Foaki e Iehova ha Tautolu a Tau Mena ma e Aho

‘Ua fakauaua ha mutolu a tau loto, ha kua fioia he Matua ha mutolu kua aoga e tau mena ia kia mutolu.’​—LUKA 12:29, 30.

1. Foaki fefe e Iehova ke he tau tufugatia ko e tau manu?

KUA mamata nakai e koe e heahea po ke falu manu hane tuotuo ke he kelekele? Kua liga manamanatu a koe ko e heigoa e mena kua moua ke kai he tuotuo ke he kelekele. He hana Lauga he Mouga, ne fakakite e Iesu kua maeke ke moua e tautolu e fakaakoaga mai he puhala kua foaki e Iehova ma e tau manu. Ne pehe a ia: “Kia kitekite a mutolu ke he tau manu lele; nakai gana saito e lautolu po ke helehele saito, po ke tanaki ke he tau fale saito, ka e fagai ni a lautolu he Matua ha mutolu ha ha he lagi. Ka e nakai kia ko e mena mua ha mutolu a mitaki kia lautolu.” (Mataio 6:26) Ke he tau puhala homo ue atu, ne foaki e Iehova e tau mena kai ke he tau mena momoui oti hana.​—Salamo 104:14, 21; 147:9.

2, 3. Ko e heigoa e tau fakaakoaga fakaagaga kua maeke ke moua e tautolu ko e mena moli na fakaako e Iesu a tautolu ke liogi ma e tau mena kai ha tautolu ke he tau aho takitaha?

² Ti ko e ha, mogoia, ne putoia e Iesu he hana liogi fakatai e ole: “Kia foaki mai e koe ke he aho nai ha mautolu a tau mena kai, ke lata ke he aho taha.” (Mataio 6:11) Ko e tau fakaakoaga fakaagaga hokulo kua maeke ke moua mai he ole mukamuka nei. Fakamua, kua fakamanatu ki a tautolu ko Iehova ko e Foaki ne Mua. (Salamo 145:15, 16) Maeke he tau tagata ke to mo e feaki, ka ko e Atua ni ke fakatutupu ai fakaagaga mo e fakatino. (1 Korinito 3:7) Ko e mena ne kai mo e inu e tautolu ko e mena fakaalofa mai he Atua. (Gahua 14:17) He ole ki a ia ke foaki mai ki a tautolu e tau mena kua lata mo e aho nukua fakakite ki a ia kua nakai uta fakateaga e tautolu e tau foakiaga pihia. Moli, ko e ole ia kua nakai fakatotoka a tautolu mai he matagahua ke gahua kaeke ke maeke ai ia tautolu.​—Efeso 4:28; 2 Tesalonia 3:10.

³ Uaaki, ko e ole ha tautolu ma e “tau mena kai, ke lata ke he aho taha” nukua fakakite kua nakai lata ia tautolu ke molea e fakaatukehe ke he vaha i mua. Ne matutaki a Iesu ke talahau: “Hanai, aua neke fakaatukehe a mutolu, mo e pehe age, To kai e tautolu ha ha, po ke inu e tautolu ha ha, po ke tapulu a tautolu ha ha? Ha ko e tau mena oti ia kua kumi he tau motu kehe. Ha ko e mena fioia he Matua ha mutolu ha ha he lagi kua aoga e tau mena oti ia kia mutolu. Ka kia kumikumi fakamua a mutolu ke he kautu he Atua mo e hana tututonu, ati lafi atu ai e tau mena oti ia kia mutolu. Hanai, aua neke fakaatukehe a mutolu ke he aho a pogipogi; ha ko e mena fakaatukehe e aho a pogipogi ke he hana tau mena.” (Mataio 6:31-34) Ko e liogi ma e “tau mena kai, ke lata ke he aho taha” kua fakatoka e puhala ke takitaki e tau momoui mukamuka he “mahani Atua mo e [“fakalatalata,” matahui tala NW].”​—1 Timoteo 6:6-8.

Tau Mena Kai Fakaagaga he Tau Aho Takitaha

4. Ko e heigoa e tau tutuaga he moui ha Iesu mo e he tau Isaraela ne peehi e aoga he uta e tau mena kai fakaagaga?

⁴ Ko e liogi ha tautolu ma e tau mena kai he tau aho takitaha kua lata ke fakamanatu ki a tautolu e lata ha tautolu ma e tau mena kai fakaagaga he tau aho takitaha. Pete e hoge he leva e fakakanopogi, ne totoko e Iesu e kamatamata ha Satani ke fakafaliu e tau maka ke he areto, he pehe: “Kua tohi, nakai ko e tau mena kai hokoia ke moui ai ha tagata, ka ko e tau kupu oti ne to mai he fofoga  he Atua.” (Mataio 4:4) Ne fatiaki mai e Iesu hinei e perofeta ko Mose, ne tala age ke he tau Isaraela: “Ne fakamamahi ai e [Iehova] a koe, mo e toka e ia a koe ke hoge, ti fagai e ia a koe ke he manai, ko e mena nakai kitia e koe nakai kitia foki hau a tau matua kia fakailoa atu kia koe nakai ko e tau mena kai hokoia ke moui ai e tagata, ka ko e tau mena oti ne fakato mai he fofoga he Atua ke moui ai e tagata.” (Teutaronome 8:3) Ko e puhala ne foaki e Iehova e manai ke he tau Isaraela ne nakai ni ko e tau mena kai tino ka e pihia foki e tau fakaakoaga fakaagaga. Ko e taha mena foki, ko lautolu ni ke “okooko, takitaha e aho mo e mena ke lata ai.” Ka molea e mena ne okooko e lautolu ma e aho taha, to elo mo e tupu e tau uaga. (Esoto 16:4, 20) Ka e, nakai hoko e mena nei ke he aho ono ha kua lata ia lautolu ke oko fakalahi ua ke lata foki mo lautolu he Sapati. (Esoto 16:5, 23, 24) Ti kua fakamanatu he manai ki a lautolu nukua lata ia lautolu ke omaoma mo e ko e tau momoui ha lautolu kua nakai ni falanaki ke he mena kai ka e ke he “tau mena oti ne fakato mai he fofoga he Atua.”

5. Foaki fefe e Iehova ki a tautolu e tau mena kai fakaagaga he tau aho takitaha?

⁵ Kua lata pihia foki a tautolu ke fagai tumau ke he tau mena kai fakaagaga ne mai ia Iehova he puhala he hana Tama. Ma e kakano nei, ne fakauku e Iesu e “fekafekau fakamoli mo e loto matala” ke foaki e “tau mena kai ke he tau magaaho” ma e tau matakainaga he tua. (Mataio 24:45) Ko e vahega fekafekau fakamoli ia ne nakai ni foaki e loga he tau mena kai fakaagaga ke he puhala he tau lagomataiaga fakaako he Tohi Tapu ka e fakamalolo foki a tautolu ke taute e totouaga he Tohi Tapu he tau aho takitaha. (Iosua 1:8; Salamo 1:1-3) Tuga a Iesu, maeke foki ia tautolu ke moua e lagomataiaga fakaagaga he eketaha fakamalolo he tau aho takitaha ke ako mo e ke taute e finagalo a Iehova.​—Ioane 4:34.

Fakamagalo he Tau Hala

6. Ko e heigoa e tau kaitalofa ka ole a tautolu ma e fakamagaloaga, ti ko e heigoa e tau tutuaga kua manako a Iehova ke utakehe a lautolu?

⁶ Ko e taha ole foki he liogi fakatai ko e: ‘Kia fakamagalo ha mautolu a tau kaitalofa, tuga a mautolu ne fakamagalo atu kia lautolu ne kaitalofa mai kia mautolu.’ (Mataio 6:12) Nakai tutala a Iesu he mena nei ke he tau kaitalofa tupe. Ha ha he manamanatuaga hana e fakamagalo he tau hala ha tautolu. He fakamauaga ha Luka he liogi fakatai, kua totou pehe e ole: “Kia fakamagalo e koe kia mautolu ha mautolu a tau hala; ha ko e mena fakamagalo atu a mautolu kia lautolu oti ne [“kaitalofa,” NW] kia mautolu.” (Luka 11:4) Ti, ka hala a tautolu, kua tuga kua fai kaitalofa a tautolu ki a Iehova. Ka kua mautali e Atua fakaalofa ha tautolu ke “holoholo kehe,” po ke utakehe e kaitalofa ia kaeke ke tokihala fakamoli a tautolu, he “mafokifoki,” mo e ole ki a ia ma e fakamagaloaga he fakave ke he tua he poa lukutoto he Keriso.​—Gahua 3:19; 10:43; 1 Timoteo 2:5, 6.

7. Ko e ha kua lata ia tautolu ke liogi ma e fakamagaloaga he tau aho takitaha?

⁷ Mai he taha fahi foki, kua hala a tautolu ka galo e fakamailoga he tau tutuaga a Iehova he tututonu. Ha ko e hala pauaki, kua kelea oti a tautolu ke he tau kupu, tau gahua, mo e manamanatuaga po ke kaumahala a tautolu ke taute e tau mena nukua lata ia tautolu ke taute. (Fakamatalaaga 7:20; Roma 3:23; Iakopo 3:2; 4:17) Ko e mena ia, he maimaina a tautolu ha kua hala he aho po ke nakai, kua lata ke putoia e tautolu he tau liogi ha tautolu he tau aho takitaha e ole ma e fakamagaloaga he tau hala ha tautolu.​—Salamo 19:12; 40:12.

8. Ko e heigoa kua lata ke fakatupu he liogi ma e fakamagaloaga a tautolu ke taute, ti ko e heigoa e fua aoga?

⁸ Ko e liogi ma e fakamagaloaga kua lata ke taute e kumikumi hifo fakatagata, tokihalaaga, mo e talahau fakamoli, he fakave ke he tua he malolo fakahao he toto ne liligi e Keriso. (1 Ioane 1:7-9) Ke fakakite e moli he liogi ha tautolu, kua lata ia tautolu ke lalago e ole ha tautolu ma e fakamagaloaga he “tau mahani ke lata mo e tokihala.” (Gahua 26:20) Kua maeke mogoia ia tautolu ke ha ha ai e tua ke he mautali a Iehova ke fakamagalo e tau hala ha tautolu. (Salamo 86:5; 103:8-14) Ko e fua ko e mafola mua ue atu he manamanatuaga, ‘ko e mafola foki mai he Atua kua mua ue atu ke he tau mena oti kua manamanatu,’ nukua fakahiku “to leveki ai e tau loto ha [ta]utolu, katoa mo e tau manatu ha [ta]utolu kia Keriso Iesu.” (Filipi 4:7) Ka kua fakaako fakalahi atu foki he liogi fakatai a Iesu a tautolu hagaao  ke he mena kua lata ke taute e tautolu ke moua e fakamagalo he tau hala ha tautolu.

Ke Fakamagalo, kua Lata ia Tautolu ke Fakamagalo Atu

9, 10. (a) Ko e heigoa e talahauaga ne lafi e Iesu ke he liogi fakatai, ti ko e heigoa ne peehi he mena nei? (e) Matutaki atu fefe a Iesu ke fakataitai e lata ha tautolu ke fakamagalo atu?

⁹ Fulufuluola ai, ko e ole ‘kia fakamagalo kia mautolu ha mautolu a tau kaitalofa; tuga a mautolu ne fakamagalo atu kia lautolu oti ne kaitalofa kia mautolu,’ ko e vala ni a ia he liogi fakatai ne fakamaama e Iesu. He oti e liogi, ne lafi e ia: “Kaeke ke fakamagalo atu e mutolu, ke he tau tagata e tau hala ha lautolu, ti fakamagalo mai foki a mutolu he Matua ha mutolu ha ha he lagi. Kaeke foki kua nakai fakamagalo atu e mutolu ke he tau tagata e tau hala ha lautolu, ti nakai fakamagalo foki ha mutolu a Matua ha mutolu a tau hala.” (Mataio 6:14, 15) Ti, fakamaaliali lahi ai e Iesu na ko e fakamagalo ha tautolu mai ia Iehova kua falanaki ni ke he manako ha tautolu ke fakamagalo e falu.​—Mareko 11:25.

¹⁰ He taha magaaho foki, ne foaki e Iesu e fakatai ke fakakite e lata ha tautolu ke fakamagalo atu kaeke ke amanaki a tautolu ki a Iehova ke fakamagalo a tautolu. Ne talahau e ia hagaao ke he patuiki ne fakamagalo fakamokoi e kaitalofa makimaki ne taute he fekafekau. Ne fakahala fakalahi he patuiki he magaaho fakamui e tagata taha nei ha kua fakaheu e ia ke fakamagalo noa e tama kaitalofa tote he fekafekau. Ne fakahiku e Iesu hana fakatai he pehe: “To eke pihia foki haku a Matua ha he lagi kia mutolu, kaeke kua nakai takitaha a mutolu mo e fakamagalo mo e tau loto katoa ha mutolu e tau matakainaga ha mutolu.” (Mataio 18:23-35) Kua maaliali e fakaakoaga: Ko e kaitalofa he hala ne fakamagalo e Iehova a tautolu takitokotaha kua mua atu e lahi ke he agahala kua maeke he ha tagata ke taute mai ki a tautolu. Ka e mua atu, kua fakamagalo e Iehova a tautolu he tau aho takitaha. Moli, mogoia, kua maeke ia tautolu ke fakamagalo e tau hepehepe tumau he falu ne taute ki a tautolu.

11. Ko e heigoa e fakatonuaga ne foaki he aposetolo ko Paulo ka muitua a tautolu ki ai kaeke ke amanaki a tautolu ke fakamagalo e Iehova a tautolu, mo e ko e heigoa e tau fua mitaki?

¹¹ Ne tohi he aposetolo ko Paulo: “Ka kia eke a mutolu mo tau tagata totonu ko e taha ke he taha, kia hofihofi ha mutolu a fakaalofa, mo e fefakamagaloaki a mutolu; tuga e Atua ha ia Keriso  ne fakamagalo e ia a mutolu.” (Efeso 4:32) Kua fakatolomaki ki mua he fefakamagaloaki e mafola he tau Kerisiano. Ne fakamafana atu foki e Paulo: “Haia ni, kia fakatapulu a mutolu ke he fakaalofa hohofi noa, mo e mahani totonu, mo e loto holoilalo, mo e mahani molu, mo e fakauka, ke lata mo lautolu kua fifili he Atua, ko e tau tagata tapu mo e ofania; kia fefakaukaaki a mutolu, mo e fefakamagaloaki, kaeke kua mahani kelea taha kia taha; tuga ne fakamagalo mai [“e Iehova,” NW] kia mutolu, kia pihia foki a mutolu. Ka e ha i luga he tau mena oti ia e fakaalofa ko e pipi haia ke fakamaopoopo ai.” (Kolose 3:12-14) Kua ha ha e tau mena oti nei he liogi ne fakaako e Iesu ki a tautolu: ‘Kia fakamagalo kia mautolu ha mautolu a kaitalofa; tuga a mautolu ne fakamagalo atu kia lautolu oti ne kaitalofa kia mautolu.’

Puipui ka Ha Ha he Kamatamata

12, 13. (a) Liga ko e heigoa ne nakai kakano ki ai e taha ole foki ne haia he liogi fakatai? (e) Ko hai e Kamatamata ne mua, ti ko e heigoa e kakano he liogi ha tautolu ke nakai uta ke he kamatamata?

¹² Ko e taha ole foki he liogi fakatai a Iesu ko e: “Aua neke uta e koe a mautolu ke he kamatamata.” (Mataio 6:13) Kakano kia a Iesu kua lata ia tautolu ke ole ki a Iehova ke nakai kamatamata a tautolu? Nakai maeke e mena nei, ha kua omoomoi he agaga e tutaki ko Iakopo ke tohi: “Aua neke pehe mai taha ka kamatamata a ia; kua kamatamata au mai he Atua; ha ko e mena nakai kamatamata ai e Atua ke he mena kelea, nakai kamatamata foki e ia ke he taha.” (Iakopo 1:13) Lafi ki ai, ne tohi he salamo: “Ioha na e, ane mai tokaloto e koe e tau mahani hepehepe, po ko hai, ma [“Iehova,” NW] na e, ke maeke ke tu atu?” (Salamo 130:3) Nakai matakite a Iehova ke he tau hepehepe takitaha ha tautolu, ti nakai lali moli a ia ke kamatamata a tautolu. Ti, ko e heigoa e kakano he vala nei he liogi fakatai?

¹³ Ko ia ne lali ke kamatamata a tautolu, ke fakatupu a tautolu ke mokulu ke he tau lagatau fakavaia, mo e lali ke faiola a tautolu ko Satani ko e Tiapolo. (Efeso 6:11) Ko ia ko e Kamatamata ne mua. (1 Tesalonia 3:5) He liogi ke nakai uta ke he kamatamata, kua ole a tautolu ki a Iehova ke nakai fakaata a tautolu ke veveli he magaaho ka moua a tautolu he kamatamata. Kua ole a tautolu ki a ia ke lagomatai a tautolu ke nakai ‘fakavai e Satani,’ ke nakai mokulu ke he tau kamatamata. (2 Korinito 2:11) Ko e liogi ha tautolu ke fakatumau a tautolu ke he ‘mena galo ha i ai e Mua Ue Atu,’ he moua e puipuiaga fakaagaga ne mavehe age ki a lautolu kua mailoga e pule katoatoa a Iehova ke he tau mena oti ne taute e lautolu.​—Salamo 91:1-3.

14. Fakamoli fefe he aposetolo ko Paulo ki a tautolu to nakai tiaki e Iehova a tautolu ka ono atu a tautolu ki a Ia kaeke kua ha ha a tautolu he kamatamata?

¹⁴ Maeke ia tautolu ke iloa moli kaeke ko e manako moli ha tautolu, ne fakakite ke he tau liogi ha tautolu mo e tau gahua ha tautolu, to nakai tiaki e Iehova a tautolu. Kua fakamoli mai he aposetolo ko Paulo ki a tautolu: “Nakai moua a mutolu he kamatamata kua kehe mo e tau tagata auloa; ha kua fakamoli e Atua, he nakai tuku atu e ia a mutolu ke he kamatamata kua mua ke he mena kua fahia ai a mutolu, ka e taute foki e ia fakalataha mo e kamatamata e mena ke hao ai, kia fahia a mutolu ke fakauka ai.”​—1 Korinito 10:13.

‘Laveaki Mai a Mautolu ia Ia ne Kelea’

15. Ko e ha kua aoga lahi mogoia ke liogi ma e fakahaoaga mai ia ia ne kelea?

¹⁵ Hagaao ke he tau fakamauaga tohi kua falanaki moli he tau Tohiaga Tapu Heleni Kerisiano, ne fakahiku e liogi fakatai a Iesu ke he tau kupu: ‘Laveaki mai a mautolu ia ia ne kelea.’ * (Mataio 6:13) Ko e puipui mai he Tiapolo kua latatonu ke he vaha nei he fakaotiaga. Ko Satani mo e hana tau temoni hane tau atu ki a lautolu kua fakauku ne toe, “ko lautolu kua omaoma ke he tau poaki he Atua, mo e taofi e talahauaga kia Iesu Keriso,” mo e tau hoa ha lautolu he “moto tagata tokologa.” (Fakakiteaga 7:9; 12:9, 17) Kua tomatoma he aposetolo ko Peteru e tau Kerisiano: “Kia nonofo fakalatalata a mutolu, kia mataala a mutolu ha ko ia kua eke a mutolu mo tau fi hana, ko e tiapolo ia, kua faifano a ia tuga ne leona tagi, kua kumi kia falu ke faiola ai e ia; kia totoko atu a mutolu kia ia, mo e mauokafua a mutolu ke he tua.”  (1 Peteru 5:8, 9) Kua manako a Satani ke taofi e gahua fakamatala ha tautolu, ti puhala mai e ia he tau matakau hana he lalolagi​—he fakalotu, fakatupe, po ke fakapolitika—​kua lali a ia ke fakamatakutaku a tautolu. Kaeke ke tutu mauokafua a tautolu, mogoia, to fakahao e Iehova a tautolu. Ne tohi he aposetolo ko Iakopo: “Ko e mena ia kia omaoma ai a mutolu ke he Atua; kia totoko atu a mutolu ke he tiapolo, ti hola kehe ai a ia ia mutolu.”​—Iakopo 4:7.

16. Ko e heigoa e tau puhala ne maeke ia Iehova ke foaki ke lagomatai aki hana tau fekafekau nukua kamatamata?

¹⁶ Ne fakaata e Iehova hana Tama ke moua e kamatamata. Ka e he magaaho fakahiku ne totoko e Iesu e Tiapolo, he fakaaoga e Kupu he Atua mo puipuiaga, ne fakafano e Iehova e tau agelu ke fakamalolo a ia. (Mataio 4:1-11) Pihia foki, ne fakaaoga e Iehova hana tau agelu ke lagomatai a tautolu kaeke ke liogi a tautolu fakalataha mo e tua mo e taute a ia mo huaga ha tautolu. (Salamo 34:7; 91:9-11) Ne tohi he aposetolo ko Peteru: “Kua fioia [“e Iehova,” NW] ke laveaki e tau tagata mahani Atua mai he kamatamata, ka e taofi e tau tagata mahani hepehepe ke hoko ke he aho fakafiliaga ke fakahala ai a lautolu.”​—2 Peteru 2:9.

Tata Tuai e Laveakiaga Katoatoa

17. He foaki ki a tautolu e liogi fakatai, tuku fakahako fefe e Iesu e onoonoaga tonu ki ai?

¹⁷ Ke he liogi fakatai, ne tuku fakahako e Iesu e onoonoaga tonu. Ko e matapatu manamanatuaga ha tautolu ko e fakatapuaga he higoa ne mua mo e tapu ha Iehova. Ha ko e halavaka ke fakakatoatoa e mena nei ko e Kautu faka-Mesia, kua liogi a tautolu ma e Kautu ke hoko mai ke moumou e tau kautu, po ke tau fakatufono nakai mitaki katoatoa oti he tagata, mo e fakamoli to fakahoko katoatoa e finagalo he Atua ke he lalolagi tuga ni ke he lagi. Ko e amaamanakiaga ha tautolu he moui tukulagi ke he lalolagi parataiso kua falanaki ke he fakatapuaga he higoa a Iehova mo e mailogaaga katoa ke he lalolagi mo e lagi katoatoa e hana pule katoatoa tututonu. He mole e liogi ma e tau mena aoga oti nei, maeke ia tautolu ke liogi ma e tau mena kua lata ma e tau aho takitaha, fakamagalo e tau hala ha tautolu, mo e fakahao mai he tau kamatamata mo e tau lagatau hana ne kelea, ko Satani ko e Tiapolo.

18, 19. Kua lagomatai fefe he liogi fakatai a Iesu a tautolu ke mautali tumau mo e ke taute e amaamanakiaga ha tautolu ke ‘taofi mau ke he fakahikuaga’?

¹⁸ Ko e fakahaoaga katoatoa ha tautolu mai ia ia ne kelea mo e hana fakatokaaga matahavala hane tata mai. Kua iloa mitaki e Satani kua ‘tote e vaha’ hana, ke fakakite e “ita lahi” hana ke he lalolagi, mua atu ke he tau fekafekau tua fakamoli a Iehova. (Fakakiteaga 12:12, 17) He tau fakamailoga loga he “fakaotiaga he lalolagi,” ne talahau tuai mai e Iesu e tau mena tutupu ofoofo, falu agaia i mua ha tautolu. (Mataio 24:3, 29-31) He kitia e tautolu e tau mena nei kua tutupu, ko e amaamanakiaga ha tautolu ma e fakahaoaga kua maama lahi. Ne pehe a Iesu: “Ka kamata he eke e tau mena ia kia kitekite hake mo e haga hake a mutolu; ha kua tata tuai ha mutolu a fakamouiaga.”​—Luka 21:25-28.

¹⁹ Ko e liogi fakatai lautonu ne foaki e Iesu ke he hana tau tutaki kua foaki ki a tautolu e takitakiaga mitaki ke he tau mena ke putoia he tau liogi ha tautolu he tata mai e fakaotiaga. Kia fakatumau e mauokafua ha tautolu ke hoko ke he fakaotiaga, to fakatumau a Iehova ke foaki ki a tautolu e tau mena kua lata mo tautolu he tau aho takitaha, he fakaagaga mo e fakatino. Ko e ha tautolu a mautali he liogi ka taute a tautolu “ke taofi mau e tautolu e tua fakamua ha tautolu ato hoko ke he fakahikuaga.”​—Heperu 3:14; 1 Peteru 4:7.

[Matahui Tala]

Ko e Puhala he Fakamanatu

• Ko e heigoa e tau mena kua kakano ki ai he ole ha tautolu ma e “tau mena kai, ke lata ke he aho taha”?

• Fakamaama e ole ‘kia fakamagalo ha mautolu a tau kaitalofa, tuga a mautolu ne fakamagalo atu kia lautolu ne kaitalofa mai kia mautolu.’

• Ko e heigoa e kakano he magaaho ne ole a tautolu ki a Iehova ke nakai uta a tautolu ke he kamatamata?

• Ko e ha kua lata ia tautolu ke liogi ki a ‘laveaki mai a mautolu ia ia ne kelea’?

[Tau Huhu he Fakaakoaga]

[Tau Fakatino he lau 21]

Kua lata ia tautolu ke fakamagalo atu e falu kaeke ke fakamagalo mai ki a tautolu

[Fakatino Credit Line he lau 19]

Lydekker