaho anei ke fakatumau e mea he tau mahani mo e nakai fakahui e tuaga tututonu ha tautolu mo Iehova. Kia fakatumau a tautolu ke utakehe e tau manamanatu kelea mo e fehola kehe mai he tau gahua kelea atu ki a lautolu he tino kehe po ke, pihia, ke he tino ne tatai.—Kolose 3:5.

17 “Kia toka e ita mo e tiaki e vale,” he hataki e Tavita a tautolu. “Aua neke fakamamahi e koe a koe, neke eke e koe ha mena kelea. Ha ko e mena fakaotioti a lautolu kua mahani kelea; ka ko lautolu kua talifaki kia Iehova, to eke ma lautolu e motu.” (Salamo 37:8, 9) E, maeke ia tautolu ke ono mauokafua ke he magaaho—mogonei kua tata lahi—ka utakehe e Iehova mai he lalolagi e tau matahavala oti mo lautolu ne lago ki ai.

“Toe Tote”

18, 19. Ko e heigoa e fakamaloloaga kua moua e koe mai he Salamo 37:10?

18 “Toe tote, ti nakai ha i ai e tagata mahani kelea; ka manamanatu foki a koe ke he mena hana ne nofo ai, nakai ha i ai a ia.” (Salamo 37:10) Ko e fakamalolo ha ia he tau kupu ia a tautolu he gutu atu a tautolu ke he fakaotiaga he fakatokaaga nei mo e fakahikuaga matematekelea he tu kehe mai ia Iehova! Ko e tau vahega fakatufono po ke pule ne fakatu he tagata nukua kaumahala kelea. Ti kua tata tuai a tautolu mogonei ke he magaaho ke maliu mai ke he pule he Atua, e teokarasi moli, ko e Kautu ha Iehova ha he tau lima ha Iesu Keriso. To pule katoatoa ke he tau mena he lalolagi mo e utakehe oti e tau tagata totoko he Kautu he Atua.—Tanielu 2:44.

19 Ke he lalolagi fou i lalo hifo he Kautu he Atua, ka kumi a koe, to nakai maeke ke moua e koe e “tagata mahani kelea.” Moli, ko e ha tagata kua totoko ki a Iehova to utakehe fakamafiti. Nakai fai tagata kua kunuene atu ke he pule hana po ke fakaheu ke muitua ke he pule mahani Atua ka ha ha i ai. To tatai oti e tau manamanatuaga he tau katofia hau ke he manako ha lautolu ke fakafiafia a Iehova. Ko e maluaga ha ia ka fakatoka mai—nakai liu tamau, nakai fai pa puipui, nakai fai mena ke uta kehe e falanaki mo e fiafia katoatoa!—Isaia 65:20; Mika 4:4; 2 Peteru 3:13.

20, 21. (a) Ko hai e “tau tagata mahani molu” he Salamo 37:11, ti moua i fe e lautolu e ‘mafola kua lahi’? (e) Ko e heigoa e tau monuina ka moua e tautolu kaeke ke fifitaki e tautolu a Tavita Lahi Mahaki?

20 Ti, “ko e tau tagata mahani molu, to eke ma lautolu e motu.” (Salamo 37:11a) Ka ko hai e “tau tagata mahani molu” nei? Ko e tau kupu ne fakaliliu “mahani molu” kua hau he kupu fakave ke he kakano “lauia, fakatokolalo, tuku hifo.” E, “ko e tau tagata mahani molu” ko lautolu kua talifaki fakatokolalo ki a Iehova ke utakehe e tau nakai fakafili tonu oti kana kua lauia ai a lautolu. ‘To fakafiafia foki e lautolu a lautolu ha ko e mafola kua lahi.’ (Salamo 37:11e) Moua foki e tautolu he mogonei e lahi he mafola ke he parataiso fakaagaga ne fakalataha mo e fakapotopotoaga Kerisiano moli.

21 Pete he nakai la totoka mai he tau lauiaaga, kia lalago e tautolu e taha mo e taha mo e fakamafana a lautolu kua lolelole. Ti ko e fua, ko e fiafia moli i loto kua fakatolomaki ki mua he tau tagata ha Iehova. Ko e tau matakainaga tane ne kotofa mo tau leveki mamoe fakaalofa ke he tuaga fakaagaga ha tautolu—mo e he falu magaaho ke he tau manako—he tino, kua maeke ke fakamalolo a tautolu ke fakauka ke he lauiaaga he tuaga tututonu. (1 Tesalonia 2:7, 11; 1 Peteru 5:2, 3) Ko e koloa uho ha ia he mafola nei! Haia foki ia tautolu e amaamanakiaga he moui tukulagi ke he Parataiso mafola i mua. Ti maeke ia tautolu ke fifitaki a Tavita Lahi Mahaki, ko Keriso Iesu, ne fakalagalaga he makai hana ma Iehova a ia ke fekafekau fakamoli ke hoko ke he fakaotiaga. (1 Peteru 2:21) He taute pihia, to matutaki a tautolu ke fiafia, he fakaheke a ia kua fiafia lahi a tautolu ki ai, ko e ha tautolu a Atua, ko Iehova.

[Matahui Tala]

^ para. 12 Lomi fakailoa he Tau Fakamoli a Iehova.

Maeke Nakai Ia Koe ke Tali?

• Ko e heigoa e tau fakaakoaga ne ako e koe mai he Salamo 37:1, 2?

• Maeke fefe ia koe ‘kia fiafia lahi ki a Iehova’?

• Ko e heigoa e fakamoliaga i ai kua falanaki a tautolu ki a Iehova?

[Tau Huhu he Fakaakoaga]

[Fakatino he lau 23]

Ko e tau Kerisiano ‘aua neke mahekeheke kia lautolu kua eke mena kelea’

[Fakatino he lau 24]

‘Falanaki ki a Iehova mo e eke e mahani mitaki’

[Fakatino he lau 25]

Kia fiafia lahi ki a Iehova he ako fakalahi e koe hagaao ki a ia

[Fakatino he lau 26]

“Ko e tau tagata mahani molu, to eke ma lautolu e motu”