To Faifano Nakai a Koe mo e Atua?
To Faifano Nakai a Koe mo e Atua?
“Feoaki mo e hau a Atua mo e loto holoilalo.”—Mika 6:8.
1, 2. Liga maeke fefe e tau logonaaga ha Iehova ki a tautolu ke fakatatai ke he logonaaga he matua ne fakaako e tama ke fano?
KO E tama mukemuke, hane tu he tau hui maluelue, ne fakaloa atu ke he tau lima he matua ati taute e falu lakaaga fakamua hana. Kua tuga ko e mena tote a ia, ka ke he matua fifine mo e matua tane, ko e lakaaga lahi, ko e magaaho ne puke he maveheaga ma e vaha anoiha. Kua amaamanaki lahi e tau mamatua ke o hui mo e tama ha laua, he toto e lima, ke he tau mahina mo e tau tau a mui. He tau puhala loga, ne amaamanaki a laua ke foaki ke he tama e takitakiaga mo e lalagoaga ke hoko atu ke he anoiha.
2 Kua ha ha ia Iehova ko e Atua e logonaaga pihia ke he tau tama hana he lalolagi. Ne lagataha e pehe a ia hagaao ke he hana tau tagata Isaraela, po ko Efaraimo: “Ne fakaako e au a Efaraimo ke fano, ne uta e au a lautolu ke he tau lima haku . . . Ne toho e au a lautolu ke he tau afo he tagata, ko e tau afo fakaalofa ni.” (Hosea 11:3, 4) Kua fakamaama e Iehova a ia ko e matua fakahelehele hane fakaako fakatekiteki e tama ke fano, liga lagaki a ia ke he tau lima Hana ka veli a ia. Ko Iehova, ko e Matua mitaki lahi mahaki, ne makutu ke fakaako a tautolu ke he puhala ke o ai. Kua fiafia foki a ia ke fakatauo mo tautolu he fakatumau a tautolu ke tolomaki ki mua. He talahau tuai he matakupu tohi ha tautolu, maeke ia tautolu ke o fano mo e Atua! (Mika 6:8) Ka ko e heigoa e kakano ke o fano mo e Atua? Ko e ha kua lata ia tautolu ke taute pihia? Maeke fefe e mena ia? Ti ko e heigoa e tau monuina kua moua he o mo e Atua? O mai la tautolu ke tutala ke he fa e huhu nei taha he magaaho.
Ko e Heigoa e Kakano ke Faifano mo e Atua?
3, 4. (a) Ko e heigoa ne fulufuluola ke he talahauaga he o fano mo e Atua? (e) Ko e heigoa e kakano ke o fano mo e Atua?
3 Kua nakai maeke he tagata fai tino mo e toto ke faifano moli mo Iehova, ko e peresona agaga. (Esoto 33:20; Ioane 4:24) Ti ko e magaaho ne tutala e Tohi Tapu ke he tau tagata ne o mo e Atua, nukua fakaaoga e vagahau fakatai. Kua foaki e talahauaga fulufuluola, kua mahomo hake ke he fakakaupaaga he motu mo e aga fakamotu ti aoga foki ke he ha magaaho. Moli ai, ko e matakavi po ke vaha fe kua nakai maeke he tau tagata ke maama e kakano he fakatauo e taha tagata mo e falu? Ko e talahauaga nei kua fakamaama e mafanatia mo e tata lahi, pihia nakai? Ko e tau logonaaga pihia kua foaki ki a tautolu e maama ke he kakano ke o fano mo e Atua. Kia tutala fakatonu la tautolu.
4 Manatu e tau tagata tua fakamoli ko Enoka mo Noa. Ko e ha ne fakamaama ai kua o fano a laua mo e Atua? (Kenese 5:24; 6:9) He Tohi Tapu, ko e kupu “o fano” kua fa kakano ke muitua fakatonu ke he puhala gahua. Ne fifili e Enoka mo Noa e puhala he moui ne fakatatau ke he finagalo ha Iehova ko e Atua. Nakai tuga a lautolu he lalolagi ne takatakai ia lautolu, ne haga a lautolu ki a Iehova ma e takitakiaga mo e omaoma ke he puhala hana. Ne falanaki a lautolu ki a ia. Kakano kia e mena nei kua taute e Iehova e tau fifiliaga ma lautolu? Nakai. Kua foaki e Iehova e finagalo ataina ke he tau tagata, ti manako a ia ki a tautolu ke fakaaoga e mena fakaalofa ia fakalataha mo e ha tautolu ni a “manamanatuaga iloilo.” (Roma 12:1, NW) He taute e tautolu e tau fifiliaga, mogoia, kua fakaata fakatokolalo e tautolu e manamanatuaga iloilo ha tautolu ke takitaki he manamanatuaga tokoluga ue atu ha Iehova. (Tau Fakatai 3:5, 6; Isaia 55:8, 9) Ti, he momoui mogoia a tautolu, kua fenoga fakatata a tautolu mo Iehova.
5. Ko e ha ne tutala a Iesu ke he lafi e kupita ke he loa he moui he tagata?
5 Kua fa fakatai he Tohi Tapu e moui ke he fenoga po ke fano hui. He falu magaaho, ko e fakatataiaga pihia kua lautonu, ka ke he falu magaaho, kua lala loga. Tuga anei, ne pehe a Iesu: “Ko hai kia taha ia mutolu ke maeke ia ia he hana fakaatukehe ke fakaloa hana moui ke he kupita taha?” (Mataio 6:27) Kua liga fakauaua he tau kupu nei a koe. Ko e ha ne vagahau a Iesu ke lafi e “kupita taha,” ko e fuafua he veha mamao, ke he ‘loa he moui’ he tagata, nukua fuafua ai ke he magaaho? * Kua fakatino moli e Iesu e moui ke he fenoga. Ne fakaako moli e ia ko e tupetupe to nakai lagomatai a koe ke lafi foki e lakaaga tote ke he fenoga hau he moui. Ti fakahiku kia e tautolu, mogoia, kua nakai fai mena ke taute e tautolu ke he loa he fano hui ia? Mamao ligo! Kua tamai he mena ia a tautolu ke he huhu ke uaaki, Ko e ha kua lata ia tautolu ke o mo e Atua?
Ko e Ha kua Lata ia Tautolu ke O Fano mo e Atua?
6, 7. Ko e heigoa e manako lahi he tau tagata nakai mitaki katoatoa, ti ko e ha kua lata ia tautolu ke haga atu ki a Iehova ke fakapuke e tau manako ia?
6 Taha e kakano ne lata ia tautolu ke o fano mo Iehova ko e Atua kua fakamaama ia Ieremia 10:23: “Iehova na e, kua iloa e au, kua nakai ha i ai ke he tagata hana puhala, nakai ha ha he tagata kua fano ke fakatonu e mena ke fano a ia ki ai.” Ti ko tautolu ko e tau tagata ne nakai fai lotomatala po ke tonu ke takitaki ne tautolu e puhala ha tautolu. Kua manako lahi a tautolu ke he takitakiaga. Ko lautolu ne manako lahi ke o ni he puhala ha lautolu, he tutu kehe mai he Atua, kua taute e hehe taha ne taute e Atamu mo Eva. Kua manamanatu noa he hoa fakamua e tonu ke fifili ma laua ni e mena kua mitaki mo e mena kua kelea. (Kenese 3:1-6) Ko e tonu ia kua “nakai ha ha” ia tautolu.
7 Logona nakai e koe e manako lahi ke he takitakiaga he fenoga he moui? He tau aho oti, kua fehagai a tautolu mo e tau fifiliaga ikiiki mo e lalahi. Kua uka falu he tau mena nei ti lauia e vaha anoiha ha tautolu—ti pihia mo lautolu ne ofania e tautolu. Manamanatu la, mogoia, kua fai tagata ne motua atu mo e pulotu lahi ia tautolu kua fiafia ke foaki ki a tautolu e takitakiaga fakaalofa ke taute e tau fifiliaga ia! Momoko ai, tokologa e tagata he vaha nei ne manako ke falanaki ke he fifiliaga ni ha lautolu mo e takitaki ha lautolu ni a tau lakaaga. Ne fakaheu e lautolu e kupu moli ne talahau he Tau Fakatai 28:26: “Ko ia kua tua ke he hana loto, ko e tagata goagoa a ia; ka ko ia kua fano mo e iloilo, to laveaki ai a ia.” Kua manako a Iehova ki a tautolu ke hao mai he tau matematekelea ne fua mai he falanaki ke he loto fakavaia he tagata. (Ieremia 17:9) Ne manako a ia ki a tautolu ke o he pulotu, ke falanaki ki a ia ko e Takitaki mo e Faiaoga pulotu ha tautolu. Ka taute e tautolu, ko e o ha tautolu he moui kua haofia mitaki, makona, mo e monuina.
8. Kua takitaki pauaki he agahala mo e nakai mitaki katoatoa e tau tagata ke he puhala fe, ka ko e heigoa ne manako a Iehova ma tautolu?
8 Ko e taha kakano ne lata ia tautolu ke o fano mo e Atua kua putoia e loa he o hui ha tautolu. Kua talahau he Tohi Tapu e kupu malolo lahi. Kakano ai, kua o atu e tau tagata nakai mitaki katoatoa oti ke he puhala taha. He fakamaama e tau kamatamata ne tupu mai he fuakau, pehe e Fakamatalaaga 12:5: “Kua fano e tagata ke he hana fale tukulagi, kua o fano foki e tau tagata kua tagi tatuki ke he tau puhala.” Ko e heigoa e “fale tukulagi” nei? Ko e tukuaga, ne toka pauaki ki ai e agahala mo e nakai mitaki katoatoa ha tautolu. (Roma 6:23) Pete ia, ne lahi atu e mena ne manako a Iehova ma tautolu ke he fano ku ne matematekelea mai he vaha mukemuke ke hoko ke he tukuaga. (Iopu 14:1) He o ni hokoia mo e Atua kua maeke ia tautolu ke o fano—tukulagi. Nakai kia ko e mena ia ne manako a koe ki ai? Maaliali ai, mogoia, kua lata a koe ke o fano mo e Matua hau.
Maeke Fefe a Tautolu ke O Fano mo e Atua?
9. Ko e ha ne fakamumuli a Iehova he falu magaaho mai he tau tagata hana, ka ko e heigoa e fakamoliaga ne foaki e ia hagaao ke he Isaia 30:20?
9 Ko e huhu ke toluaki he fakatutalaaga ha tautolu kua lata lahi mo e onoonoaga fakamitaki. Ko e, o fano fefe a tautolu mo e Atua? Kua moua e tautolu e tali ia Isaia 30:20, 21: ‘Nakai liliu fakamumuli ai ha mutolu a Faiaoga Homo Ue Atu, ka e kitekite atu ha mutolu a tau mata ke he Faiaoga Homo Ue Atu ha mutolu. To logona foki he tau teliga ha mutolu e kupu ki tua ha mutolu, ka afe age a mutolu ke he fahi matau po ke afe age a mutolu ke he fahi hema, kua pehe mai, Ko e puhala hanai ke o ai a mutolu.’ He kupu atihake nei, ne fakamau e talahauaga ha Iehova he kupu 20 ne liga fakamanatu ke he tau tagata hana ne totoko e lautolu a ia, kua fakamumuli moli a ia mai ia lautolu. (Isaia 1:15; 59:2) Ko e mena hanei, kua hagaao ki a Iehova, ke nakai fakamumuli, ka e fakakite atu ke he tau tagata tua fakamoli hana. Liga manamanatu a tautolu ke he faiaoga ne tu i mua he tau tagata fakaako hana, he fakatata e mena ne manako a ia ke ako e lautolu.
10. Ko e heigoa e kakano kua maeke ia koe ke ‘logona e tau kupu ki tua ha mutolu’ mai he Faiaoga Homo Ue Atu?
10 He kupu 21, kua kehe e talahauaga hana. Kua fakakite ai kua fano a Iehova i tua he tau tagata hana, he fakakite e tau fakatonuaga ke he puhala hako ke o ai. Ne mailoga he tau pulotu he Tohi Tapu ko e talahauaga nei kua liga fakave ke he puhala ne muitua e leveki mamoe falu magaaho ke he hana tau mamoe, he hea ke luaki a lautolu mo e ke puipui a lautolu mai he puhala hepe. Aoga fefe e tau talahauaga nei ki a tautolu? Ka fuluhi a tautolu ke he Kupu he Atua ma e takitakiaga, kua totou e tautolu e tau kupu ne fakamau hifo ke he afe he tau tau kua mole. Kua logona ai e tautolu ki tua ha tautolu, tali mai tigahau. Ka e, kua aoga agaia ke he vaha nei tuga ni ke he vaha ne tohia ai. Maeke he hatakiaga he Tohi Tapu ke takitaki e tau fifiliaga ha tautolu he taha aho ke he taha aho, ti maeke ke lagomatai a tautolu ke fakatokatoka e puhala he tau momoui ha tautolu ke he tau tau i mua. (Salamo 119:105) Ka kumi fakamakutu a tautolu ke he hatakiaga pihia mo e fakagahua ai, ti ko Iehova e Takitaki ha tautolu. Kua o a tautolu mo e Atua.
11. Hagaao ke he Ieremia 6:16, ko e heigoa e talahauaga mafanatia ne vali e Iehova ma e tau tagata hana, ka e tali fefe a lautolu?
11 Kua fakaata moli kia e tautolu e Kupu he Atua ke takitaki fakatata a tautolu? Kua aoga lahi ke fakamanou he taha magaaho mo e kumikumi fakamoli ki a tautolu ni. Manamanatu ke he kupu tohi ka lagomatai a tautolu ke taute pihia: “Kua vagahau mai pehe a Iehova, Kia tutu ā mutolu ke he tau puhala mo e kitekite, mo e huhu ke he tau puhala tuai, po ko fe kia e puhala mitaki mo e o ai a mutolu, ti moua ai e mutolu e okiokiaga ma e tau agaga ha mutolu.” (Ieremia 6:16) Kua liga fakamanatu he tau kupu nei a tautolu ke he tagata fano fenoga ne fakamanou he tau mafegahala ke huhu ma e tau la hala. He puhala fakaagaga, na kua lata he tau tagata totoko ha Iehova i Isaraela ke taute pihia. Kua lata ia lautolu ke liu kumi e puhala ha lautolu ke he “tau puhala tuai.” Ko e “puhala mitaki” ia ko e puhala kua maeke he tau tupuna tua fakamoli ha lautolu ke o ai, ko e puhala ne tafea goagoa ai e motu. Momoko ai, ne tali kafilo e tau Isaraela ke he fakamanatu fakaalofa nei mai ia Iehova. Kua matutaki e kupu taha nei: “Ka e pehe mai a lautolu, Nakai o ai a mautolu.” He tau vaha fou nei, mogoia, kua kehe e tali he tau tagata he Atua ke he fakatonuaga ia.
12, 13. (a) Tali atu fefe e tau tutaki fakauku he Keriso ke he hatakiaga he Ieremia 6:16? (e) Liga kumikumi hifo fefe ki a tautolu ni hagaao ke he puhala kua o a tautolu he vaha nei?
12 Tali mai he matahiku he senetenari ke 19 aki, ne fakagahua he tau tutaki fakauku he Keriso e fakatonuaga he Ieremia 6:16 ki a lautolu ni. Ko e matakau, ne takitaki e lautolu e puhala he liliu loto katoa ke he “tau puhala tuai.” Nakai tatai mo Kerisitenitome tiaki taofiaga, ne pipiki fakamoli a lautolu ke he “tau kupu tonu” ne fakatu e Iesu Keriso mo e taofi mau he tau tutaki tua fakamoli hana ke he senetenari fakamua V.N. (2 Timoteo 1:13) Ke hoko ke he vaha nei, kua lagomatai e lautolu ne fakauku e falu ti pihia mo e ‘tau mamoe kehe’ ha lautolu ke tutuli e puhala moui malolo mo e fiafia ne tiaki he Kerisitenitome.—Ioane 10:16.
13 He foaki e tau mena kai fakaagaga ke he tau magaaho tonu, kua lagomatai he fekafekau fakamoli mo e loto matala e tau miliona ke kumi e “tau puhala tuai” mo e ke o mo e Atua. (Mataio 24:45-47) Ko koe nakai taha he tau miliona ia? Ka pihia, ko e heigoa hau ka taute ke kalo mai he tafea kehe, he hihiga ni ke mui ke he puhala hau? Kua pulotu ke fakamanou he tau magaaho mo e kumikumi e puhala hane fano e moui hau i ai. Ka totou fakamoli e koe e Tohi Tapu mo e tau tohi ne fakave ke he Tohi Tapu ti fakalataha ke he tau fakaholoaga fakaako ne lalago e lautolu ne fakauku he vaha nei, ti kua fakamahani tuai a koe ke fano mo e Atua. Ti ka fakagahua fakatokolalo e koe e hatakiaga ne foaki atu ki a koe, kua fano moli a koe mo e Atua, he muitua ke he “tau puhala tuai.”
O Fano Tuga kua ‘Kitia a Ia ne Nakai Kitia’
14. Ka moli a Iehova ki a tautolu, to fakaata fefe e mena ia ke he tau fifiliaga fakatagata ne taute e tautolu?
14 Ma tautolu ke o fano mo Iehova, kua lata a ia ke moli ki a tautolu. Manatu, kua fakamafana e Iehova a lautolu ne tua fakamoli i Isaraela i tuai kua nakai fakamumuli a ia mai ia lautolu. He vaha nei, kua talahau pihia a ia ke he tau tagata hana ko e Faiaoga Homo Ue Atu. Kua moli kia a Iehova ki a koe, ke tuga kua tu a ia i mua hau ke fakaako a koe? Ko e vahega tua pihia kua lata mo tautolu kaeke ke o a tautolu mo e Atua. Pihia e tua ha Mose, “ha kua fakauka a ia tuga ne mena kua kitia e ia a [I]a nakai kitia.” (Heperu 11:27) Ka moli a Iehova ki a tautolu, to manamanatu a tautolu ke he tau logonaaga hana ka taute e tautolu e tau fifiliaga. Ma e fakatai, to nakai manamanatu a tautolu ke taute e mahani kelea ti lali ke fufu e tau agahala ha tautolu mai he tau motua Kerisiano po ke tau tagata he magafaoa. Ka e, kua lali a tautolu ke o mo e Atua pihia foki ka nakai kitia he ha tagata a tautolu. Tuga e Patuiki ko Tavita i tuai, kua fifili a tautolu: “To mahani au mo e loto hako ki mua he magafaoa haku.”—Salamo 101:2.
15. To maeke fefe he fakalataha ha tautolu mo e tau matakainaga Kerisiano ke lagomatai a tautolu ke kitia a Iehova kua moli?
15 Na maama e Iehova kua nakai mitaki katoatoa a tautolu, ko e tau mena momoui fakatino a tautolu ti ko e falu magaaho ne eke ai mo paleko ke talia e mena ne nakai kitia e tautolu. (Salamo 103:14) Ne lahi e mena ne taute e ia ke lagomatai a tautolu ke kautu mai he lolelole pihia. Ma e fakatai, ne fakapotopoto e ia “e tau tagata māna” mai he tau motu he lalolagi. (Gahua 15:14) He fekafekau fakalataha a tautolu, kua moua e tautolu e malolo mai he falu. He logona e puhala ne lagomatai e Iehova e matakainaga tane po ke fifine ke kautu mai he falu lolelole po ke hao mai he falu kamatamata uka, nukua taute ai e Atua ha tautolu ke moli lahi ki a tautolu.—1 Peteru 5:9.
16. Lagomatai fefe he ako hagaao ki a Iesu a tautolu ke o mo e Atua?
16 Mua atu, ne foaki mai e Iehova ki a tautolu e fakafifitakiaga he Tama hana. Ne pehe a Iesu: “Ko au nai ko e puhala, mo e kupu moli, mo e moui; nakai hau taha ke he Matua, ka noa mo au.” (Ioane 14:6) He fakaako e puhala moui ha Iesu he lalolagi ko e taha he tau puhala mitaki lahi ke taute a Iehova ke moli ki a tautolu. Ko e tau mena oti ne talahau po ke taute e Iesu kua fakaata mitaki katoatoa e aga mo e tau puhala he hana Matua he lagi. (Ioane 14:9) He taute e tautolu e tau fifiliaga, kua lata ia tautolu ke manamanatu fakamitaki ke he puhala taute mena ha Iesu. Ka fakaata he tau fifiliaga ha tautolu e manatu ia he liogi mo e mataala, kua muitua ai a tautolu ke he tau lakaaga he Keriso. (1 Peteru 2:21) Ti ko e fua, hane o a tautolu mo e Atua.
Ko e Heigoa e Tau Monuina ne Fua Mai?
17. Ka o a tautolu he puhala a Iehova, ko e heigoa e “okiokiaga” ka moua e tautolu ma e tau solu ha tautolu?
17 Ke o fano mo Iehova ko e Atua ko e takitaki ke he moui monuina. Manatu e mena ne mavehe e Iehova ke he hana tau tagata hagaao ke he kumi e “puhala mitaki.” Ne pehe a ia: “O ai a mutolu, ti moua ai e mutolu e okiokiaga ma e tau [“solu,” NW] ha mutolu.” (Ieremia 6:16) Ko e heigoa e kakano he “okiokiaga” ia? Ko e moui mukamuka ne puke he tau fiafia mo e tau monuina? Nakai. Kua foaki e Iehova e mena mitaki atu, taha mena ne mua atu e monuina lahi mahaki ne lavea ke moua he tau tagata. Ke moua e okiokiaga ma e tau agaga ko e moua e mafola, olioli, makona he loto, mo e makona fakaagaga. Ko e okiokiaga pihia ne kakano kua maeke ia koe ke mauokafua kua fifili e koe e puhala mitaki lahi mahaki he moui. Ko e mafola he manamanatuaga ko e monuina lavea he lalolagi uka nei!
18. Ko e heigoa e monuina ne manako a Iehova ke liligi ki a koe, ti ko e heigoa hau a fifiliaga?
18 Moli, ko e moui hokoia e fakamonuinaaga lahi. Laukauka e fano ku ke he nakai fano. Pete ia, ne nakai kakano a Iehova ke fano a koe he fenoga ku noa ni mai he vaha malolo he fuata ke he mamahi he fuakau. Nakai, kua manako a Iehova ki a koe ke moua e monuina lahi mahaki. Kua manako a ia ke fano a koe mo ia tukulagi! Kua fakakite fakamitaki e mena nei ia Mika 4:5: “Ko e tau motu oti kua takitaha mo e fano ke he higoa he atua ha lautolu, ko tautolu foki, to o a tautolu ke he higoa a Iehova ha tautolu a Atua tukulagi tukumuitea.” To taofi mau nakai a koe ke he monuina ia? To moui nakai a koe ke he mena ne fakahigoa fakafuluola e Iehova ko e “moui tukulagi”? (1 Timoteo 6:19) Ti ko e mena ia, mogoia, kia fifili a koe ke fano mo Iehova he mogonei, a pogipogi, mo e tau aho oti ke hoko ke he tukulagi tukumuitea!
[Matahui Tala]
^ para. 5 Kua hiki he falu liliuaga he Tohi Tapu e “kupita” he kupu tohi nei ke he fuafuaaga he magaaho, ko e “taha e magaaho” (The Emphatic Diaglott) po ke “minuti taha” (A Translation in the Language of the People, by Charles B. Williams). Pete ia, ko e kupu ne fakaaoga he kupu fakamua ne kakano moli ko e kupita, ne kavi ke he 45 e senetimita he loa.
To Tali Fefe e Koe?
• Ko e heigoa e kakano ke fano mo e Atua?
• Ko e ha ne logona hifo e koe e lata ke fano mo e Atua?
• Ko e heigoa ka lagomatai a koe ke fano mo e Atua?
• Ko e heigoa e tau monuina ka moua e lautolu kua o mo e Atua?
[Tau Huhu he Fakaakoaga]
[Tau Fakatino he lau 29]
Puhala he Tohi Tapu, kua logona e tautolu e leo a Iehova i tua ha tautolu ne talahau, “Ko e puhala hanai”
[Fakatino he lau 31]
He tau feleveiaaga, kua moua e tautolu e tau mena kai fakaagaga he tau magaaho tonu