Skip to content

Skip to table of contents

O Fano he Tua, Nakai he Tau Mena ne Kitia!

O Fano he Tua, Nakai he Tau Mena ne Kitia!

O Fano he Tua, Nakai he Tau Mena ne Kitia!

‘Ko e tua kua o fano ai a mautolu, nakai he tau mena ne kitia.’—2 KORINITO 5:7.

1. Ko e heigoa ne fakakite ko e aposetolo ko Paulo ne faifano he tua, nakai he tau mena ne kitia?

KO E tau 55 V.N. He kavi ke he 20 e tau he mole ne hiki e tagata ne higoa ko Saulo, ko e tagata kelipopo Kerisiano, ke he faka-Kerisiano. Ne nakai fakaata e ia e magaaho nai ke fakatote po ke fakalolelole aki hana tua ke he Atua. Pete ne nakai kitia mata e ia e tau mena he lagi, kua mauokafua a ia ke he tua. He tohi ke he tau Kerisiano fakauku, ne ha ha ai e amaamanakiaga he lagi, nukua pehe e aposetolo ko Paulo: ‘Ko e tua kua o fano ai a mautolu, nakai he tau mena ne kitia.’—2 Korinito 5:7.

2, 3. (a) Fakatata fefe e tautolu kua o fano a tautolu he tua? (e) Ko e heigoa e kakano he o fano he tau mena ne kitia?

2 Kua lata e o fano he tua ke falanaki katoatoa ke he lotomatala he Atua ke takitaki e tau momoui ha tautolu. Kia omoomoi katoatoa a tautolu kua iloa moli e ia e mena kua aoga lahi mahaki ma tautolu. (Salamo 119:66) He taute e tautolu e tau fifiliaga he moui mo e fakamoli ai, ne manamanatu a tautolu ke he “tau mena moli ne nakai kitia e tautolu.” (Heperu 11:1, The New English Bible) Putoia he tau mena nei e “lagi fou mo e lalolagi fou” ne mavehe ki ai. (2 Peteru 3:13) Ke he taha fahi, ko e o fano he tau mena ne kitia, ne kakano kua tutuli e tautolu e puhala moui ne puipui katoatoa he tau mena ne kitia e tautolu aki e tau mata moli ha tautolu. Kua hagahagakelea e mena nei ha kua maeke ke takitaki ke he fakaheu katoa ha tautolu he finagalo he Atua.—Salamo 81:12; Fakamatalaaga 11:9.

3 Ko tautolu he “fuifui mamoe gahoa,” mo e uiaga ke he lagi, po ke he ‘tau mamoe kehe,’ mo e amaamanakiaga ke he lalolagi, kua igatia a tautolu mo e lata ke tokaloto e tomatomaaga ke o fano he tua mo e nakai he tau mena ne kitia. (Luka 12:32; Ioane 10:16) Kitekite la tautolu ke he puhala he muitua e takitakiaga nei ka puipui a tautolu mai he kaumahala ke he “fiafia ke he hala kua mole vave,” mai he matahele ke he velevelekoloa, mo e galo e manatu ke he fakaotiaga he fakatokaaga nei. To kumikumi foki a tautolu ke he tau hagahagakelea he o fano he tau mena ne kitia.—Heperu 11:25.

Fakaheu “e Fiafia ke he Hala kua Mole Vave”

4. Ko e heigoa e fifiliaga ne taute e Mose, ti ko e ha?

4 Manamanatu ke he moui, ane moua e Mose, ko e tama tane ha Amaramo. He feaki he magafaoa patuiki i Aikupito i tuai, ne maeke ia Mose ke moua e pule, monuina, mo e takitakiaga. Maeke ia Mose ke pehe: ‘Nukua fakaako au ke he iloilo oti ha Aikupito, ti malolo haku tau kupu mo e tau mena ne eke e au. Ka tumau au ke he magafaoa patuiki, maeke ia au ke fakaaoga e tuaga haku ke lagomatai e tau matakainaga Heperu matematekelea haku!’ (Gahua 7:22) Ka e, fifili e Mose ke “matematekelea fakalataha mo e tau tagata he Atua.” Ko e ha? Ko e heigoa ne fakaohooho a Mose ke tiaki e tau mena oti ne foaki e Aikupito? Tali he Tohi Tapu: “Ko e tua ne toka ai e [Mose] a Aikupito mo e nakai matakutaku a ia ke he ita he patuiki; ha kua fakauka a ia tuga ne mena kua kitia e ia a [I]a nakai kitia.” (Heperu 11:24-27) Ko e tua ha Mose ki a Iehova ko e palepale moli ma e tututonu ne lagomatai a ia ke totoko e agahala mo e hufia he hana fiafiaaga mole vave.

5. Fakamalolo fefe he fakafifitakiaga ha Mose a tautolu?

5 Fa mahani foki a tautolu ke fehagai ke lata mo e tau fifiliaga uka ke he tau matakupu pihia tuga anei: ‘Kua lata nakai ke fakaoti e au e tau mahani pihia po ke tau aga ne nakai felauaki katoatoa mo e tau matapatu fakaakoaga he Tohi Tapu? Kua lata nakai ia au ke talia e gahua ne liga monuina ke he tau koloa ka to fakaalaia e tupu ki mua fakaagaga haku?’ Kua fakamalolo he fakafifitakiaga ha Mose a tautolu ke nakai taute e tautolu e tau fifiliaga ne fakaata e onoonoaga pukilu he lalolagi nei; ka e, kua lata ia tautolu ke fakagahuahua e tua ke he iloilo ne toka mai mua ‘Hana ne nakai kitia’—ko Iehova ko e Atua. Tuga a Mose, kia tokiofa e tautolu e kapitiga mo Iehova ka e nakai ke he tau mena ne foaki he lalolagi nei.

6, 7. (a) Fakakite fefe e Esau kua manako a ia ke fano he tau mena ne kitia? (e) Ko e heigoa e fakafifitakiaga hataki ne moua e tautolu ia Esau?

6 Fakatatai a Mose mo Esau, ko e tama tane he tupuna ko Isaako. Manako a Esau ke he mouaaga mafiti. (Kenese 25:30-34) He “fakateaga ke he tau mena tapu,” ne foaki e Esau e tufaaga uluaki hana “ke fakafua aki e taha mena kai.” (Heperu 12:16) Ne kaumahala a ia ke mailoga e puhala he fifiliaga hana ke fakafua e tufaaga uluaki hana ka lauia e fakafetuiaga hana mo Iehova po ke mena ka fakaohooho aki e mahani hana ka lauia ai hana fanau. Nakai ha ha ia ia e kitiaaga fakaagaga. Ne pa e Esau e tau mata hana ke he tau maveheaga uho he Atua, he onoono fakateaga ki ai. Ne faifano a ia he tau mena ne kitia, nakai he tua.

7 Ne fakatoka e Esau e fakafifitakiaga hataki ma tautolu he vaha nei. (1 Korinito 10:11) Ka fehagai a tautolu mo e tau fifiliaga, lahi po ke tote, kua nakai lata ia tautolu ke fakataki he tau fakaakoaga he lalolagi a Satani, ne pehe kua lata ia koe ke moua e mena ne manako a koe ki ai mogonei ni. Kua lata ia tautolu ke huhu hifo ki a tautolu ni: ‘Kua fakakite kia he tau aga tuga ha Esau e tau fifiliaga nei ne taute e au? Kakano kia to tuku ki tua e tau mena fakaagaga ha ko e tau mena ne hane tutuli e au mogonei? Kua fakahagahagakelea kia he tau fifiliaga haku e kapitiga mo e Atua mo e palepale haku anoiha? Ko e heigoa e vahega fakafifitakiaga hane fakatoka e au ma e falu?’ Ka fakaata he tau fifiliaga ha tautolu e loto fakaaue ma e tau mena tapu, to fakamonuina e Iehova a tautolu.—Tau Fakatai 10:22.

Kalo Kehe he Matahele he Velevelekoloa

8. Ko e heigoa e hatakiaga ne moua he tau Kerisiano Laotikaia, ti ko e ha ne aoga ai ki a tautolu?

8 He fakakiteaga ke he aposetolo ko Ioane he fakaotiaga he senetenari fakamua, ne talahau e Iesu Keriso nukua fakamatalahi, e fekau ke he fakapotopotoaga i Laotikaia, i Asia Tote. Ko e fekau hataki ke he velevelekoloa. He monuina ke he muhukoloa, kua nonofogati fakaagaga e tau Kerisiano Laotikaia. He nakai fakatumau ke o fano he tua, ne fakaata e lautolu e tau koloa he tino ke ufiufi aki e onoonoaga fakaagaga ha lautolu. (Fakakiteaga 3:14-18) Lauia foki e velevelekoloa he vaha nei. Kua fakalolelole e tua ha tautolu ti fakatupu a tautolu ke nakai ‘tafepoi fakauka ke he poitufi’ ma e moui. (Heperu 12:1) Ka nakai fakaeneene a tautolu, kua maeke he “tau mena fakafiafia he mouiaga nai” ke fofo e tau gahua fakaagaga ke hokotia ai ke ‘apitia katoatoa.’—Luka 8:14.

9. Maeke fefe he mahani fakalatalata mo e loto fakaaue ma e tau mena kai fakaagaga ke puipui a tautolu?

9 Ko e kei ke he puipuiaga fakaagaga ko e mahani fakalatalata ka e nakai ko e hufia katoatoa ke he lalolagi nei mo e muhukoloa fakatino a tautolu. (1 Korinito 7:31; 1 Timoteo 6:6-8) Ka o fano a tautolu he tua ka e nakai he tau mena ne kitia, kua moua e tautolu e olioli he parataiso fakaagaga he magaaho nei. He kai e tautolu e tau mena kai huhua fakaagaga, nakai kia omoomoi a tautolu ke ‘kalaga ha ko e loto fiafia’? (Isaia 65:13, 14) Lafi ki ai, kua fiafia a tautolu he feoaki mo lautolu ne fakakite e tau fua he agaga he Atua. (Kalatia 5:22, 23) Ko e aoga ha ia ke moua e atihake mo e hahau he puhala fakaagaga ne foaki e Iehova!

10. Ko e heigoa e tau huhu ne lata ke huhu hifo ki a tautolu ni?

10 Fai huhu kua lata ia tautolu ke huhu hifo ki a tautolu ni: ‘Ko e heigoa e aoga he tau koloa fakatino ke he moui haku? Hane fakaaoga nakai e au e tau koloa fakatino ne ha ha ia au ke nofo he moui fiafia po ke fakatolomaki e tapuakiaga mea? Ko e heigoa kua tamai ki a au e fiafia mua ue atu? Ko e fakaako kia he Tohi Tapu mo e feoakiaga he tau feleveiaaga Kerisiano, po ke fano kehe he tau matahiku vahatapu mai he tau matagahua Kerisiano? Loga kia e tau matahiku vaha tapu ne fakatoka e au ma e fakafiafiaaga ka e nakai fakaaoga e magaaho ia ma e fekafekauaga he fonua mo e falu gahua ne matutaki mo e tapuakiaga mea?’ Ko e o fano he tua kua kakano kia lavelave a tautolu he gahua he Kautu, mo e falanaki katoatoa he tau maveheaga ha Iehova.—1 Korinito 15:58.

Tokamata Tumau e Fakaotiaga

11. Lagomatai fefe he o fano he tua a tautolu ke tokamata tumau e fakaotiaga?

11 Kua lagomatai he o fano he tua a tautolu ke fakamamao mai he tau onoonoaga fakatino kua mamao agaia po kua nakai hoko e fakaotiaga. Nakai tuga e tau tagata fakauaua ne vaiga e perofetaaga he Tohi Tapu, kia manamanatu a tautolu ke he puhala kua fakamoli he tau mena tutupu he lalolagi e mena ne talahau tuai he Kupu he Atua ma e vaha ha tautolu. (2 Peteru 3:3, 4) Ma e fakatai, nakai kia ko e aga mo e mahani he tau tagata kua foaki e fakamoliaga kua nonofo a tautolu he “tau aho fakamui”? (2 Timoteo 3:1-5) Mo e tau mata he tua, kitia e tautolu e tau mena tutupu he lalolagi mogonei kua nakai ni ko e fatiaki he fakamauaga tala tuai. Ka e, fakatupu ai e ‘fakamailoga he Keriso ke he ha ha hinei mo e fakaotiaga he lalolagi.’—Mataio 24:1-14.

12. Ne fakamoli fefe e tau kupu ha Iesu ne fakamau ia Luka 21:20, 21 he senetenari fakamua?

12 Manamanatu ke he mena ne tupu he senetenari fakamua he ha tautolu a Vaha Nei ne tatai ke he vaha ha tautolu. He haia he lalolagi, ne hataki e Iesu Keriso hana tau tutaki: “Ka kitia e mutolu kua pātakai a Ierusalema he tau kau, ti iloa ai e mutolu ke he vaha ia kua tata hana moumouaga. Ko e vaha ia, kia fehola a lautolu ha i Iutaia ke he tau mouga; ko lautolu foki ha i loto he māga ia, kia o kehe a lautolu.” (Luka 21:20, 21) He fakamoli e perofetaaga nei, ko e tau kautau Roma i lalo he takitakiaga ha Cestius Gallus ne patakai ai a Ierusalema he 66 V.N. Ka e tukumuli fakamafiti e tau kautau, he fakakite e fakamailoga mo e magaaho ma e tau Kerisiano i ai ke ‘fehola ke he tau mouga.’ He 70 V.N., ne liliu e tau kautau Roma, fofo e maaga ha Ierusalema, ti moumou ai e faituga. Kua hokotaki e Josephus kua molea e miliona Iutaia ne mamate, ti 97,000 ne uta fakapaea. Ko e fakafiliaga faka-Atua ne fakahoko ke he fakatokaaga ha Iuta. Ko lautolu ne o fano he tua mo e omaoma e hatakiaga ha Iesu ne hao he matematekelea.

13, 14. (a) Ko e heigoa e tau mena tutupu kua fakatoka mai mua? (e) Ko e ha kua lata ke mataala a tautolu ke he fakamoliaga he perofetaaga he Tohi Tapu?

13 Fai mena pihia foki ne amanaki ke hoko he vaha ha tautolu. Ko e tau matagahua he Tau Motu Kaufakalataha to putoia e fakahoko he fakafiliaga faka-Atua. Tuga ni ne foli e tau kautau Roma he senetenari fakamua ke fakatumau e Pax Romana (Mafola a Roma), ne foli e tau Motu Kaufakalataha he vaha nei ke eke mo halavaka he taofi e mafola. Pete he lali e tau kautau Roma ke taute e puipuiaga kua lata mo e lalolagi nukua talahaua he magahala ia, ne eke a lautolu mo tutakale a Ierusalema. Pihia foki he vaha nei, kua fakakite he perofetaaga he Tohi Tapu ko e tau matakau kautau he tau Motu Kaufakalataha to eke e lotu mo fakatokaaga fakatauhele mo e to gahua ai ke moumou a Ierusalema he vaha nei—Kerisitenitome—ti pihia mo Papelonia Lahi ne toe. (Fakakiteaga 17:12-17) E, ko e kautu oti he lalolagi he lotu fakavai kua tata lahi ke he fakaotiaga.

14 Ko e moumouaga he lotu fakavai to fakamailoga e kamataaga he matematekelea lahi. He matahiku he matematekelea lahi, ko e tau matagahua ne toe he fakatokaaga kelea nei to fakaotioti ai. (Mataio 24:29, 30; Fakakiteaga 16:14, 16) Ko e o fano he tua kua fakatumau a tautolu ke mataala ke he fakamoliaga he perofetaaga he Tohi Tapu. Aua neke fakavaia a tautolu ke manamanatu ko e ha matakau ne fakatu he tagata tuga e tau Motu Kaufakalataha ko e puhala haia he Atua ke tamai e mafola mo e haohao mitaki moli. Ti nakai kia kua fakatata he puhala moui ha tautolu e fakamoliaga kua ‘tata mai e aho lahi a Iehova’?—Sefanaia 1:14.

O Fano he Tau Mena ne Kitia—Hagahagakelea Fefe?

15. Pete ne moua e lautolu e tau monuina he Atua, ko e heigoa e matahele ne mokulu ki ai e motu ha Isaraela?

15 Kua fakatata he tau mena tutupu ha Isaraela i tuai e tau hagahagakelea he ataina ke o fano he tau mena ne kitia ka fakalolelole e tua he tagata. He kitia mata e tau malaia hogofulu ne fakatokolalo aki e tau atua fakavai ha Aikupito mo e kitia atu e fakahaoaga homo ue atu ke he Tahi Kula, ne liuliu e tau Isaraela he fakatu e punua povi auro mo e tapuaki agataha ki ai. Ne nakai fakauka mo e he fiu foki a lautolu he fakatali ki a Mose, kua “mule he hifo mai . . . he mouga.” (Esoto 32:1-4) Ne omoi he nakai fakauka a lautolu ke tapuaki e tupua ne kitia he tau mata moli. Ne fakahukia he o fano he tau mena ne kitia ha lautolu a Iehova ti takitaki ke tamate kavi ke he “tolu e afe tagata.” (Esoto 32:25-29) Ko e momoko ha ia ka taute he tagata tapuaki ha Iehova e tau fifiliaga ne fakakite e nakai falanaki ki a Iehova mo e nakai mauokafua ke he hana lotomatala ke fakamoli hana tau maveheaga!

16. Lauia fefe e tau Isaraela he tau mena ne kitia mata?

16 Ko e tau mena kitia mata ne lauia kelea e tau Isaraela he falu puhala. Ko e o fano he tau mena ne kitia kua vivivivi a lautolu he matakutaku ke he tau fi ha lautolu. (Numera 13:28, 32; Teutaronome 1:28) Ne fakatupu ai a lautolu ke totoko e pule ne foaki he Atua ki a Mose mo e gugu hagaao ke he puhala moui ha lautolu. Ne takitaki he temotemoai nei he tua a lautolu ke manako ke he pule fakatemoni ha Aikupito ke he Motu he Maveheaga. (Numera 14:1-4; Salamo 106:24) Ko e mamahi ha ia ha Iehova he kitia e ia e nakai fakalilifu katoa ne fakakite he tau tagata hana ma e Patuiki nakai kitia ha lautolu!

17. Ko e heigoa ne fakatupu e tau Isaraela ke tiaki e takitakiaga a Iehova he vaha ha Samuela?

17 He vaha agaia he perofeta ko Samuela, ne mokulu foki e motu fakahele ko Isaraela ke he matahele he o fano he tau mena ne kitia. Ne manako agataha e tau tagata ke he patuiki ne maeke ia lautolu ke kitia. Pete ne fakatata e Iehova ko ia e Patuiki ha lautolu, ne nakai lahi ma lautolu ke o fano he tua. (1 Samuela 8:4-9) Ke he hagahagakelea ha lautolu, ne tiaki goagoa e lautolu e takitakiaga mitaki katoatoa ha Iehova, he manako ke tuga e tau motu ne agaagai mai.—1 Samuela 8:19, 20.

18. Ko e heigoa e tau fakaakoaga kua ako e tautolu hagaao ke he tau hagahagakelea he o fano he tau mena ne kitia?

18 Ha ko e tau fekafekau a Iehova he vaha nei, kua tokiofa e tautolu e fakafetuiaga mitaki mo e Atua. Kua makai a tautolu ke ako mo e fakagahua ke he tau momoui ha tautolu e tau fakaakoaga aoga mai he tau mena ne tutupu i tuai. (Roma 15:4) He o fano e tau Isaraela i tuai he tau mena ne kitia, ne nimo e lautolu kua takitaki e Mose a lautolu he puhala mai he Atua. Ka nakai fakaeneene a tautolu, kua maeke foki ia tautolu ke nimo ko Iehova ko e Atua mo Mose ne Mua Atu, ko Iesu Keriso, hane takitaki e fakapotopotoaga Kerisiano he vaha nei. (Fakakiteaga 1:12-16) Kia mataala a tautolu ke nakai moua e onoonoaga fakatagata ke he vala he fakatokatokaaga ha Iehova he lalolagi. Ko e taute pihia e tautolu kua maeke ke takitaki ke he aga gugu mo e galo e loto fakaaue ma e tau hukui ha Iehova ti pihia mo e tau mena kai fakaagaga ne foaki he “fekafekau fakamoli mo e loto matala.”—Mataio 24:45.

Fifili Mau ke O Fano he Tua

19, 20. Ko e heigoa ne fifili mau a koe ke taute, ti ko e ha?

19 “Kua ha ha ia tautolu e taufetuluiaga,” he talahau he Tohi Tapu, “nakai ke he toto mo e kakano, ka e ke he tau fakatufono, ke he tau pule malolo, ke he tau pule he lalolagi he pouli nei, ke he tau matakau malolo he tau agaga kelea he tau nonofoaga i luga he lagi.” (Efeso 6:12, NW) Ko e fi mua ue atu ha tautolu ko Satani ko e Tiapolo. Ko e foliaga hana ke moumou e tua ha tautolu ki a Iehova. Ne nakai tokanoa e ia ha vahega fakaohooho ne liga utakehe aki a tautolu mai he fifiliaga ke fekafekau ke he Atua. (1 Peteru 5:8) Ko e heigoa ka puipui a tautolu mai he fakavaia he tau mena kitia mata he fakatokaaga ha Satani? O fano he tua, nakai he tau mena ne kitia! Falanaki mo e mauokafua he tau maveheaga ha Iehova ka puipui a tautolu mai he ‘tukia moumou e tua ha tautolu.’ (1 Timoteo 1:19) Moli lahi, kia fifili a tautolu ke fakatumau ke o fano he tua, mauokafua katoatoa he monuina ha Iehova. Kia fakatumau a tautolu ke liogi ke hao a tautolu mai he tau mena ne amanaki ke tutupu he vaha tata anoiha.—Luka 21:36.

20 He o fano a tautolu he tua, nakai he tau mena ne kitia, ha ha ia tautolu e Fakafifitakiaga homo ue atu. “Ha ko e mena ne mamahi a Keriso ni ma mutolu,” he talahau he Tohi Tapu, “ti toka ai e ia e fakafifitaki ma mutolu, kia mumui atu a mutolu ke he hana tau tuagahui.” (1 Peteru 2:21) To fakatutala e vala tala ka mui mai ke he puhala ke o fano ai a tautolu tuga he fano a ia.

Manatu Nakai e Koe?

• Ko e heigoa ne ako e koe mai he tau fakafifitakiaga ha Mose mo Esau hagaao ke he o fano he tua, nakai he tau mena ne kitia?

• Ko e heigoa e kei ke kalo kehe mai he velevelekoloa?

• Lagomatai fefe he o fano he tua a tautolu ke kalo kehe mai he onoonoaga kua mamao agaia e fakaotiaga?

• Ko e ha kua hagahagakelea e o fano he tau mena ne kitia?

[Tau Huhu he Fakaakoaga]

[Fakatino he lau 13]

Ne faifano a Mose he tua

[Fakatino he lau 14]

Kua fa taofi kia he tau fakafiafiaaga a koe mai he tau gahua fakateokarasi?

[Fakatino he lau 16]

Puipui fefe he fanogonogo ke he Kupu he Atua a koe?