Skip to content

Skip to table of contents

Latau ke he Tau Kupu—Ko e Ha ne Uhu Ai?

Latau ke he Tau Kupu—Ko e Ha ne Uhu Ai?

Latau ke he Tau KupuKo e Ha ne Uhu Ai?

“Mai fe kia e tau tau mo e tau latau ha ia mutolu?”—IAKOPO 4:1.

NE NAKAI fakahagaao tonu e huhu nei he tagata tohia Tohi Tapu ko Iakopo ke he tau kautau ha Roma, he magahala ia ne tau ke he pule; po ke fai tuaha a ia ki tua he latau totoko he Sicarii Iutaia, po ke Tau Tagata Vale, he senetenari fakamua V.N. Ne hagaao a Iakopo ke he taufetoko ne lauia e tokogahoa ke he tokoua e tagata. Ko e ha? Kakano ke tuga e tau felatauaki, ko e tau latau fakatagata kua fakamahaikava. Mailoga e tau tala nei he Tohi Tapu.

Ne vihiatia muitui he tau fanau he tupuna ko Iakopo e taha lafu ha lautolu ko Iosefa ati fakafua atu e lautolu a ia ke fakatupa. (Kenese 37:4-28) Fakamui, ne lali e Patuiki ko Saulo ha Isaraela ke tamate a Tavita. Ko e ha? Ha kua mahekeheke a ia ki a Tavita. (1 Samuela 18:7-11; 23:14, 15) He senetenari fakamua, ua e fifine Kerisiano, ko Evotia mo Sunetuke, ne kunu e mafola he fakapotopotoaga katoa ha ko e taufetoko ha laua.—Filipi 4:2.

He tau vaha fou nei, ne fakamafola he tau tagata tane e tau fekehekeheaki ha laua tokoua, he fakaaoga e tau pelu po ke tau fana. Fa mahani ko e taha ia laua ne mate po ke pakia tukulagi. He vaha nei, ko lautolu ne taufetoko ne nakai fakaaoga lahi e tau kanavaakau tau ka e fakaaoga e tau kupu hukia mo e vale. Pete he nakai fakamaligi toto, kua fakahukia he tau fevagahauaki latau e tau logonaaga mo e tau tuaga. Kua fa matematekelea a lautolu ne nakai putoia he “tau latau” nei.

Manamanatu ke he mena ne tupu he falu tau kua mole he magaaho ne tukupau he taha akoako Akilikana e taha foki he hehe e levekiaga he tau tupe lotu. Kua iloa he tau tagata e taufetoko ha laua, ti ko e fakapotopotoaga ne fekafekau ai a laua kua vehe fakamatakau. Ne fakaheu falu tagata ke o he tapu ka lauga e akoako ne totoko a lautolu ki ai. Kua kelea lahi mahaki e fevihiatiaaki ha lautolu ati nakai feguguaki i loto he tapuakiaga. He magaaho ne tukupau e akoako he kelea he mahani fakatane mo e fifine, kua velagia e taufetoko.

Ko e talahauaga he Epikopo ne Mua ha Canterbury ke he tau akoako tokoua, ne ui e latau ha laua “ko e kanesa” mo e “ko e tui pa fakalialia he higoa he Iki ha Tautolu.” He 1997 taha he tau akoako ne talia ke tuku. Ne akoako ni e taha ato toka e ia ha kua hoko e tau tau kotofa ke tuku e gahua akoako. Ka e, ne matutaki ni a ia, ato tuku he magaaho ne tu e 70 e tau he moui, ia Aokuso 7, 2001. Ne talahau he The Church of England Newspaper he aho ne tuku a ia ko e aho fai galue he “Tagata Tapu” ko Victricius. Ko hai e “Tagata Tapu” ko Victricius? Ko e epikopo he senetenari ke fa aki ne talahau ki ai kua fahi ha kua fakaheu ke tau he matakautau. He mailoga e kehekehe he tau aga, ne pehe e pepa: “Ko e fakaheu ke tau he tauaga fakalotu ne nakai ko e aga he [akoako kua tuku e gahua].”

Maeke e tau akoako ia ke kalo he fakapakia a laua mo e falu ane mai fakagahua e lautolu e fakatonuaga ia Roma 12:17, 18: “Aua neke taui atu e kelea ke he kelea he taha; kia tauteute e tau mena gali ki mua he tau tagata oti kana. Kaeke kua maeke ia mutolu, kia nonofo [mafola] mo e tau tagata oti kana.”

Ka e kua a koe? Ka fakaita he taha a koe, kua fakalagalaga kia he ita a koe ke felatauaki vagahau? Po ke fakamamao a koe he tau kupu vale mo e taofi e mafola? Ka fakaita e koe e taha, kua fakamamao kia a koe mai he tagata ia mo e amanaki he fai magaaho he mole to galo e lekua? Po ke mafiti a koe ke fakamolemole? He ole a koe ma e fakamagaloaga ke he tagata ia, ko e lali ke taute mafola kua lafi ke he malolo tino hau. Ko e fakatonuaga he Tohi Tapu kua maeke ke lagomatai a tautolu ke fakamafola e tau taufetoko kua leva, tuga ne fakakite he vala tala ne mui mai.