Fakamahani ke Fakamatala Fakatonu Atu
Fakamahani ke Fakamatala Fakatonu Atu
“To eke foki a mutolu mo tau talahau haku ki Ierusalema, mo Iutaia oti ni, mo Samaria, ke hoko ni ke he fakaotiaga he lalolagi.”—GAHUA 1:8.
1, 2. Ko e heigoa e poakiaga ha Peteru, ti ko hai ne age ki a ia?
KO “IESU ko e Nasareta. . . . Kua poaki mai foki a ia kia mautolu ke fakamatala atu ke he tau tagata, mo e talahau fakatonu atu, ko ia ni kua kotofa he Atua ke eke mo fakafili ke he tau tagata momoui mo e tau tagata mamate.” (Gahua 10:38, 42) Mo e tau kupu ia, ne fakamaama he aposetolo ko Peteru ki a Konelio mo e magafaoa hana e poakiaga ne moua e ia ke eke mo tagata fakamatala.
2 Magaaho fe ne age e Iesu e poakiaga ia? Liga, manamanatu a Peteru ke he liu fakatu mai ne talahau e Iesu ato hake a ia ke he lagi. He magaaho ia, ne tala age a Iesu ke he tau tutaki tua fakamoli hana: “To eke foki a mutolu mo tau talahau haku ki Ierusalema, mo Iutaia oti ni, mo Samaria, ke hoko ni ke he fakaotiaga he lalolagi.” (Gahua 1:8) Pete ia, fai magaaho to hoko e mena ia, ne iloa e Peteru ke eke mo tutaki ha Iesu, to tutala a ia ke he falu ke he tua hana ki a Iesu.
Tolu e Tau he Fakamahani
3. Ko e heigoa e mana ne taute e Iesu, ti ko e heigoa e uiina ne age e ia ki a Peteru mo Aneterea?
3 Fai mahina he mole e papatiso hana he 29 V.N., ne fakamatala a Iesu he matakavi ne gahua a Peteru mo e matakainaga hana ko Aneterea ko e tau tagata takafaga ika he Tahi i Kalilaia. Ne gahua a laua he po katoa ka e nakai fai ika. Ati tala age a Iesu ki a laua: “Ati u[n]eu[n]e atu a ke he mena hokulo, mo e tuku hifo ai ha mutolu a tau kupega ke moua ai e falu a ika.” He taute e laua e mena ne tala age e Iesu, “ti takai ai e lau[a] e tau ika loga lahi, ha ne mahē ha lau[a] a kupega.” He kitia e mana, ne matakutaku a Peteru, ka e fakatotoka e Iesu a ia, he pehe: “Ua matakutaku a koe, ke kamata he vaha nai ke moua ai e koe e tau tagata.”—Luka 5:4-10.
4. (a) Tauteute fefe e Iesu hana tau tutaki ke fakamatala? (e) To fakatatai fefe e fekafekauaga he tau tutaki ha Iesu mo e hana?
4 Mafiti ai, ko Peteru mo Aneterea—fakalataha mo Iakopo mo Ioane, ko e tau tama a Sepetaio—ne toka e tau foulua ha lautolu mo e mumui atu ki a Iesu. Teitei tolu e tau, ne fakalataha a lautolu mo Iesu ke he tau fenoga fakamatala hana mo e moua e fakamahaniaga mo tau tagata fakamatala. (Mataio 10:7; Mareko 1:16, 18, 20, 38; Luka 4:43; 10:9) He fakahikuaga he fakamahaniaga ia, he Nisana 14, 33 V.N., ne tala age a Iesu ki a lautolu: “Ko ia ne tua mai kia au, to eke e ia ni e tau gahua ne eke e au; to eke foki e ia e tau mena ke mua ke he tau mena nai.” (Ioane 14:12) To fakamatala fakatonu atu e tau tutaki ha Iesu tuga ni he taute fakalaulahi e Iesu. He nakai leva ti iloa e lautolu, ko lautolu mo e tau tutaki oti a mui to fakamatala atu ke he “tau motu oti kana,” ato hoko ni “ke he fakaotiaga he lalolagi.”—Mataio 28:19, 20.
5. Ko e heigoa e tau puhala kua aoga ma tautolu mai he fakamahaniaga ne age e Iesu ke he tau tutaki hana?
5 Kua nonofo a tautolu he “fakaotiaga he lalolagi.” (Mataio 24:3) Nakai tuga e tau tutaki fakamua ia, kua nakai fakalataha a tautolu mo Iesu mo e kitekite ki a ia he fakamatala ke he tau tagata. Maeke agaia ni a tautolu ke aoga mai he fakamahaniaga ia he totou e Tohi Tapu ke he puhala ne fakamatala a ia mo e tau fakaakoaga ne age e ia ke he tau tutaki hana. (Luka 10:1-11) Pete ia, to fakatutala e vala tala nei ke he taha mena kua aoga lahi ne fakatata e Iesu ke he tau tutaki hana—ko e aga hako ke he gahua fakamatala.
He Manamanatu ma e Tau Tagata
6, 7. Ko e heigoa e puhala ha Iesu ne taute e fekafekauaga hana ke lauia mitaki, ti maeke fefe ia tautolu ke fifitaki a ia ke he puhala nei?
6 Ko e ha ne fakamatala lauia mitaki a Iesu? Taha kakano ko e fiafia lahi mo e manamanatu hana ma e tau tagata. Ne talahau tuai he salamo “to fakaalofa a [Iesu] ki a ia kua lolelole, mo ia kua nofogati.” (Salamo 72:13) Ne fakamoli tuai e ia e perofetaaga ia. Pehe e Tohi Tapu he taha magaaho: “Kua fioia e ia e lanu tagata, ati fakaalofa hofihofi ai a ia kia lautolu, ne fakafita a lautolu, mo e tiaki atu ai, tuga e tau mamoe nakai fai leveki a lautolu.” (Mataio 9:36) Ne logona pihia foki he tau tagata agahala muikau hana manamanatu ti futia atu a lautolu ki a ia.—Mataio 9:9-13; Luka 7:36-38; 19:1-10.
7 To lauia mitaki foki a tautolu he vaha nei ka fakakite e tautolu e manamanatu taha ia ma e tau tagata. Ato fakalataha ke he fekafekauaga, ko e ha he fai magaaho ke fakaata e tokologa he tau tagata kua lata ke moua e vala tala ne uta e koe ki a lautolu? Manamanatu ke he tau lekua ne liga ha ha ia lautolu ne ko e Kautu ni ne maeke ke fakatotoka. Fifili ke fiafia ke he tau tagata oti, ha ko e mena nakai iloa e koe a ia ka talia e fekau. Liga ko e taha tagata ne fina atu ki ai a koe hane liogi ma e tagata tuga a koe ke hau mo e lagomatai a ia!
Fakalagalaga he Fakaalofa
8. He fifitaki a Iesu, ko e heigoa ne fakalagalaga e tau tutaki hana ke fakamatala e tala mitaki?
8 Ko e tala mitaki ne fakapuloa e Iesu ne hagaao ke he fakakatoatoaaga he finagalo a Iehova, ko e fakatapuaga he Hana higoa, mo e fakatokolugaaga he Hana pule katoatoa—ko e tau matakupu aoga lahi ne fehagai mo e tau tagata. (Mataio 6:9, 10) Ha kua fakaalofa a ia ke he hana Matua, ne omoi a Iesu ke fakatumau hana mahani fakamoli ke hoko ke he fakaotiaga mo e fakamatala fakatonu atu hagaao ke he Kautu, ka maeke ke fakamoli e tau matakupu ia. (Ioane 14:31) Ha kua ha ha he tau tutaki ha Iesu e fakaohoohoaga taha ia he vaha nei, kua eketaha a lautolu ke fakalataha ke he fekafekauaga. Ne pehe e aposetolo ko Ioane: “Ha ko e fakaalofa ke he Atua hanai, kia omaoma a tautolu ke he tau poaki hana,” putoia e poakiaga ke fakamatala e tala mitaki mo e taute tutaki.—1 Ioane 5:3; Mataio 28:19, 20.
9, 10. Kehe mai he fakaalofa ke he Atua, ko e heigoa taha fakaalofa ne fakalagalaga a tautolu ke fakamatala fakatonu atu?
9 Ne tala age a Iesu ke he tau tutaki hana: “Kaeke ke fakaalofa mai a mutolu kia au, kia omaoma mai a mutolu ke he haku a tau poaki. Ko ia ha i ai haku a tau poaki, mo e omaoma ki ai, ko ia haia ke fakaalofa kia au.” (Ioane 14:15, 21) Ti, ko e fakaalofa ha Iesu kua lata ke fakalagalaga a tautolu ke fakamatala hagaao ke he kupu moli mo e ke omaoma ke he tau mena oti ne tala mai e Iesu. He taha magaaho he mole e liu tu mai hana, ne fakamalolo e Iesu a Peteru: “Kia fagai e koe haku a tau punua mamoe. . . . Kia leveki e koe haku a tau mamoe. . . . Kia fagai e koe haku a tau mamoe.” Ko e heigoa ka omoi a Peteru ke taute e mena ia? Ne fakakite e Iesu e tali he fatiaki e ia e huhu ki a Peteru: “Kua mua nakai hau a fakaalofa kia au? . . . Kua fakaalofa mai nakai a koe kia au? . . . Kua fakaalofa mai nakai a koe kia au?” E, ko e fakaalofa ha Peteru ma Iesu, hana fiafia ki a ia, to fakalagalaga a ia ke fakamatala fakatonu atu, he kumi e “tau punua mamoe” ha Iesu, ti fakahiku mo leveki mamoe fakaagaga ki a lautolu.—Ioane 21:15-17.
10 He vaha nei, kua nakai iloa fakatagata e tautolu a Iesu tuga a Peteru. Ha ha ia tautolu e maamaaga hokulo ke he mena ne taute e Iesu ma tautolu. Kua omoomoi e tau loto ha tautolu ha ko e fakaalofa lahi ne takitaki ke “hoko kia ia e mate ha ko e tau tagata oti kana.” (Heperu 2:9; Ioane 15:13) Logona hifo a tautolu tuga a Paulo he magaaho ne tohi e ia: “Ha kua omoomoi a mautolu he fakaalofa a Keriso . . . Ne matulei foki a ia ke hukui aki e tau tagata oti, kia nakai omaoma a lautolu kua momoui kia lautolu ni, ka ko ia ne matulei.” (2 Korinito 5:14, 15) Kua fakatata e tautolu kua uta fakahokulo e tautolu e fakaalofa ha Iesu ma tautolu ti ko e mena ia kua liu a tautolu fakaalofa atu ki a ia he uta fakahokulo e poakiaga ke fakamatala fakatonu atu. (1 Ioane 2:3-5) To nakai manako a tautolu ke moua e puhala fakateaga ke he gahua fakamatala, ke tuga kua onoono a tautolu ke he poa ha Iesu ko e mena nakai aoga lahi.—Heperu 10:29.
Fakatumau e Onoonoaga Hako
11, 12. Ko e heigoa e kakano ne hau a Iesu ke he lalolagi, ti fakatumau fefe a ia ke he hana hagaaki?
11 He tu a Iesu ki mua ha Ponotio Pilato, ne pehe a ia: “Ko e mena hanai ne fanau mai ai au, mo e hau ai au ke he lalolagi, kia talahau e au e kupu moli.” (Ioane 18:37) Ne nakai fakaata e Iesu ha mena ke fakatauhele a ia mai he fakamatala e kupu moli. Ko e finagalo he Atua a ia ma hana.
12 Ne kamatamata moli e Satani a Iesu ke he mena nei. Nakai leva he mole e papatiso ha Iesu, ne foaki e Satani ke taute a ia mo tagata ne mua atu he lalolagi, ke age ki a ia e “tau kautu oti he lalolagi, mo e lilifu ha lautolu.” (Mataio 4:8, 9) Fakamui, ne manako e tau Iuta ke eke a ia mo patuiki. (Ioane 6:15) Ne liga manamanatu e falu ke he tau aoga ka moua he talia e Iesu e tau foakiaga ia, liga fakakakano ai ko e patuiki tagata, to maeke a Iesu ke taute e mitaki ma e tau tagata. Ka e, tiaki e Iesu e puhala manamanatu pihia. Ko e hagaaki hana ko e fakamatala e kupu moli.
13, 14. (a) Ko e heigoa ne kaumahala ke tauhele a Iesu mai he hana hagaaki? (e) Pete he nofogati fakatino a Iesu, ko e heigoa hana ne fakakatoatoa?
13 He lafi ki ai, ne nakai tauhele a Iesu ha ko e tutuli ke he tau monuina. Ti ko e fua, ne nakai nofo a ia he moui maukoloa. Ne nakai fai fale a ia. He taha magahala, ne pehe a ia: “Na fai ofaga e tau alope, ne fai mena foki ke momohe ai e tau manu lele, ka ko e Tama he tagata, nakai fai mena a ia ke mohe ai.” (Mataio 8:20) He magaaho ne mate a Iesu, ko e mena ni ne fakamau hifo ne aoga kua ha ha ia ia ko e tapulu ne vili e tau tagata Roma ke moua. (Ioane 19:23, 24) Ti kua kaumahala kia e moui ha Iesu? Nakai pihia!
14 Ne lahi atu e mena ne fakakatoatoa e Iesu he nakai eke mo tagata ona ke he maukoloa. Pehe a Paulo: “Nukua iloa e mutolu e fakaalofa noa he Iki ha tautolu ko Iesu Keriso, ne muhu mena a ia, ka kua fakanofogati a ia ha ko mutolu, kia fakamuhu mena a mutolu ke he hana nofogati.” (2 Korinito 8:9; Filipi 2:5-8) Pete he nofogati fakatino, ne hafagi e Iesu e gutuhala ma lautolu ne mahani fakatokolalo ke olioli e moui tukulagi he mitaki katoatoa. Ko e loto fakaaue ha ia ha tautolu ki a ia! Mo e olioli ha ia ha tautolu ke he palepale ne moua e ia ha ko e fakatumau hana hagaaki ke taute e finagalo he Atua!—Salamo 40:8; Gahua 2:32, 33, 36.
15. Ko e heigoa ne mua atu e aoga mai he maukoloa?
15 Ko e tau Kerisiano he vaha nei ne tutuli ke fifitaki a Iesu ti fakaheu foki ke tauhele ha ko e tutuli ke maukoloa. (1 Timoteo 6:9, 10) Ne talahau e lautolu ko e muhukoloa kua maeke ke fakahagahaga mitaki aki e moui, ka e iloa e lautolu ko e maukoloa kua nakai foaki ki a lautolu e tukulagi he vaha anoiha. Ka mate e Kerisiano, kua nakai fai aoga hana maukoloa fakatino ki a ia tuga ni e tapulu ha Iesu ki a ia he magaaho ne mate a ia. (Fakamatalaaga 2:10, 11, 17-19; 7:12) Ka mate e Kerisiano, ko e mena aoga moli ni kua moua e ia ko e fakafetuiaga hana mo Iehova mo Iesu Keriso.—Mataio 6:19-21; Luka 16:9.
Nakai Fakalolelole he Totokoaga
16. Fehagai fefe a Iesu mo e totokoaga?
16 Ne nakai fakatupu he totokoaga a Iesu ke galo e hana hagaaki ke fakamatala e kupu moli. He iloa foki to fakahiku e fekafekauaga hana he lalolagi ke he poa mate nukua nakai fakalolelole a ia. Hagaao ki a Iesu, ne pehe a Paulo: “Ko ia ne fakauka ke he [akau fakatautau], mo e fakateaga a ia ke he ma, ha ko e fiafia kua toka ki mua hana, kua nofo foki a ia ke he fahi matau he nofoaiki he Atua.” (Heperu 12:2) Mailoga ko Iesu ne ‘fakateaga ke he ma.’ Ne nakai tupetupe a ia ke he tau manatu he tau tagata totoko hagaao ki a ia. Ko e hagaaki hana ko e taute e finagalo he Atua.
17. Ko e heigoa ha tautolu ne ako mai he fakauka ha Iesu?
17 He fakaaoga e hatakiaga he fakauka ha Iesu, ne fakamalolo e Paulo e tau Kerisiano: “Ko e mena manamanatu la a mutolu kia ia ne fakauka ke he totoko mai he tau tagata hala kia ia, neke fakalolelole ha mutolu a tau loto mo e nakai fahia.” (Heperu 12:3) Moli, ko e mena fakamategugu a ia ka felauaki mo e totokoaga po ke vaiga tumau mai. Maeke ke lolelole ke fakatumau ke totoko e tau futiakiaga he lalolagi, liga ke he tau fakaita he tau magafaoa ne fakamalolo a tautolu ke “taute taha mena” ma tautolu. Pete ia, tuga a Iesu kua onoono atu a tautolu ki a Iehova ma e lalagoaga he fifili ke tuku fakamua e Kautu he tau momoui ha tautolu.—Mataio 6:33; Roma 15:13; 1 Korinito 2:4.
18. Ko e heigoa e hatakiaga mitaki kua ako e tautolu mai he tau kupu ha Iesu ki a Peteru?
18 Ko e fakaheu ha Iesu ke nakai fakatauhele ne fakatata e ia he magaaho ne tala age ke he tau tutaki hagaao ke he mate hana hane hoko mai. Ne fakamalolo e Peteru a Iesu ke ‘totonu’ ki a ia ni mo e tala age ki a ia to “nakai ni hoko e mena ia.” Ne fakaheu a Iesu ke fanogonogo ke he ha mena ne liga fakalolelole e fifiliaga hana ke taute e finagalo a Iehova. Ati haga atu a ia ki a Peteru mo e pehe: “Ma Satani na e, kia fano a koe ki tua haku; kua eke a koe mo mena ke tupetupe ai au; ha ko e mena nakai ko e tau mena he Atua kua manamanatu a koe ki ai, ka ko e tau mena he tau tagata.” (Mataio 16:21-23) Kia fifili tumau pihia a tautolu ke tiaki e tau manatu he tagata. Ka e, kia takitaki tumau a tautolu ke he tau manatu he Atua.
Tamai e Tau Aoga Moli
19. Pete ne taute e ia e tau mana, ko e heigoa e vala aoga lahi he fekafekauaga ha Iesu?
19 Ne taute e Iesu e tau mana loga ke fakatata aki ko ia ko e Mesia. Ne fakaliu tu mai foki e ia a lautolu ne mamate. Kua futiaki he tau gahua pihia e moto tagata, ka e nakai hau a Iesu ke he lalolagi ke taute noa ni he tau gahua lagomatai. Ne hau a ia ke fakamatala e kupu moli. Ne iloa e ia ko e tau aoga fakatino ne foaki e ia ko e tau mena fakaku. To liliu a lautolu ne fakaliu tu mai e ia ke mamate. Ko e fakamatala ni he kupu moli ka lagomatai e ia e falu ke moua e moui tukulagi.—Luka 18:28-30.
20, 21. Ko e heigoa e lagotatai kua fakatumau he tau Kerisiano moli ke he tau gahua mitaki?
20 He vaha nei, falu he tau tagata ne lali ke fifitaki e tau gahua mitaki a Iesu he hafagi e tau fale gagao po ke taute e tau gahua lagomatai ke he tau tagata nonofogati he lalolagi. He falu mena tutupu, ne taute ni e lautolu he totogi fakatagata, mo e manako moli ha lautolu kua nava ki ai; ka e ko e fakatotokaaga ne foaki e lautolu ko e mena fakaku ni. Ko e Kautu ni ka tamai e totokaaga tukulagi. Ti, kua fakatumau e Tau Fakamoli a Iehova, tuga ne taute e Iesu, ke fakamatala e kupu moli hagaao ke he Kautu ia.
21 Ne taute he tau Kerisiano moli e tau gahua mitaki. Ne tohi e Paulo: “Kia mahani mitaki a tautolu fakalata ke he tau aho ha i ai ia tautolu, ke he tau tagata oti kana, ka e au atu ke he faoa ne tua.” (Kalatia 6:10) He tau magaaho matematekelea po ke fai tagata kua manako lagomatai, kua nakai fakauaua a tautolu ke “mahani mitaki” ke he tau katofia po ke tau matakainaga Kerisiano ha tautolu. Ka e fakatumau agaia e matapatu hagaaki ha tautolu ke he mena kua lata—ke fakamatala e kupu moli.
Ako Mai he Fakafifitakiaga a Iesu
22. Ko e ha e tau Kerisiano ne fakamatala ke he tau katofia?
22 Ne tohi e Paulo: “Oi fakaalofa foki kia au, kaeke ke nakai fakamatala e au e vagahau mitaki.” (1 Korinito 9:16) Ne nakai fakatehana noa a ia ke he tala mitaki ha ko e fakamatala ko e moui ma hana mo lautolu ne fanogonogo ki a ia. (1 Timoteo 4:16) Pihia e puhala onoono ha tautolu ke he ha tautolu a fekafekauaga. Manako a tautolu ke lagomatai e tau katofia ha tautolu. Manako a tautolu ke fakakite e fakaalofa ha tautolu ma Iehova. Manako a tautolu ke fakamoli e fakaalofa ha tautolu ma Iesu mo e loto fakaaue ma e hana fakaalofa lahi ki a tautolu. Ti, fakamatala e tautolu e tala mitaki mo e momoui ‘nakai ke he tau manako lahi he tau tagata ka ke he finagalo he Atua.’—1 Peteru 4:1, 2.
23, 24 (a) Ko e heigoa e fakatonuaga kua ako e tautolu mai he mana ke he tau ika? (e) Ko hai he vaha nei kua fakamatala fakatonu atu?
23 Tuga a Iesu, nakai fakagalo e tautolu e hagaaki ha tautolu ka vaiga mai e falu po ke tiaki ita e fekau ha tautolu. Kua ako e tautolu e hatakiaga mai he mana ne taute e Iesu he magaaho ne ui e ia a Peteru mo Aneterea ke mui atu ki a ia. Kitia e tautolu ka omaoma a tautolu ki a Iesu, he tutala fakatai, kua fakatoka hifo e tautolu e tau kupega ha tautolu ke he tau vai tuga kua nakai fai fua, ne liga to loga e ika ka moua mai. Tokologa e tau Kerisiano takafaga ika ne moua e tau ika loga he leva lahi e gahua ke he tau matakavi ne tuga e ai fai ika. Ha ha ai falu ne o atu ke he matakavi ne loga e tau ika ati loga e tau ika ne fua mai ai. Ko e ha mena ne taute e tautolu, to nakai oti e tuku hifo e tau kupega ha tautolu. Iloa e tautolu nakai la fakailoa e Iesu ke oti e gahua fakamatala he ha fahi he lalolagi.—Mataio 24:14.
24 Molea e ono e miliona he Tau Fakamoli a Iehova ne lavelave mogonei ke he molea e 230 e motu. Ko e fufuta he The Watchtower ia Fepuari 1, 2005, ka tohi ai e hokotaki he tau he lalolagi katoa ke he gahua ha lautolu he tau he fekafekauaga he 2004. Ko e hokotaki ia to fakatata e monuina lahi ha Iehova ke he gahua fakamatala. He vala magaaho ne toe ma e fakaotiaga he lalolagi nei, kia fakatumau a tautolu ke tokaloto e tau kupu fakalagalaga ha Paulo: “Kia fakamatala atu [fakamafiti] e kupu.” (2 Timoteo 4:2) Kia fakatumau a tautolu ke fakamatala fakatonu atu ato pehe a Iehova kua oti tuai e gahua.
Kamata he tau nei, ko e Hokotaki he Tau he Fekafekauaga he Tau Fakamoli a Iehova to nakai haia he The Watchtower Ianuari 1. To lomi fakailoa ai he fufuta ha Fepuari 1.
Maeke Nakai Ia Koe ke Tali?
• Maeke fefe a tautolu ke aoga mai he fakamahani ne age e Iesu ke he tau tutaki hana?
• Ko e heigoa e aga ha Iesu ke he tau tagata ne fakamatala a ia ki ai?
• Ko e heigoa ne fakalagalaga a tautolu ke fakamatala fakatonu atu?
• Ko e heigoa e tau puhala kua maeke ia tautolu ke fakatumau e hagaaki ke taute e finagalo he Atua, tuga ne taute e Iesu?
[Tau Huhu he Fakaakoaga]
[Fakatino he lau 25]
To lauia mitaki a tautolu he fekafekauaga kaeke ke fakakite e tautolu e manamanatu taha ia tuga ne taute e Iesu
[Fakatino he lau 26]
Ne hau a Iesu ke he lalolagi matapatu ke fakamatala e kupu moli
[Tau Fakatino he lau 27]
Ne hagaaki e Tau Fakamoli a Iehova ke fakamatala fakatonu atu