Ko e Fakatufono he Fakaalofa he Tau Loto
Ko e Fakatufono he Fakaalofa he Tau Loto
“To tuku e au haku a tau fakatufono ki loto ia lautolu, mo e tohi e au ke he tau loto ha lautolu.”—IEREMIA 31:33.
1, 2. (a) Ko e heigoa ka fakatutala mogonei a tautolu ki ai? (e) Fakakite fefe e Iehova a ia he Mouga ko Sinai?
HE TAU vala tala fakamua ne ua, ne ako e tautolu ko e magaaho ne hifo mai a Mose he Mouga ko Sinai, ne kitia ke he fofoga hana e kikila he lilifu a Iehova. Ne fakatutala foki a tautolu ke he ufiufi ne tui e Mose. Kia fakatutala mogonei a tautolu ke he vala tala pihia ne fai kakano ke he tau Kerisiano he vaha nei.
2 Magaaho ne haia a Mose i luga he mouga, ne moua e ia e tau fakaakoaga mai ia Iehova. He fakapotopoto i mua he Mouga ko Sinai, ne kitia he tau Isaraela e fakakiteaga ofogia lahi he Atua. “Kua hoko ke he aho tolu ke he magaaho pogipogi, ti ha i ai i luga he mouga e tau pakulagi, mo e tau uhila, mo e aolagi uli, ko e leo foki he pu kua lahi mahaki ia; ti vivivivi ai e motu oti ha he heaga api. . . . Ko e mouga foki ko Sinai kua ahua oti ia, ha kua hifo ki ai a Iehova ke he afi; kua hake e ahua tuga ne ahua he gutuumu; ti kua vivivivi lahi ni e mouga oti.”—Esoto 19:16-18.
3. Ko e heigoa e puhala ne age e Iehova e Tau Fakatufono Hogofulu ki a Isaraela, mo e ko e heigoa kua lata ke maama he motu?
3 Ne vagahau a Iehova ke he tau tagata puhala he agelu, he foaki ki a lautolu e mena ne hoko mai ke iloa ko e Tau Fakatufono Hogofulu. (Esoto 20:1-17) Ti kua nakai lata ke fakauaua kua foaki mai he Malolo Ue Atu e tau fakatufono nei. Ne tohia e Iehova e tau poakiaga ia he tau lapa maka—tau lapa maka ne lipilipi e Mose he magaaho ne kitia e ia e tau Isaraela hane tapuaki ke he punua povi auro. Ati liu a Iehova tohia e tau poaki ia he lapa maka. Magaaho nei, he liu hifo mai a Mose mo e tau lapa maka, kua kikila e kili he hana fofoga. He magaaho ia, kua lata ke maama he tau tagata oti kua ha ha ai e aoga mua ue atu he tau fakatufono ia.—Esoto 32:15-19; 34:1, 4, 29, 30.
4. Ko e ha kua aoga lahi e Tau Fakatufono Hogofulu?
4 Ko e tau lapa maka ne tohia ai e Tau Fakatufono Hogofulu kua tuku i loto he puha he maveheaga i loto he poko Tapu Ue Atu he faituga utafano mo e fakamui i loto he faituga. Ko e tau fakatufono i loto kua fakakite e alito he tau matapatu fakaakoaga he maveheaga he Fakatufono faka-Mose mo e taute e fakaveaga ma e takitakiaga fakateokarasi he fakatufono he motu. Ne foaki he tau mena ia e fakamoliaga kua fakafehagai a Iehova mo e tau tagata pauaki, ko e tau tagata fifili.
5. Ko e heigoa e tau puhala ne fakakite he tau fakatufono he Atua ke he tau Isaraela e fakaalofa hana?
5 Kua lahi atu e mena ne fakakite he tau fakatufono ia hagaao ki a Iehova, mua atu ke he fakaalofa hana ma e hana tau tagata. Ko e mena fakaalofa uho ha ia ki a lautolu ne omaoma ki ai! Ne tohia he taha pulotu: “Kua nakai fai fakatokaaga ma e tau mahani ne fakatu he tau tagata he vaha fakamua po ke tali mai . . . ne kua maeke ke fakatatai, po ke tokoluga hake, ke he tau kupu hogofulu nei.” Hagaao ke he Fakatufono katoa faka-Mose, ne talahau e Iehova: “Kaeke ke fanogonogo fakamakutu a mutolu ke he haku tau kupu mo e omaoma ke he haku a maveheaga, ti eke ni a mutolu mo koloa uho maku, ke mua ke he tau motu oti, ha ko e haku ni e lalolagi oti. To eke ni a mutolu maku mo kautu he tau ekepoa, mo e motu tapu.”—Esoto 19:5, 6.
Fakatufono ne Tohia ke he Loto
6. Ko e heigoa e fakatufono kua kitia moli ke mua atu e aoga ke he tau fakatufono ne tohia he lapa maka?
6 E, kua aoga lahi e tau fakatufono faka-Atua ia. Ka e iloa nakai e koe, kua mua atu e mena ne moua he tau Kerisiano fakauku ke he tau fakatufono ne tohia ke he lapa maka? Ne talahau tuai e Iehova kua nakai tatai e tauteaga he maveheaga fou ke he maveheaga he Fakatufono ne taute mo e motu a Isaraela. “To tuku e au haku a tau fakatufono ki loto ia lautolu, mo e tohi e au ke he tau loto ha lautolu.” (Ieremia 31:31-34) Ne nakai age e Iesu, ko e Hulalo he maveheaga fou, e matafakatufono ke he tau tutaki hana. Ne fakataogo e ia e tau fakatufono ha Iehova ke he tau manamanatuaga mo e tau loto he tau tutaki hana puhala he tau mena ne talahau mo e taute e ia.
7. Kia hai ne age fakamua e “fakatufono a Keriso,” mo e ko hai ne kuku mau e fakatufono ia he magaaho fakamui?
7 Ko e fakatufono nei kua ui ko e “fakatufono a Keriso.” Kua age fakamua, nakai ke he motu a Isaraela moli, ko e fanau a Iakopo, ka ke he motu fakaagaga, ko “Isaraela he Atua.” (Kalatia 6:2, 16; Roma 2:28, 29) Ko Isaraela he Atua kua ha ha ai e tau Kerisiano fakauku he agaga. Fai magaaho, ne fakalataha ki a lautolu e “moto tagata tokologa” mai he tau motu oti kana ne kumi foki ke tapuaki a Iehova. (Fakakiteaga 7:9, 10; Sakaria 8:23) Ko e ‘fuifui mamoe taha’ i lalo he ‘leveki mamoe tokotaha,’ kua kuku mau he tau matakau ua ia e “fakatufono a Keriso,” he fakaata e fakatufono ia ke takitaki e tau mena oti ne taute e lautolu.—Ioane 10:16.
8. Ko e heigoa e kehekehe he vahaloto he Fakatufono faka-Mose mo e fakatufono he Keriso?
8 Nakai tatai mo e tau Isaraela moli, ne lili ke he Fakatufono faka-Mose tali mai he fanauaga, kua fifili ni he tau Kerisiano ke tumau i lalo he fakatufono he Keriso, ti kua nakai aoga e tau mena tuga e lanu tagata mo e matakavi ne fanau ai. Ne fakaako a lautolu hagaao ki a Iehova mo e tau puhala hana ti manako lahi ke taute e finagalo hana. Ha kua ha ha e fakatufono he Atua “ki loto ia lautolu,” ke fakatai, “ke he tau loto ha lautolu,” ne nakai omaoma e tau Kerisiano fakauku ke he Atua neke fakahala e ia a lautolu ka nakai omaoma; nakai omaoma foki a lautolu ki a ia ha ko e kotofaaga. Ko e omaoma ha lautolu kua matapatu ke he taha mena ne mua atu e aoga mo e aoga lahi mahaki, ti ko lautolu he tau mamoe kehe kua omaoma pihia foki ha kua ha ha e fakatufono he Atua ke he tau loto ha lautolu.
Tau Fakatufono ne Fakave ke he Fakaalofa
9. Fakakite fefe e Iesu ko e fakaalofa ko e alito he tau fakatufono a Iehova?
9 Ko e alito he tau fakatufono mo e tau poakiaga oti a Iehova kua maeke ke talahau ke he taha e kupu: fakaalofa. Kua tumau e fakaalofa ia ko e alito he tapuakiaga moli mo e to tumau ke pihia. He huhu ko e heigoa e poakiaga ne mua he Fakatufono, ne tali a Iesu: “Kia fakaalofa a koe ke he Iki hau a Atua mo e hau a loto katoa, mo e hau a agaga katoa, mo e hau a manatu katoa.” Ko e uaaki anei: “Kia fakaalofa atu a koe kia ia ne katofia a mua, kia tuga foki na koe kia koe.” Ti pehe a ia: “Ko e na poaki ua ia kua tautau ai e [F]akatufono oti mo e tau perofeta.” (Mataio 22:35-40) Ati fakakite e Iesu, kua nakai ko e Fakatufono mo e Tau Fakatufono Hogofulu ni hokoia, ka e ko e tau Tohiaga Tapu Heperu katoa kua fakave ke he fakaalofa.
10. Iloa fefe e tautolu kua uho e fakaalofa ke he fakatufono he Keriso?
10 Kua uho foki kia e fakaalofa ke he Atua mo e katofia ke he fakatufono he tau loto he tau Kerisiano? Moli lahi! Ko e fakatufono he Keriso kua putoia e fakaalofa he loto ma e Atua mo e putoia foki e poakiaga fou—ko e tau Kerisiano kua lata ke moua e fakaalofa foaki noa ma e taha mo e taha. Kua lata a lautolu ke fakaalofa tuga ne taute e Iesu, mo e fakamakai a ia ke poa e moui hana ma e hana tau kapitiga. Ne fakaako e ia e tau tutaki hana ke fakaalofa ke he Atua mo e ke fefakaalofaaki koe taha ke he taha, tuga he fakaalofa a ia ki a lautolu. Ko e fakaalofa tu kehe ne fefakakiteaki e lautolu ko e matapatu mahani ne fakakite aki e tau Kerisiano moli. (Ioane 13:34, 35; 15:12, 13) Ne fakatonu foki e Iesu a lautolu ke fakaalofa ke he tau fi ha lautolu.—Mataio 5:44.
11. Fakatata fefe e Iesu e fakaalofa ke he Atua mo e tau tagata?
11 Kua fakatoka e Iesu e fifitakiaga mitaki katoatoa he fakakite e fakaalofa. Ko e mena moui fakaagaga malolo lahi i luga he lagi, ne talia fiafia e ia e kotofaaga ke fakatolomaki e fiafia he Matua hana he lalolagi. Kehe mai he foaki e moui tagata hana ke maeke he falu ke moui tukulagi, ne fakakite e ia ke he tau tagata e puhala kua lata ke moui ai a lautolu. Kua loto fakatokolalo, totonu, mo e manamanatu a ia, he lagomatai a lautolu ne fakaatukehe mo e matematekelea. Ne talahau foki e ia e “tau kupu he moui tukulagi,” ti nakai fakalolelole he lagomatai e falu ke o mai ke iloa a Iehova.—Ioane 6:68.
12. Ko e ha kua maeke ke talahau ko e fakaalofa ke he Atua mo e katofia kua tautui lima mau nivaniva?
12 Ko e fakaalofa ke he Atua mo e katofia, mogoia, kua tautui lima mau nivaniva. Ne talahau he aposetolo ko Ioane: “Mai he Atua e fakaalofa. . . . Kaeke ke pehe age taha, Kua fakaalofa au ke he Atua, ka e vihiatia e ia hana matakainaga, ko e pikopiko a ia; ha ko ia kua nakai fakaalofa ke he matakainaga hana kua kitia, maeke fefe ia ia ke fakaalofa ke he Atua, kua nakai kitia e ia.” (1 Ioane 4:7, 20) Ko Iehova ko e punaaga mo e fakataiaga ne mua he fakaalofa. Ko e tau mena oti ne taute e ia kua fakaohooho he fakaalofa. Kua fakaalofa a tautolu ha kua eke a tautolu ke he fakataiaga hana. (Kenese 1:27) He fakakite e fakaalofa ke he ha tautolu a katofia, kua fakatata e tautolu e fakaalofa ha tautolu ke he Atua.
Kakano he Fakaalofa ke Omaoma
13. Kaeke ke fakaalofa a tautolu ke he Atua, ko e heigoa kua lata ia tautolu ke taute fakamua?
13 Maeke fefe ia tautolu ke fakaalofa ke he Atua, ne nakai kitia e tautolu? Ko e lakaaga aoga lahi ko e lali ke iloa a ia. Kua nakai maeke ia tautolu ke fakaalofa po ke falanaki moli ke he tagata kehe. Ati, fakamalolo he Kupu he Atua a tautolu ke lali ke iloa e Atua he totou e Tohi Tapu, he liogi, mo e he lafi mo lautolu kua fita he iloa mo e fakaalofa ki a ia. (Salamo 1:1, 2; Filipi 4:6; Heperu 10:25) Kua aoga lahi e tau Evagelia ne fa, ha kua fakakite mai e aga a Iehova tuga ne fakaata he moui mo e fekafekauaga ha Iesu Keriso. Ko e manako ha tautolu ke omaoma ke he Atua mo e ke fifitaki e aga hana kua tolomaki hake lahi he o mai a tautolu ke iloa a ia mo e loto fakaaue ke he fakaalofa ne fakakite e ia ma tautolu. E, ko e fakaalofa ke he Atua kua putoia ki ai e fakaalofa.
14. Ko e ha kua maeke ke talahau kua nakai mamafa e tau fakatufono he Atua?
14 He fakaalofa a tautolu ke he tau tagata takitokotaha, kua iloa e tautolu e tau mena ne manako mo e nakai manako a lautolu ki ai, ti fehagai pihia a tautolu ki a lautolu. Kua nakai manako a tautolu ke fakaita a lautolu ne fakaalofa a tautolu ki ai. “Ko e fakaalofa ke he Atua hanai,” he tohia he aposetolo ko Ioane, “kia omaoma a tautolu ke he tau poaki hana; nakai mamafa foki hana tau poaki.” (1 Ioane 5:3) Kua nakai mamafa mo e nakai gaogao foki e tau poaki ia. Kua takitaki he fakaalofa e puhala ha tautolu. Kua nakai lata ia tautolu ke ako manatu e tau fakatufono ke takitaki aki e tau puhala oti ha tautolu; kua takitaki he fakaalofa ha tautolu ma e Atua a tautolu. Ko e tau fakatufono he Atua kua nakai mamafa, ha kua tamai ki a tautolu e fiafia ke fekafekau ki a lautolu ne fakaalofa moli a tautolu ki ai. Kaeke fakaalofa a tautolu ke he Atua, kua fiafia lahi a tautolu ke taute e finagalo hana. Ati moua e tautolu e talia he Atua, mo e aoga ai ni a tautolu, ko e takitakiaga hana kua gahua tumau ma e mitaki ha tautolu.—Isaia 48:17.
15. Ko e heigoa ka omoi a tautolu ke fifitaki a Iehova? Fakamaama.
15 Ko e fakaalofa ke he Atua ne omoi a tautolu ke fifitaki e tau mahani hana. Ka fakaalofa a tautolu ke he tagata, kua nava a tautolu ke he tau mahani hana mo e lali ke tatai mo ia. Mailoga e fakafetuiaga he vahaloto ha Iehova mo Iesu. Kua haia tokoua a laua he lagi ke he liga piliona e tau tau. Kua ha ha ia laua e fakaalofa hokulo mo e mea. Kua fifitaki katoatoa e Iesu e hana Matua he lagi ati maeke ia ia ke talahau ke he tau tutaki hana: “Ko ia kua kitia au, kua kitia foki e ia e Matua.” (Ioane 14:9) He moua e tautolu e iloilo mo e loto fakaaue ma Iehova mo e Tama hana, kua omoi a tautolu ke fakatatai ki a laua. Ko e fakaalofa ha tautolu ma Iehova, katoa mo e lagomatai he agaga tapu hana, ka taute a tautolu ke ‘tuku kehe e tautolu e tagata tuai katoa mo e hana tau mahani. Ha kua fakatapulu a tautolu ke he tagata fou.’—Kolose 3:9, 10; Kalatia 5:22, 23.
Gahua he Fakaalofa
16. Puhala fe ne fakatata he ha tautolu a gahua fakamatala mo e gahua fakaako e fakaalofa ma e Atua mo e katofia?
16 Ko e tau Kerisiano, kua fakaata e tautolu e fakaalofa ha tautolu ma e Atua mo e katofia ke fakaohooho a tautolu ke fakalataha ke he gahua fakamatala he Kautu mo e taute tutaki. He taute pihia, kua fakafiafia e tautolu a Iehova ko e Atua, “ko ia kua finagalo ke fakamomoui e tau tagata oti kana, mo e hokotia a lautolu he maama ke he kupu moli.” (1 Timoteo 2:3, 4) Kua maeke ai ia tautolu ke fiafia ke lagomatai falu ke tohia e fakatufono he Keriso ke he tau loto ha lautolu. Ti kua fiafia a tautolu he kitia e liliuina he tau aga fakatagata ha lautolu ke fakaata e tau mahani ha Iehova. (2 Korinito 3:18) Moli, ke lagomatai falu ke o mai ke iloa e Atua ko e fakaalofa uho lahi a ia ka foaki e tautolu ma lautolu. Ko lautolu ne talia e fakakapitiga a Iehova kua maeke ke olioli ki ai ke he tukulagi tukumuitea.
17. Ko e ha kua pulotu ke feaki e fakaalofa ma e Atua mo e katofia ka e nakai ma e tau koloa tino?
17 Kua nonofo a tautolu he lalolagi ne lahi e aoga kua tuku ke he tau koloa tino, pihia foki mo e manako ki ai. Pete ia, kua nakai tukulagi e tau koloa tino. Kua maeke ke kaiha po ke popo e tau mena ia. (Mataio 6:19) Ne hataki he Tohi Tapu a tautolu: “Ha ne mole atu foki e lalolagi katoa mo e hana tau manako lahi; ka ko e tagata kua eke e finagalo he Atua to tumau a ia tukulagi.” (1 Ioane 2:16, 17) E, to moui tukulagi a Iehova, ti pihia foki mo lautolu ne fakaalofa mo e fekafekau ki a ia. Ti, kua nakai kia lata ke feaki e fakaalofa ma e Atua mo e ma e tau tagata ka e nakai tutuli e tau mena he lalolagi, ne nakai tukulagi?
18. Fakatata fefe he taha misionare e fakaalofa foaki noa?
18 Ko lautolu ne tutuli e fakaalofa kua tamai e fakaheke ki a Iehova. Mailoga a Sonia, ko e misionare i Senekala. Ne fakaako e ia e Tohi Tapu mo e fifine ne higoa ko Heidi, ne pikitia he gagao HIV mai he tane nakai talitonu hana. He mole e mate e tane hana, ne papatiso a Heidi, ka e nakai leva ne gagao lahi a ia, ti uta a ia ke he fale gagao ha ko e AIDS. Ne talahau e Sonia: “Kua lahi e gahua he tau tagata gahua he fale gagao, ka kua tokofiha ni a lautolu. Ne hea ki a lautolu he fakapotopotoaga ne manako ke lagomatai ke leveki a ia he fale gagao. He po ke uaaki, ne nofo au he potu he tapa he mohega hana mo e lagomatai ke leveki ato mate a ia. Ne talamai e ekekafo ne takitaki: ‘Ko e lekua lahi ha mautolu he fa tiaki foki he tau magafaoa a lautolu ka iloa kua gagao he AIDS. Ka ko e ha ne talia e koe, ne nakai faoa mo ia, nakai mai he motu taha, nakai tatai e tau lanu, ke fakahagahaga kelea ne koe a koe?’ Ne fakamaama age au, kua tuga e matakainaga moli haku a Heidi, kua fetataaki a maua ke tuga kua tatai e matua fifine mo e matua tane. He iloa lahi e au e matakainaga fou nei haku, kua fiafia lahi au ke leveki a ia.” Ne nakai pikitia a Sonia ke he gagao mai he tau laliaga hana ke leveki a Heidi.
19. Ha kua ha ha e fakatufono he Atua ke he tau loto ha tautolu, ko e heigoa kua lata ia tautolu ke fakaaoga tumau?
19 Kua loga e tau fakafifitakiaga he fakaalofa foaki noa ka liga moua ke he tau fekafekau a Iehova. Kua nakai fai fakatufono tohia ka fakakite e tau tagata he Atua he vaha nei. Ka kua kitia e tautolu e fakamoli ke he mena ne tohia ia Heperu 8:10: “Ko e maveheaga hanai ke eke e au mo e faoa a Isaraela ka mole atu e tau aho ia, kua pihia mai e Iki, to tuku atu e au haku a tau fakatufono ke he tau manatu ha lautolu, mo e tohi ai ke he tau loto ha lautolu; to eke foki au mo Atua ha lautolu, to eke foki a lautolu mo motu haku.” Kia tokiofa tukulagi e tautolu e fakatufono he fakaalofa ne tohia e Iehova ke he tau loto ha tautolu, he fakaaoga e tau magaaho oti ke fakatata e fakaalofa ia.
20. Ko e ha e fakatufono he Keriso ko e koloa mitaki lahi?
20 Ko e fiafia moli lahi ke fekafekau ke he Atua fakalataha mo e tau matakainaga he lalolagi katoa ne fakatata e fakaalofa pihia! Ko lautolu ne ha ha he tau loto e fakatufono he Keriso kua olioli e koloa mitaki lahi he lalolagi nakai fakaalofa nei. Kua nakai ni olioli e lautolu e fakaalofa a Iehova ka kua fiafia foki a lautolu ke he pipiaga malolo he fakaalofa he tau matakainaga. “Kitiala, ko e mena mitaki lahi mo e fulufuluola, ke nonofo fakalataha e tau matakainaga.” Pete kua nonofo e Tau Fakamoli a Iehova ke he tau motu loga, vagahau e tau vagahau loga, mo e kehekehe e tau aga fakamotu, kua olioli a lautolu ke he kaufakalatahaaga ne nakai fai fakataiaga. Kua tamai he kaufakalataha nei e fiafia ha Iehova. Ne tohia he salamo: “Kua poaki e Iehova kia hoko [ke he tau tagata ne fakalataha he fakaalofa] hana a monuina, ko e moui tukulagi ni haia.”—Salamo 133:1-3.
Maeke Nakai a Koe ke Tali?
• Aoga lahi fefe e Tau Fakatufono Hogofulu?
• Ko e heigoa e fakatufono ne tohia ke he tau loto?
• Ko e heigoa e aoga he fakaalofa ke he “fakatufono a Keriso”?
• Ko e heigoa e tau puhala ka liga fakatata e tautolu e fakaalofa ma e Atua mo e katofia?
[Tau Huhu he Fakaakoaga]
[Fakatino he lau 19]
Ha ha he tau Isaraela e tau fakatufono ne tohia ke he tau lapa maka
[Fakatino he lau 20]
Ko Sonia mo e tama fifine Senekala he fonoaga he fahimotu he 2004