“Kia Eke e Gahua he Tagata Fakamatala”

‘Kia nofo fakalatalata a koe ke he tau mena oti, kia eke e gahua he tagata fakamatala vagahau mitaki.’​—2 TIMOTEO 4:5.

1. Ko e heigoa e poakiaga ne poaki e Iesu ke he tau tutaki hana?

KO E higoa mo e tau finagalo ha Iehova hane fakapuloa ke he lalolagi katoa. Kua pihia ai ha ko e tau tagata tukulele he Atua nukua uta ke he tau loto e poakiaga ne poaki e Iesu Keriso ke he tau tutaki hana he magaaho ne talahau e ia: ‘Kia o atu a ke eke e tau motu oti kana mo tutaki, ti papatiso atu a lautolu ke he higoa he Matua, mo e Tama, mo e agaga tapu; ti fakaako atu a mutolu kia lautolu kia omaoma ke he tau mena oti ne tala atu e au kia mutolu.’​—Mataio 28:19, 20.

2. Ko e heigoa e fakaakoaga ne moua he leveki ko Timoteo, mo e ko e heigoa taha puhala ma e tau leveki Kerisiano ke fakamoli ha lautolu a fekafekauaga?

² Ne uta fakahokulo he tau tutaki ha Iesu he senetenari fakamua e poaki ia. Ke tuga anei, ne fakamafana he aposetolo ko Paulo e katofia leveki Kerisiano hana ko Timoteo: “Kia eke e gahua he tagata fakamatala vagahau mitaki, kia fakakatoatoa ni hāu a [“fekafekauaga,” NW].” (2 Timoteo 4:5) He vaha nei, ko e taha puhala ne fakakatoatoa he leveki e fekafekauaga hana he eke mo tagata fakapuloa makutu he Kautu, ko ia ne fakalataha tumau ke he fekafekauaga he fonua. Ke fakatai ki ai, ko e leveki Fakaakoaga Tohi he Fakapotopotoaga kua ha ha ia ia e kotofaaga palepale mitaki he takitaki ke he gahua fakamatala mo e fakaako e falu. Ne fakamoli e Paulo e matagahua fakatagata hana ke fakapuloa e tala mitaki, mo e lagomatai a ia ke fakamahani falu ma e fekafekauaga.​—Gahua 20:20; 1 Korinito 9:16, 17.

 Tau Tagata Fakamatala Makutu he Vaha kua Mole

3, 4. Ko e heigoa e tau mena ne fakafita ki ai a Filipo ko e tagata fakamatala?

³ Ko e tau Kerisiano fakamua atu kua talahaua ko e tau tagata fakamatala makutu. Kikite ke he tagata fakamatala ko Filipo. Ko ia ko e taha he ‘tau tagata tokofitu talahaua kua puke ke he agaga tapu mo e iloilo’ ne kotofa ke foaki e tufaaga he tau mena kai he aho ke he tau takape Kerisiano vagahau Heleni mo e he vagahau Heperu oti kana i Ierusalema. (Gahua 6:1-6) He oti e kotofaaga pauaki ia nukua mavehevehe e tau tagata oti kana ha ko e favale ka e nakai ko e tau aposetolo, ne finatu a Filipo ki Samaria. I ai ne fakapuloa e ia e tala mitaki ti kua fakamalolo he agaga tapu ke vega e tau temoni mo e fakamalolo e tau tagata takitokotaha ne kulikuli mo e pareluti. Tokologa e tau Samaria ne talia e fekau he Kautu mo e papatiso. He logona e mena nei, ne fakafano he tau aposetolo i Ierusalema e tau aposetolo ko Peteru mo Ioane ki Samaria ke maeke he tau tagata papatiso fou ke moua e agaga tapu.​—Gahua 8:4-17.

⁴ Ati takitaki he agaga he Atua a Filipo ke fakafeleveia e eunuka Aitiope he puhala tu ki Kasa. He mole he fakamaama fakamitaki e Filipo e perofetaaga ha Isaia, ne tua e tagata nei “ko e fekafekau ne mua a Kanake e patuiki fifine a Aitiope” ki a Iesu Keriso mo e papatiso. (Gahua 8:26-38) Mole atu ne finatu a Filipo ki Asetota ti ki Kaisaria, “mo e fakamatala fakahaga e tala mitaki ke he tau māga oti kana” ne ha ha he puhala hana. (Gahua 8:39, 40) Kua fakatoka moli e ia e fifitakiaga mitaki he taute e gahua he tagata fakamatala!

5. Ko e heigoa ne talahaua pauaki ai e tau tama fifine tokofa ha Filipo?

⁵ Nukua hakahakau agaia a Filipo ke he fekafekauaga i Kaisaria he kavi ke 20 e tau tau he mole. He magaaho ne nonofo a Paulo mo Luka he kaina hana, “ha ha he tagata ia e tau tama fifine ne tokofa, ko e tau tamafine tote agaia a lautolu, kua perofeta a lautolu.” (Gahua 21:8-10) Kitia maali ai e mitaki lahi he fakaako fakaagaga ki a lautolu ti ha ha ai e makutu ma e fekafekauaga, mo e monuina foki ke vagahau fakaperofeta. Ko e makutu he tau matua ma e fekafekauaga kua maeke ke lauia mitaki ke he ha lautolu a tau tama tane mo e tau tama fifine he vaha nei, he omoi a lautolu ke taute fakamakutu e gahua fakamatala ma e gahua he moui katoa ha lautolu.

Tau Tagata Fakamatala Makutu he Vaha Nei

6. Ko e heigoa ne kautu ai e tau tagata fakamatala he senetenari fakamua?

⁶ He hana perofetaaga lahi ne tuhi ke he vaha ha tautolu mo e vaha he fakaotiaga, ne fakapuloa e Iesu Keriso: “To fakamatala fakamua foki e vagahau mitaki ke he tau motu oti kana ke lata ai.” (Mareko 13:10) To hoko mai e fakaotiaga ka mole e fakamatala he tala mitaki “ke he lalolagi oti.” (Mataio 24:14) He fakamatala e Paulo mo e falu tagata fakamatala he senetenari fakamua e tala mitaki, ne tokologa ne eke mo tau tagata talitonu, mo e fakatutu ai e tau fakapotopotoaga ke he tau matakavi loga he Pule Atu Motu Roma katoa. Ko e tau motua ne kotofa ke fekafekau ke he tau fakapotopotoaga nei kua kauauloa mo e tau matakainaga ha lautolu ke he gahua fakamatala mo e fakalaulahi atu e gahua fakamatala ke he tau fahi mamao mo e laulahi. Kua tupu tolomaki e kupu ha Iehova he vaha ia, ti kua pihia foki he vaha nei ha kua totou miliona e Tau Fakamoli a Iehova hane taute e gahua he tau tagata fakamatala. (Gahua 19:20) Kua taute nakai e koe e tuaga hau mo taha ia lautolu ne fakaheke fiafia a Iehova?

7. Ko e heigoa hane taute he tau tagata fakapuloa he Kautu he vaha nei?

⁷ Tokologa e tau tagata fakapuloa he Kautu he vaha nei hane fakaaoga e tau magaaho ke fakalahi e fakalataha ha lautolu ke he gahua fakamatala. Tokoafe nukua huhu atu ke he tau fonua misionare, mo e teau e tau afe hane fakalataha ke he gahua fakamatala mau mo tau paionia tumau mo e fakaku. Ti ko e tau gahua mitaki ha ia hane taute he tau tane, tau fifine, mo e fanau he fekafekau mo tau tagata fakapuloa makutu he Kautu! Moli, ko e tau tagata oti ha Iehova hane olioli ke he fakamonuina lahi hana he fekafekau fakalataha a lautolu ki a ia ko e tau Kerisiano fakamatala.​—Sefanaia 3:9.

8. Ko e heigoa e gahua fakamailoga hane taute he magaaho nei, mo e taute e hai?

⁸ Kua foaki he Atua ke he tau tutaki fakauku ha Iesu e kotofaaga ke fakapuloa e tala mitaki ke he lalolagi katoa. Hane lalago atu ki a lautolu ke he gahua fakamatala nei ko e numera  tupu he “mamoe kehe” he Keriso. (Ioane 10:16) Fakaperofeta mogoia, ko e gahua fakamoui nei kua tuga ke tuku e fakamailoga ke he tau matale ha lautolu ne tauoi mo e manu ha ko e tau mena vihiatia oti hane tutupu. Nakai leva, to fakamahaikava e tau tagata kelea. Ke he magaaho taha, ko e monuina ha ia ke utafano e kupu moli he fakamouiaga ke he tau tagata he lalolagi!​—Esekielu 9:4-6, 11.

9. Maeke fefe ke lagomatai a lautolu ne fou ke he fekafekauaga?

⁹ Kaeke kua putoia a tautolu ke he gahua fakamatala ke fai magaaho, kua lata moli ni ia tautolu ke taute taha mena ke lagomatai a lautolu ne fou he fakapotopotoaga. Ke he falu magaaho, liga maeke ia tautolu ke tamai a lautolu ke fakatauo mo tautolu he fekafekauaga. Ko lautolu ne fekafekau ko e tau motua kua lata ke taute e tau mena kua fahia ki ai a lautolu ke atihake fakaagaga e tau katofia talitonu. Ko e tau laliaga mitaki he tau leveki loto fakatokolalo kua maeke lahi ke lagomatai aki e falu ke eke mo tau tagata fakamatala makutu mo e fua loga.​—2 Peteru 1:5-8.

Fakamatala Mai he Taha Fale ke he Taha Fale

10. Ko e heigoa e fakafifitakiaga ne fakatoka he Keriso mo e tau tutaki fakamua atu hana ke he fekafekauaga?

¹⁰ Ne fakatoka e Iesu Keriso ma e tau tutaki hana e fakafifitakiaga homo ue atu ko e tagata fakamatala. Hagaao ke he fekafekau he Keriso mo e hana tau aposetolo, ne talahau e Kupu he Atua: “Ti haele takai ai a ia ke he tau māga, mo e tau magamotu, kua ogoogo mo e fakamatala e vagahau mitaki he kautu he Atua, kua fakalataha foki mo ia e tokohogofulu ma ua.” (Luka 8:1) Ka e kua mogoia e tau aposetolo? He mole e liligi e agaga tapu he Penetekoso 33 V.N., “kua nakai oki foki e tau aho oti he fakaako atu e lautolu, mo e fakamatala atu ke he faituga, ke he taha fale foki mo e taha fale, e tala mitaki kia Iesu Keriso.”​—Gahua 5:42.

11. Hagaao ki a Gahua 20:20, 21, ko e heigoa ne taute he aposetolo ko Paulo he fekafekauaga hana?

¹¹ Ha ko e gahua fakamatala makutu hana, kua maeke he aposetolo ko Paulo ke tala age ke he tau motua Kerisiano mai i Efeso: “Ti nakai toka e au taha kupu aoga, neke nakai fakailoa atu kia mutolu, ti fakaako atu kia mutolu ki mua he tau tagata, katoa foki mo e taha fale mo e taha fale.” He ‘fakaako atu a Paulo ke he taha fale mo e taha fale,’ kua aahi atu kia a ia ke he tau katofia tapuaki ha Iehova, he aahi leveki ke he tau tagata talitonu? Nakai, ha kua matutaki a ia ke fakamaama: “Kua talahau fakatonu e au ke he tau tagata Iutaia, katoa mo e tau tagata Heleni e tokihala ke he Atua, mo e tua ke he Iki ha tautolu ko Iesu Keriso.” (Gahua 20:20, 21) Kua fa mahani, ko lautolu ne kua fita he tukulele ki a Iehova nukua nakai lata ke fakaako ke “tokihala ke he Atua, mo e tua ke he Iki ha tautolu ko Iesu Keriso.” Ne fakaako e Paulo e tau motua Kerisiano i Efeso ke he fekafekauaga he taha fale mo e taha fale ka e fakaako e ia e tau tagata nakai talitonu hagaao ke he tokihala mo e tua. He taute e mena nei, ne fifitaki e Paulo e puhala ne fakatu e Iesu.

12, 13. Ke felauaki mo Filipi 1:7, ko e heigoa nukua taute he tau tagata ha Iehova hagaao ke he tonuhia ha lautolu ke fakamatala?

¹² Ko e fekafekau mai he taha fale ke he taha fale kua maeke ke paleko. Ke fakatai ki ai, ko e falu kua ita he magaaho ka o atu a tautolu ke he ha lautolu a gutuhala mo e fekau he Tohi Tapu. Nakai ko e manako ha tautolu ke fakaita e tau tagata. Ka e, ko e fekafekau ke he taha fale mo e taha fale kua mai he Tohi Tapu, mo e fakaalofa ke he Atua mo e tuutakaina ne omoomoi a tautolu ke fakamatala ke he puhala nei. (Mareko 12:28-31) Ke fakatonu atu mo e fakatu fakamatafakatufono e tonuhia ha tautolu ke fakamatala mai he taha fale ke he taha fale, ne ta atu e tautolu e tau lekua ia ki mua he hopoaga fakafili, uta foki ke he Hopoaga Fakafili Tokoluga he Tau Fahi Kaufakalataha. (Filipi 1:7) Ti teitei tumau ni e hopo fakafili ke fifili ma e mitaki ha tautolu. Ko e fakahikuaga fa mahani ne mui mai:

¹³ “Ko e tufatufa lima he tau tuleke fakalotu ko e faga puhala tuai he fakamatalaaga fakamisionare​—ne tuai ke tuga e tupumaiaga he tau matini lomi tohi. Na ko e puhala malolo ke he tau fakaholoaga fakalotu kehekehe ke he tau tau loga. Ko e puhala fakamatala nei nukua fakaaoga he vaha nei, ke laulahi ke he tau lotu ikiiki kehekehe ne uta he tau tagata fakaohooho i ai e Evagelia ke he afe mo afe he tau kaina mo e kumi ke he tau puhala ahiahi fakatagata ke moua e tau tutaki ke he ha lautolu a tua. . . . Ko e faga gahua fakalotu nei nukua fakagahua e tuaga tokoluga taha ia ni i lalo he Fakahakoaga Fakamua [ke he Matafakatufono he Tau Fahi Kaufakalataha] ke tuga e tapuaki i loto he tau  lotu mo e fakamatala mai he tau tulana.”​—Murdock v. Pennsylvania, 1943.

Ko e Ha ne Fakatumau ke Fakamatala?

14. Ko e heigoa e lauiaaga mitaki ka matutaki ke tupu mai he fekafekauaga ha tautolu?

¹⁴ Kua ha ha ai loga e kakano ke fakamatala mai he taha fale ke he taha fale. Ko e tau magaaho takitaha ne aahi atu a tautolu ke he tagata he fale, ne lali a tautolu ke to e tega he kupu moli he faka-Tohiaga Tapu. He taute e tau liu aahi atu, kua lali a tautolu ke fakamalu ai. Ti to matutaki ke tupu mai e lauiaaga mitaki, ha kua tohia e Paulo: “Ne to e au, ne fakamalū e Apolo, ka ko e Atua ni kua fakatutupu ai.” (1 Korinito 3:6) Ati fakatumau ai a tautolu ke ‘to mo e fakamalu,’ he mauokafua ‘to fakatutupu’ ai e Iehova.

15, 16. Ko e ha ne o atu tumau a tautolu ke he tau kaina he tau tagata?

¹⁵ Kua taute e tautolu e gahua fakamatala ha kua hagahaga kelea lahi e tau momoui. He puhala fakamatala kua maeke ke fakamoui e tautolu a tautolu katoa mo lautolu ne fanogonogo ki a tautolu. (1 Timoteo 4:16) Kaeke iloa e tautolu kua hagahaga kelea lahi e moui he taha tagata, to lagataha ni kia e lali fakateaga ha tautolu ke lagomatai a ia? Nakai pihia! Ha kua putoia ai e fakamouiaga, ne taute fakatumau e tautolu e tau ahiahi ke he tau kaina he tau tagata. Ko e tau tutuaga na hikihiki tumau. Ko e taha tagata ne lavelave lahi ke fanogonogo he taha magaaho ka liga manako lahi ke logona e fekau he Tohi Tapu he taha magaaho. Ko e taha tagata kehe he magafaoa ka liga tali e gutuhala, ti maeke mogoia ke takitaki atu ke he fakatutalaaga faka-Tohiaga Tapu.

¹⁶ Nakai ni ko e tau tutuaga ha lautolu ka e ko e aga foki he tau tagata he fale ka hiki. Ke tuga anei, ko e mamahi he galo e fakahele ke he mate ka liga omoi e tagata ke fanogonogo ke he fekau he Kautu. Kua amanaki a tautolu ke fakamafana e tagata, lagomatai a ia ke manamanatu ke he tau manako fakaagaga hana, mo e fakakite e puhala ke fakatotoka ai.​—Mataio 5:3, 4, NW.

17. Ko e heigoa e matapatu kakano ma e gahua fakamatala ha tautolu?

¹⁷ Ko e matapatu kakano ne fakamatala a tautolu mai he taha fale ke he taha fale po ke putoia ke he falu a puhala he fekafekauaga faka-Kerisiano ha ko e manako lahi ke fakalataha ke fakapuloa e higoa a Iehova. (Esoto 9:16; Salamo 83:18) Kua palepale ha ia he magaaho ka lagomatai he ha tautolu a gahua fakamatala a lautolu ne ofania e kupu moli mo e tututonu ke eke mo tau tagata fakaheke a Iehova! “Ko e tau fuata katoa mo e tau tamāfine, ko e tau fuakau katoa mo e tau tama,” he lologo he salamo. “Kia fakaheke a lautolu ke he higoa a Iehova; ha ko e hana higoa hokoia kua lilifu; ko e hana fakahekeaga kua homo ia ke he lalolagi katoa mo e lagi.”​—Salamo 148:12, 13.

Aoga a Tautolu Fakatagata he Fakamatala

18. Aoga fefe a tautolu he taute e gahua fakamatala?

¹⁸ He taute e gahua he tagata fakamatala nukua aoga ki a tautolu fakatagata ke he tau puhala kehekehe. He o ke he taha fale mo e taha fale mo e tala mitaki ka lagomatai a tautolu ke feaki e aga fakatokolalo, mahomo atu he magaaho ka nakai fakafeleveia totonu mai ki a tautolu. Ke eke mo tau tagata fakamatala lauia mitaki, kua lata ia tautolu ke tuga a Paulo, ne ‘eke mo tau mena oti ke he tau tagata oti kia momoui ai ni falu.’ (1 Korinito 9:19-23) He mahani mau ke he fekafekauaga ka lagomatai a tautolu ke manamanatu. He falanaki ki a Iehova mo e fifili fakamitaki e tau kupu ha tautolu, kua maeke ia tautolu ke fakagahuahua e fakatonuaga ha Paulo: “Aua neke noa ha mutolu a tau kupu mo e fakaalofa, kia fakamasima ke he masima, kia iloa e mutolu ke tali fakatonu atu ke he tau tagata oti kana.”​—Kolose 4:6.

19. Puhala fe ne lagomatai he agaga tapu e tau tagata fakamatala?

¹⁹ Ko e gahua fakamatala kua omoi foki a tautolu ke falanaki ke he agaga tapu he Atua. (Sakaria 4:6) Ti ko e tau fua hana mogoia​—‘ko e fakaalofa, fiafia, mafola, fakauka, totonu, mahani mitaki, tua, mahani molu, manako fakalatalata’—​kua kitia moli ke he fekafekauaga ha tautolu. (Kalatia 5:22, 23) Kua lauia ai e fehagaiaga ha tautolu mo e tau tagata, he fakatatau ke he takitakiaga he agaga ka lagomatai a tautolu ke fakagahuahua e fakaalofa, ke fiafia mo e mafola, ke fakauka mo e totonu, ke fakatata e mahani mitaki mo e tua, mo e ke fakakite e mahani molu mo e manako fakalatalata he fakapuloa e tala mitaki.

20, 21. Ko e heigoa falu fakamonuina mo e tau aoga he gahua fakamakai mo e nakai noa ko e tau tagata fakamatala?

²⁰ Ko e taha monuina ne moua e tautolu ko e tau tagata fakamatala kua eke a tautolu ke loto mokoina lahi. Ka talatala mai he tau tagata e tau lekua  ha lautolu​—tau gagao, nakai gahua tupe, tau kamatamata he kaina—​kua nakai eke a tautolu mo tau tagata fakatonutonu pauaki, ka e foaki e tautolu e tau kupu tohi ne fakamalolo mo e fakamafanatia aki a lautolu. Kua tupetupe a tautolu hagaao ke he tau tagata ne matapouli fakaagaga ka e tuga ke ha ha i ai e fakaalofa ma e tututonu. (2 Korinito 4:4) Mo e ko e monuina ha ia ke foaki e lagomatai fakaagaga ki a lautolu ne “kotofa ke he moui tukulagi”!​—Gahua 13:48.

²¹ He fakalataha tumau ke he gahua fakamatala ka lagomatai a tautolu ke manamanatu fakahako atu ke he tau mena fakaagaga. (Luka 11:34) Kua aoga moli e puhala ia, ha ko e ka nakai taute pihia to liga hokotia atu a tautolu ke he tau kamatamata he tino ne mahani mau ke he lalolagi nei. Ne hataki he aposetolo ko Ioane ke he tau Kerisiano: “Aua neke fakaalofa a mutolu ke he lalolagi, po ke tau mena ha ha he lalolagi; kaeke kua fakaalofa taha ke he lalolagi, nakai nofo e fakaalofa ke he Matua ke he loto hana. Ha ko e tau mena oti ha ha he lalolagi, ko e manako lahi he tino, mo e manako lahi he tau mata, katoa mo e tau mena he mouiaga nai ke hula ki ai, nakai mai he Matua ia, ka e mai he lalolagi. Ha ne mole atu foki e lalolagi katoa mo e hana tau manako lahi; ka ko e tagata kua eke e finagalo he Atua to tumau a ia tukulagi.” (1 Ioane 2:15-17) He fakamakai mo e nakai noa ko e tau tagata fakamatala ke he gahua he Iki ka lagomatai a tautolu ke nakai ofania e lalolagi.​—1 Korinito15:58.

Tanaki e Tau Koloa he Lagi

22, 23. (a) Ko e heigoa e tau koloa nukua tanaki he tau Kerisiano fakamatala? (e) To lagomatai fefe he vala ne mui mai a tautolu?

²² Ko e fakamatalaaga makutu he Kautu kua tamai e tau aoga tukulagi. Ne fakakite e Iesu e mena nei he magaaho ne talahau e ia: “Aua neke tanaki e mutolu e tau koloa ma mutolu ke he lalolagi, ha ha i ai e moko mo e pala ke fakaoti ai, ha ha i ai foki e tau tagata kaiha ke keli atu mo e kaiha ai. Ka kia tanaki e mutolu e tau koloa ma mutolu ke he lagi, nakai ha ha i ai e moko mo e pala ke fakaoti ai, nakai ha ha i ai foki e tau tagata kaiha ke keli atu mo e kaiha ai; ha ko e mena ha i ai ha mutolu a tau koloa, ha ha i ai foki mo e tau loto ha mutolu.”​—Mataio 6:19-21.

²³ Kia fakatumau a tautolu ke tanaki e tau koloa he lagi, he mailoga kua nakai fai kotofaaga mua ue atu a tautolu mai he hukui e Iki Pule Katoatoa ko Iehova ko e Tau Fakamoli hana. (Isaia 43:10-12) He taute e tautolu e poakiaga ha tautolu ko e tau fekafekau he Atua, kua lata ni ia tautolu ke moua e logonaaga tuga he fifine Kerisiano he atu tau 90 hana ne talahau hagaao ke he hana vaha loa he moui ne fekafekau ke he Atua: “Ke he tau mena oti ia ne fakaaue au ki a Iehova he fakauka mai ki a au ke he tau tau loga nei, ti liogi fakamakamaka au ke eke a ia mo Matua fakaalofa tukulagi haku.” Kaeke tokiofa pihia e tautolu e fakafetuiaga ha tautolu mo e Atua, moli ni to manako a tautolu ke taute e tau gahua he tagata fakamatala ke he puhala katoatoa. Ko e vala tala ne mui mai ka lagomatai a tautolu ke kitia e puhala ka maeke ia tautolu ke fakakatoatoa e fekafekauaga ha tautolu.

To Tali Fefe e Koe?

• Ko e ha kua lata ia tautolu ke taute e gahua he tagata fakamatala?

• Ko e heigoa ka talahau e koe hagaao ke he gahua he tau tagata fakamatala he vaha kua mole mo e he magaaho nei?

• Ko e ha ne fakamatala a tautolu mai he taha fale ke he taha fale?

• Puhala fe kua aoga a koe fakatagata mai he taute e gahua he tagata fakamatala?

[Tau Huhu he Fakaakoaga]

[Tau Fakatino he lau 8]

Kua fai tagata fiafia pihia ke tuga e tau tagata fakamatala ko Filipo mo e tau tama fifine hana he vaha fou nei

[Fakatino he lau 12]

Kua aoga fakatagata fefe a koe he fakamatala e koe e tala mitaki ke he falu?