Ko e Ha ne Nakai Kaufakalataha e Lalolagi?
Ko e Ha ne Nakai Kaufakalataha e Lalolagi?
“Ko e magaaho fakamua la ia tali mai he Felakutaki II he Lalolagi kua kaufakalataha e tau tagata he lalolagi. . . . Kua maeke mogoia e lalolagi ke kumi e magaaho ke fakamoli e maveheaga kua leva tigahau ke he lalolagi fou he mafola.”
PIHIA he talahau he pelesiteni he Tau Fahi Kaufakalataha he senetenari 20 aki he tau hogofulu tau kua mole. He magahala ia, ko e tau mena tutupu he lalolagi katoa ne tuga ke talahau kua tata mai e kaufakalataha he lalolagi katoa. Ne kaumahala oti e tau fakatufono pule malolo. Ne malolo hifo e Kaupa i Berlin, nukua fakamailoga ai e vaha fou ma Europa. Ko e Kautaha Soviete, ne onoono e tokologa he Fahi Lalo ki ai ko e kamataaga he tau taufetoko he lalolagi katoa, kua kaumahala ai, ati ofoofo ai e lalolagi. Ne fakaoti e Felakutaki Taufetului, ti ha ha ai e tau tala atihake ke fakahiku e kanavaakau tau, pihia foki e tau koloa tau niukilia. Ka e, ne hoko e felakutaki ke he Ava i Peresia, ka e liga ko e lekua ku a ia ne fakatupu e tokologa he lalolagi ke fifili fakalahi ke tutuli e tuaga mafola.
Ko e tau fakamailoga mitaki kua nakai ni kitia ke he tuaga politika ka e pihia ke he falu fahi he moui. Ko e tuaga monuina he moui ne tupu lahi ke he falu fahi he lalolagi. Ko e holo ki mua he fahi fakaekekafo kua maeke he tau ekekafo ke taute e tau mena ne fakahigoa ko e tau mana ke he tau hogofulu tau gahoa fakamua. Ko e tupu fakatupe he tau motu loga ne malikiti hake ke tuga kua takitaki atu ke he tuaga monuina he lalolagi oti. Kua tuga mena holo ki mua ke he puhala hako.
He vaha nei, nakai loga e tau he mole, ne maeke ia tautolu ke huhu: ‘Ko e heigoa ne tupu? Ko fe e lalolagi kaufakalataha ne mavehe ki ai?’ Kehe ai, kua tuga e keu e puhala he lalolagi ke he taha fahi. Ko e tau pomu taupega, tau favale matakutakuina, ko e hokotakiaga holo ki mua he tau kanavaakau moumou lalahi, mo e falu tupu ki mua ne fakatupetupe nukua tohi fakailoa tumau he tau tala tutupu. Ko e tau mena tutupu pihia ne tuga kua omoi fakamamao ligo e lalolagi mai he kaufakalataha. Taha e tagata tanaki tupe tokoluga ne nakai la leva e pehe: “Kua vihu tuai a tautolu he mahani vale ne tupu lahi.”
Kaufakalataha po ke Mavehevehe he Lalolagi Katoa?
He magaaho ne fakatu e tau Fahi Kaufakalataha, ko e taha he tau amaamanakiaga ne fakakite “ke feaki e tau fakafetuiaga fakakapitiga he tau motu ne fakave ke he fakalilifu ma e tau matapatu fakaakoaga he tau tonuhia kua ta tatai mo e fifiliaga fakatagata.” Teitei mole e 60 e tau, kua hokotia nakai ke he foliaga lilifu ia? Mamao ligo mai ai! Nukua lata ke ha ha ai “e tau fakafetuiaga fakakapitiga,” ko e talahauaga “fifiliaga fakatagata” ne tuga ke ha ha he tau manamanatuaga he tau tagata he motu. Ko e tau tagata mo e tau matakau fakamotu kua taufetului ke fakatu e ha lautolu a tu tokotaha mo e pule katoatoa ne vehe fakalahi aki e lalolagi. He magaaho ne fakatu e tau Motu Kaufakalataha, ne ha ha i ai 51 e tau motu ne hukui. He vaha nei, kua 191 he katoa.
He kitia e tautolu, hoko atu ke he fakaotiaga he senetenari ke 20 aki, ne manako lahi ai ke he amaamanakiaga ma e lalolagi kaufakalataha. Tali mai ai, ne liliu e amaamanakiaga ia ke he fakaita ne kua kitia he tau tagata e mavehevehe holo ki mua he lalolagi. Ko e malolo hifo he mahani vale ha Iukosalavia, ko e feoka ha Chechnya mo Rusia, ko e felakutaki i Iraka, mo e hiohio tagata he Lotouho he Fahi Uta—ko e tau mena oti nei ko e fakamoliga he feveheveheaki lahi.
Nakai fakauaua ai kua loga e laliaga ma e mafola ne manako moli mo e amaamanaki lahi ki ai. Pete ni e mena nei, kua nakai maeke e kaufakalataha he lalolagi. Tokologa ne manamanatu agaia: ‘Ko e ha e kaufakalataha he lalolagi kua uka ke tumau? Ko e ulu ki fe e lalolagi?’
[Fakatino Credit Lines he lau 3]
AP Photo/Lionel Cironneau
Arlo K. Abrahamson/AFP/Getty Images