Skip to content

Skip to table of contents

“Ko e Mena Mole Atu e Mahani he Lalolagi Nai”

“Ko e Mena Mole Atu e Mahani he Lalolagi Nai”

“Ko e Mena Mole Atu e Mahani he Lalolagi Nai”

“Ka ko e haku a tala atu nai, ko e tau matakainaga na e, kua gahoa e tau aho kua toe.”​—1 KORINITO 7:29.

1, 2. Ko e heigoa e tau hikihiki ne kitia e koe he moui katoa hau?

KO E heigoa e tau hikihiki ne kitia e koe he moui katoa hau? Maeke nakai ia koe ke talahau e falu ia lautolu? Ha ha i ai, ma e fakatai, e holo ki mua e mena ne taute ke he saiene fakaekekafo. Mai he kumikumiaga he fahi ia, ko e avelesi he amaamanakiaga he moui ke he falu motu ne malikiti mai i lalo he 50 e tau ke he mataulu he senetenari ke 20 aki ke molea e 70 e tau tau he vaha nei! Manamanatu foki, ke he tau puhala nukua ha ha ia tautolu e aoga mai he fakaaoga fakamitaki he letio, televisoni, tau telefoni uta fano, mo e tau matini feke. Nakai tiaki ai e tau lakaaga holo ki mua he fakaakoaga, puhala o fenoga, mo e tau tonuhia he tagata, nukua fakatolomaki ki mua e tau momoui he tau miliona.

2 Moli, nakai aoga oti e tau hikihikiaga. Kua nakai maeke ke fakaheu e tau lauiaaga moumou he tupu ki mua e tau numera matahavala, tokolalo he tau mahani mitaki, tupu lahi e fakaaoga hehe he tulaki, malikiti lahi he numera tau vevehe, holo ki mua e tauuka, mo e lahi mahaki e fakamatakutaku. He ha mena ni, to liga talia a koe mo e mena ne tohi i tuai he aposetolo ko Paulo: “Ko e mena mole atu e mahani he lalolagi nai.”​—1 Korinito 7:31.

3. Ko e heigoa e kakano ha Paulo he magaaho ne tohi e ia “ko e mena mole atu e mahani he lalolagi nai”?

3 He taute e Paulo e talahauaga ia, ne fakatatai e ia e lalolagi ke he tuula. Ko e tau tagata gahua he tuula ia​—fakapolitika, fakalotu, mo e tau tagata talahaua fakamotu—​ne tutu i mua, mo e igatia taute e tau matagahua ha lautolu, mo e fakaata ai e tuula ke lata mo e falu. Kua leva tuai e mena nei. He tau vaha kua mole, kua liga pule e hakega ke he tau hogofulu tau​—ke he tau senetenari loga—​ti fakatuai e tau hikihiki. Nakai pihia he vaha nei, maeke he puhala he fakamauaga tala tuai ke hiki mafiti he magaaho ka kelipopo ai e takitaki! E, he tau magaaho lukeluke nei, nakai iloa e tautolu e mena ka tupu a pogipogi.

4. (a) Ko e heigoa e onoonoaga lagotatai kua lata he tau Kerisiano ke moua hagaao ke he tau mena tutupu he lalolagi? (e) Ko e heigoa e tau laini ua fakamalolo kua fakalagalaga ka manamanatu a tautolu ki ai mogonei?

4 Kaeke ko e tuula e lalolagi ti ko e tau takitaki i ai ko e tau tagata gahua, ti ko e tau tagata kitekite e tau Kerisiano. * He “nakai ko e tau tagata he lalolagi” a lautolu, mogoia, ti nakai molea e tupetupe ha lautolu ke he gahua po ke mailoga e tau tagata feua. (Ioane 17:16) Ka e, kua onoono fakamakai atu a lautolu ke he tau fakakiteaga ne kua hokotia ki ai e taute tala​—ko e fakahikuaga matematekelea—​ha kua iloa e lautolu kua lata e fakatokaaga nei ke moumou ato fakahoko mai e Iehova e tututonu he lalolagi fou ne kua leva e amaamanaki ki ai. * O mai a tautolu mogoia ke kumikumi ua e laini he fakamoliaga kua fakatata nukua nonofo a tautolu he vaha he fakaotiaga ti kua tata mai e lalolagi fou. Hanei e tau mena ia (1) matohiaga he Tohi Tapu mo e (2) tokolalo e tau tutuaga he lalolagi.​—Mataio 24:21; 2 Peteru 3:13.

Kua Fakamoli Tuai e Mena Galo!

5. Ko e heigoa e “tau vaha he tau motu kehe,” ti ko e ha kua aoga ai ki a tautolu?

5 Ko e matohiaga e fakaakoaga ke he matutaki he vaha mo e tau mena tutupu. Ne tutala a Iesu ke he vaha he magahala ne uhouho e lavelave he tau takitaki lotu he lotouho he tuula ti nakai tauhele atu e Kautu he Atua. Ne ui e Iesu e magaaho ia “tau vaha he tau motu kehe.” (Luka 21:24) Ke he fakaotiaga he “tau vaha” ia, to pule ai e Kautu he Atua he lagi, mo e ko Iesu e Pule tonu i ai. Fakamua, to pule a Iesu “ki mua ha lautolu kua fai fi [ki a ia].” (Salamo 110:2) Ti, hagaao ke he Tanielu 2:44, to “tuki malipilipi mo e fakaotioti” he Kautu e tau fakatufono oti he tagata, mo e to tumau tukulagi ia.

6. Magaaho fe he “tau vaha he tau motu kehe” ne kamata, ke he fiha e leva, mo e fakaoti he magaaho fe?

6 Magaaho fe ka fakaoti e “tau vaha he tau motu kehe” mo e kamata ai e pule he Kautu he Atua? Ko e tali, ne kua “fakamau fakamailoga ai e tau kupu ato hoko ke he vaha ke fakahiku ai,” kua lauia ai e matohiaga he Tohi Tapu. (Tanielu 12:9) Hane hoko mai e “vaha,” ne taute e Iehova e tau lakaaga ke fakakite e tali ke he matakau he tau tagata fakaako mahani molu he Tohi Tapu. Fakalataha mo e lagomatai he agaga tapu he Atua, ne manamanatu a lautolu ko e “tau vaha he tau motu kehe” kua kamata mo e moumouaga ha Ierusalema he 607 F.V.N. ti ko e “tau vaha” ia ne 2,520 e leva he tau tau. Mai he mena nei, ne fuafua e lautolu kua fakamailoga he 1914 e fakaotiaga he “tau vaha he tau motu kehe.” Ne maeke foki ia lautolu ke mailoga ko e 1914 e kamataaga he fakaotiaga he fakatokaaga nei. Ko e tagata fakaako he Tohi Tapu, maeke nakai ia koe ke fakamaama mai he tau Tohiaga Tapu e puhala ne fuafua aki e tau 1914? *

7. Ko e heigoa e tau kupu tohi kua lagomatai a tautolu ke fuafua e kamataaga, e leva, mo e fakaotiaga he fitu e tau ne totoku mai he tohi ha Tanielu?

7 Ko e taha fakakiteaga kua fakamau fakamailoga he tohi a Tanielu. Ha kua fakaaoga e Iehova e Patuiki ko Nepukanesa i Papelonia ke moumou a Ierusalema he kamataaga he “tau vaha,” he 607 F.V.N., ne fakakite e Ia puhala he pule ia to matutaki atu e tau motu mo e nakai fai tauhele faka-Atua ke katoatoa ai fitu e vaha fakatai. (Esekielu 21:26, 27; Tanielu 4:16, 23-25) Fiha e leva he fitu tau ia? Hagaao ke he Fakakiteaga 11:2, 3, mo e 12:6, 14, tolu mo e hafa e tau ko e 1,260 e leva he tau aho. Ti, fitu e tau kua liga fakalahi ua e leva ia, po ke 2,520 e aho. Ko e fakaotiaga kia a ia? Nakai, ha kua foaki e Iehova e hukui ki a Tanielu, ko e perofeta ko Esekielu, e pule ke fakaliliu e fakataiaga: “Fakalata e aho taha ke he tau taha, ko e aho taha ko e tau taha ia, kua kotofa ai e au kia koe.” (Esekielu 4:6) Ko e mena ia, ko e fitu e tau ko e moli ke 2,520 e tau he leva. He fakaaoga e 607 F.V.N. ko e kamataaga haia mo e 2,520 e tau he leva, kua maeke ia tautolu ke fakahiku ko e tau vaha ne fakaoti ai he 1914.

Fakamoli e “Vaha ke Fakahiku Ai”

8. Ko e heigoa e fakamoliaga kua maeke ia koe ke fakakite kua tupu lahi e kelea he tau tutuaga he lalolagi tali mai he 1914?

8 Ko e tau mena tutupu he lalolagi tali mai he 1914 kua fakamoli ko e maamaaga i luga ne fakave ke he matohiaga he Tohi Tapu kua hako. Ne talahau e ia ko Iesu ko e “fakaotiaga he lalolagi” to fakamailoga he tau felakutaki, tau hoge, mo e tau tatalu. (Mataio 24:3-8; Fakakiteaga 6:2-8) Ko e mena ia ni ne tupu tali mai he 1914. Ne lafi he aposetolo ko Paulo ke he fakatino ia, he pehe to ha ha i ai e fakamailoga fekehekeheaki he tau aga he tau tagata ke he taha mo e taha. Ko e fakamaamaaga hana ke he tau hikihiki kua kitia mata oti e tautolu e tonutika moli.​—2 Timoteo 3:1-5.

9. Ko e heigoa he tau tagata kitekite ne talahau hagaao ke he tau tutuaga he lalolagi tali mai he 1914?

9 Kua hiki lahi moli kia e “mahani he lalolagi nai” tali mai he 1914? He tohi The Generation of 1914, kua talahau he Porofesa ko Robert Wohl: “Ko lautolu ne momoui mai he felakutaki ka nakai oti e talitonu ha lautolu kua fakaoti e taha lalolagi mo e kamata ai e taha ia Aokuso 1914.” He fakamoli e mena nei, ko Dr. Jorge A. Costa e Silva, ko e takitaki he fahi gahua malolo tino he manamanatuaga ma e World Health Organization, ne tohia: “Kua nonofo a tautolu he vaha ne mafiti lahi mahaki e tau hikihiki, nukua hiku ai ke fakatupu e fakaatukehe mo e tupetupe ke he tau tutuaga ne nakaila kitia ia fakamua he fakamauaga tala tuai he tagata.” Pihia kia e iloaaga fakatagata hau?

10. Fakamaama fefe he Tohi Tapu ki a tautolu e tupu ki mua e kelea he tau tutuaga he lalolagi tali mai he 1914?

10 Ko hai e tagata kolokolovao i tua he tau tutuaga kelea lahi he lalolagi? Kua fakakite he Fakakiteaga 12:7-9 e tagata kolokolovao: “Kua tau foki a lautolu he lagi; ko Mekaeli [Iesu Keriso] mo e hana tau agelu kua tau ke he tarako [ko Satani ko e Tiapolo], ko e tarako foki kua tau a ia mo e hana tau agelu; ka e nakai kautu a lautolu, ti nakai tuai moua foki ha mena ke he lagi ke nonofo ai a lautolu. Ti liti hifo ni e tarako lahi, . . . ko ia kua fakahehe e lalolagi oti.” Ti ko Satani ko e Tiapolo ko e tagata fakatupu kelea ne agahala, ti ko e liti hifo hana mai he lagi he 1914 ne kakano “oi fakaalofa kia mutolu kua nonofo ke he fonua mo e tahi, ha kua hifo kia mutolu e tiapolo kua ita lahi, ha kua iloa e ia kua tote hana vaha.”​—Fakakiteaga 12:10, 12.

Puhala ka Fakahoko e Lakaaga Fakahiku

11. (a) Ko e heigoa e tau puhala ne fakaaoga e Satani ke fakahehe aki “e lalolagi oti”? (e) Ko e heigoa e laliaga pauaki ha Satani ne hataki e aposetolo ko Paulo ki ai?

11 Mailoga ai e tata mai he hana moumouaga, tali mai he 1914 ne malagaki atu ki mua e tau laliaga ha Satani ke fakahehe “e lalolagi oti.” Ko e iki fakavaia tumau, kua gahua a Satani i tua he fakatokaaga, he fakatu e tuula he tau takitaki he lalolagi mo e tau tagata taute puhala fou mo tau kau gahua. (2 Timoteo 3:13; 1 Ioane 5:19) Taha he hana tau foliaga ko e fakavaia e tau tagata ke manamanatu ko e puhala hana ne pule kua maeke ke tamai ki a lautolu e mafola moli. Laulahi ai he hana manatu ne kua kautu, ha kua fakatumau e tau tagata ke onoono mitaki pete ni he loga e fakamoliaga ko e tau tutuaga hane fano fakahaga he kelea ke he kelea muikau. Ne talahau tuai he aposetolo ko Paulo ato moumou e fakatokaaga, to ha ha i ai e talahauaga talahaua he manatu fakasatani. Ne tohi e ia: “Ko e magaaho ka pehe a lautolu: “Kua mafola mo e nakai haofia! ti mogoia ni ke hokotia fakalutukia e fakaotiaga ki luga ia lautolu ke tuga e mamahi fakaatukehe i luga he fifine fatu.”​—1 Tesalonia 5:3, NW; Fakakiteaga 16:13.

12. Ko e heigoa e tau laliaga hololoa ne ha ha i ai ke tamai e mafola he vaha ha tautolu?

12 He tau tau fou nei, ne fa fakaaoga he tau tagata politika e talahauaga “mafola mo e nakai haofia” ke fakamaama aki e tau lagatau kehekehe he tagata. Ne fakamailoga foki e lautolu e 1986 ko e Tau he Mafola he Lalolagi Katoa, pete ni he nakai fakamoli ai. Kua fakakite kia he tau laliaga he tau takitaki he lalolagi e fakakatoatoa he fakamoliaga he 1 Tesalonia 5:3, po kua hagaao a Paulo ke he mena tupu pauaki he tau vala fulufuluola ke maeke ke kitia he lalolagi?

13. He magaaho ne talahau tuai e Paulo e tagi he “mafola mo e nakai haofia!,” ko e heigoa ne fakatatai e ia e moumouaga ka mui mai, ti ko e heigoa kua maeke ke ako e tautolu mai he mena nei?

13 Fa mahani ai e tau perofetaaga he Tohi Tapu ke maama katoatoa he magaaho ka oti ai e fakamoli po ke hane fakamoli ai, to fakatali a tautolu ke kitia ai. Ko e mena fuluola, mogoia, he fakatatai e Paulo e moumouaga fakalutukia he mui mai e tagi he “mafola mo e nakai haofia!” ke he mamahi fanau he fifine fatu. He kavi ke he molea e hiva e mahina, kua tupu ki mua e mailoga he matua fifine talitali ke he tama mukemuke hane lahi i loto hana. Kua liga maeke foki ia ia ke logona e fotu he ate he tama mukemuke hana po ke logona e lutulutu hana i loto he nofoaga tama. Liga kua lagalaga a ia. Kua fa kitia lahi mahaki e tau fakamailoga, ato taha aho, kua logona e ia e laga mamahi, ko e fakakiteaga ko e mena tupu kua leva e amaamanaki ki ai​—ko e fanau he tama mukemuke—​kua hoko mai tuai. Ke he puhala ia, ko e tagi ne perofeta mai he “mafola mo e nakai haofia!” ka liga fakamoli, to takitaki atu ke he mamahi fakaofo, ka ko e mena tupu fiafia kua mua ue atu​—ko e moumouaga he tau mahani kelea mo e ko e kamataaga he fakatokaaga fou he lalolagi.

14. Ko e heigoa e fakapapahiaga ka fakakite mai e tau mena tutupu he vaha anoiha, ti ko e heigoa e fakahikuaga?

14 Ko e moumouaga hane hau to matakutakuina ma e tau Kerisiano tua fakamoli ke kitekite atu ki ai. Fakamua, ko e tau patuiki he lalolagi (ko e vala fakapolitika he fakatokatokaaga ha Satani) ka tau atu ke he tau tagata lalago ha Papelonia Lahi (ko e vala fakalotu) mo e to moumou ai. (Fakakiteaga 17:1, 15-18) Ti, ke he puhala ofoofogia, to vehevehe fano ai e kautu a Satani, ko e taha vala kua totoko ke he taha fahi, mo e to nakai ha ha ia Satani e malolo ke puipui ai. (Mataio 12:25, 26) To tuku e Iehova ke he tau loto he tau patuiki he lalolagi “ke eke hana finagalo,” ke utakehe e lalolagi he tau fi fakalotu hana. Ka oti e moumou he lotu fakavai, to takitaki e Iesu Keriso hana tau kau he lagi ke fakaotioti e tau vala ne toe he fakatokatokaaga ha Satani​—ko e tau mena fakatupe mo e fakapolitika. Fakahiku ai, to nakai gahuahua a Satani. Mo e mena ia, to tuku hifo ai e ie puipui, mo e fakaoti e mena kua leva e tupu.​—Fakakiteaga 16:14-16; 19:11-21; 20:1-3.

15, 16. Ko e heigoa e peehiaga kua lata e fakamanatu “kua gahoa e tau aho kua toe” mo e tau momoui ha tautolu?

15 Magaaho fe ka tutupu ai e tau mena oti nei? Nakai iloa e tautolu e aho po ke magaaho. (Mataio 24:36) Ka e iloa e tautolu, “kua gahoa e tau aho kua toe.” (1 Korinito 7:29) Ti kua aoga, mogoia, kia fakaaoga fakailoilo e tautolu e magaaho ne toe. Fefe? Tuga he fakamaama he aposetolo ko Paulo, kua lata ia tautolu ke “fakaaoga . . . e tau aho” ma e tau mena kua mua atu e aoga mai he tau mena ne nakai aoga mo e fakaaoga mitaki ai e tau aho takitaha. Ko e kakano? “Ha kua kelea e tau aho ainei.” Mo e ‘iloa e finagalo a Iehova’ ma tautolu, to nakai moumou e tautolu e vala magaaho uho ne toe.​—Efeso 5:15-17; 1 Peteru 4:1-4.

16 He iloa e fakatulakiaga ia hane fakatali ke he tau mena he fakatokaaga he lalolagi katoa, to lauia fefe a tautolu fakatagata? Ne tohi he aposetolo ko Peteru ma e aoga ha tautolu: “Ko e hanai, to fakaotioti e tau mena oti ia, po ke fefe ha mutolu a mahani ke lata ai ke he tau mahani mitaki mo e tau mahani Atua.” (2 Peteru 3:11) Kua manako moli a tautolu mo faga tagata pihia! He lagotatai mo e tomatoma fakailoilo ha Peteru, kua lata ia tautolu (1) ke mataala fakalahi ke he mahani ha tautolu ke maeke ke kitia moli kua tapu mo e (2) ke moolioli ko e tau gahua makutu ha tautolu ke he fekafekauaga a Iehova kua fakatata tumau e fakaalofa hokulo ma hana.

17. Ko e heigoa e tau matahele ha Satani kua lata he tau Kerisiano tua fakamoli ke fakatumau e mataala ki ai?

17 To puipui he fakaalofa ma e Atua a tautolu mai he pipiki ke he lalolagi nei ha ko e hana tau futiaaga. He kitia e mena kua tanaki ma e fakatokaaga nei, kua hagahagakelea ma tautolu ke manako lahi ke he kikila mo e fulufuluola he puhala moui fakafiafia fakalalolagi. Pete he moui mo e gahua he lalolagi, kua lata ke omaoma a tautolu ke he fakatonuaga fakailoilo ke nakai toto katoatoa ke he lalolagi. (1 Korinito 7:31) Moli, kua lata ia tautolu ke taute e mena kua fahia a tautolu ke puipui mai he fakahehe he manatu he lalolagi. To nakai kautu e lalolagi nei he moua e tau tali ke he tau lekua. To nakai tumau tukulagi ai. Ko e ha kua moli lahi ai a tautolu? Ha kua talahau pihia he Kupu he Atua mai he agaga: “Ha ne mole atu foki e lalolagi katoa mo e hana tau manako lahi; ka ko e tagata kua eke e finagalo he Atua to tumau a ia tukulagi.”​—1 Ioane 2:17.

Nakaila Hoko Mai Ia e Mena Mitaki Lahi!

18, 19. Ko e heigoa e tau hikihiki kua onoono lahi atu a koe ki ai he lalolagi fou, ti ko e ha ne aoga lahi e fakatali?

18 To nakai leva ti tuku hifo e Iehova e ie puipui ki a Satani mo e hana tau matakau. Fakamui, fakalataha mo e monuina he Atua, to kamata e tau tagata tua fakamoli ne hao mai he fakaotiaga he fakatokaaga nei ke gahua he tau hikihikiaga he “mahani” ka tumau tukulagi. To nakai liu fai felakutaki e lalolagi; to “fakahiku [he Atua] e tau ato hoko ke he fakatulakiaga he lalolagi.” (Salamo 46:9) Ke hukui e nakai fai mena kai, “to ha i ai e puke aloalolima he tau saito ke he motu . . . ti gatiti ai hana tau fua.” (Salamo 72:16) To nakai fai fale pouli, tau fale leoleo, tau gagao pikitia ha ko e mahani fakatane mo e fifine, tau tagata kai tulaki, tau hopoaga tau vevehe, tau puhala kaumahala fakatupe, mo e fakamatakutaku.​—Salamo 37:29; Isaia 33:24; Fakakiteaga 21:3-5.

19 To gatigati e tau tukuaga mau, mo e totou piliona a lautolu ka fakaliu tutu mai​—to tokologa e tau tagata gahua—​ka ha ha i ai. Ko e olioli ha ia ka liu ai taha e atuhau fefakalatahaaki mo e he magaaho ka fakamalaga mafanatia mai ai a lautolu ne leva e nonofo kehekehe! Fakahiku ai, to tapuaki e tau tagata momoui oti kana ki a Iehova. (Fakakiteaga 5:13) Ka fakakatoatoa e tau hikihiki, to liu e ie puipui ke lagaki hake mo e fakatoka mai e parataiso he lalolagi katoa. To fefe e logonaaga hau he onoono viko a koe ke he lalolagi? Nakai fakauaua ai to omoi a koe ke talahau, ‘kua leva tuai e fakatali haku ke he mena nei, ka e aoga lahi e fakatali!’

[Tau Matahui Tala]

^ para. 4 Ke he taha vala tala kehe, ne tutala a Paulo ke he tau Kerisiano fakauku kua eke “mo kitekiteaga ke he lalolagi, ko e tau agelu katoa mo e tau tagata.”​—1 Korinito 4:9.

^ para. 4 Ma e fakatai, he mailoga e “patuiki he fahi tokelau,” ne tu ia Tanielu 11:40, 44, 45, kikite e tohi Pay Attention to Daniel’s Prophecy, lau tohi 280-1.

^ para. 6 Kua fakakite mai ni he Tohi Tapu ne veli a Ierusalema he 70 e tau ato liliu e tau Iutaia ne fakapaea he 537 F.V.N. (Ieremia 25:11, 12; Tanielu 9:1-3) Ma e fakatutalaaga matafeiga he “tau vaha he tau motu kehe,” kikite e tau lau tohi 95-7 he Reasoning From the Scriptures, ne lomi fakailoa he Tau Fakamoli a Iehova.

To Tali Fefe e Koe?

• Kua maeke fefe e tau kupu he aposetolo ko Paulo “ko e mena mole atu e mahani he lalolagi nai” ke fakamoli he vaha ha tautolu?

• Fakakite fefe he matohiaga he Tohi Tapu e fakaotiaga he “tau vaha he tau motu kehe”?

• Fakamoli fefe he hikiaga he tau tutuaga he lalolagi kua fakamailoga e 1914 ko e kamataaga he “vaha ke fakahiku ai”?

• Kua lata fefe he fakamoliaga “kua gahoa e tau aho kua toe” ke lauia a tautolu?

[Tau Huhu he Fakaakoaga]

[Fakatino he lau 26]

Fakahiku​—kua fakamoli tuai e mena galo!