To O a Tautolu ke he Higoa a Iehova ha Tautolu a Atua
To O a Tautolu ke he Higoa a Iehova ha Tautolu a Atua
“Ko tautolu foki, to o a tautolu ke he higoa a Iehova ha tautolu a Atua tukulagi tukumuitea.”—MIKA 4:5.
1. Hagaao ke he tau mahani, ko e heigoa e tuaga he vaha ha Noa, ti kehe fefe a Noa?
KO E tagata fakamua ne totoku he Tohi Tapu ne o fano mo e Atua ko Enoka. Ko e tagata ke uaaki ko Noa. Kua talahau he fakamauaga ki a tautolu: “Ko Noa ko e tagata tututonu ia mo e mahani hakohako ke he hana hau; ne o fano ai e Atua mo Noa.” (Kenese 6:9) He vaha ha Noa, ne tiaki he tau tagata e tapuakiaga mea. Ko e tuaga kelea ne fakaauatu e kelea ha kua fakatu he tau agelu nakai tua fakamoli e tau matutakiaga fakaliga kehe mo e tau fifine ti fanafanau mai e tau fanau ne higoa Nefalimi, “ko e tau tagata malolo,” po ke ‘tau tagata talahaua’ he vaha i tuai. Ko e mena ia ni ati puke e lalolagi he mahani vale! (Kenese 6:2, 4, 11) Ka e, fakakite moli e Noa a ia kua hakohako ti “ko e ogo he tututonu.” (2 Peteru 2:5) He poaki he Atua a ia ke ta e vaka ke fakahao aki e tau momoui, ne omaoma a Noa ati “eke ni e [ia]; tuga ne poaki mai he Atua kia ia ke he tau mena oti, ne eke pihia ai e ia.” (Kenese 6:22) Moli, ne o fano a Noa mo e Atua.
2, 3. Ko e heigoa e fakafifitakiaga mitaki ne foaki e Noa ma tautolu he vaha nei?
2 Ne lafi e Paulo a Noa he tohi hana he tau fekafekau tua fakamoli he magaaho ne tohia e ia: “Ko e tua ne taute ai e Noa e vaka mo e matakutaku, kia momoui ai hana faoa, ha kua fakailoa he Atua kia ia e tau mena nakaila kitia ke he vaha ia; kua fakahala ai e ia e lalolagi, ti moua e ia e tututonu, ha ha he tua.” (Heperu 11:7) Ko e fakafifitakiaga homo ue atu ha ia! He mauokafua to fakamoli e kupu ha Iehova, ne foaki e Noa e magaaho, malolo, mo e tau koloa ke maeke ke fakamoli e poakiaga he Atua. He puhala pihia, tokologa he vaha nei kua toka kehe e tau tutuliaga gahua he lalolagi nei mo e foaki e tau magaaho, malolo, mo e tau koloa ha ko e omaoma ke he tau poakiaga a Iehova. Kua uho lahi e tua ha lautolu mo e to fakahiku ke he fakamouiaga ni ha lautolu ti pihia mo e he falu.—Luka 16:9; 1 Timoteo 4:16.
3 He fakagahua e tua kua liga uka ki a Noa mo e magafaoa hana tuga ni ki a Enoka, ko e matua tane tupuna ha Noa, ne fakatutala ki ai he vala tala fakamua. He vaha a Noa tuga ni ha Enoka, ne nakai tokologa e tau tagata tapuaki moli—kua tokovalu ni e tagata ne tua fakamoli ti hao he Fakapuke. Ne fakamatala e Noa e tututonu he lalolagi vale mo e mahani kelea. Lafi ki ai, ne ta e ia mo e magafaoa hana e vaka makimaki he tauteute ma e fakapuke he lalolagi oti, pete he nakai la kitia ia he ha tagata e fakapuke. Kua matakehe lahi e mena ia ki a lautolu ne kitekite ki ai.
4. Ko e heigoa e hehe he tau tagata he vaha ha Noa ne fakamaama e Iesu?
4 Fuluola ai, he magaaho ne tutala a Iesu hagaao ke he vaha ha Noa, ne nakai tutala a ia ke he mahani vale, ke he lotu fakavai, po ke mahani kelea—nukua fakalialia. Ko e hehe ne fakamaama e Iesu ko e fakaheu he tau tagata ke nakai omaoma ke he hatakiaga ne foaki. Ne pehe a ia “ne kai a lautolu mo e inu, ti fai hoana a lautolu mo e fakafaitane, kua hoko ni ke he aho ne hu atu ai a Noa ke he vaka.” Ko e kai, inu, fai hoana mo e fai tane—ko e heigoa e kelea he mena ia? Kua momoui “mahani mau” a lautolu! Ka e hane hau ai e fakapuke, mo e ko Noa hane fakamatala e tututonu. Ko e tau kupu hana mo e mahani hana kua lata ke eke mo hatakiaga ki a lautolu. Ka e, “nakai iloa e lautolu ato hoko mai e fakapuke, mo e uta kehe a lautolu oti.”—Mataio 24:38, 39.
5. Ko e heigoa e tau mahani ne lata ke moua e Noa mo e magafaoa hana?
5 Liu ono ki tua he vaha ia, kitia e tautolu e pulotu he puhala ha Noa. Pete ia, he vaha ato hoko e Fakapuke, kua lata ke fakamalolo ke kehe mai he tau tagata oti. Kua fifili malolo a Noa mo e magafaoa hana ke ta e vaka makimaki ti fakapuke aki e tau hukui he tau manu kehekehe. Fai nakai he tau tagata tua fakamoli tokogahoa ia ne manatu he falu magaaho mena nakai talahaua a lautolu ti nonofo ke he tau momoui “mahani mau”? Pete ne tupu e tau manamanatu pihia ia lautolu, ne nakai fakalolelole e mahani fakamoli ha lautolu. He mole e tau tau loga—leva atu ke nakai fai ia tautolu ka fakauka he fakatokaaga nei—ko e tua ha Noa ne takitaki ke he fakamouiaga hana mai he Fakapuke. Pete ia, ne fakahoko e Iehova e fakafiliaga ki a lautolu ne nonofo ke he tau momoui “mahani mau” mo e nakai mailoga e kakano he tau vaha ne nonofo ai a lautolu.
Malaia Agaia e Tau Tagata he Mahani Vale
6. He mole e Fakapuke, ko e heigoa e tuaga ne kitia agaia?
6 He mamiti e vai he Fakapuke, ne liliu e tau tagata kamata fakafou. Pete ia, ne nakai mitaki katoatoa agaia e tau tagata, ti “kua kelea e tau fatuakiloto he tau loto he tau tagata kua kamata mai he vaha tote.” (Kenese 8:21) Ti ko e tau temoni ne nakai maeke ke liu fakafaliu e tau tino tagata, ne gahuahua malolo agaia a lautolu. Ko e lalolagi he tau tagata nakai mahani Atua ne fakakite mafiti kua “ha he pule hana kua mahani kelea,” ti tuga he vaha nei, kua tau fakamalolo e tau tagata tapuaki moli ke he “tau lagatau he tiapolo.”—1 Ioane 5:19; Efeso 6:11, 12.
7. Malagaki hake fefe e mahani vale he mole e Fakapuke he lalolagi?
7 Tali mai he vaha ha Nimarota, he mole e Fakapuke he lalolagi ne liu foki e takatakaiaga he mahani vale he tau tagata. Ti ko e fua he tupu lahi e puke tagata mo e holo ki mua he tau matini, ne malagaki hake e mahani vale tali mai he magaaho ia. He tau tau fakamua, ne ha ha i ai e tau pelu, tau tao, ko e fanafiti mo e tau kariota. He vaha fou nei ko e tau fana afi mo e fanafonua, ti hoko mai ke he fana matapulu mo e tau kanavaakau talaga uka he mataulu he senetenari ke 20 aki. Ne kamata he Felakutaki I he Lalolagi e loga he tau kanavaakau tau matakutakuina, tuga e tau vakalele, tula tau, vakauku, mo e kese kona. He felakutaki ia, ne totou miliona ne tamate he tau kanavaakau tau nei. Tupu fakaofo kia e mena ia? Nakai.
8. Ne fakamoli fefe e Fakakiteaga 6:1-4?
8 He tau 1914, ne fakafoufou a Iesu ko e Patuiki he Kautu he Atua he lagi, ti kamata ai e “aho he Iki.” (Fakakiteaga 1:10) He fakakiteaga ne tohia he tohi ha Fakakiteaga, ne kitia a Iesu ko e Patuiki ne heke he solofanua hina kua kautu. Ne mumui falu tagata heke solofanua ki a ia, igatia mo e hukui e tau malaia kehekehe ke he tau tagata. Taha ia lautolu ne heke he solofanua kula, ti age ki a ia e pule “ke uta kehe e mafola mai he lalolagi, kia fekeliaki ai a lautolu; kua ta age foki kia ia e pelu lahi.” (Fakakiteaga 6:1-4) Ko e solofanua nei mo e tagata ne heke ai kua fakatino e felakutaki, ti ko e pelu lahi ne hukui e moumouaga lahi he felakutaki he vaha fou nei mo e tau kanavaakau tau malolo. Ko e tau kanavaakau tau he vaha nei kua putoia e tau koloa niukilia, igatia ai mo e maeke ke moumou e tau hogofulu afe tagata; maeke he tau loketa ke uta e tau koloa ia ke fana mai he tau maila mamao ligo; ti pihia mo e tau kemikolo halauka mo e tau moko kanavaakau he moumouaga lahi mahaki.
Kua Mailoga e Tautolu e Tau Hatakiaga a Iehova
9. Fakatatai fefe e lalolagi he vaha nei mo e lalolagi ato hoko e Fakapuke?
9 He vaha ha Noa, ne moumou e Iehova e tau tagata ha ko e mahani vale lahi mahaki he tau tagata kelea ne lalago he tau Nefalimi. Ka e kua e vaha nei? Tote hifo kia e mahani vale he lalolagi he vaha nei ke he vaha ia? Mamao ligo! Lafi atu, tuga he vaha ha Noa, ko e tau tagata he vaha nei kua taute ne tau mena ha lautolu he lali ke nonofo he momoui “mahani mau,” he fakaheu ke omaoma e tau hatakiaga hane tukuogo. (Luka 17:26, 27) Fai kakano nakai mogoia ke fakauaua to liu foki a Iehova ke tamai e moumouaga ke he tau tagata? Nakai.
10. (a) Ko e heigoa e ogo ne fatiaki kua foaki he perofetaaga he Tohi Tapu? (e) Ko e heigoa e puhala pulotu hokoia he vaha nei?
10 Totou teau tau ato hoko e Fakapuke, ne perofeta e Enoka e moumouaga kua lata ke hoko he vaha ha tautolu. (Iuta 14, 15) Ne tutala foki a Iesu ke he ‘matematekelea lahi’ hane gutu mai. (Mataio 24:21) Ne tukuogo foki he falu perofeta e magaaho ia. (Esekielu 38:18-23; Tanielu 12:1; Ioelu 2:31, 32) He tohi ha Fakakiteaga, kua totou e tautolu e talahauaga malolo he moumouaga fakahiku ia. (Fakakiteaga 19:11-21) Ki a tautolu takitokotaha, kia fifitaki e tautolu a Noa mo e fakamakutu ko e tau tagata fakamatala he tututonu. Kia mailoga e tautolu e ogo ha Iehova ti lagomatai e tau katofia ha tautolu ke mailoga pihia foki. Ti, tuga a Noa, kua o fano tautolu mo e Atua. Moli, kua aoga ke he ha tagata kua manako ke he moui ke fakatumau ke o mo e Atua. Taute fefe e tautolu e mena ia pete e tau pehiaaga kua fehagai mo tautolu he tau aho takitaha? Kua manako a tautolu ke feaki e tua malolo ke he gahuahuaaga he finagalo he Atua.—Heperu 11:6.
Tumau ke O Fano mo e Atua he Tau Vaha Matematekelea
11. Ko e heigoa e puhala ne fifitaki e tautolu e tau Kerisiano he senetenari fakamua?
11 He senetenari fakamua, ne tutala hagaao ke he tau Kerisiano fakauku ne haia he ‘Ko e Puhala.’ (Gahua 9:2) Ko e puhala moui katoa ha lautolu ne fakauho ke he tua ki a Iehova mo Iesu Keriso. Ne o a lautolu he puhala he Iki ha lautolu. He vaha nei, ne taute pihia he tau Kerisiano.
12. Ko e heigoa e mena ne tupu he mole e fagai fakamana e Iesu e toloaga?
12 Ko e aoga he tua ne kitia ke he mena ne tupu he magaaho he fekafekauaga ha Iesu. He taha magaaho, ne fagai fakamana e Iesu e toloaga ne kavi ke he 5,000 tagata. Ne ofomate mo e fiafia e tau tagata. Mailoga foki mogoia e mena ne tupu. Ne totou e tautolu: “Ko e tau tagata ne kitia e fakamailoga ne eke e Iesu, kua pehe age a lautolu, Ko e moli ni, ko e perofeta ia hanai, ke haele mai ke he lalolagi. Kua fioia foki e Iesu, ko e o mai ne fai a lautolu ke tapaki a ia, kia eke a ia mo patuiki, ati haele kehe ai a ia tokotaha ke he mouga.” (Ioane 6:10-15) He po ia ne fenoga a ia ke he taha matakavi foki. Ko e nakai talia e Iesu e tuaga patuiki kua liga ke fakaita aki e tokologa. Mailoga ai, ne fakakite e ia a ia kua pulotu lahi ke eke mo patuiki ti ha ha ia ia e malolo ke fakamakona e tau manako fakatino he tau tagata. Pete ia, nakai la hoko ia e magaaho ha Iehova ma hana ke pule ko e Patuiki. Taha mena foki, ko e Kautu ha Iesu ha ha he lagi, nakai he lalolagi.
13, 14. Ko e heigoa e manatu ne fakakite he tokologa, ti kamatamata fefe e tua ha lautolu?
13 Moha ia, ne fifili e toloaga ke mumui ki a Iesu ati moua a ia “ke he fahi atu he vai,” he talahau e Ioane. Ko e ha ne mumui a lautolu ki a ia he mole e fakaheu e tau laliaga ha lautolu ke eke a ia mo patuiki? Tokologa ne fakakite e onoonoaga fakatino, he talahau fakahako ke he tau koloa fakatino ne fakakoloa aki e Iehova a lautolu ke he tutakale he vaha ha Mose. Kua hagaao ai ko e mena lata ia Iesu ke matutaki ke taute e tau foakiaga fakatino ma lautolu. Ko Iesu, ne maama e tau manatu hehe ha lautolu, ne kamata ke fakaako ki a lautolu e kupu moli fakaagaga ne maeke ke lagomatai ke hiki e puhala manamanatu ha lautolu. (Ioane 6:17, 24, 25, 30, 31, 35-40) He tali, ne gugu e falu ki a ia, mua atu he magaaho ne talahau e ia e fakatai nei: “Ko e moli, ke tala atu e au kia mutolu, kaeke kua nakai kai e mutolu e tino he Tama he tagata, ti nakai inu foki hana toto, nakai ha i loto ia mutolu e moui. Ko ia ne kai hoku tino, mo e inu haku a toto, ha ha ia ia e moui tukulagi; to fakatu foki e au a ia ke he aho fakamuiaki.”—Ioane 6:53, 54.
14 Kua fa omoomoi he tau fakatai ha Iesu e tau tagata ke fakakite mena manako moli kia a lautolu ke o mo e Atua. Nakai kehe foki e fakatai nei. Ne fakaohooho e tau tali malolo. Totou e tautolu: “Ti tokologa e tau tutaki hana ne logona ai, ti pehe a lautolu, Ko e kupu uka a ena; to maeke ia hai ke fanogonogo ki ai.” Ne matutaki a Iesu ke fakamaama kua lata ia lautolu ke kumi e kakano fakaagaga he tau kupu hana. Ne pehe a ia: “Ko e agaga, ko e fakamoui haia, nakai aoga ni e tino he taha mena; ko e tau kupu kua tala atu e au kia mutolu, ko e agaga ia, ko e moui foki ia.” Ka e, tokologa ne nakai fanogonogo, ti talahau he tala: “Ti kua liliu atu ai e falu he hana tau tutaki tokologa, ti nakai tuai o fano a lautolu mo ia.”—Ioane 6:60, 63, 66.
15. Ko e heigoa e manatu hako ne ha ha he falu he tau tutaki ha Iesu?
15 Moha ia, nakai pihia oti e tali he tau tutaki ha Iesu. Moli ai, ne nakai maama katoa he tau tutaki fakamoli e mena ne talahau e Iesu. Ka e fakatumau e mauokafua ha lautolu ia ia ke tumau. Ko Peteru, ko e taha ia lautolu he tau tutaki fakamoli, ne talahau e tau logonaaga ha lautolu ne fakatumau he magaaho ne pehe a ia: “Ko e Iki na e, ke o kia a mautolu kia hai? Ha ha ia koe e tau kupu he moui tukulagi.” (Ioane 6:68) Ko e aga mitaki ue atu ha ia, ti ko e fifitakiaga mitaki ha ia!
16. Liga kamatamata fefe a tautolu, ti ko e heigoa e manatu tonu kua lata ke feaki e tautolu?
16 Liga kamatamata foki a tautolu he vaha nei tuga a lautolu ia e tau tutaki fakamua. Ki a tautolu, liga nakai fiafia a tautolu ha kua nakai fakamoli fakaave e tau maveheaga ha Iehova tuga e manako fakatagata ha tautolu. Liga logona hifo e tautolu kua uka e tau fakamaamaaga he tau Tohiaga Tapu he tau tohi fakave ke he Tohi Tapu ha tautolu ke maama. Ko e mahani he matakainaga Kerisiano kua liga fakahogohogo manava aki a tautolu. To hako nakai ke oti e o ha tautolu mo e Atua ha ko e tau mena nei po ke tau kakano nei? Nakai pihia! Ne fakakite he tau tutaki ne tiaki a Iesu e puhala manamanatu fakatino pihia. Kua lata ia tautolu ke fehola kehe mai he taute e mena taha ia.
‘Ko Tautolu, kua Nakai Tukumuli ke he Malaia’
17. Maeke fefe ia tautolu ke lagomatai ke fakatumau ke o mo e Atua?
17 Ne tohi he aposetolo ko Paulo: ‘Ko e tau Tohiaga Tapu oti kana mai he agaga he Atua ia.’ (2 Timoteo 3:16) Puhala he tau lau he Tohi Tapu, kua talahau fakamahino e Iehova ki a tautolu: “Ko e puhala hanai ke o ai a mutolu.” (Isaia 30:21) He omaoma ke he Kupu he Atua kua lagomatai a tautolu ‘kia o fakalaulau a tautolu.’ (Efeso 5:15) He fakaako e Tohi Tapu mo e manamanatu fakahokulo ke he mena ne ako e tautolu kua fakamalolo a tautolu ke ‘o he kupu moli.’ (3 Ioane 3) Moli, tuga he talahau e Iesu, “ko e agaga, ko e fakamoui haia, nakai aoga ni e tino he taha mena.” Ko e takitakiaga talitonu hokoia ke takitaki e tau lakaaga ha tautolu ko e takitakiaga fakaagaga, ne puhala mai he Kupu ha Iehova, hana agaga, mo e hana fakatokatokaaga.
18. (a) Ko e heigoa ne nakai taute fakapulotu he falu? (e) Ko e heigoa e vahega tua kua feaki e tautolu?
18 He vaha nei, ko lautolu ne kua nakai fiafia ha ko e manamanatuaga fakatino po ke tau amaamanakiaga nakai fakamoli ne fa fuluhi ke fakaaoga katoatoa e tau mena ne foaki he lalolagi nei. He galo e manamanatuaga mafiti ha lautolu, ne nakai kitia e lautolu e lata “kia mataala,” ti fifili e lautolu ke tutuli e tau foliaga lotokai ka e nakai tuku fakamua e tau mena he Kautu. (Mataio 24:42) Ko e o he puhala ia kua nakai pulotu. Mailoga e tau kupu he aposetolo ko Paulo: “Ka ko tautolu, nakai ha ia lautolu kua tukumuli ke he malaia, ka ko lautolu kua tua ke momoui ai e tau agaga.” (Heperu 10:39) Tuga a Enoka mo Noa, kua nonofo a tautolu he tau vaha matematekelea, ka e tuga a laua, kua ha ha ia tautolu e monuina ke o mo e Atua. He taute pihia, ha ha ia tautolu e amaamanakiaga moli to kitia e tautolu e fakamoliaga he tau maveheaga a Iehova, moumouaga ha lautolu ne mahani kelea, ti fakatu ai e lalolagi tututonu fou. Ko e amaamanakiaga homo ue atu ha ia!
19. Fakamaama fefe e Mika e puhala he tau tagata tapuaki moli?
19 Ne pehe e perofeta omoomoi ko Mika hagaao ke he tau motu he lalolagi to “takitaha mo e fano ke he higoa he atua ha [l]autolu.” Ti tutala a ia hagaao ki a ia mo e falu tagata tapuaki fakamoli he talahau: “To o a tautolu ke he higoa a Iehova ha tautolu a Atua tukulagi tukumuitea.” (Mika 4:5) Kaeke ko e fifiliaga hau kua tatai mo e ha Mika, kia nofo fakatata ki a Iehova pete ne uka e vaha. (Iakopo 4:8) Kia eke mo manako mai he tau loto ha tautolu takitokotaha ke o mo Iehova ha tautolu a Atua he magaaho nei mo e ke he tukulagi tukumuitea!
To Tali Fefe e Koe?
• Ko e heigoa e tataiaga he vahaloto he vaha ha Noa mo e he vaha nei?
• Ko e heigoa e puhala ne mumui a Noa mo e magafaoa hana ki ai, ti fifitaki fefe e tautolu e tua ha lautolu?
• Ko e heigoa e manatu hehe ne fakakite he falu tutaki ha Iesu?
• Ko e heigoa he tau Kerisiano moli ne fifili ke taute?
[Tau Huhu he Fakaakoaga]
[Tau Fakatino he lau 30]
Tuga ne vaha ha Noa, kua lavelave e tau tagata he vaha nei he tau matagahua ha lautolu he tau aho takitaha
[Fakatino he lau 31]
Ko e tau tagata fakamatala he Kautu, ‘ko tautolu kua nakai tukumuli ke he malaia’