Skip to content

Skip to table of contents

Kua Fakamoli e Kitiaaga Tuai he Kautu he Atua

Kua Fakamoli e Kitiaaga Tuai he Kautu he Atua

Kua Fakamoli e Kitiaaga Tuai he Kautu he Atua

“Kua mitaki he manamanatu a mutolu [ke he kupu fakaperofeta], tuga ne lamepa kua kikila ke he mena pouli.”—2 PETERU 1:19.

1. Ko e heigoa e kehe ne moua e tautolu he lalolagi he vaha nei?

MAI he taha matematekelea ke he taha matematekelea—ko e matakupu lahi a ia he lalolagi he vaha nei. Mai he takaiaga matematekelea ke he fakamatakutaku he lalolagi katoa, kua tuga e nakai fai taofiaga e tau lekua he tagata. Ti kua nakai maeke foki he tau lotu he lalolagi ke lagomatai. Ko e moli, kua fa fakalahi e lautolu e tau lekua he fakahakehake e fakamailoga tagata, fakavihia, mo e aga fakamotu ne vevehe aki e tau tagata. E, tuga ne talahau tuai, nukua “ufitia foki e tau motu ke he pouli.” (Isaia 60:2) Ka e he magaaho taha ia ni, kua onoono atu e totou miliona ke he vaha anoiha mo e mauokafua. Ko e ha? Ha kua manamanatu a lautolu ke he kupu fakaperofeta he Atua “tuga ne lamepa kua kikila ke he mena pouli.” Kua fakaata e lautolu e “kupu,” po ke fekau, he Atua ne moua he Tohi Tapu he mogonei, ke takitaki e tau lakaaga ha lautolu.—2 Peteru 1:19.

2. Hagaao ke he perofeta a Tanielu ke he “vaha ke fakahiku ai,” ko hai ne foaki hokoia ki ai e iloilo fakaagaga?

2 Hagaao ke he “vaha ke fakahiku ai,” ne tohia he perofeta ko Tanielu: “To tafepoi tafeliuaki foki e tau tagata tokologa, to tupu lahi ai foki e mahani iloilo. To fakamea ai e tokologa, mo e fakahina ai a lautolu, mo e kamatamata ai a lautolu; ka e mahani kelea e tau tagata mahani kelea to nakai maama ai foki taha ia lautolu ko e tau tagata mahani kelea; ka e maama ai ni e tau tagata iloilo.” (Tanielu 12:4, 10) Kua fakatoka pauaki e iloilo fakaagaga ma lautolu ne “tafepoi tafeliuaki,” po ke fakaako fakamakutu e Kupu he Atua, omaoma ke he tau tutuaga hana, mo e ukufakina ke taute hana finagalo.—Mataio 13:11-15; 1 Ioane 5:20.

3. He magahala he atu tau 1870, ko e heigoa e kupu moli aoga ne mailoga he tau tagata fakaako Tohi Tapu he vaha fakamua?

3 He fakamua atu tuga e atu tau 1870, fakamua to kamata e “tau aho fakamui,” ne fakakikila foki e Iehova ko e Atua e maama ke he “tau mena galo he kautu he lagi.” (2 Timoteo 3:1-5; Mataio 13:11) He magaaho ia ne mailoga he tau tagata fakaako Tohi Tapu—ne kehe mai he tau manatu mahuiga—ko e mena nakai kitia mata e liu hau he Keriso. He mole e nofo he nofoaiki i luga he lagi, to liu hau a Iesu kakano to fakatonu mai e levekiaga fakapatuiki hana ke he lalolagi. To fakamataala he taha vala he fakamailoga e tau tutaki hana na kua kamata tuai hana ha ha hinei nakai kitia mata.—Mataio 24:3-14.

Magaaho ne Fakamoli e Kitiaaga Tuai

4. Puhala fe ne fakamalolo e Iehova e tua he hana tau fekafekau he vaha fou nei?

4 Ko e fakakiteaga he fakafaliuaga, ko e kitiaaga tuai mua ue atu he Keriso ke he lilifu he Kautu. (Mataio 17:1-9) Ne fakamalolo he fakakiteaga ia e tua ha Peteru, Iakopo, mo Ioane he magaaho ne o kehe e tokologa mai he mumui ki a Iesu ha kua nakai fakamoli e ia e tau mena ne amanaki a lautolu ki ai. Tatai ai, he magaaho fakamui nei, kua fakamalolo e Iehova e tua he tau fekafekau hana he vaha fou nei he lagomatai fakalahi a lautolu ke maama e fakamoliaga he fakakiteaga homo ue atu ia mo e falu perofetaaga pihia foki. Kia kikite a tautolu mogonei ke he falu fakamoliaga fakaagaga nei ne fakamalolo e tua.

5. Ko hai ne eke moli mo Fetu Aho, mo e magaaho fe mo e puhala fe ne ‘tu hake’ a ia?

5 Hagaao ke he fakafaliuaga, ne tohia he aposetolo ko Peteru: “Ha ia tautolu foki e kupu he perofetaaga kua mua hana mauoka, kua mitaki he manamanatu a mutolu ki ai, tuga ne lamepa kua kikila ke he mena pouli, ato matafatafaata e aho, ato hake foki e fetu aho ke he tau loto ha mutolu.” (2 Peteru 1:19) Ko e Fetu Aho, po ke “fetu aho kikila” ia, ko e fakalilifu ko Iesu Keriso. (Fakakiteaga 22:16) Ne ‘tu hake’ a ia he 1914 magaaho ne fakatu e Kautu he Atua i luga he lagi, ko e tamataaga he vaha fou. (Fakakiteaga 11:15) I loto he fakakiteaga he fakafaliuaga, kua kitia a Mose mo Elia he tapa ha Iesu, hane fevagahauaki mo ia. Ko hai ne fakaata e laua?

6, 7. Ko hai ne fakaata e Mose mo Elia he fakafaliuaga, mo e heigoa e tau matafeiga aoga ne fakakite he tau Tohiaga Tapu hagaao ki a lautolu ne hukui e laua?

6 Ha kua fakalataha a Mose mo Elia ke he lilifu he Keriso, kua lata ke hukui ai e laua e tau tagata ka pule mo Iesu ke he Kautu hana. Ko e maama na fai hakega ka pule fakalataha mo Iesu kua felauaki mo e fakakiteaga he kitiaaga tuai he Mesia fakapatuiki ne fakakite ke he perofeta ko Tanielu. Ne kitia e Tanielu ‘taha kua tuga e tama he tagata’ ne moua e “pule tukulagi” mai ia “Ia ne mai i tuai hana tau aho,” ko Iehova ko e Atua. Ka e mailoga e mena ne nakai leva ti fakakite ki a Tanielu. Ne tohia e ia: “Ko e kautu, mo e pule, katoa mo e lilifu he tau kautu i lalo hifo he lagi oti, to tuku atu ia ke he motu he tau tagata tapu hana ne Mua ue atu.” (Tanielu 7:13, 14, 27) Haia, ne lima e senetenari he mole ato hoko e fakafaliuaga, ne fakakite he Atua to ha ha ai e “tau tagata tapu” ke fakalataha ke he lilifu fakapatuiki he Keriso.

7 Ko hai e tau tagata tapu he fakakiteaga ha Tanielu? Ne talahau he aposetolo ko Paulo ke he tau tagata takitokotaha ia: “Kua fakamoli mai e [a]gaga ia ni ke he tau agaga ha tautolu, ko e fanau he Atua a tautolu. Kaeke ko e fanau a tautolu, ti ko e tau hakeaga foki, ko e tau hakeaga ni he Atua, ko e tau hakeaga fakalataha mo Keriso; kaeke kua mamahi a tautolu fakalataha mo ia kia fakamonuina foki a tautolu fakalataha mo ia.” (Roma 8:16, 17) Ko e tau tagata tapu ko lautolu ni ko e tau tutaki ha Iesu ne fakauku ke he agaga. Ia Fakakiteaga, ne pehe a Iesu: “Ko ia kua kautu, to foaki e au kia ia ke nonofo mo au ke he haku a nofoaiki, tuga na au foki kua kautu au mo e nonofo foki mo e Matua haku ke he hana nofoaiki.” Ko e ‘tau tagata kautu’ nei, ne toko 144,000 e numera, ne liliu fakatutu mai fakalataha mo Iesu, to pule ke he lalolagi katoa.—Fakakiteaga 3:21; 5:9, 10; 14:1, 3, 4; 1 Korinito 15:53.

8. Kua fekafekau fefe e tau tutaki fakauku ha Iesu ke he gahua ne tatai mo e ha Mose mo Elia, ti ko e heigoa e tau fua?

8 Ko e ha ne hukui e Mose mo Elia e tau Kerisiano fakauku? Ko e kakano ha ko e tau Kerisiano pihia, he tino tagata agaia, nukua taute e tau gahua ne tatai ke he tau gahua ne taute e Mose mo Elia. Ke fakatai ki ai, ne fekafekau a lautolu mo tau fakamoli ha Iehova, mo e ki lalo foki he favaleaga. (Isaia 43:10; Gahua 8:1-8; Fakakiteaga 11:2-12) Ke tuga a Mose mo Elia, ne fakatapakupaku fakamalolo e lautolu e lotu fakavai ka e fakamafana e tau tagata fakamoli ke foaki ke he Atua e fakamoli katoatoa. (Esoto 32:19, 20; Teutaronome 4:22-24; 1 Tau Patuiki 18:18-40) Kua fai fua nakai e tau gahua ha lautolu? E fai! Ti kehe mai he lagomatai ke fakaputuputu oti a lautolu ne fakauku, ne lagomatai e lautolu e tau miliona he ‘tau mamoe kehe’ ke fakakite e omaoma fakamakai ki a Iesu Keriso.—Ioane 10:16; Fakakiteaga 7:4.

Fakakatoatoa he Keriso e Matagahua Hana

9. Puhala fe ne fakatino he Fakakiteaga 6:2 a Iesu he vaha nei?

9 Kua nakai ko e tagata ne heke he punua asini, ko Iesu mogonei ko e Patuiki pule malolo. Kua fakatino a ia ke heke he solofanua—ko e fakataiaga faka-Tohiaga Tapu he felakutaki. (Tau Fakatai 21:31) “Kitiala, ko e solofanua hina,” he talahau he Fakakiteaga 6:2, “ha ia ia foki kua heke ai e kaufana; kua ta age foki ki ai e foufou, ti fina atu ai a ia kua kautu, to kautu ni a ia.” He hagaao atu foki ki a Iesu, ne tohia he salamo ko Tavita: “To fakafano atu e Iehova i Siona e tokotoko he hāu a malolo; kia pule a koe ki mua ha lautolu kua fai fi kia koe.”—Salamo 110:2.

10. (a) Puhala fe ne moua he kautuaga ha Iesu e kamataaga mitaki lahi? (e) Lauia fefe e lalolagi katoa ha ko e kautu fakamua he Keriso?

10 Ne kautu fakamua a Iesu ke he tau fi malolo lalahi hana—ko Satani mo e tau temoni. He vega mai a lautolu he lagi, ne tolo mai e ia a lautolu ke he lalolagi. He iloa kua ku e magaaho ha lautolu, ne fakahoko he tau agaga kelea nei e ita lahi ha lautolu ke he tau tagata, he fakatupu e matematekelea lahi. Ko e matematekelea nei kua fakatino ia Fakakiteaga he tau tagata heke solofanua tokotolu foki. (Fakakiteaga 6:3-8; 12:7-12) Ke felauaki mo e perofetaaga ha Iesu hagaao ke he ‘fakamailoga he [hana] a ha ha hinei mo e fakaotiaga he fakatokaaga nei,’ kua fua mai he heke solofanua ha lautolu e felakutaki, hoge, mo e mate. (Mataio 24:3, 7, NW; Luka 21:7-11) Ke tuga e tau mamahi fanau, ko e “tau mena matematekelea” nei to fakatumau moli ke tupu ki mua ato “kautu ni” e Keriso, he moumou e tau valavala oti kana he fakatokatokaaga kitia mata ha Satani. *Mataio 24:8.

11. Fakamoli fefe he fakamauaga tuai he fakapotopotoaga Kerisiano e pule fakapatuiki he Keriso?

11 Ko e pule fakapatuiki ha Iesu kua kitia moli he puipui e ia e fakapotopotoaga Kerisiano, ke maeke ai ke fakamoli e poakiaga ke fakamatala e fekau he Kautu ke he lalolagi katoa. Pete ko e tau totokoaga kelea muitui mai ia Papelonia Lahi—ko e kautu he tau lotu fakavai he lalolagi—mo e he tau fakatufono favale, kua nakai ni holo ki mua e gahua fakamatala ka kua moua e fuafuaaga mitaki lahi he fakamauaga tuai he lalolagi. (Fakakiteaga 17:5, 6) Ko e fakamoliaga malolo ha anei ke he pule fakapatuiki he Keriso!—Salamo 110:3.

12. Ko e ha ne nakai mailoga he laulahi he tau tagata e ha ha hinei nakai kitia mata he Keriso?

12 Tokihala ni ha kua laulahi he tau tagata, putoia e totou miliona ne talahau ko e tau Kerisiano, kua kaumahala ke mailoga e tau fakamoliaga kitia mata hane lalago e tau mena tutupu lalahi he lalolagi. Kua fakafiufiu foki a lautolu ki a lautolu ne fakapuloa e Kautu he Atua. (2 Peteru 3:3, 4) Ko e ha? Ha kua fakapouli e Satani e tau manamanatuaga ha lautolu. (2 Korinito 4:3, 4) Ko e moli, ne kamata a ia ke ufi aki e ie he pouligia fakaagaga e tau Kerisiano talahau noa tali mai he tau senetenari loga fakamua, ti taute foki a lautolu ke tiaki e amaamanakiaga uho he Kautu.

Ne Tiaki e Amaamanakiaga he Kautu

13. Ne takitaki atu ke he heigoa e ie he pouligia fakaagaga?

13 Ne talahau tuai e Iesu ko e tau tagata tiaki taofiaga, ne tuga e tau titania ne to he vahaloto he tau saito, to tupu holofa ke he fakapotopotoaga Kerisiano mo e tataki kehe e tokologa. (Mataio 13:24-30, 36-43; Gahua 20:29-31; Iuta 4) Fai magaaho ai, ne putoia e tau Kerisiano talahau noa nei ke he tau galue, tau gahua, mo e tau fakaakoaga pouliuli, mo e talahau ko e tau mena “faka-Kerisiano.” Ke fakatai ki ai, kua tupu mai e Kirisimasi he tau gahua ne putoia ki ai e tapuakiaga ke he tau atua pouliuli ko Mithra mo Saturn. Ka ko e heigoa ne taute e tau Kerisiano talahau noa ke putoia ke he tau fakamanatuaga nakai faka-Kerisiano nei? He talahau he The New Encyclopædia Britannica (1974): “Ko e Kirisimasi, ko e galue ma e fanauaga ha Iesu Keriso, kua fakatu ai ha kua galo fakahaga e amaamanakiaga ke he liu hau hane tata mai he Keriso.”

14. Fakahehe fefe he tau fakaakoaga ha Origen mo Augustine e kupu moli he Kautu?

14 Manamanatu ke he kakano fakakeukeu he kupu “kautu.” Ko e tohi The Kingdom of God in 20th-Century Interpretation ne talahau: “Ko Origen [ko e tagata fioloti he senetenari toluaki] ne fakakite e hikiaga he fakaaogaaga faka-Kerisiano he ‘kautu’ ke he kakano he loto ke pehe ko e pule he Atua ha i loto he tagata.” Kua fakave ke he heigoa e fakaakoaga ha Origen? Nakai ke he tau Tohiaga Tapu, ka e ke he “tau taofiaga kumikumi mo e onoonoaga fakalalolagi ne kehe lahi mai he tau manatu ha Iesu mo e lotu fakamua atu.” Ke he tau gahua hana De Civitate Dei (Ko e Maaga he Atua), ne talahau e Augustine of Hippo (354-430 C.E.) e lotu ko e Kautu he Atua. Ko e tau manamanatuaga ia ne nakai mai he Tohi Tapu ne kua foaki ke he tau lotu ha Kerisitenitome e fakaveaga fakafioloti ke matutaki atu ke he pule fakapolitika. Mo e fakaaoga e lautolu e pule malolo ia ke he tau senetenari loga, ti taute mo e ekefakakelea.—Fakakiteaga 17:5, 18.

15. Kua fakamoli fefe e Kalatia 6:7 he hagaao ke he loga he tau lotu ha Kerisitenitome?

15 Ka e, he vaha nei kua helehele he tau lotu e tau mena ne to e lautolu. (Kalatia 6:7) Tokologa kua tuga hane galo e pule malolo, ti kua pihia foki e tau tagata o tapu ha lautolu. Ko e tau puhala ia kua kitia maaliali i Europa. Hagaao ke he mekasini Christianity Today, “ko e tau fale tapu lalahi he magaaho nei i Europa kua nakai [eke] mo tau fale tapuaki ka e ma e tau museamu, ne ai fai tagata ka ko e tau tagata kitekite ni.” Kua tatai pihia foki ke he falu vala he lalolagi. Ko e heigoa ne fakakite he mena nei ma e lotu fakavai? To mate ni kia he nakai fai lalagoaga? Mo e to lauia fefe e tapuaki moli?

Kia Mautauteute ma e Aho Lahi he Atua

16. Ko e ha e tupu tolomaki he totoko ki a Papelonia Lahi ne kakano ai?

16 Ke tuga e ahua mo e efu ne puhi mai he mouga ne nakai gahuahua fakamua ne liga hataki mai kua teitei ke pa, ko e tupu tolomaki he totoko ke he tau lotu he tau fahi loga he lalolagi ko e fakakiteaga kua ku e magaaho he tau lotu fakavai. Nakai leva, to omoomoi e Iehova e tau malolo fakapolitika he lalolagi ke gahua auloa ke fakatapakupaku mo e moumou e fifine fakataka ko Papelonia Lahi. (Fakakiteaga 17:15-17; 18:21) Kua lata kia he tau Kerisiano moli ke matakutaku ke he mena ia ka tupu mo e ke he falu a mena ka tutupu he ‘matematekelea lahi’ ka mui mai? (Mataio 24:21) Nakai pihia! To ha ha ia lautolu e tau kakano ke fiafia he magaaho ka totoko e Atua ke he tau tagata kelea. (Fakakiteaga 18:20; 19:1, 2) Kikite atu ke he fakafifitakiaga he senetenari fakamua i Ierusalema mo e tau Kerisiano ne nonofo i ai.

17. Ko e ha kua maeke he tau fekafekau tua fakamoli ha Iehova ke fehagai mo e fakaotiaga he fakatokaaga nei mo e mauokafua?

17 He magaaho ne patakai he tau kau Roma a Ierusalema he 66 V.N., ne nakai ofo po ke matakutaku e tau Kerisiano ne mataala fakaagaga. Ha ko e tau tagata fakaako mitaki ke he Kupu he Atua, ne iloa e lautolu “kua tata hana moumouaga.” (Luka 21:20) Ne iloa foki e lautolu to fakaata he Atua e puhala ma lautolu ke fehola ai ke haohao mitaki. He magaaho ne tupu ai, ne fehola e tau Kerisiano. (Tanielu 9:26; Mataio 24:15-19; Luka 21:21) Ke tuga he vaha nei, ko lautolu ne iloa e Atua mo e omaoma ke he Tama hana kua maeke ke fehagai mo e fakaotiaga he fakatokaaga nei mo e mauokafua. (2 Tesalonia 1:6-9) Ko e moli, he magaaho ka hoko mai e matematekelea lahi, to ‘mamatike hake a lautolu mo e haga hake ha lautolu a tau ulu, ha kua iloa e lautolu kua tata mai e laveakiaga ha lautolu.’—Luka 21:28NW.

18. Ko e heigoa ka fua mai he totoko malolo katoatoa ha Koku ke he tau fekafekau ha Iehova?

18 Ka mole e moumouaga ha Papelonia Lahi, he matagahua hana ko Koku ha Makoku, to fakahoko e Satani e totoko malolo katoatoa nei ke he Tau Fakamoli loto mafola ha Iehova. Kua o mai “tuga e aolagi ke ufia ai e motu,” to amanaki ni e tau kau ha Koku ke moua e kautuaga mukamuka. Ka ko e ofogia lahi hane tatali ki ai a lautolu! (Esekielu 38:14-16, 18-23) Ne tohia he aposetolo ko Ioane: “Ne kitia foki e au e lagi kua hafagi, kitiala, ko e solofanua hina, ko ia foki kua heke ai kua higoa a ia ko e Fakamoli, mo e Moli . . . Kua fina atu foki mai he fofoga hana e pelu matila, ke ta aki e ia e tau motu.” Ko e “Patuiki he tau patuiki” nei ne malolo ue atu to laveaki e tau tagata tapuaki fakamoli ha Iehova mo e fakamahaikava e tau fi oti kana ha lautolu. (Fakakiteaga 19:11-21) Ko e tapunu he fakamoli he fakakiteaga haia he fakafaliuaga!

19. Maeke fefe he kautuaga katoatoa he Keriso ke lauia e tau tutaki fakamoli hana, mo e heigoa kua lata ia lautolu ke ukufakina ke taute he mogonei?

19 Ko Iesu to “ofo kia ia ke he aho ia a lautolu oti kua tua.” (2 Tesalonia 1:10) Manako nakai a koe ke fakalataha mo lautolu ia ka fakakite e lilifu ha kua kautu e Tama he Atua? Ati fakatumau a ke fakamalolo e tua hau mo e ‘kia nofo tauteute ai a koe; ha ko e magaaho nakai manatu ai a koe, ke hau ai e Tama he Tagata.’—Mataio 24:43, 44.

Kia Mataala Tumau

20. (a) Maeke fefe ia tautolu ke fakakite e loto fakaaue ha tautolu ma e foakiaga he Atua he “fekafekau fakamoli mo e loto matala”? (e) Ko e heigoa e tau huhu kua lata ia tautolu ke huhu ki a tautolu ni?

20 Ko e “fekafekau fakamoli mo e loto matala” kua fakamafana tumau ke he tau tagata he Atua ke fakamalolo fakaagaga mo e ke mataala tumau. (Mataio 24:45, 46; 1 Tesalonia 5:6) Kua loto fakaaue nakai a koe ke he tau fakamanatu nei he magaaho tonu? Fakaaoga nakai e koe e tau mena ia ke fakatoka aki e tau mena ne mua he moui? Ko e ha he huhu ki a koe ni: ‘Kua kitia maali nakai e au e tau fakakiteaga fakaagaga ke mailoga e au hane pule e Tama he Atua i luga he lagi? Kitia nakai e au kua mautali a ia ke fakahoko e fakafiliaga faka-Atua ki a Papelonia Lahi mo e ke he fakatokaaga ha Satani ne toe?’

21. Ko e ha kua liga fakaata he falu e onoonoaga fakaagaga ke pulefu fakahaga, mo e heigoa kua lata ia lautolu ke taute fakamafiti?

21 Ko e falu mogonei ne fakalataha mo e tau tagata ha Iehova ne kua fakaata e onoonoaga fakaagaga ha lautolu ke pulefu fakahaga. Kua pihia kia ha kua nakai fai fakauka a lautolu, ke tuga ne taute he falu tutaki fakamua atu ha Iesu? Kua lauia kia a lautolu he tau tupetupe he moui, velevelekoloa, po ke favale? (Mataio 13:3-8, 18-23; Luka 21:34-36) Liga kua moua he falu e tau vala tala ne lomi he “fekafekau fakamoli mo e loto matala” ke uka ke maama. Kaeke tupu taha mena pehenei ki a koe, kua fakamalolo atu a mautolu ki a koe ke fakaako e Kupu he Atua mo e fakafou e fakamakutu mo e ke ole fakamakamaka ki a Iehova ke liu moua e koe e fakafetuiaga malolo mo e tata ki a ia.—2 Peteru 3:11-15.

22. Puhala fe ne lauia ai a koe he kikite atu ke he fakakiteaga he fakafaliuaga mo e tau perofetaaga pihia foki?

22 Ko e fakakiteaga he fakafaliuaga kua fakakite ke he tau tutaki ha Iesu he magaaho ne manako a lautolu ke fakamalolo. He vaha nei, kua haia ia tautolu e taha mena ne mua ue atu ke fakamalolo a tautolu—ko e fakamoliaga he kitiaaga tuai homo ue atu mo e falu perofetaaga pihia foki. He fakatalitali a tautolu ke he tau fakamoliaga lilifu nei mo e kakano ha lautolu anoiha, kia fakakite foki e tautolu mo e loto katoatoa e tau manatu he aposetolo ko Ioane he magaaho ne talahau e ia: “Amene. Haia ni, ko e Iki na e ma Iesu, kia haele mai a koe.”—Fakakiteaga 22:20.

[Matahui Tala]

^ para. 10 He faka-Heleni fakamua, ko e kupu ne pehe “tau mena matematekelea” kua kakano moli “tau mamahi he fanau.” (Mataio 24:8, Kingdom Interlinear) He fakakite ke tuga e tau mamahi fanau, ko e tau lekua he lalolagi to holo ki mua e tupufetui, lahi mahaki, mo e leva, ko e tapunuaga he matematekelea lahi.

Manatu Nakai e Koe?

• He atu tau he 1870, ko e heigoa ne maama he matakau tote he tau tagata fakaako Tohi Tapu hagaao ke he liu hau he Keriso?

• Puhala fe ne kua fakamoli ai e fakakiteaga he fakafaliuaga?

• Ko e heigoa e lauiaaga he matagahua heke solofanua ha Iesu ke he lalolagi mo e ke he fakapotopotoaga Kerisiano?

• Ko e heigoa kua lata ia tautolu ke taute ke ha ha mo lautolu ka hao he magaaho ka fakakatoatoa e Iesu e matagahua hana?

[Tau Huhu he Fakaakoaga]

[Tau Fakatino he lau 10, 11]

Kua fakamoli e kitiaaga tuai

[Tau Fakatino he lau 12]

Iloa nakai e koe e mena ne tupu he magaaho ne kamata he Keriso e matagahua hana?