O Fano mo e Atua he Tau Vaha Matematekelea Nei
O Fano mo e Atua he Tau Vaha Matematekelea Nei
“Ne o fano foki a Enoka mo e Atua; kua nakai kitia foki a ia, ha kua uta tuai he Atua a ia.”—KENESE 5:24.
1. Ko e heigoa falu puhala he tau vaha ha tautolu ne fakamatematekelea aki a lautolu?
TAU VAHA matematekelea! Kua fakamaama fakamaaliali he tau kupu ia e tau tau ne miha mo e favale ne kua momoui ai e tau tagata tali mai he fanauaga he Kautu faka-Mesia he 1914. He tau vaha oti ia, kua nonofo e tau tagata he “tau aho fakamui.” Ko e tau matematekelea tuga e tau hoge, tau gagao, tau mafuike, mo e tau felakutaki ne fakamamahi a lautolu ke he puhala lahi. (2 Timoteo 3:1; Fakakiteaga 6:1-8) Ko lautolu ne tapuaki a Iehova ne nakai ataina. Ke he tuaga lahi po ke tote, kua lali oti a tautolu ke fahia ke he tau tutuaga uka mo e fakauaua he falu magaaho. Ko e tau pehiaaga fakatupe, miha fakapolitika, matahavala, mo e gagao e falu mena ne fakauka lahi aki e moui.
2. Ko e heigoa e tau paleko ne fehagai mo e tau fekafekau ha Iehova?
2 Lafi ki ai, tokologa e tau fekafekau ha Iehova ne fakauka ke he loga e favale vevela he fakatupu tumau e Satani e tau felakutaki ki a lautolu “kua omaoma ke he tau poaki he Atua, mo e taofi e talahauaga kia Iesu.” (Fakakiteaga 12:17) Ti pete he nakai matematekelea a tautolu he tau favaleaga fakahako, igatia e tau Kerisiano moli oti ke taufetului ki a Satani ko e Tiapolo mo e agaga ne fakatupu e ia ke he vahaloto he tau tagata. (Efeso 2:2; 6:12) Kua lata ke mataala tumau neke fakaohooho he agaga ia, ha kua fehagai ai mo tautolu ke he gahuaaga, he aoga, mo e he falu matakavi ne feleveia a tautolu mo lautolu ne nakai fiafia ke he tapuakiaga mea.
O Fano mo e Atua, Nakai mo e Tau Motu
3, 4. Ko e heigoa e puhala ne kehe e tau Kerisiano mai he lalolagi?
3 He tau senetenari fakamua i tuai, ne tau fakamalolo tumau pihia foki e tau Kerisiano ke he agaga he lalolagi nei, ti taute a lautolu ke kehe lahi mai ia lautolu i fafo he fakapotopotoaga Kerisiano. Ne fakamaama e Paulo e kehekehe he magaaho ne tohi e ia: “Hanai, kua tala atu e au kia mutolu mo e fakakite atu e mena nai ki mua he Iki, aua neke tuai mahani a mutolu tuga e falu a motu kehe kua mahani a lautolu ke he goagoa he tau loto ha lautolu; kua pouligia ha lautolu a tau loto manamanatu, kua mafoki kehe a lautolu mai he moui ha he Atua, ha ko e goagoa ha lautolu, ha kua mao ha lautolu a tau loto; kua nakai tuai logona e lautolu ha mena, kua tuku e lautolu a lautolu ke he matahavala ke eke e tau mena kelea oti kana, mo e manako lahi ki ai.”—Efeso 4:17-19.
4 Ko e malolo ha ia he tau kupu ia ne fakamaama e hokulo he tuaga pouligia fakaagaga mo e mahani he lalolagi nei—he vaha ha Paulo mo e ha tautolu! Tuga ni he senetenari fakamua, ko e tau Kerisiano he vaha nei kua nakai ‘o fano tuga e falu a motu kehe.’ Ka e, olioli e lautolu e kotofaaga homo ue atu he o fano mo e Atua. Moli, kua liga tuaha he falu tagata mena latatonu kia ke talahau kua o fano e tau lalo tagata ne nakai mitaki katoatoa mo Iehova. Pete ia, kua fakakite he Tohi Tapu kua maeke a lautolu. Mua atu, kua amanaki a Iehova ki a lautolu ke taute pihia. He senetenari ke valu aki fakamua ato Vaha Nei ha tautolu, ko e perofeta ko Mika ne tohi e tau kupu na mai he agaga: ‘Ko e heigoa foki e mena kua finagalo ai a Iehova kia koe, nakai kia koe tau mena nai, ke eke ai e mahani fakafili tonu, ke fiafia ke he totonu, mo e fakalatalata he o fano mo e hau a Atua?’—Mika 6:8.
Puhala Fefe mo e Ko e Ha ne O Fano mo e Atua?
5. Maeke fefe e tagata nakai mitaki katoatoa ke o fano mo e Atua?
5 Maeke fefe ia tautolu ke o fano mo e Atua nakai kitia, ne malolo ue atu? Maama ai, nakai ke he puhala ne o a tautolu mo e tau tagata. I loto he Tohi Tapu ko e tau kupu ‘ke o fano’ kua kakano “ke muitua e puhala pauaki he mahani.” * He tokaloto e mena nei, kua maama e tautolu ko ia ne o fano mo e Atua kua muitua e puhala moui ne fakatoka he Atua mo e fakafiafia a ia. He tutuli e puhala ia kua taute a tautolu ke kehe mai he tau tagata tokologa ne takatakai ia tautolu. Ka e, ko e fifiliaga tonu ni ma e Kerisiano. Ko e ha? Loga e tau kakano.
6, 7. Ko e ha e o fano mo e Atua ko e puhala mitaki lahi mahaki?
6 Fakamua, ko Iehova ha tautolu a Tufuga, ko e Punaaga he ha tautolu a tau momoui, mo e Foaki he tau mena oti kua lata mo tautolu ke fakatumau e moui. (Fakakiteaga 4:11) Ti ko e fua, ko ia ni ne ha ha ai e tonuhia ke talahau ki a tautolu e puhala ke o ai. Lafi ki ai, ko e o mo e Atua kua aoga lahi mahaki. Ma lautolu ne o mo Iehova, kua taute e ia e foakiaga ma e fakamagaloaga he hala, ti foaki e ia e amaamanakiaga moli he moui tukulagi. Ko e ha tautolu a Matua fakaalofa ue atu he lagi ne foaki foki e tomatomaaga pulotu kua lagomatai a lautolu nukua o fano mo ia ke kautu e tau momoui he magaaho nei, pete ne nakai mitaki katoatoa mo e momoui ke he lalolagi ne ha ha ai e malolo a Satani. (Ioane 3:16; 2 Timoteo 3:15, 16; 1 Ioane 1:8; 2:25; 5:19) Ko e taha kakano foki he o mo e Atua ko e makai ha tautolu ke taute pihia kua lafi ke he mafola mo e kaufakalataha he fakapotopotoaga.—Kolose 3:15, 16.
7 Fakahiku ai, mo e aoga lahi, ka o fano a tautolu mo e Atua, kua fakakite e tautolu e fahi ne tutu a tautolu ke he matakupu lahi ne fakatu ai he kaina i Etena—ko e matakupu he pule katoatoa. (Kenese 3:1-6) Kua fakatata e tautolu he puhala moui ha tautolu kua tutu katoatoa a tautolu ke he fahi ha Iehova, ti fakapuloa nakai matakutaku e tautolu ko ia hokoia e Pule Katoatoa tutonuhia. (Salamo 83:18) Ti gahua fakalautatai a tautolu mo e tau liogi ha tautolu kua fakatapu e higoa he Atua mo e to taute ai hana finagalo. (Mataio 6:9, 10) Ko e pulotu ha ia ha lautolu kua fifili ke o fano mo e Atua! Maeke ke iloa e lautolu kua o a lautolu he puhala hako, ha ko Iehova ko e “iloilo ne tokotaha.” Ne nakai taute e ia ha hehe.—Roma 16:27.
8. Tatai fefe e tau vaha ha Enoka mo e ha Noa ke he vaha ha tautolu?
8 Ka e, maeke fefe ke momoui ko e tau Kerisiano he tau vaha kua matematekelea lahi ti tokologa e tau tagata ne nakai fiafia ke fekafekau ki a Iehova? Kitia e tautolu e tali ka manamanatu ke he tau tagata tane tua fakamoli i tuai ne taofi mau ha lautolu a mahani fakamoli ke he tau vaha uka lahi. Tokoua ia lautolu nei ko Enoka mo Noa. Kua momoui tokoua a laua ke he vaha ne tatai lahi ke he ha tautolu. Kua holofa e mahani kelea. He vaha a Noa ne puke e lalolagi ke he mahani vale mo e mahani feuaki. Ka e, totoko e Enoka mo Noa e agaga he lalolagi he vaha ha laua ti o fano mo Iehova. Maeke fefe a laua ke taute pihia? Ke tali e huhu ia, to fakatutala a tautolu he vala tala nei ke he fakafifitakiaga ha Enoka. He vala tala ka mui mai, to fakatutala a tautolu ki a Noa.
O Fano a Enoka mo e Atua he Tau Vaha Matematekelea
9. Ko e heigoa e vala tala ne moua e tautolu hagaao ki a Enoka?
9 Ko Enoka e tagata fakamua ne fakamaama he tau Tohiaga Tapu ne o fano mo e Atua. Kua pehe e fakamauaga he Tohi Tapu: “Ne o fano foki a Enoka mo e Atua tali he fanau e ia a Metusela.” (Kenese 5:22) Ti, he mole e hokotaki he leva e moui ha Enoka—nukua leva he fakatatai mo e moui ha tautolu, kua ku ai ke he vaha ia—ne pehe e fakamauaga: “Ne o fano foki a Enoka mo e Atua; kua nakai kitia foki a ia, ha kua uta tuai he Atua a ia.” (Kenese 5:24) Maaliali ai, ne uta tuai e Iehova e moui ha Enoka ke he mate ato hohoko atu e tau tagata totoko ke tamate a ia. (Heperu 11:5, 13) Mai he tau kupu fakakuku ia, kua fai fakamoliaga gahoa foki i loto he Tohi Tapu ki a Enoka. Moha ia, mai he vala tala ne moua e tautolu mo e falu talahauaga, ha ha ia tautolu e kakano mitaki ke talahau kua matematekelea foki e vaha ha Enoka.
10, 11. (a) Holofa fefe e kolokolovao he mole e totokoaga ha Atamu mo Eva? (e) Ko e heigoa e fekau fakaperofeta ne fakamatala e Enoka, ti ko e heigoa e tali ne feleveia mo ia?
10 Manamanatu, ma e fakatai, ko e mafiti ha ia e holofa he kolokolovao ke he magafaoa tagata he mole e agahala ha Atamu. Kua talahau he Tohi Tapu ki a tautolu ko e tama tane uluaki ha Atamu, ko Kaino, ne eke mo tagata kelipopo tagata fakamua he magaaho ne kelipopo e ia hana tehina ko Apelu. (Kenese 4:8-10) He mole e mate mamahi ha Apelu, ne fanau foki e Atamu mo Eva e taha tama tane, ti fakahigoa a ia ko Setu. Ne totou e tautolu hagaao ki a ia: “Ne fanau foki e Setu e tama tane, ne ui foki hana higoa, ko Enosa; ko e vaha ia ne kamata ai ke ui atu ke he higoa a Iehova.” (Kenese 4:25, 26) Momoko ai, kua “ui atu ke he higoa a Iehova” he puhala tiaki taofiaga. * Loga e tau he mole e fanau ha Enosa, ko e ohi ha Kaino ne higoa ko Lameko kua fati e lologo ma e tau hoana tokoua hana he fakapuloa na kelipopo e ia e tagata tane fuata ne fakapakia a ia. Ne hataki foki e ia: “Kaeke ke taui lagafitu ka keli a Kaino; ti lagafitugofulu ma fitu ni ka keli a Lameko.”—Kenese 4:10, 19, 23, 24.
11 Ko e tau fakamoliaga kuku tuga ne fakakite fakamua ko e kolokolovao ne kamata e Satani he kaina i Etena ne takitaki mafiti ke he holofa he mahani kelea he mataohi a Atamu. He lalolagi ia, ko Enoka e perofeta a Iehova ne ha ha ai e tau kupu malolo lahi mahaki mai he agaga ne aoga lahi foki he vaha nei. Kua talahau e Iuta ne perofeta atu a Enoka: “Kitiala, kua haele mai e Iki mo e hana tau tagata tapu afe mo afe, Ke fakafili ai e tau tagata oti, mo e fakahala ai a lautolu oti kua matahavala ha ia lautolu, ha ko e ha lautolu a tau mahani matahavala oti ne eke he matahavala ai a lautolu, ha ko e tau kupu favale foki ne vagahau kia ia e tau tagata hala mo e matahavala.” (Iuta 14, 15) To fakamoli katoatoa e tau kupu ia i Amaketo. (Fakakiteaga 16:14, 16) Maeke ke iloa agaia e tautolu ke he vaha ha Enoka, ne tokologa e “tau tagata hala” ne hogohogo manava he logona e perofetaaga ha Enoka. Ko e fakaalofa moli ha Iehova ne uta e perofeta neke tamate he tau tagata hala!
Ko e Heigoa ne Fakamalolo a Enoka ke O Fano mo e Atua?
12. Ko e heigoa ne kehe a Enoka mai he tau hukui hana?
12 He vaha i tuai he kaina i Etena, ne fanogonogo a Atamu mo Eva ki a Satani, ti totoko a Atamu ki a Iehova. (Kenese 3:1-6) Ne nakai mui e Apelu ko e tama tane ha laua e puhala ia, ti talia e Iehova a ia. (Kenese 4:3, 4) Momoko ai, ko e laulahi he fanau ha Atamu ne nakai tuga a Apelu. Pete ia, ne totou teau e tau he mole, ati fanau a Enoka, nukua pihia foki. Ko e heigoa e kehekehe ha Enoka mo e falu mataohi ha Atamu? Ne tali he aposetolo ko Paulo e huhu he tohi e ia: “Ko e tua ne uta kehe ai a Enoka kia nakai hoko ai a ia ke he mate, kua nakai kitia foki a ia, ha kua uta he Atua a ia; ha kua talahaua ka e nakaila uta kehe a ia, Ko ia ko e tagata kua fakafiafia atu ke he Atua.” (Heperu 11:5) Ko Enoka taha he vala lahi he ‘fakapotopotoaga he tau tagata fakamoli’ he fakamua ato vaha Kerisiano, ko e tau fakafifitakiaga mitaki ue atu he tua. (Heperu 12:1) Ko e tua ne fakamalolo a Enoka ke fakauka ke he mahani mitaki he moui katoa ke molea e 300 tau—fakalahi tolu e leva he moui ke he laulahi ia tautolu he vaha nei!
13. Ko e heigoa e vahega tua ne moua e Enoka?
13 Ne fakamaama e Paulo e tua ha Enoka mo e falu fakamoli he magaaho ne tohi e ia: “Ka ko e tua, ko e falanaki haia ke he tau mena kua amaamanaki ki ai, ko e fakamoli he tau mena nakai kitia atu.” (Heperu 11:1) E, ko e tua e amaamanaki mauokafua, ne fakave ke he tau mena moli, ko e tau mena ne amaamanaki a tautolu ki ai to fakamoli ni. Kua putoia e amaamanakiaga malolo lahi kua lauia e onoonoaga ha tautolu he moui. Ko e vahega tua pihia ne fakamalolo a Enoka ke o fano mo e Atua pete ne nakai pihia e lalolagi ne viko takai ia ia.
14. Ko e heigoa e iloilo tonu ne liga fakave ki ai e tua ha Enoka?
14 Ne fakave e tua moli ke he iloilo tonu. Ko e heigoa e iloilo ne moua e Enoka? (Roma 10:14, 17; 1 Timoteo 2:4) Nakai fakauaua ai, ne iloa e ia hagaao ke he tau mena tutupu i Etena. Liga, ne logona foki e ia hagaao ke he vahega moui ke he kaina i Etena—ne liga tupu agaia i ai, pete ni he pa ke he tau tagata. (Kenese 3:23, 24) Ti iloa e ia e finagalo he Atua to fakapuke he tau fanau ha Atamu e lalolagi mo e taute e palaneta katoa ke tuga e Parataiso fakamua. (Kenese 1:28) Lafi ki ai, ne tokiofa moli e Enoka e maveheaga a Iehova ke fakatupu e Tega ka tatuki e ulu ha Satani mo e vetevete e tau lauiaaga mamahi he fakavaia ha Satani. (Kenese 3:15, NW) Moli, ko e perofetaaga omoomoi ni ha Enoka, ne fakamau he tohi a Iuta, hagaao ke he moumouaga he tega a Satani. Ha kua tua a Enoka, ne iloa e tautolu na tapuaki a ia ki a Iehova ko Ia ne “taui mai a lautolu kua kumi fakamakutu kia ia.” (Heperu 11:6) Ti, nakai moua e Enoka e iloilo oti ne moua e tautolu, ne lahi e mena ne maeke ia ia ke fakave e tua mauokafua. Mo e tua ia, ne fakatumau e mahani fakamoli hana ke he tau vaha matematekelea.
Muitua e Fakafifitakiaga ha Enoka
15, 16. Maeke fefe a tautolu ke muitua ke he puhala a Enoka?
15 Ke tuga a Enoka, manako a tautolu ke fakafiafia a Iehova he vaha matematekelea ne tupu he vaha nei, kua mitaki ke muitua e tautolu e fakafifitakiaga ha Enoka. Kua lata ia tautolu ke moua mo e fakatumau e iloilo tonu ha Iehova mo e hana finagalo. Ka e fai mena atu foki ne lata ia tautolu. Kua lata ia tautolu ke fakaata e iloilo tonu ia ke takitaki e puhala ha tautolu. (Salamo 119:101; 2 Peteru 1:19) Kua lata ia tautolu ke takitaki he manamanatuaga he Atua, he tutuli tumau ke fakafiafia a ia ke he tau manatu mo e tau gahua oti ha tautolu.
16 Kua nakai fai fakamauaga a tautolu ke iloa foki falu he vaha ha Enoka ne fekafekau ki a Iehova, ka e maaliali ai ne nakai ni tokotaha a ia po ke tokogahoa. Kua tokogahoa foki a tautolu he lalolagi, ka e nakai fakalolelole he mena ia a tautolu. To lalago e Iehova a tautolu pete ni ko hai ne totoko ki a tautolu. (Roma 8:31) Ne hataki fakamalolo e Enoka e moumouaga he tau tagata hala hane hoko mai. Maeke foki a tautolu ke fakamalolo he fakamatala e “tala mitaki nai he kautu” pete ne vaiga, totoko, mo e favaleaga. (Mataio 24:14) Ne nakai leva e moui ha Enoka tuga e tau hukui hana. Ka ko e amaamanakiaga hana kua nakai haia ke he lalolagi ia. Kua fakamau e tau mata hana ke he mena ne mua ue atu. (Heperu 11:10, 35) Kia fakamau foki e tau mata ha tautolu ke he fakamoliaga he finagalo ha Iehova. Ti, nakai fakaaoga katoatoa e tautolu e lalolagi nei. (1 Korinito 7:31) Ka e, fakaaoga katoatoa e tautolu e malolo mo e tau koloa ha tautolu ke he fekafekauaga ha Iehova.
17. Ko e heigoa e iloilo ne ha ha ia tautolu ne nakai moua e Enoka, ti ko e heigoa ha tautolu kua lata ke taute?
17 Ne tua a Enoka ko e Tega ne mavehe he Atua to kitia ke he magaaho ni ha Iehova. Kua teitei 2,000 tau he mogonei tali mai he kitia e Tega ia—ko Iesu Keriso—ne foaki e lukutoto, ti hafagi e puhala ma tautolu, ti pihia mo lautolu ne tua fakamoli i tuai tuga a Enoka, ke moua e moui tukulagi. Ko e Tega ia, ne fakatu mogonei ko e Patuiki he Kautu he Atua, ne liti mai a Satani he lagi ke he lalolagi nei, ti kitia e tautolu e fua he matematekelea ne takatakai ia tautolu. (Fakakiteaga 12:12) E, lahi atu e iloilo ne fakaata mai ki a tautolu ke he iloilo ki a Enoka. Ti maeke ia tautolu ke tua mauokafua tuga a ia. Kia fakalagalaga he mauokafua ha tautolu ke he fakamoliaga he tau maveheaga he Atua e tau mena oti ne taute e tautolu. Kia tuga a Enoka a tautolu, he o fano mo e Atua, pete ni he momoui a tautolu he tau vaha matematekelea.
[Tau Matahui Tala]
^ para. 5 Kikite Insight on the Scriptures, Volume 1, lau 220, paratafa 6, ne taute fakailoa he Tau Fakamoli a Iehova.
^ para. 10 Ato hoko e vaha ha Enosa, ne tutala a Iehova mo Atamu. Ne taute e Apelu e poa kua talia ki a Iehova. Ne matutaki foki e Atua mo Kaino fakamua to takitaki he ita mahekeheke a Kaino ke eke mo kelipopo tagata. Ti, ko e kamataaga nei he “ui atu ke he higoa a Iehova” ne liga ko e puhala fou, nakai ko e tapuakiaga mea.
To Tali Fefe e Koe?
• Ko e heigoa e kakano ke o fano mo e Atua?
• Ko e ha e o fano mo e Atua ko e puhala mitaki lahi?
• Ko e heigoa ne fakamalolo a Enoka ke o fano mo e Atua pete ne tau vaha matematekelea?
• Maeke fefe a tautolu ke fifitaki ki a Enoka?
[Tau Huhu he Fakaakoaga]
[Fakatino he lau 25]
He tua, “ne o fano foki a Enoka mo e Atua”
[Fakatino he lau 27]
Kua talitonu mauokafua a tautolu to fakamoli e tau maveheaga ha Iehova
[Fakatino Credit Lines he lau 23]
Woman, far right: FAO photo/B. Imevbore; collapsing building: San Hong R-C Picture Company